Μήπως αποτελούν τα γυμνά αρχαία αγάλματα, πορνογραφικό υλικό και δεν το έχουμε καταλάβει;
Τον γύρο του διαδικτύου κάνει τις τελευταίες ημέρες η είδηση πως η διευθύντρια του κλασικού σχολείου Ταλαχάσι στη Φλόριντα αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από παράπονα γονέων πως έδειχνε «πορνογραφία» στα παιδιά.
Και ναι, αν επρόκειτο για κανονική πορνογραφία θα προσυπογράφαμε όλοι τις αντιδράσεις των γονέων, ωστόσο αυτή η “πορνογραφία” αφορούσε διάφορα γυμνά αγάλματα της Αναγέννησης και πιο συγκεκριμένα τον “Δαβίδ” του Μιχαήλ Άγγελου και η “επίδειξή” της έλαβε χώρα κατα τη διάρκεια μαθήματος των παιδιών για την Αναγέννηση.
Πιο συγκεκριμένα, η καθηγήτρια του σχολείου ονόματι Χοπ Καρασκίλα,
είχε αναλάβει χρέη διευθύντριας μόλις πριν από λίγους μήνες, και θα
δίδασκε στους μαθητές της το μάθημα της αναγεννησιακής τέχνης. Το μάθημα
διδάχθηκε σε παιδιά ηλικίας 11 και 12 ετών (στην στ' τάξη δηλαδή του
δημοτικού) και περιελάμβανε επίσης αναφορές στον πίνακα του Μιχαήλ
Άγγελου «Η δημιουργία του Αδάμ» και στον πίνακα του Μποτιτσέλι «Η γέννηση της Αφροδίτης».
Τρεις γονείς παραπονέθηκαν για το περιεχόμενο του μαθήματος τέχνης και ακολούθως ο πρόεδρος του σχολικού συμβουλίου, Μπάρνεϊ Μπίσοπ, έθεσε στην καθηγήτρια το δίλημμα της παραίτησης ή της απόλυσης. Σημειώστε πως το σχολικό συμβούλιο εφαρμόζει έναν νέο κανόνα, που απαιτεί την ενημέρωση των γονέων δύο εβδομάδες πριν από κάθε δυνητικά αμφιλεγόμενη διδακτέα ύλη. Κανονική Ιερά Εξέταση δηλαδή.
Σε συνέντευξή του, ο Μπίσοπ, δήλωσε ότι πέρυσι η διευθύντρια είχε στείλει στους γονείς ειδοποίηση με την οποία τους προειδοποιούσε ότι οι μαθητές θα έβλεπαν τον "Δαβίδ" του Μιχαήλ Άγγελου. Φέτος δεν το έκανε και αυτήν της την αμέλεια τη χαρακτήρισε «κατάφωρο λάθος».
Είδηση γραφική ή προφητική;
Η είδηση αυτή μπορεί να διαβαστεί και ως γραφική λόγω του τρίπτυχου: Φλόριντα- Ηνωμένες Πολιτείες- άκρατος συντηρητισμός. Μην ξεχνάμε πως πέρσι, στην ίδια πολιτεία ήταν υπό ψήφιση ένα νομοσχέδιο που απαγόρευε σε μικρά κορίτσια να συζητούν για την περίοδο τους στο σχολείο, ενώ πριν λίγες μέρες, ο κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον Ντε Σάντις -που σκέφτεται να διεκδικήσει ακόμη και την προεδρία της χώρας- προχώρησε στην επέκταση ενός νόμου που απαγόρευε στα δημόσια σχολεία τη διδασκαλία της σεξουαλικής αγωγής και της ταυτότητας φύλου.
Ωστόσο, αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο; Ή πως υπάρχει και επειδή τον θεωρούμε γραφικό, κάνουμε πως δεν τον βλέπουμε; Την ίδια αντίδραση δεν υιοθετούμε και στη δριμεία επέλαση της πολιτικής ορθότητας που μας έχει κατακλύσει σαν τσουνάμι και πλέον δεν γνωρίζουμε αν πρέπει να αγγίξουμε τον διπλανό μας ή αν μπορούμε να του απεύθυνουμε διάφορους χαρακτηρισμούς που μπορεί και να υπονοούν μία υπέρ το δέον οικειότητα; Μήπως πρέπει να περνούν από Ιερά Εξέταση και οι επισκέψεις των μαθητών στο Μουσείο Ακρόπολης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου δεκάδες είναι τα γυμνά αγάλματα;
Όταν σε μία γωνιά του πολιτισμένου κόσμου η κλασική Τέχνη θεωρείται πορνογραφικό υλικό, τότε τι μπορεί να πει κανείς; Είναι πραγματικά περιττό, ακόμη και να αρχίσουμε να επιχειρηματολογούμε υπέρ του γυμνού στην Τέχνη γενικώς. Αυτά έχουν ξεπεραστεί από αρχαιοτάτων χρόνων και μόνο σε περιόδους απόλυτου σκοταδισμού προέκυπταν τέτοια ζητήματα.
Η απάντηση των Ιταλών
Αξίζει να μείνουμε στην απάντηση των Ιταλών και του δημάρχου της Φλωρεντίας, Dario Nardella, που μέσω Twitter απευθύνθηκε και προσωπικά στη Διευθύντρια, προκειμένου να την καλέσει και να την τιμήσει προσωπικά. “Το να μην μπορείς να ξεχωρίσεις την τέχνη από τη φωτογραφία, είναι γελοίο” σημείωσε και κάλεσε τους μαθητές και τους γονείς που θίχτηκαν από τον Δαβίδ του Michelangelo, για να δουν μόνοι τους τη διαφορά στην Galleria dell’Accademia, όπου και εκτίθεται.
Η Σεσίλιε Χόλμπεργκ, διευθύντρια της «Galleria dell’Accademia» όπου βρίσκεται ο Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου εξέφρασε έκπληξη για τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν για το γλυπτό. «Το να πιστεύεις ότι ο Δαβίδ θα μπορούσε να είναι πορνογραφία σημαίνει ότι δεν καταλαβαίνεις απόλυτα το περιεχόμενο της Βίβλου, δεν κατανοείς τη δυτική κουλτούρα και την αναγεννησιακή τέχνη», επεσήμανε.
Ο “πορνογραφικός” Δαβίδ
Ο Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου, που φιλοτεχνήθηκε από το 1501 ως το 1504, είναι ένα αριστούργημα της Αναγεννησιακής γλυπτικής και, μαζί με την Πιετά, ένα από τα δυο σημαντικότερα γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου. Είναι ένα από τα πιο γνωστά αγάλματα στην ιστορία της γλυπτικής, και έχει γίνει σύμβολο δύναμης και νεανικής ομορφιάς. Βρίσκεται στην Ακαδημία της Φλωρεντίας, στην Ιταλία και είναι έργο μαρμάρινο, έχει ύψος 4.35 μέτρα και απεικονίζει τον Δαβίδ πριν τη μάχη με τον Γολιάθ.
Έργο που προκαλεί αντιδράσεις
Το περιστατικό αυτό που σημειώθηκε στο σχολείο της Φλόριντα δεν ήταν το πρώτο.
Η
βασίλισσα Βικτώρια δώρισε ένα αντίγραφο του Δαβίδ στο μουσείο του
Νότιου Κένσινγκτον το 1857, Μουσείο Βικτόρια και Άλμπερτ, μετέπειτα.
Όταν είδε για πρώτη φορά το άγαλμα, προφανώς σοκαρίστηκε τόσο πολύ από
το γυμνό, ώστε παραγγέλθηκε ένα φύλλο συκής για να καλύψει τα γεννητικά
του όργανα. Μάλιστα, το φύλλο αυτό φυλασσόταν «σε ετοιμότητα για τυχόν
βασιλικές επισκέψεις».
Ένα άλλο αντίγραφο του Δαβίδ προσφέρθηκε σαν δώρο από τον δήμο της Φλωρεντίας σε αυτόν της Ιερουσαλήμ για τον εορτασμό των 3.000 χρόνων από την κατάκτηση της πόλης από τον Δαβίδ. Η προσφορά προκάλεσε αντιδράσεις στην Ιερουσαλήμ, καθώς ορισμένοι θρησκευτικοί κύκλοι θεώρησαν ότι η γυμνή φιγούρα ήταν πορνογραφική.
Τελικά επιτεύχθηκε συμβιβασμός, και δωρήθηκε το αντίγραφο ενός άλλου αγάλματος που απεικόνιζε τον Δαβίδ με ρούχα. Πολλά άλλα αντίγραφα υπάρχουν σε πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών, στην Αμβέρσα του Βελγίου, στο Πούνε της Ινδίας, ως και το Νταβάο των Φιλιππίνων.
Το “μικρό” πέος του αγάλματος
Ο Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου διαφέρει από προηγούμενες απεικονίσεις στο γεγονός ότι ο βιβλικός βασιλιάς δεν παριστάνεται μαζί με τον νεκρό Γολιάθ (όπως στα έργα του Ντονατέλλο και του Αντρέα ντελ Βερρόκκιο). Μια κοινή εξήγηση για αυτό είναι ότι το γλυπτό παριστάνει τον Δαβίδ πριν τη μάχη του με το Γολιάθ. Αντί να απεικονίζεται νικηφόρος και περήφανος πάνω από το πτώμα του πολύ μεγαλύτερου εχθρού του, ο Δαβίδ φαίνεται να είναι σε ένταση κι έτοιμος για μάχη.
Στη wikipedia διαβάζουμε πως ο λόγος που οι αναλογίες του αγάλματος διαφέρουν από αυτές ενός μέσου ανθρώπου· το κεφάλι, τα χέρια και το πάνω μέρος του σώματος είναι μεγαλύτερα σε σχέση με το κάτω μέρος είναι ότι το άγαλμα προορίζονταν να τοποθετηθεί σε κάποιο ψηλό σημείο, όπως στην πρόσοψη μιας εκκλησίας ή σε ένα ψηλό βάθρο, και οι αναλογίες θα φαίνονταν σωστές αν κάποιος κοίταζε από χαμηλά.
Προβληματισμός υπάρχει επίσης και για το γεγονός ότι, παρόλο που το άγαλμα παριστάνει ένα πρόσωπο της Βίβλου, η μορφή απεικονίζει έναν άντρα που δεν φαίνεται να έχει κάνει περιτομή, σε αντίθεση με τον πραγματικό βασιλιά Δαβίδ. Υποστηρίζεται ότι αυτό ήταν συνειδητή επιλογή του Μιχαήλ Άγγελου, που θέλησε έτσι να παραπέμψει στην αρχαία ελληνική αισθητική, σύμφωνα με την οποία ένα περιτμημένο πέος θεωρούνταν ακρωτηριασμένο.
Ακόμα, το μικρό μέγεθος των γεννητικών οργάνων της μορφής -που γίνεται μερικές φορές αντικείμενο αστεϊσμού ανάμεσα στους Φλωρεντίνους- αποδίδεται στην απεικόνιση του Δαβίδ πριν από τη μάχη, σε στιγμή έντασης και φόβου, καθώς σε τέτοιες καταστάσεις τα αντρικά γεννητικά όργανα συστέλλονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου