Το 1821 και οι καταπατήσεις
Το νεοσύστατο κράτος κάνει έκκληση στους Έλληνες κεφαλαιούχους της αλλοδαπής να προχωρήσουν σε αγορές
Γιάννης Σχίζας
Η Επανάσταση του 1821 ήταν μια μεγαλειώδης λαϊκή εξέγερση, παρά το δυσμενές σκηνικό της Ιεράς Συμμαχίας. Όμως ταυτόχρονα ήταν και μια σχεδόν χαμένη επανάσταση, της οποίας οι σκοποί δεν θα είχαν ευοδωθεί αν δεν παρουσιαζόταν «ο από μηχανής ευρωπαϊκός θεός» στο Ναυαρίνο. Το ότι η χώρα σώθηκε χάρη στην «ξένη επέμβαση», που οφειλόταν εν πολλοίς στα χρέη που είχε σωρεύσει η επαναστατική εξουσία στους ξένους, το ότι χρειάστηκε στη συνέχεια να προσλάβει έναν ξένο ως βασιλέα, το ότι διαμόρφωσε πολιτικά κόμματα όπως το Αγγλικό, το Ρωσικό, το Γαλλικό, αυτό παγίωσε μια «ψυχο-πολιτική» υποτέλειας.
Η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης του 1832 με τις ρυθμίσεις της εξαιρεί από την «επαναστατική απαλλοτρίωση» την Αττική και την Εύβοια. Τα υπό τουρκική ιδιοκτησία κτήματα προτείνονται προς πώληση στους Έλληνες έπειτα από απόφαση μεικτής ελληνοτουρκικής επιτροπής. Οι Τούρκοι προσέρχονται σε αυτή την επιτροπή προβάλλοντας συχνά τους πλέον εξωφρενικούς τίτλους ιδιοκτησίας, μέχρι σε βουνά και βραχώδεις εκτάσεις! Με βάση το Οθωμανικό Δίκαιο της εποχής, οι δημόσιες γαίες (δάση και όρη) ανήκαν αποκλειστικά στον σουλτάνο, η δε κυριότητά τους δεν μπορούσε να μεταβιβασθεί σε ιδιώτες. Το Ελληνικό Δημόσιο ως διάδοχο σχήμα του οθωμανικού ήταν ο αδιαμφισβήτητος ιδιοκτήτης των δημόσιων γαιών.
Το νεοσύστατο κράτος κάνει έκκληση στους Έλληνες κεφαλαιούχους της αλλοδαπής να προχωρήσουν σε αγορές. Και πραγματικά, αυτοί οι τελευταίοι ακολουθούν την ευκαιρία αγοράζοντας οθωμανικά τσιφλίκια και κτήματα, κάποτε «διευρυμένα» με άτυπες διαδικασίες. Γι’ αυτό δεν είναι περίεργο ότι στον χώρο της Αττικής εμφανίζονται τον 19ο αιώνα ιδιοκτησίες της τάξης των 250 και 300 χιλιάδων στρεμμάτων.
Το ελληνικό κράτος θα εκβάλει στεναγμό ανακούφισης μετά την αποχώρηση των τουρκικών φρουρών από την Ακρόπολη και την Κάρυστο, που πραγματοποιείται το 1833, σχεδόν 4 χρόνια ύστερα από την παύση των εχθροπραξιών. Και δημιουργεί ειδική επιτροπή για την εξέταση των ιδιοκτησιακών τίτλων και ισχυρισμών, όμως η «κοινωνία των ιδιοκτητών» περί άλλα τυρβάζει και η προθεσμία περνάει άκαρπη το 1837.
Η μη αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος Αττικής και Εύβοιας στην τέταρτη δεκαετία του 19ου αιώνα θα αποτελέσει το μεγάλο «προπατορικό αμάρτημα» του νεοελληνικού κράτους. Θα δημιουργήσει ένα πεδίο αμφισβητήσεων, θα προωθήσει την κουλτούρα και το ήθος του χωροταξικού τραμπουκισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου