Συνέδριο Αναγνώστη: Θέματα, απόψεις, προοπτικές (ρεπορτάζ και βίντεο)
Ρεπορτάζ από το συνέδριο γα την ελληνική λογοτεχνία του 21ου αι.- Αμφ. Τρίτση, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Σάββατο 11 Μαρτίου 2023)
Το ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τις τέχνες, «Ο Αναγνώστης», διοργάνωσε συνέδριο, ως συνέχεια της συζήτησης για τη θέση της σύγχρονης λογοτεχνίας μας στον κόσμο, που ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι με σειρά άρθρων υπό τον γενικό τίτλο, «Γιατί δεν μας διαβάζουν στο εξωτερικό;».
Το συνέδριο εξέτασε την ελληνική λογοτεχνία στα πεδία «πεζογραφία-ποίηση-κριτική». Ήταν και η σημαντικότερη εκδήλωση στο πλαίσιο της επετείου των δεκάχρονων του περιοδικού.
Έκλεισε το συνέδριο για την ελληνική λογοτεχνία του 210υ αιώνα σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο 200 ατόμων ασφυκτικά γεμάτο με νέους ανθρώπους. Επτά ώρες δεν ήταν αρκετές για να συζητηθούν τα πάντα, αλλά τα θέματα που έπεσαν στο τραπέζι άνοιξαν νέες θεματολογίες για μια συνέχεια. Οι ομιλητές επέλεξαν τα θέματα τους με τέτοιο τρόπο ώστε να παρουσιάζονται πτυχές του ζητούμενου και πολλές φορές διαπλέκονταν η συγκρούονταν φανερά ή υπογείως με τις απόψεις των διπλανών τους ομιλητών.
Το πάνελ της πεζογραφίας που διηύθυνε η δημοσιογράφος Μικέλα Χαρτουλάρη άρχισε με την ομιλία του κριτικού Αλέξη Ζήρα, ο οποίος διέγνωσε μια τάση στη νεότερη πεζογραφία, η οποία επικαλείται την πραγματικότητα (την «αληθινή πραγματικότητα») για να πείσει για την αξία της αφηγούμενης ιστορίας καταλήγοντας ότι η λογοτεχνικότητα δεν είναι πια αναγκαία και ικανή συνθήκη για την αξία του έργου. Ο καθηγητής στο Μπέρμιγχαμ Δημήτρης Τζιόβας από ια άλλη σκοπιά διέκρινε τη χρήση της ιστορίας ως παροντικό υλικό για την κατασκευή της νέας αφήγησης. Ο κριτικός Γιώργος Περαντωνάκης παρουσίασε σε δέκα σημεία τις τάσεις της νεότερης ελληνικής πεζογραφίας τοποθετώντας την αρχή του 21ου αιώνα στο 1989, όταν αρχίζει να δεσπόζει το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης δίνοντας έμφαση στη σχέση τοπικού και υπερτοπικού στην νεότερη πεζογραφία. Η Λίνα Πανταλέων επεσήμανε ορισμένους κινδύνους στη χρήση της γλώσσας, όπως η μη καλή χρήση του ιδιωματικού λόγου και η γλωσσική αφροντισιά από άγνοια ενώ επεσήμανε αξιόλογες πεζογραφικές πένες των ημερών μας.
Τέλος ο Δημοσθένης Κούτροβικ, κριτικός, επεσήμανε στην ομιλία του ότι δεν επήλθε «ο θάνατος του συγγραφέα» και πολλά στοιχεία παρακείμενα , όπως τα βιογραφικά του συγγραφέα φωτίζουν το έργο του. Τόνισε παράλληλα ότι στη σύγχρονης διαδικτυακή πραγματικότητα οι λογοτεχνικοί influencers φτωχαίνουν τη λογοτεχνία με τις παρεμβάσεις τους. Ο Παναγιώτης Λύγουρης, φιλόλογος, παρεμβαίνοντας μίλησε για το πολιτικό στοιχείο στην νεότερη πεζογραφία με παραδείγματα από τα έργα των Νίκου Μάντη, Χρήστου Οικονόμου, Κώστα Κατσουλάρη. Ενώ η παρέμβαση του Γιάννη Καλογερόπουλου (γνωστός στο διαδίκτυο ως no14me) αφιερώθηκε στην αναπόφευκτη και θετική διάχυσή της παρουσίας του βιβλίου στο ίντερνετ.
Στο πάνελ με τίτλο «Η κριτική στον 210 αιώνα» η καθηγήτρια Βενετία Αποστολίδου όρισε τις προϋποθέσεις της κριτικής όπως και τις σχέσεις της κριτικής με την κάθε γενιά. Η Τιτίκα Δημτρούλια, καθηγήτρια, μίλησε για τη σχέση του μέσου με την κριτική. Παρουσιάζοντας την πτώση του έντυπου λόγου έκανε φανερή την έκπτωση της κριτικής. Ο συγγραφέας Άρης Μαραγκόπουλος επέλεξε να μιλήσει για το πως λειτουργεί ο συγγραφέας όταν κρίνει συναδέλφους του συγγραφείς. Κατέληξε να τονίσει ότι ακόμα και με το ίδιο του το έργο ο συγγραφέας επέχει θέση κριτικού. Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου χρησιμοποίησε τη δική του εμπειρία για να μιλήσει για το πως η αλλαγή των εποχών αλλάζει και τα κριτήρια του κρίνοντος, λέγοντας ότι σε τελική ανάλυση ο κριτικός γράφει πρωτίστως για τον εαυτό του, όσο και αν είναι διαδεδομένη η αντίθετη άποψη. Παρέμβαση στο πάνελ έκανε και η ποιήτρια Κωνσταντίνα Κορρυβάντη σημειώνοντας ότι κάποιες φορές ο κριτικός δεν αναζητά το ποίημα αλλά περισσότερο τον ποιητή πράγμα που δυσκολεύει το πέρασμα της ποίησης στην κοινωνίας.
Το τρίτο πάνελ αφιερωμένο στην ποίηση ξεκίνησε με την ομιλία του Ευριπίδη Γαραντούδη , καθηγητή, όπου διεύρυνε τη σχέση με τους παλιότερους ενώ σημείωσε ότι ο χωρισμός σε γενιές δεν τοποθετεί σωστά τους ποιητές, καθώς η σχέση των παλιότερων με τους νεότερους διέπεται από άλλα δυναμικά χαρακτηριστικά. Ο Δημήτρης Αγγελής, ποιητής, μιλώντας για την κριτική της ποίησης επεσήμανε πόσο αρνητικό είναι να δημιουργείς πρώτα την θεωρία και μετά να εντάσεις σε αυτήν την νεότερη ποιητική δημιουργία. Η Κατερίνα Ηλιοπούλου έδωσε το νόημα της νέας ποίησης μέσα σε ένα περιβάλλον όπου όλα είναι ατελή και όλα συνεχίζονται ενώ διέκρινε επί μέρους τάσεις που φανερώνουν την πολυσημία της νέας ποίησης. Ο Γιάννης Δούκας ποιητής έδωσε το πολύσημο στίγμα της νεότερης ποιητικής γενιάς που αφουγκράζεται τις δονήσεις του σύγχρονου κόσμου. Η Βαρβάρα Ρούσσου, κριτικός ποίησης, ανέπτυξε τις νέες μορφές της ποίησης που επηρεάζονται από την έμφυλη ταυτότητα, τη σεξουαλικότητα, τον δικαιωματισμό δίνοντας νέες αισθητικές εκφράσεις. Ο Δημοσθένης Αγραφιώτης με μια παρέμβαση – περφόρμανς έδειξε ότι η επιτελεστική ποίηση παραμένει μια παλιά ιδέα που σήμερα επανέρχεται με νέες δυνατότητες. Για την queer ποίηση παρενέβη ο Χάρης Οταμπάσης, φιλόλογος, δίνοντας τις πολλαπλές δυνατότητες εξέλιξής της. Η Τόνια Τζιρίτα, ήταν η ομιλήτρια που έκλεισε τις παρεμβάσεις με ένα κείμενο σχετικά με την ομορφιά της νέας ευαισθησίας που γεννιέται.
Οι συζητήσεις και τα σχόλια που ακολούθησαν και στα τρία πάνελ ήταν ποικίλες. Αυτό που έμεινε ως αίσθηση ήταν ότι η συζήτηση είναι αναγκαία, ότι πρέπει να ανοιχτεί σε περισσότερα πεδία και να εξειδικευτεί. Ο Αναγνώστης υπόσχεται να συνεχίσει με πολλούς τρόπους τη συζήτηση.
Μπορείτε να δείτε ολόκληρη της συζήτηση στο παρακάτω βίντεο , διάρκειας εξίμισι (6.5) ωρών !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου