Τετάρτη, Ιουνίου 09, 2021

Μυσταγωγία :η Εβδόμη του Μπετόβεν στο Αρχαίο θέατρο των Δελφών!


Μαγεία και έξαψη με την «Εβδόμη» στους Δελφούς

Γιάννης Σβώλος

Μαγεία και έξαψη με την «Εβδόμη» στους ΔελφούςΗ musicAeterna υπό τον Θεόδωρο Κουρεντζή και το χορευτικό συγκρότημα της Σάσα Βαλτς

Ετεροχρονισμένα γιόρτασε η ενωμένη Ευρώπη τη μεγάλη επέτειο των 250 χρόνων από τη γέννηση του Μπετόβεν (1770-1827), υπογραμμίζοντας με συγκρατημένη αισιοδοξία την εύθραυστη επανεκκίνηση της πολιτιστικής ζωής, ύστερα από έναν χρόνο υποχρεωτικής καραντίνας, λόγω του κορονοϊού. Σε εμάς τους Έλληνες η σύμπτωση του πανευρωπαϊκού εορτασμού της μπετοβενικής κληρονομιάς με τη δική μας επέτειο του 1821 φώτισε την ακριβή συγχρονία και τον συσχετισμό της δημιουργικής δράσης του κορυφαίου συνθέτη με τα γεγονότα της Επανάστασης.

Επιπρόσθετα, η σύμπτωση αυτή ήρθε να ενισχύσει την αναδυόμενη συναίσθηση –μέγιστο κέρδος της φετινής εθνικής επετείου αυτό!–, ότι η ελληνική Επανάσταση συνιστά κομμάτι της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας, προς τις μείζονες εξελίξεις της οποίας είναι οργανικά και αναπόσπαστα συσχετισμένη.

Ο εορτασμός περιλάμβανε μια διοργάνωση πανευρωπαϊκής εμβέλειας, η οποία υλοποιήθηκε από τον γαλλογερμανικό τηλεοπτικό σταθμό ARTE σε συνεργασία με τη ZDF (Κρατική Γερμανική Τηλεόραση) και τη Unitel, κορυφαίο διεθνή διανομέα τηλεοπτικών παραγωγών κλασικής μουσικής.

Την Κυριακή 6/6/2021, συμμετέχοντας σε μια εντυπωσιακή μουσική σκυταλοδρομία, εννέα ορχήστρες, σε εννέα τοποθεσίες, εννέα χωρών παρουσίασαν διαδοχικά όλες τις Συμφωνίες του Μπετόβεν, αρχίζοντας από τη Βόνη όπου γεννήθηκε και ολοκληρώνοντας στη Βιέννη όπου πέθανε: Βόνη/Γερμανία, Δουβλίνο/Ιρλανδία, Ελσίνκι/Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Πράγα/Τσεχία, Λουγκάνο/Ελβετία, Δελφοί/Ελλάδα, Στρασβούργο/Γαλλία, Βιέννη/Αυστρία.

Την Ελλάδα εκπροσώπησε όχι κάποιος από τους κρατικούς μουσικούς θεσμούς –ΚΟΑ, ΚΟΑ, ΕΡΤ, ΕΣΟΕΡΤ, ΕΛΣ– αλλά το κρατικο(ποιημένο) Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επιλογή του φορέα υπήρξε αφενός μεν η συναυλία να δοθεί στους αρχαίους Δελφούς, αξιοποιώντας την υψηλή συμβολική φόρτιση του χώρου, αφετέρου δε η Ελλάδα να συμμετάσχει όχι με ένα δικό της εθνικό σύνολο, όπως έκαναν όλες οι άλλες χώρες, αλλά με τη ρωσική musicAeterna, υπό τον διεθνή Θεόδωρο Κουρεντζή.

Αληθινός τεχνολογικός άθλος που προγραμματίστηκε και υλοποιήθηκε με θαυμαστή χρονική ακρίβεια, οι εννέα συναυλίες αναμεταδόθηκαν ζωντανά μέσω διαδικτύου. Στη χώρα μας αυτό έγινε δωρεάν, μέσω της πλατφόρμας Megaron Online.

Με τη musicAeterna και τον Κουρεντζή συνέπραξε η Σάσα Βαλτς, μια από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου χορού. Η κορυφαία Γερμανίδα χορογράφος δημιούργησε μια νέα «site-specific» χορογραφία για 12 χορευτές, ειδικά για τους Δελφούς, η οποία αναμεταδόθηκε ζωντανά, ταυτόχρονα με τη συναυλία, σε παγκόσμια πρεμιέρα. Ισορροπώντας αριστοτεχνικά και με ευγενή σεβασμό ανάμεσα στην αυτονόητη επιταγή του μοντέρνου και τη βαθιά ευρωπαϊκή κληρονομιά της (φαντασιακής) καταβολής από την κινησιολογία των αρχαιοελληνικών ιεροτελεστιών, η πρότασή της ήρθε σε αρμονικό διάλογο με τη φυσική πραγματικότητα του αρχαιολογικού χώρου και το ιδεαλιστικό σύμπαν της διονυσιακής μουσικής του Μπετόβεν.

Μουσικά, η διαδικτυακή ακρόαση της συναυλίας ήταν πολύ καλή. Για να μη χάνουμε το φυσικό μέτρο και εθιζόμαστε σε αφύσικη «τελειότητα», οφείλουμε, βεβαίως, να θυμόμαστε ότι αυτό που ακούσαμε ήταν προϊόν αριστοτεχνικής ψηφιακής ηχογράφησης σε ανοιχτό χώρο, θαυμαστά ισορροπημένο και διακριτικά εμπλουτισμένο με «echo». Το ακρόαμα που πρόσφεραν οι εξαιρετικοί Ρώσοι μουσικοί της musicAeterna, υπό τον Κουρεντζή, ήταν εν μέρει προσανατολισμένο στην αισθητική της ιστορικής ερμηνευτικής.

Πρώτ’ απ’ όλα διέθετε συναρπαστική διαφάνεια, προϊόν άριστα συντονισμένου παιξίματος των εγχόρδων και κατευθυνόμενης ανάδειξης των εσωτερικών στιβάδων δράσης της μουσικής. Το ίδιο στίγμα εμπλούτισαν συγκεκριμένες επιλογές ηχοχρωμάτων στα πνευστά και στα τύμπανα. Πέραν αυτού, η εκτέλεση ήταν διαποτισμένη απ’ αρχής μέχρι τέλους με πραγματικά ανήμερο πάθος, ωθώντας την έκφραση σε υπερθεματισμούς τραχύτητας και αγριότητας, πέραν της αισθητικής του κλασικισμού. Ειδικά στο μεθυστικού χορευτικού οίστρου καταληκτικό Allegro con brio, η θερμοκρασία και η αγριότητα της εκτέλεσης έφτασαν σε παροξυσμική κορύφωση! Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διοργάνωση απευθυνόταν σε ένα διεθνές ακροατήριο πολύ ευρύτερο του στενά «κλασικού». Τελικά, σημασία έχει αυτό που κυριάρχησε και που σίγουρα συγκράτησε ο μέσος, Ευρωπαίος θεατής/ακροατής: η μοναδική συνάντηση της πολυδιάστατης μαγείας του χώρου –εξαιρετικά τα αεροπλανικά πλάνα του δελφικού τοπίου από το drone!– με την εκλεπτυσμένη σαγήνη των χορογραφιών της Σάσα Βαλτς και την εκρηκτική αδρεναλινική έξαψη της μπετοβενικής «Εβδόμης», την οποία δίκαια ο Βάγκνερ αποκάλεσε «αποθέωση του χορού»!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

#FreeDrHussamAbuSafiya!Να μη γράψει η Ιστορία ότι κοιτούσαμε αλλού…

  Να μη γράψει η Ιστορία ότι κοιτούσαμε αλλού… Χριστίνα Κυδώνα    Χριστίνα Κυδώνα   ...