Τετάρτη, Νοεμβρίου 25, 2020

ΚΑΤΑΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΓΚΟΓΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ


Ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα


Λήδα Καζαντζάκη *

Εικόνες κινούμενες με τη δύναμη της φαντασίας και του σχεδίου στα όρια του γκροτέσκου

 

"Ο ύπνος της λογικής" γεννάει τέρατα. Έτσι ονοματίζει ένα από τα πιο διάσημα 80 χαρακτικά της σειράς «Los Caprichos»* ο Ισπανός εικαστικός Φρανσίσκο Γκόγια που δημιούργησε τον 18ο αιώνα. Θέλοντας να ασκήσει με τις δραματικά γραμμένες με τα αιχμηρά εργαλεία της οξυγραφίας εικόνες του καυστική κριτική στην υποκριτική και θρησκόληπτη άρχουσα τάξη της μοναρχικής Ισπανίας. Ενάντια στις «...κοινές προκαταλήψεις και τις παραπλανητικές πρακτικές που τα έθιμα, η αμάθεια και η ιδιοτέλεια έχουν καταστήσει συνήθεια».

Εικόνες κινούμενες με τη δύναμη της φαντασίας και του σχεδίου στα όρια του γκροτέσκου. Εικόνες που μου ήρθαν στον νου. Γιατί θυμίζουν αυτές που βλέπουμε και βιώνουμε σήμερα καθημερινά στη μαστιζόμενη από την πανδημία Ελλάδα του 21ου αιώνα. Με τον πρωθυπουργό της χώρας και τους συνεργάτες του να προσπαθούν πάση θυσία να παίξουν τον ρόλο των αρίστων βασιζόμενοι στις παραπλανητικές πρακτικές των νέων «δικολάβων» τους στα ΜΜΕ και στην αμάθεια που αυτοί διασπείρουν. Για να μπορέσουν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα της υφαρπαγής της δημόσιας Υγείας, Παιδείας, Ελευθερίας. «Επιτάσσοντας το ΕΣΥ στους ιδιώτες» με παχυλούς μισθούς. Αφήνοντας τους γιατρούς του ΕΣΥ, που στην πρώτη πανδημία χειροκροτούσαν ο «Υψηλότατος και η Υψηλοτάτη» από το μπαλκόνι τους, εκτεθειμένους στον κίνδυνο της υψηλής μεταδοτικότητάς του, χωρίς κλίνες, εφεδρείες, μόνιμες προσλήψεις και μέτρα προστασίας.

Κλείνοντας την τελευταία στιγμή και αφού τα κρούσματα αυξήθηκαν τα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία που έμειναν απροστάτευτα για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς, φύλακες και καθαρίστριες όπως και τα Γυμνάσια και τα Λύκεια. Απαγορεύοντας εν μιά νυκτί μέχρι και τις 18 Νοεμβρίου τις εκδηλώσεις τιμής για την εξέγερση του Πολυτεχνείου εναντίον της Χούντας με μια αμφισβητούμενη από κορυφαίους συνταγματολόγους αναστολή των συναθροίσεων άνω των τεσσάρων ατόμων από τον αρχηγό της αστυνομίας και όχι από τη Βουλή. Τις οποίες εκδηλώσεις ο πρωθυπουργός εξομοίωσε αυθαίρετα με τις παρελάσεις για τη γιορτή του ΟΧΙ του δικτάτορα Μεταξά. Επιτρέποντας όσο μπορούσαν σε αυτόκλητους ιεροκήρυκες του απρόσβλητου από κάθε λογής ιό μυστηρίου της θείας κοινωνίας- οι τρεις πιο γνωστοί εξ αυτών έχουν διαγνωστεί θετικοί- να καλούν τους ηλικιωμένους στην πλειοψηφία τους πιστούς να μεταλάβουν από το ίδιο καθαγιασμένο κουταλάκι. Μεταδίδοντας στις μικρές κυρίως κοινωνίες το δηλητήριο της μισαλλοδοξίας και φυσικά τον ιό.

Είναι ατομική μας ευθύνη να προστατέψουμε τον διπλανό μας από την εξάπλωση του κορωνοϊού με τα υγειονομικά μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί λοιμωξιολόγοι και επιδημιολόγοι. Είναι προσωπική μας ευθύνη να προφυλάξουμε τους δικούς μας ανθρώπους και τους γύρω μας από τον ιό «του ύπνου της λογικής» στον οποίο επιχειρούν να μας βυθίσουν με ψεύτικες ειδήσεις και με αστυνομικά μέτρα που προτείνουν οι προασπιστές μιας «δικτατορίας της οικονομίας» και μιας αυταρχικής χειραγώγησης της ζωής μας.

Τα 80 χαρακτικά του Γκόγια απαγορεύτηκε να διατεθούν στο ευρύ κοινό λίγο μετά την έκδοσή τους, μετά από πίεση κύκλων της Καθολικής Εκκλησίας στην οποία ασκούσε δριμεία κριτική. Αποτελούν σήμερα, πολλούς αιώνες μετά, ένα δείγμα της δύναμης αντίστασης της τέχνης ενάντια στην αντιδημοκρατική ιδιωτεία που προπαγανδίζει η οποιαδήποτε αυταρχική κυβέρνηση. Αξίζει να τα αναζητήσουμε σε παλιούς καταλόγους ή στο Διαδίκτυο. Και να ελπίσουμε.

*

Λήδα Καζαντζάκη (Bιo)

 

Κ.Ν.Μ.Καζαμιάκης* Φρανθίσκο Γκόγια (1746- 1828) |Ερωτήματα για τη ζωή και το έργο του Γκόγια.

*Τα Καπρίτσια - Βικιπαίδεια

 Πλήρης παρουσίαση του έργου  Francisco de Goya: "Τα Καπρίτσια" 

Δεν υπάρχουν σχόλια: