ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

 

Γεώργιος Σουρής

Δον Ζουάν

Εισαγωγή: Γιώργος Κοροπούλης

Επίμετρα: Γεώργιος Σουρής, Εγώ – εις Ρωσίαν / Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ο άλλος Σουρής

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2020 (Νοέμβριος)

Σελίδες: 240

Διαστάσεις: 12 x 18,5 εκ.

ISBN πανόδετου: 978-960-250-773-5

Τιμή: 17,00

Εκατό χρόνια έκλεισαν πέρσι από το θάνατο του σατιρικού ποιητή Γεωργίου Σουρή (1853–1919). Για να τιμήσει την επέτειο, το ΜΙΕΤ αποφάσισε να εκδώσει το εκτενές ποίημά του «Δον Ζουάν».
Πολυγραφότατος και δημοφιλέστατος την εποχή του, ο Σουρής εξέδιδε επί τέσσερις σχεδόν δεκαετίες (1883–1918) την εβδομαδιαία εφημερίδα Ο Ρωμηός, την οποία έγραφε εξολοκλήρου μόνος του, και μάλιστα σε έμμετρη μορφή. Παράλληλα εξέδωσε πέντε τόμους ποιημάτων, έγραψε κωμωδίες και μετέφρασε Αριστοφάνη. Παρά τις σποραδικές, και συνήθως ευκαιριακές, αναφορές σε στιχουργήματά του, παραμένει εν πολλοίς άφαντος από το σημερινό εκδοτικό τοπίο.

Στην εμπεριστατωμένη μελέτη του με την οποία μάς εισάγει στο εκτενές ποίημα του Σουρή «Δον Ζουάν», ο Γιώργος Κοροπούλης εξετάζει μέσα από ένα πολυεπίπεδο πρίσμα το έργο του σατιρικού ποιητή αλλά και την περιρρέουσα πνευματική ατμόσφαιρα της εποχής.

Την έκδοση συμπληρώνουν: το αυτοβιογραφικό ποίημα του Σουρή «Εγώ – εις Ρωσίαν», μια ολοζώντανη υπεράσπιση του Σουρή από τα βέλη του Ψυχάρη γραμμένη από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο και δημοσιευμένη στο περιοδικό των δημοτικιστών Νουμάς το 1905, σε μια παθιασμένη στιγμή του γλωσσικού ζητήματος, καθώς και ευρετήριο κυρίων ονομάτων που απαντούν στον τόμο.

●● / ●●  / ●●

 

Χρύσα Μαλτέζου

Τέχνη, πίστη και ιστορική συνάφεια: Εικόνες της Παναγίας με δική τους ιστορία

Μνήμη Μανόλη Χατζηδάκη. Ακαδημία Αθηνών, 3 Μαρτίου 2020

Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Οκτώβριος)

Σελίδες: 72, με α/μ και έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-373-6

Τιμή: 10,00 €

«Στην ομιλία μου θα επιχειρήσω να εξετάσω εικόνες της Παναγίας που περιβάλλονται από την ιστορική αύρα είτε της εποχής κατά την οποία είχαν φιλοτεχνηθεί είτε του τόπου όπου βρίσκονται ή κάποτε βρισκόντουσαν. Εικόνες με άλλα λόγια συνυφασμένες με στιγμές ή πρόσωπα που έχουν αφήσει στο άπλωμα του χρόνου ισχυρό το αποτύπωμά τους στη μεγάλη ή τη μικρή ιστορία. Πέντε είναι οι εικόνες που έχουν εισέλθει στο μικροσκόπιο της έρευνάς μου: μία από αυτές σώζεται στο Λιβόρνο και οι άλλες τέσσερεις βρίσκονται στη Βενετία...».

 

●● / ●●  / ●●

 

Η επιστολή του Hunayn Ibn Ishaq σχετικά με τις Συριακές και τις Αραβικές μεταφράσεις συγγραμμάτων του Γαληνού

Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Αιμίλιος Δημ. Μαυρουδής

Σειρά: Πονήματα, αρ. 9

Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών / Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας, 2020 (Οκτώβριος)

Σελίδες: 504

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-372-9 / ISSN 1790-0913

Τιμή: 25,00 €

 

«Το έργο, που αποτελεί αντικείμενο μελέτης στο ανά χείρας βιβλίο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ιστορία των μεταφράσεων αρχαίων ελληνικών ιατρικών συγγραμμάτων σε αραβικές γλώσσες, όπως επίσης και για την ιστορία της διαδόσεως των ελληνικών χειρογράφων τους στην ευρύτερη Ανατολή και όχι μόνο στη βυζαντινή επικράτεια. Πρόκειται για την Επιστολή του Hunayn ibn Ishaq προς τον Ali ibn Yahya, όπου αναφέρει, από όσο γνωρίζει, ποια από τα συγγράμματα του Γαληνού έχουν μεταφρασθεί, καθώς επίσης και μερικά από εκείνα που δεν έχουν μεταφρασθεί, ένα πόνημα με το οποίο ο Άραβας γιατρός και θεολόγος Hunayn ibn Ishaq, ένας από τους μεγαλύτερους λογίους της εποχής του και ο κύριος μεταφραστής των έργων του Γαληνού στα Συριακά, εκπληρώνει σχετική υπόσχεσή του προς τον Ali ibn Yahya, γραμματέα του χαλίφη al-Mutawakkil.
 

[...] Η Επιστολή όμως δεν παρουσιάζει βιβλιογραφικό μόνον ενδιαφέρον. Αποτελεί επίσης σημαντική μαρτυρία για την εκτίμηση των Αράβων, χριστιανών και μουσουλμάνων, στην προσωπικότητα και το συγγραφικό έργο του Περγαμηνού γιατρού, καταδεικνύοντας το αδιάλειπτο ενδιαφέρον τους για τις ιατρικές αλλά και τις φιλοσοφικές απόψεις του. Ακόμη από την Επιστολή προκύπτουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη μεταφραστική δραστηριότητα στην Ανατολή, καθώς σε αυτήν καταγράφονται μεταφραστές γαληνικών έργων από την αρχή του 6ου έως και τον 9ο αι., δηλαδή την εποχή του Hunayn, αλλά και για το γενικότερο ενδιαφέρον για τον Γαληνό, αφού οι χορηγοί και αποδέκτες των μεταφράσεων δεν ήταν μόνο γιατροί αλλά και διάφοροι κρατικοί αξιωματούχ

 

●● / ●●  / ●●

 

Λαϊκή Ιατρική και Ιατρική Επιστήμη. Σχέσεις αμφίδρομες

Τόμοι Α’- Β΄

Πρακτικά Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου (Αθήνα, 7-11 Μαρτίου 2012)

Κείμενα: συλλογικό

Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών / Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας – 33, 2018

Σελίδες: 504

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-340-8

Τιμή: 40,00 €

Το συνέδριο «Λαϊκή θεραπευτική και Ιατρική επιστήμη: Σχέσεις αμφίδρομες» είχε ενταχθεί στην προσπάθεια του Κέντρου Λαογραφίας να συζητήσει θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, πέραν της Λαογραφίας και των ομόρων επιστημονικών περιοχών (Ανθρωπολογία, Κοινωνιολογία και Ιστορία) με επιστημονικά πεδία, όπως η Ιατρική, η Βοτανική, η Φαρμακολογία κ.ά. Με δεδομένη την ευρεία ανάπτυξη διεθνώς της Εθνοβοτανικής και της Ιατρικής Ανθρωπολογίας η συζήτηση αυτή θα δημιουργήσει νέους δρόμους διεπιστημονικής συνεργασίας.

Είναι γνωστό ότι το Κέντρο Λαογραφίας διαθέτει ένα πλούσιο αρχείο για θέματα της παραδοσιακής θεραπευτικής, οργανωμένο σε βάση δεδομένων, καθώς οι τρόποι και τα μέσα θεραπείας των πάσης φύσεως ασθενειών του ανθρώπου και των ζώων αποτέλεσαν εξ αρχής της δημιουργίας του Λαογραφικού Αρχείου αντικείμενο έρευνας και μελέτης. Έτσι, στην πρώτη ουσιαστική αρχειοθετική κωδικοποίηση του λαογραφικού υλικού, η οποία λειτούργησε και ως Ερωτηματολόγιο των ποικίλων θεμάτων του λαϊκού πολιτισμού, δηλαδή στα «Ζητήματα Ελληνικής Λαογραφίας» του Γ. Α. Μέγα, η Λαϊκή Ιατρική [Κεφάλαιον ΙΑ΄. Δημώδης Ιατρική: Α΄. Γενικά. Β΄. Ασθένειαι. Γ΄. Ιατροί και ιάτραιναι. Ιατροσόφια. Δ΄. Ιατρικά όργανα και εργαλεία. Ε΄. Φάρμακα. Σ΄. Θεραπευτική. Ζ΄. Ειδική θεραπευτική. Η΄. Προληπτική χρήσις φαρμάκων. Θ΄. Διαιτητική. Ι΄. Χειρουργική. ΙΑ΄. Κτηνιατρική] εκτείνεται σε ένδεκα μεγάλες ενότητες, υποδιαιρούμενες σε 100 περίπου κατηγορίες ανθρωπονόσων και ζωονόσων. Στη Βάση αυτή, που διαρκώς εμπλουτίζεται, σημαντικό μέρος της καταλαμβάνει η περιγραφή και χρήση των βοτάνων, η χειρουργική αλλά και οι μαγικοθρησκευτικοί τρόποι θεραπείας, όπως η προσφυγή σε τόπους λατρείας, τα τάματα, οι εγκοιμήσεις, τα αγιάσματα και οι επωδές-ξόρκια.

Στο συνέδριο πραγματοποιήθηκαν συνολικά 62 ανακοινώσεις από τις 65, που περιελάμβανε το πρόγραμμα. Από αυτές στα πρακτικά δημοσιεύονται οι 55. Οι λαογράφοι και ανθρωπολόγοι αριθμητικά περισσότεροι (30) συνομίλησαν με κοινωνιολόγους (6), φιλόλογους-ιστορικούς (16), ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (11), ψυχιάτρους 2, ψυχολόγους(4) και μία ψυχοπαιδαγωγό, μία χοροθεραπεύτρια, έναν χημικό και έναν βιολόγο.

Οι ανακοινώσεις, υψηλού επιπέδου κατά γενική ομολογία, συνοδεύτηκαν από εποικοδομητικές και ενδιαφέρουσες συζητήσεις, οι οποίες αξιοποιήθηκαν στη σύνταξη των τελικών κειμένων που δημοσιεύονται στην παρούσα δίτομη, το περιεχόμενο της οποίας αποτελεί και την ουσιαστική αξιολόγηση των εργασιών του συνεδρίου.

 

●● / ●●  / ●●

 

 

Γιώργος Ν. Δερμάτης

Το Δεσποτάτο του Μυστρά-Μορέως και οι απαρχές του ελληνικού κράτους.

Προτάσεις εκδηλώσεων στη Λακωνία για το Δεσποτάτο του Μυστρά-Μορέως και τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821

Αθήνα, Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής 2020 (Β΄έκδοση, Μαίος 2020)

Σελίδες: 96

Διαστάσεις: 17 x 22 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-85333-8-7

Τιμή: 15,00 €

«...Αυτό που θα προσπαθήσω να εισφέρω με το πρώτο μέρος αυτού του πονήματος δεν απορρέει από μιαν αισθητική προσέγγιση και αρχαιολογική τεκμηρίωση των μνημείων του Δεσποτάτου του Μυστρά-Μορέως (άλλοι πιο ειδικοί από εμένα έχουν ασχοληθεί με τα σπουδαία αυτά ζητήματα)· η εργασία μου αυτή αφορά στο εθνικό και πολιτικό γίγνεσθαι του Δεσποτάτου, των απαρχών του ελληνικού κράτους, εδραζομένου στη λαϊκή αυτοπεποίθηση, η οποία συνδέεται με την πνευματική πρωτοπορία του τόπου και την πολιτική ηγεσία του· μια διηνεκής αντίσταση, είτε ως ελευθερία εν προόδω στα χρόνια της κρατικής αυτονομίας του Μυστρά, είτε στο καθεστώς της δουλείας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, που οδήγησε στην ανώτατη έκφρασή της, την Επανάσταση του 1821. Η ερμηνευτική μου προσπάθεια στηρίζεται στη μεθοδολογία, που εκκινεί από τις δομές των αιώνων, τη μεγάλη διάρκεια, τις «σταθερές» της και την πνευματική της συνέπεια, ώστε να υπάρχει η εποπτεία του ιστορικού χρόνου για τη θέαση του όλου και τη σύνθεση· τα γεγονότα δεν αντιμετωπίζονται ως μία ισοϋψής γραμμική εξέλιξη, αλλά με την ιεράρχηση των παραγόντων, που τα καθορίζουν, με τη διαλεκτική σχέση δομής και πράξης, ηγετικής και λαϊκής...».

 

●● / ●●  / ●●

 

Πειραιάς. Το λιμάνι και η πόλη

Επιστημονικό συμπόσιο (7 & 8 Νοεμβρίου 2018)

Κείμενα: συλλογικό

Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού & Γενικής Παιδείας (Ιδρυτής: Σχολή Μωραΐτη), 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 204, με α/μ και έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 23 x 22 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-259-153-6

Τιμή: 28,00 €

Πρόκειται για ειδική εικονογραφημένη έκδοση που περιλαμβάνει κείμενα εκπροσώπων φορέων, διακεκριμένων επιστημόνων και μελετητών οι οποίοι συμμετείχαν στο ομώνυμο συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, τον Νοέμβριο του 2018.

Με αφετηρία μια σύντομη ιστορική αναδρομή, η οποία διαγράφει τη φύση και τη λειτουργία της πόλης στο παρελθόν, που προφανώς καθορίζει και το παρόν της, εκτίθενται ζητήματα και σχολιάζονται δράσεις και προβληματισμοί που συνδέονται με τη σημερινή πόλη. Αναπτύσσονται θέματα όπως οι αρχαιολογικές ανασκαφές, οι προσφυγουπόλεις και η Ελεύθερη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, η αποβιομηχάνιση του Πειραιά, η πολεοδομική ανάπτυξη, η ναυτιλία και ο ΟΛΠ, αλλά και η εκλογική συμπεριφορά των κατοίκων του από το 1922 ως σήμερα. Από τη θεματολογία δεν λείπουν ο Ολυμπιακός και το ρεμπέτικο τραγούδι. Παρουσιάζονται επίσης οι γενικότερες θέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και η σημερινή πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης.

Οι συγγραφείς του τόμου –αρχιτέκτονες, ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες, αρχαιολόγοι, οικονομολόγοι αλλά και πολιτικοί καθώς και εκπρόσωποι του εφοπλιστικού κόσμου– συζητούν για το παρόν και για το μέλλον του μεγάλου λιμανιού της Μεσογείου –που τα τελευταία χρόνια καταγράφει συνεχή ανάπτυξη–, αλλά και της πόλης του ως χώρου ζωής. Θέτουν την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της δυναμικής σχέσης λιμανιού-πόλης, διατυπώνουν απόψεις για μια επωφελή και για τους δύο πόλους συνύπαρξη και σκιαγραφούν τις δυνατότητες μιας βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.

Τον τόμο συμπληρώνει πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

●● / ●●  / ●●

 

Σταύρος Ζουμπουλάκης

Έντεκα συναντήσεις. Συζητώντας με τον Στρατή Μπουρνάζο

Αθήνα, εκδόσεις Πόλις, 2020 (Νοέμβριος)

Σελίδες: 640

Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-435-688-1

Τιμή: 17,70 €

Ο τόμος αυτός είναι καρπός έντεκα συναντήσεων και συζητήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τον Στρατή Μπουρνάζο. Οι δυο συνομιλητές συμφώνησαν εξαρχής να συζητήσουν, χωρίς συμβατικότητες, για θέματα που τους απασχολούν.

Το βιβλίο ξεκινάει με τα καλοκαίρια των παιδικών χρόνων και την περίοδο των σπουδών του Ζουμπουλάκη στην Αθήνα και στο Παρίσι, με τα διαβάσματα και τους δασκάλους του. Οι δυο συζητητές μιλάνε κατόπιν για το σχολείο, όπου ο πρώτος δούλεψε χρόνια, την εμπειρία της τάξης και της διδασκαλίας, την αντίληψή του για την εκπαίδευση, για την εποχή που υπήρξε διευθυντής της Νέας Εστίας, καθώς και για τα δύο ιδρύματα των οποίων είναι σήμερα επικεφαλής: τον Άρτο Ζωής και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τέλος, για ζητήματα γενικότερα και μεγάλα, όπως η αρρώστια και ο πόνος, η πίστη και η θρησκεία, ο εβραϊσμός και ο αντισημιτισμός, η πολιτική και η Αριστερά, η λογοτεχνία. Αναφέρονται σε προσωπικότητες γοητευτικές, όπως ο Άγγελος Ελεφάντης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.

Συζητώντας, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης και ο Στρατής Μπουρνάζος βουτάνε στα βαθιά, αλλά και πλατσουρίζουν στον αφρό, στα καθημερινά. Πετάγονται, έτσι, κατά τη φράση του Βάρναλη (που χρησιμοποιεί και ο Παλαμάς για να εγκωμιάσει την ποίηση του πρώτου), «από την καβαλίνα του δρόμου στην κορφή της διπλανής ροδακινιάς».

●● / ●●  / ●●

 

Γιάννης Κιουρτσάκης

Το θαύμα και η τραγωδία. Το Εικοσιένα από τον κόσμο του Ομήρου στην παγκόσμια επαρχία

Αθήνα, εκδόσεις Πατάκη, 2020 (Οκτώβριος)

Σελίδες: 120

Διαστάσεις: 13 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-16-9135-0

Τιμή: 9,90 €

Δεν έχω την αξίωση να πω κάτι καινούργιο για την Ελληνική Επανάσταση - τα περισσότερα έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν από άλλους, ασύγκριτα αρμοδιότερους. Αλλά αισθάνομαι την ανάγκη να στοχαστώ, λιγότερο με τις μετρημένες ιστορικές μου γνώσεις και πιο πολύ με την παράδοξη γνώση την οποία χαρίζει η λογοτεχνία, τι είναι αυτό το θαύμα μέσα στο οποίο φωλιάζει εξαρχής το σπέρμα της τραγωδίας: αίφνης η πιο αρχαία χώρα της Ευρώπης, που τη νόμιζαν νεκρή, ανασταίνεται από τις στάχτες της. Κι ωστόσο, το θαύμα δεν θα πάψει να υπονομεύεται, να ματαιώνεται -αλλά και να ξαναγεννιέται- πάλι και πάλι στα διακόσια χρόνια του ελεύθερου νεοελληνικού βίου. Τι σημαίνει για εμάς, τους σημερινούς Έλληνες, τούτη η ριζική τομή στην τρισχιλιόχρονη πορεία αυτής της χώρας; Τι αντιπροσωπεύει για τη διαχρονική Ελλάδα μια τόσο συνταρακτική ρήξη στον αρχέγονο τρόπο του κοινού μας βίου; Πόσο βαθιά αυτή μάς μεταμόρφωσε μέσα σε δύο αιώνες; Τι κερδίσαμε και τι χάσαμε από τη στιγμή που ενταχθήκαμε κατ' ανάγκην στη χορεία των εθνών της νεωτερικής Ευρώπης; Άραγε οι εντυπωσιακές πρόοδοι που πετύχαμε από τότε, μέσ' από μύριες δοκιμασίες, διαψεύσεις, αντιφάσεις και καταστροφές, δικαιώνουν την ύπαρξή μας στον σημερινό κόσμο; Και τι μπορεί να μάθει τούτη η ιστορία στην Ευρώπη για τον ίδιο της τον εαυτό; 

Γ. Κ.

 (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

●● / ●●  / ●●

 

Χένρυ Ντέιβιντ Θορώ

Πολιτική ανυπακοή

Εισαγωγή: Πασχάλης Κιτρομηλίδης

Μετάφραση: Γιώργος Λαμπράκος

Αθήνα, εκδόσεις Πατάκη, 2020 (Νοέμβριος)

Σελίδες: 96

Διαστάσεις: 12 x 17 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-16-8088-0

Τιμή: 5,50 €

Το δοκίμιο Πολιτική ανυπακοή (1849) –ένα από τα σημαντικότερα κείμενα πολιτικού στοχασμού– καλεί τους Αμερικανούς πολίτες να αρνηθούν να καταβάλουν τη φορολογία που τους είχε επιβάλει η τότε κυβέρνηση του Τζέιμς Πολκ, κυβέρνηση που αποδεχόταν τη δουλοκτησία ως νόμιμο δικαίωμα και είχε το 1846 κηρύξει πόλεμο στο Μεξικό, με σκοπό να επεκτείνει τη δουλεία σε περιοχές που θα κατακτούσε. Ο Θορώ διατυπώνει εδώ το δόγμα της «παθητικής αντίστασης» προς την εξουσία με την εκδήλωση ανυπακοής. Αυτό επιτάσσει, λέει ο συγγραφέας, η αίσθηση του δικαίου και η επίγνωση του καθήκοντος. Κάτι ανάλογο είχε διατυπώσει και ο ρομαντικός ποιητής Π. Μπ. Σέλλεϋ, στο ποίημά του «Η μάσκα της αναρχίας» (1819), έργο το οποίο επηρέασε βαθιά τον Θορώ. Για τον Θορώ, η εκδήλωση της πολιτικής ανυπακοής ως επιταγής της συνείδησής του δεν ήταν άλλο παρά πραγμάτωση της ατομικότητάς του. Η ανυπακοή γίνεται η μέθοδος προάσπισης της ελευθερίας της συνείδησης και των ατομικών δικαιωμάτων.

Μεταξύ των πολιτικών στοχαστών οι οποίοι επεξεργάστηκαν την ιδέα της πολιτικής ανυπακοής στις πολιτικές συνθήκες της εποχής τους, αποδίδοντας την πατρότητα του όρου στον Θορώ, σημαντικότεροι υπήρξαν ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ο πρώτος σημαντικός συγγραφέας που πρόσεξε το κείμενο του Θορώ στην έκδοση του 1866 ήταν ο Λέων Τολστόι, ο οποίος εξαίρει τις ιδέες του στην Ανάσταση.

 

●● / ●●  / ●●

 

Γιώργος Α. Λεονταρίτης

Ο Ηλίας Τσιριμώκος. Για τον Σοσιαλισμό, την Αριστερά και το Κέντρον

Αθήνα, εκδόσεις Άγρα, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 135

Διαστάσεις: 12,5 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-505-418-1

Τιμή: 13,53 €

Η χαμένη ιστορία του ελληνικού σοσιαλισμού των μεταπολεμικών χρόνων αποτελεί μια ρομαντική ανάμνηση για όσους πίστεψαν σε ανώτερα ιδανικά. Αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη σε κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην πατρίδα μας ο γνήσιος σοσιαλισμός δεν κατόρθωσε να στεριώσει, κυρίως λόγω της ανώμαλης μετακατοχικής περιόδου. Οι φανατισμοί των «άκρων» δεν άφηναν περιθώρια για φωνές μετριοπάθειας και σύνεσης. Η Δεξιά σκοπίμως ταύτιζε τον σοσιαλισμό με τον κομμουνισμό, και το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν επιθυμούσε την ύπαρξη μεγάλης Αριστεράς έξω από τη δική του επιρροή. Έτσι οι σοσιαλιστές είτε απορροφήθηκαν από το ΚΚΕ (ή την ΕΔΑ) είτε αναγκάσθηκαν να συμπλεύσουν με το Κέντρον, με την ελπίδα να το στρέψουν σε πιο προοδευτική κατεύθυνση. Ο πιο ισχυρός και ζωντανός εκπρόσωπος του σοσιαλιστικού χώρου ήταν ο Ηλίας Τσιριμώκος. Γόνος παλιάς πολιτικής οικογένειας, άριστος νομικός, άφθαστος ρήτωρ και συγγραφέας με δυνατή πένα, ξεχώρισε και γοήτευσε μέσα κι έξω από τη Βουλή.

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζουμε μια άγνωστη ή λησμονημένη αρθρογραφική του εργασία, που δίνει ανάγλυφα την πορεία των σοσιαλιστικών δυνάμεων και ρευμάτων μετά τον πόλεμο: Πώς εξελίχθηκαν τα ρεύματα, ποιες δυσχέρειες συνάντησαν, καθώς και την αγωνία να στεριώσει η Κεντροαριστερά μέσα σε μια πολιτική οδύσσεια της πιο κρίσιμης εποχής, όπου κυριαρχούσαν προσωπικότητες όλων των ιδεολογιών. Ακόμα και η ταραγμένη (παρεξηγημένη και εν πολλοίς άγνωστη) περίοδος των Ιουλιανών του 1965 φωτίζεται διαφορετικά, λίγο προτού πέσει η αυλαία στον κοινοβουλευτισμό. Επίσης παρατίθενται αντί επιλόγου τα δύο σπουδαία τελευταία αδημοσίευτα κείμενά του, που έγραψε στον πρώτο χρόνο της δικτατορίας, βαριά άρρωστος, πριν το τέλος του.

Απέτυχε η προσπάθεια του Τσιριμώκου να στεριώσει τον γνήσιο σοσιαλισμό; Εκείνος πάντα ήλπιζε ότι θα μπορούσαμε «να ξαναρχίσουμε απ’ την αρχή». Θαυμαστής του Ζωρές, είχε κάνει λάβαρο τα λόγια του: «Η Ιστορία διδάσκει στους ανθρώπους τη δυσκολία των μεγάλων προσπαθειών. Αλλά δικαιώνει την ακατανίκητη ελπίδα».

 

●● / ●●  / ●●

 

Η σαγήνη του πιάνου

Ανθολόγηση κειμένων: Cecile Balavoine

Μετάφραση: Γιάννης Σιδέρης

Αθήνα, εκδόσεις Άγρα, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 137

Διαστάσεις: 12,5 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-505-563-2

Τιμή: 13,50 €

Δεν είναι απαραίτητο να μάθεις πώς παράγονται οι ήχοι - ένα άγγιγμα του πλήκτρου αρκεί και αυτό θα αρχίσει να τραγουδά. Τόσο απλά. Το πιάνο έχει αυτή την ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα υπόλοιπα όργανα. Τα ογδόντα-οκτώ του πλήκτρα, ορατά με μια ματιά, προσφέρονται για τους άπειρους πιθανούς συνδυασμούς του μέλλοντος και του παρελθόντος της δυτικής μουσικής. Αυτάρκες, επιβλητικό, μοναχικό, είναι το όργανο του βιρτουόζου και το εργαλείο του διευθυντή ορχήστρας, ικανό να συμπυκνώσει όλη την πολυπλοκότητα μιας όπερας ή συμφωνίας. Το πιάνο συναρπάζει, και όχι μόνο τους μουσικούς. Ο Ρουσσώ, ο Ντιντερό, ο Φλωμπέρ, ο Φοντάνε, όπως και ο Τολστόι, η Τζέην Ώστιν, ο Ζολά, η Ζωρζ Σαντ, ο Βερλαίν ή ο Προύστ έγραψαν για το πιάνο. Μουσικοί και συνθέτες υπέκυψαν στον πειρασμό να γράψουν και εκείνοι. Πρώτα ο Μότσαρτ και ύστερα ο Μπερλιόζ, ο Ρόμπερτ και η Κλάρα Σούμαν, ο Λιστ και άλλοι. Όλος ο 19ος αιώνας ανέπτυξε έναν στοχασμό γύρω από το νέο, ογκώδες, φλογερό και μαγικό όργανο. Ο 20ός αιώνας παραμένει γοητευμένος από αυτό, όπως μας δείχνουν τα κείμενα του Τόμας Μανν, του Βιάν, της Σαγκάν, της Κολέτ, της Ντυράς ή του Άλφρεντ Μπρέντελ. Όσο για τον 21ο αιώνα, συγγραφείς όπως ο Εσενόζ και ο Μπαρνς διαιωνίζουν τον απόηχό του.

 

●● / ●●  / ●●

 

Κώστας Τσόκλης. Ζωγραφική. Όρια και υπερβάσεις

Κατάλογος έκθεσης

Κείμενα: Τάκης Μαυρωτάς, Χρυσάνθη Κουτσουράκη

Αθήνα, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, 2020 (Οκτώβριος)

Μετάφραση: Δημήτριος Σαλταμπάσσης, Μαρίνα Μήλιου-Θεοχαράκη

Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά / αγγλικά)

Σελίδες: 144, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 24 x 29 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5201-07-4

Τιμή: 30,00 €

«Ο Κώστας Τσόκλης», όπως γράφει ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς «κατατάσσεται στους κορυφαίους εννοιολογικούς δημιουργούς και η βαθιά του ενόραση τον οδηγεί, περίπου από το 1955 έως σήμερα, στη μετατροπή του πραγματικού σε φανταστικό και του αόρατου σε ορατό, καθώς επιχειρεί αδιάκοπα να κατακτήσει μια προσωπική πλαστική έκφραση γεμάτη από ποιητική ένταση και φιλοσοφική δύναμη.Τολμηρός και θαρραλέος, παλεύει με τις αξίες και τα όρια της ζωγραφικής για την ολοκλήρωση του πολυεπίπεδου έργου του, το οποίο καθρεφτίζει το οξυδερκές του πνεύμα. Η δουλειά του διακρίνεται από τη συνεχή εξέλιξη, την υψηλή τεχνική ακρίβεια και την σημειολογική πυκνότητα. Ενδεχομένως, γιατί το ομοίωμα της σημασίας της, μέσα από τη διαφορετικότητα της μορφοπλαστικής του υπόστασης, την κάνει μοναδική. Μοναδική για την τέχνη, μοναδική για τη συγκίνηση, που προκαλεί στον θεατή. Έτσι, κατέκτησε τη θέση του ανάμεσα στους πρωτεργάτες της σύγχρονης τέχνης με ένα τεράστιο σύνολο νοηματικής έντασης από έργα ζωγραφικής, εγκαταστάσεις, κατασκευές, performance, assemblage και βιντεοπροβολές, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του: «Η τέχνη δεν είναι για να κάνει τον άνθρωπο πιο δυστυχισμένο, αλλά για να τον λυτρώνει.»

(πηγή: Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη)