Η Αγία Ηρωίνη
Πριν από μερικά χρόνια, το 2014, ο Χάρης Βλαβιανός, ποιητής, καθηγητής Ιστορίας και Πολιτικής Θεωρίας στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, διευθυντής του περιοδικού Ποιητική, βραβευμένος με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και βραβείο ποίησης του Αναγνώστη για τη συλλογή Αυτοπροσωπογραφία του λευκού (2018) τόλμησε να εκδώσει το Αίμα νερό, ένα αυτοβιογραφικό πόνημα με θέμα την πατρική και τη μητρική απουσία από τη ζωή του. Τώρα, επαναλαμβάνει το εγχείρημα με ένα παρόμοιο αυτοβιογραφικό βιβλίο, το Τώρα θα μιλήσω εγώ, με θέμα τη ζωή και τον θάνατο της αδελφής του Μαρίνας (1967-2017).
Όπως γράφει στον πρόλογό του με τον τίτλο «11 Ιουνίου 2017», τη συγκεκριμένη μέρα του τηλεφώνησε ένας άγνωστος σ’ αυτόν Ιταλός και του ανακοίνωσε πως η Μαρίνα πέθανε από ανακοπή καρδιάς. Την είχε βρει ο ίδιος στο διαμέρισμά της στο Μιλάνο πεσμένη στο πάτωμα. Δίπλα της ήταν μια σύριγγα∙ η δόση ηρωίνης που μόλις είχε πάρει αποδείχτηκε νοθευμένη.
Στο βιβλίο τούτο ο Χάρης Βλαβιανός δίνει φωνή στην αδελφή του, αυτή είναι η αφηγήτρια, αυτή μιλάει για τους λόγους που την οδήγησαν στα ναρκωτικά, για την ανάγκη της να ερωτοτροπεί με τον θάνατο. Το πιο σημαντικό που διαβάζουμε είναι το ότι η Μαρίνα –και ο Χάρης, βεβαίως–, αποδίδει την τραγική ζωή της στη μητέρα της, την οποία σκιαγραφεί με σκοτεινά χρώματα και δεν της δίνει κανένα ελαφρυντικό για την συμπεριφορά της απέναντι της.
Ο συγγραφέας προσθέτει πως τώρα που οι δυο γυναίκες δεν ζουν πια μπορεί να δει πιο καθαρά το πρόσωπο της αδελφής του, να φωτίσει ορισμένες πλευρές της προσωπικότητάς της που τον απωθούσαν. Χαρακτηρίζει το βιβλίο ως «το κύκνειο άσμα» της Μαρίνας, αφού η ίδια αφηγείται εν είδει μονολόγου τη ζωή της, και τονίζει πως κάθε λέξη «υπογραμμίζει το απαράμιλλο σθένος της, αλλά και την αβάσταχτη μοναξιά της».
Η πρώτη φράση του μονόλογου της Μαρίνας είναι: «Πάντα μιλούσε εκείνη. Μόνο εκείνη. Ό,τι ήξεραν για μένα όσοι με γνώρισαν το άκουγαν απ’ τα δικά της χείλη. Σειρά μου τώρα. Τώρα θα μιλήσω εγώ. Δεν είναι το πρεζόνι που της κατέστρεψε τη ζωή. Εκείνη κατέστρεψε εμένα. Εκείνη με οδήγησε στον θάνατο. Εκείνη –που απαιτούσε να την αποκαλώ “μαμά”».
Οι επιθέσεις της Μαρίνας στη μητέρα της είναι καταιγιστικές, τις βρίσκουμε σε κάθε σελίδα και είναι ανηλεείς. Είναι επιθέσεις σπαραχτικές, γίνονται με πόνο ψυχής, με πίκρα ανάμιχτη με οργή, με πόνο ανακατεμένο με θυμό. Η Μαρίνα την κατηγορεί πως δεν είχε ποτέ χρόνο γι’ αυτήν, πως όλη τη μέρα έτρεχε σε ραντεβού με προμηθευτές, εμπόρους και τοκογλύφους. Η ζωή της, προσθέτει, ήταν γεμάτη από παταγώδεις αποτυχίες και ματαιώσεις, γιατί δεν είχε ποτέ σταθερό σύντροφο κι ήταν πάντα βουτηγμένη στα χρέη.
Κάποια στιγμή, αυτή η αποτυχημένη η μητέρα, προσδοκώντας μια καλύτερη ζωή για την ίδια, μη μπορώντας να αντιμετωπίσει την οικονομική της ανέχεια –ο πρώην σύζυγός της που ζούσε στο εξωτερικό είχε σταματήσει να της στέλνει χρήματα και κατέληξε στη φυλακή για χρέη–, έφυγε από την Ελλάδα χωρίς την κόρη της.
Ύστερα από αυτό, η νεαρή Μαρίνα, μια έφηβη που ζούσε στην Κυψέλη με τη γιαγιά της, ενώ οι τοκογλύφοι απειλούσαν να κατασχέσουν τα έπιπλα του σπιτιού. Η απουσία του πατέρα και της μητέρας ήταν καθοριστική για την ταλαντούχα μαθήτρια που είχε κάνει μπαλέτο, μα δεν το συνέχισε επειδή η μητέρα της το θεωρούσε χάσιμο χρόνου.
Στο ερώτημα που θέτει στον εαυτό της η αφηγήτρια «Έζησα ποτέ ευτυχισμένη;», απαντάει: «Όχι. Ίσως λίγες στιγμές». Στη μνήμη της είχε παραμείνει μια στιγμή ευτυχίας, όταν εντεκάχρονη βρισκόταν στις Σπέτσες με τον αδελφό της κι έκαναν βόλτες με τη μηχανή του. Κι ύστερα γνώρισε στο Κολωνάκι έναν γοητευτικό 45χρονο, ο οποίος της έδωσε να δοκιμάσει ηρωίνη. Ήταν κι ο ίδιος χρήστης και πέθανε λίγα χρόνια μετά από νοθευμένη ηρωίνη. Η ηρωίνη που σε κάποια σελίδα η Μαρίνα την αποκαλεί Αγία ήταν το μοναδικό αποκούμπι της, δεν πίστευε ούτε σε θεό, ούτε σε οικογένεια, ούτε στη φιλία ή στον έρωτα.
Ο αναγνώστης σκέφτεται πως τούτη η εξομολόγηση θα μπορούσε να γίνει ένα σκληρό και ταυτόχρονα τρυφερό μυθιστόρημα με καλούς και κακούς ήρωες και ηρωίδες. Μάλιστα, αυτό το μυθιστόρημα θα είχε και αστυνομικά στοιχεία. Εκτός από ξαφνικούς θανάτους, φυλακίσεις, εξαφανίσεις, θα είχε και μυστήρια. Ένα από αυτά: Ποιος ήταν ο πατέρας της Μαρίνας; Ο Ιταλός Μονκάδα που είχε παντρευτεί τη μητέρα της ή κάποιος άλλος;
Κλείνοντας τούτο το μικρό βιβλίο, νιώθουμε ένα πλάκωμα στην καρδιά, ύστερα από τόσες εξομολογήσεις και αποκαλύψεις. Σίγουρα, η τραγική ζωή της ηρωίδας μας προκαλεί θλίψη κι είναι η ρεαλιστική και ανεπιτήδευτη γραφή του Χάρη Βλαβιανού που την έχει δημιουργήσει.
info: Χάρης Βλαβιανός, Τώρα θα μιλήσω εγώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου