Καταχρηστική θεραπεία της Μνήμης του Ολοκαυτώματος
ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ*
Η Ελλάδα, μέλος του ΟΗΕ και της
Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος από το 2005, υιοθέτησε
το 2004 με ομόφωνη απόφαση της Βουλής ως Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος
την 27η Ιανουαρίου, ημέρα εκκένωσης από τον σοβιετικό στρατό του
στρατοπέδου Αουσβιτς- Μπίρκεναου το 1945. Η θλιβερή επέτειος της
τραγικής μοίρας έξι εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης, ανάμεσά τους και
67.151 Εβραίων της χώρας μας, υπομιμνήσκεται στο σύνολο των κρατών της
Ε.Ε., τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τον ΟΗΕ και την αμερικανική ήπειρο με
τελετές που διοργανώνονται ετησίως.
Η εκπαίδευση της νέας γενιάς, ο Τύπος και τα αφιερώματα τηλεοπτικών σταθμών, οι εκδόσεις και η παραγωγή ταινιών, εντάσσονται στη συνολική προσπάθεια που καταβάλλεται διεθνώς για την ενημέρωση των πολιτών γύρω από όσα μεσολάβησαν και οδήγησαν στη μεγαλύτερη τραγωδία μαζικής δολοφονίας ανθρώπων κάθε ηλικίας ακόμα και αθώων παιδιών με μόνο κριτήριο το θρήσκευμά τους. Σε κάθε καλοπροαίρετο πολίτη γεννάται το ερώτημα γιατί χρειάστηκε να περάσουν τόσες δεκαετίες για να πληροφορηθούν οι κοινωνίες τι πραγματικά συνέβη τη σκοτεινή εκείνη περίοδο στην Ευρώπη; Η απάντηση, όσο και αν ακούγεται αποκρουστική, είναι η εξής: η ανθρωπότης δεν ήθελε να γνωρίζει και όσοι από τα θύματα επέζησαν, δεν μιλούσαν. Ηταν από ντροπή για τους εξευτελισμούς που υπέστησαν, ή γιατί όσοι ελάχιστοι τόλμησαν να μιλήσουν γι’ αυτά που έζησαν και υπέστησαν κατηγορήθηκαν ως ευφάνταστοι και με μη σώας τας φρένας;
Τι άλλαξε, λοιπόν, και σήμερα η υπερπληροφόρηση κατακλύζει τις κοινωνίες μας; Ο φόβος, ίσως, για επανάληψη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας όπως αυτά με τις γενοκτονίες στη Ρουάντα και το Nταρφούρ, τους Γιαζίντι, τους χριστιανούς θύματα του ISIS, θύματα και αυτοί θρησκευτικής μισαλλοδοξίας; Εδώ έγκειται ακριβώς το μήνυμα που εκπέμπει το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Και που δεν είναι άλλο από τις γενεσιουργούς αιτίες που το προκάλεσαν. Το Ολοκαύτωμα δεν ήταν παρά η κορύφωση μιας μακράς διαδικασίας, ενός ιστορικού προτσές που οι τότε κοινωνίες της Ευρώπης αρνούνταν να δουν και να παραδεχθούν. Και είναι ακόμα βαρύτερη η ευθύνη γιατί, ανεξαρτήτως αριθμού τους, θύματα υπήρξαν και οι Ρομά, αλλά και κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι και σωματικά αδύναμοι και ανάπηροι. Πόσο κλειστά ήταν, λοιπόν, τα αυτιά των ανθρώπων και γιατί δεν αντέδρασαν όταν έπρεπε;
Επιστρέφοντας στο σήμερα, υπάρχει ένας ακόμα φόβος που αξίζει να αντιμετωπισθεί πριν να είναι πολύ αργά. Και ο φόβος αυτός αφορά σε κατάχρηση του Ολοκαυτώματος από ημιμαθείς και τυχάρπαστους αμαθείς που καταγίνονται ανενδοίαστα με την ιερότητα του θέματος και που μόνο ζημιά μπορούν να προκαλέσουν, μόνο και μόνο αναζητώντας δημοσιότητα με το αζημίωτο φυσικά. Ζημιά που δεν περιορίζεται μόνο στους επιζώντες αλλά και στα ιερά θύματα, τους ίδιους τους νεκρούς, η μνήμη των οποίων εκτελείται από το άγος χειρών αδίκων που περιορίζουν με τα έργα και τις ημέρες τους το Ολοκαύτωμα. Τι είναι λοιπόν το Ολοκαύτωμα; Μηχανισμός παραγωγής οίκτου; Ή ένα διαρκές μάθημα και οδηγός αποτροπής γενοκτονιών, όχι αποκλειστικά Εβραίων στο θρήσκευμα; Εάν γίνει κατανοητό τούτο, ότι δηλαδή το Ολοκαύτωμα είναι μία συνεχής διαδικασία που αφορά όλους μας, τότε και μόνο τότε θα έχουμε εισπράξει το μήνυμα και θα πάψουμε να βλέπουμε με οίκτο τα θύματα και τους απογόνους τους, προκαλώντας την αντίδραση των ανόσιων αρνητών του πιο αποτρόπαιου συμβάντος στην ιστορία του ανθρώπου.
Μικρή υποσημείωση στο σημείο αυτό: ο ρόλος της θρησκευτικής και κοινοτικής ηγεσίας των Εβραίων συμπολιτών μας προκειμένου να προστατέψει τη μνήμη των θυμάτων είναι τεράστιος και οφείλει να επαγρυπνεί γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι και οι όψιμοι καλοθελητές πληθύνονται εκ του ασφαλούς πάντα.
Η πολιτεία στο θέμα αυτό, έστω και αργά, έπραξε στο ακέραιο το χρέος της. Αδιάψευστοι μάρτυρες, η τριλογία των εκδόσεων ΥΠΕΞ, η ταινία του χρονικού της εξέγερσης των Ελλήνων μέσα στο Αουσβιτς που είναι ένθετη στη δεύτερη έκδοση της τριλογίας, οι αντιρατσιστικοί νόμοι που εισήγαγαν στη Βουλή τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη, τα εκπαιδευτικά προγράμματα του υπουργείου Παιδείας και, τέλος, το κορυφαίο έργο ίδρυσης μόνιμης ελληνικής έκθεσης στο Κρατικό Μουσείο Ολοκαυτώματος στο Αουσβιτς, σε εφαρμογή διμερούς Ελληνο-πολωνικής Συμφωνίας που υπέγραψε το ΥΠΕΞ και υλοποιεί η Βουλή των Ελλήνων με απόφαση του προέδρου της.
* Πρέσβειρα, συγγραφέας εκδόσεων ΥΠΕΞ
Η εκπαίδευση της νέας γενιάς, ο Τύπος και τα αφιερώματα τηλεοπτικών σταθμών, οι εκδόσεις και η παραγωγή ταινιών, εντάσσονται στη συνολική προσπάθεια που καταβάλλεται διεθνώς για την ενημέρωση των πολιτών γύρω από όσα μεσολάβησαν και οδήγησαν στη μεγαλύτερη τραγωδία μαζικής δολοφονίας ανθρώπων κάθε ηλικίας ακόμα και αθώων παιδιών με μόνο κριτήριο το θρήσκευμά τους. Σε κάθε καλοπροαίρετο πολίτη γεννάται το ερώτημα γιατί χρειάστηκε να περάσουν τόσες δεκαετίες για να πληροφορηθούν οι κοινωνίες τι πραγματικά συνέβη τη σκοτεινή εκείνη περίοδο στην Ευρώπη; Η απάντηση, όσο και αν ακούγεται αποκρουστική, είναι η εξής: η ανθρωπότης δεν ήθελε να γνωρίζει και όσοι από τα θύματα επέζησαν, δεν μιλούσαν. Ηταν από ντροπή για τους εξευτελισμούς που υπέστησαν, ή γιατί όσοι ελάχιστοι τόλμησαν να μιλήσουν γι’ αυτά που έζησαν και υπέστησαν κατηγορήθηκαν ως ευφάνταστοι και με μη σώας τας φρένας;
Τι άλλαξε, λοιπόν, και σήμερα η υπερπληροφόρηση κατακλύζει τις κοινωνίες μας; Ο φόβος, ίσως, για επανάληψη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας όπως αυτά με τις γενοκτονίες στη Ρουάντα και το Nταρφούρ, τους Γιαζίντι, τους χριστιανούς θύματα του ISIS, θύματα και αυτοί θρησκευτικής μισαλλοδοξίας; Εδώ έγκειται ακριβώς το μήνυμα που εκπέμπει το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Και που δεν είναι άλλο από τις γενεσιουργούς αιτίες που το προκάλεσαν. Το Ολοκαύτωμα δεν ήταν παρά η κορύφωση μιας μακράς διαδικασίας, ενός ιστορικού προτσές που οι τότε κοινωνίες της Ευρώπης αρνούνταν να δουν και να παραδεχθούν. Και είναι ακόμα βαρύτερη η ευθύνη γιατί, ανεξαρτήτως αριθμού τους, θύματα υπήρξαν και οι Ρομά, αλλά και κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι και σωματικά αδύναμοι και ανάπηροι. Πόσο κλειστά ήταν, λοιπόν, τα αυτιά των ανθρώπων και γιατί δεν αντέδρασαν όταν έπρεπε;
Επιστρέφοντας στο σήμερα, υπάρχει ένας ακόμα φόβος που αξίζει να αντιμετωπισθεί πριν να είναι πολύ αργά. Και ο φόβος αυτός αφορά σε κατάχρηση του Ολοκαυτώματος από ημιμαθείς και τυχάρπαστους αμαθείς που καταγίνονται ανενδοίαστα με την ιερότητα του θέματος και που μόνο ζημιά μπορούν να προκαλέσουν, μόνο και μόνο αναζητώντας δημοσιότητα με το αζημίωτο φυσικά. Ζημιά που δεν περιορίζεται μόνο στους επιζώντες αλλά και στα ιερά θύματα, τους ίδιους τους νεκρούς, η μνήμη των οποίων εκτελείται από το άγος χειρών αδίκων που περιορίζουν με τα έργα και τις ημέρες τους το Ολοκαύτωμα. Τι είναι λοιπόν το Ολοκαύτωμα; Μηχανισμός παραγωγής οίκτου; Ή ένα διαρκές μάθημα και οδηγός αποτροπής γενοκτονιών, όχι αποκλειστικά Εβραίων στο θρήσκευμα; Εάν γίνει κατανοητό τούτο, ότι δηλαδή το Ολοκαύτωμα είναι μία συνεχής διαδικασία που αφορά όλους μας, τότε και μόνο τότε θα έχουμε εισπράξει το μήνυμα και θα πάψουμε να βλέπουμε με οίκτο τα θύματα και τους απογόνους τους, προκαλώντας την αντίδραση των ανόσιων αρνητών του πιο αποτρόπαιου συμβάντος στην ιστορία του ανθρώπου.
Μικρή υποσημείωση στο σημείο αυτό: ο ρόλος της θρησκευτικής και κοινοτικής ηγεσίας των Εβραίων συμπολιτών μας προκειμένου να προστατέψει τη μνήμη των θυμάτων είναι τεράστιος και οφείλει να επαγρυπνεί γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι και οι όψιμοι καλοθελητές πληθύνονται εκ του ασφαλούς πάντα.
Η πολιτεία στο θέμα αυτό, έστω και αργά, έπραξε στο ακέραιο το χρέος της. Αδιάψευστοι μάρτυρες, η τριλογία των εκδόσεων ΥΠΕΞ, η ταινία του χρονικού της εξέγερσης των Ελλήνων μέσα στο Αουσβιτς που είναι ένθετη στη δεύτερη έκδοση της τριλογίας, οι αντιρατσιστικοί νόμοι που εισήγαγαν στη Βουλή τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη, τα εκπαιδευτικά προγράμματα του υπουργείου Παιδείας και, τέλος, το κορυφαίο έργο ίδρυσης μόνιμης ελληνικής έκθεσης στο Κρατικό Μουσείο Ολοκαυτώματος στο Αουσβιτς, σε εφαρμογή διμερούς Ελληνο-πολωνικής Συμφωνίας που υπέγραψε το ΥΠΕΞ και υλοποιεί η Βουλή των Ελλήνων με απόφαση του προέδρου της.
* Πρέσβειρα, συγγραφέας εκδόσεων ΥΠΕΞ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου