Πείραμα Αθηναϊκής Δημοκρατίας
Ματιά σε ένα πιστό αντίγραφο του αρχαίου κληρωτηρίου που κατασκεύασε η Γαλλική Σχολή Αθηνών
Πηγή: 
Ν. Ζώης, Η Καθημερινή-kathimerini.gr
Είναι ασήκωτο, καθότι μαρμάρινο – ζυγίζει περίπου 300 κιλά. Εχει ύψος 1,20 μ., αλλά με την ξύλινη βάση του φτάνει μέχρι το κεφάλι ενός ψηλού ενηλίκου. Και ενώ μοιάζει με ενεπίγραφη στήλη, αν το πλησιάσετε, θα διαπιστώσετε ότι διαθέτει πολλές εγκοπές σε κάθετη και οριζόντια διάταξη. Σε τι χρησιμεύουν; Στο να υποδεχθούν ξύλινα πλακίδια με ονόματα πολιτών, οι οποίοι μέσω μιας ειδικής διαδικασίας θα κληρωθούν σε δημόσια αξιώματα ή και όχι, τουλάχιστον μέχρι η τύχη τους να δοκιμαστεί ξανά. Είναι ένα αρχαίο κληρωτήριο, ένα πιστό αντίγραφό του για την ακρίβεια, όμοιο με τα κληρωτήρια που οι Αθηναίοι του 5ου και ιδιαίτερα του 4ου αιώνα π.Χ. χρησιμοποιούσαν ώστε να συμμετέχουν ισότιμα σε συνελεύσεις, συμβούλια και ένορκα δικαστήρια, στα οποία οι δημόσιες αποφάσεις έπρεπε να ανατεθούν στον δήμο. «Η καλύτερη μέθοδος δημοκρατικής επιλογής ήταν να τραβήξουν κλήρο», λέει στην «Κ» η αρχαιολόγος και ιστορικός Βερονίκ Σανκοφσκί, διευθύντρια της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, που συντόνισε την κατασκευή και τη μελέτη του αρχαίου κληρωτηρίου. «Δεν επιλεγόταν κάποιος επειδή ανήκε σε συγκεκριμένη οικογένεια ή κοινωνικό δίκτυο, ούτε επειδή ήταν πλούσιος. Τον επέλεγε αυτό το μηχάνημα».
Στην «Αθηναίων Πολιτεία» του Αριστοτέλη βρίσκουμε περιγραφικά στοιχεία αυτών των αρχαίων στηλών, ενώ κάποια θραύσματά τους έφεραν στο φως οι ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας στη Ρωμαϊκή Αγορά (στα τέλη του 19ου αιώνα) και της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας (στο πρώτο μισό του 20ού). Με τη βοήθεια των αποσπασμάτων της «Αθηναίων Πολιτείας», ο Αμερικανός αρχαιολόγος Στέρλινγκ Ντάου ερμήνευσε το 1937 αυτά τα θραύσματα –ένα εκ των οποίων αναφέρει ακριβώς τη λέξη «ΚΛΗΡΩΤΗΡΙΟΝ»– ως τμήματα μηχανών κλήρωσης. Κάποια ερωτήματα, ωστόσο, παρέμεναν αναπάντητα. «Oταν διαβάζεις τις πηγές χωρίς να έχεις μια πλήρη εικόνα της μηχανής, μπορείς να κάνεις υποθέσεις, αλλά είναι δύσκολο να καταλάβεις τις δυσκολίες της κατασκευής και τη λειτουργία της», σημειώνει η κ. Σανκοφσκί. «Εκτός από το τεχνικό κομμάτι, το οποίο αφορά λόγου χάριν τη θέση και τον ρόλο που είχαν τα διάφορα μέρη του κληρωτηρίου, θέσαμε συγκεκριμένα ερωτήματα για την εμπειρία των ανθρώπων που το χρησιμοποιούσαν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου