Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι άλλοι: Απλά μαθήματα εκλογής αρχηγού…
Σε 13 ή σε 19 μέρες ο ΣΥΡΙΖΑ θα εκλέξει τον ή την αρχηγό του μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα. Έχει σημασία αυτό το γεγονός, πόση και για ποιους; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που χρειάζεται απάντηση.
Πρώτα πρώτα έχει σημασία για τα μέλη του κόμματος. Άλλωστε, αυτά θα εκλέξουν τον (την) αρχηγό του. Έχει σημασία και για τους φίλους του(ή συμπαθούντες). Έχει, τέλος, σημασία και για τους αντιπάλους του (τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ), διότι ο νέος(ή νέα) αρχηγός μπορεί να σταθεροποιήσει και εν συνεχεία να ανεβάσει τον ΣΥΡΙΖΑ ή, αντιθέτως, να τον καταβαραθρώσει. Εντέλει, σε αντίθεση με την φαινομενική αδιαφορία που παρατηρείται, η εκλογή αρχηγού ενδιαφέρει τους πάντες.
Πρώτο συμπέρασμα: Οι «αναλύσεις» του τύπου «ο ΣΥΡΙΖΑ τελείωσε, όποιος κι αν εκλεγεί αρχηγός δεν έχει σημασία, ο Μητσοτάκης θα κυβερνά άνετα όσο θέλει» είναι για τα μπάζα. Το επιβεβαιώνει το παρελθόν. Ό,τι συμβαίνει σε ένα κόμμα έχει άμεση αντανάκλαση στο άλλο. Κι ας μην φαίνεται αμέσως.
Η διαπίστωση αυτή αποκτά πρόσθετη σημασία μόνο για όσους θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και πρέπει να παραμείνει κόμμα εξουσίας. Μπορεί η τελευταία βαριά εκλογική ήττα να αποδυνάμωσε αυτή τη θέση του, αλλά είναι πολύ πρόωρο να συμπεράνουμε ότι κάθε τέτοια προοπτική έχει χαθεί. Για δύο λόγους. Πρώτον, διότι ο βασικός αντίπαλος(ΝΔ) κυβερνά για δεύτερη τετραετία και η φθορά του θα είναι αναπόφευκτη. Και, δεύτερον, διότι ο άλλος αντίπαλος, το ΠΑΣΟΚ, δεν δείχνει μέχρι στιγμής ότι είναι σε θέση να εκτοπίσει τον ΣΥΡΙΖΑ από τη δεύτερη θέση. Πιο οριστικό συμπέρασμα θα βγάλουμε γι’ αυτό στις ευρωεκλογές του Μαίου του 2024.
Εφόσον, λοιπόν, καταλήξουμε ότι η εκλογή ενδιαφέρει τους πάντες, το δεύτερο ερώτημα είναι τι πρέπει να κάνει ο(η) νέος(α) αρχηγός για να επιτύχει. Και η απάντηση σ’ αυτό τα ερώτημα συνδέεται άμεσα και με το είδος του κόμματος και με τα πρόσωπα που διεκδικούν την ηγεσία.
Ο (η) αρχηγός που θα εκλεγεί στις 3 ή στις 10 Σεπτεμβρίου πρέπει να είναι σε θέσει να πετύχει τρεις στόχους:
Πρώτον, να κρατήσει το κόμμα ενωμένο. Δεν θα είναι καλό την επομένη να έχουμε διασπαστικά φαινόμενα, αν και το παρελθόν έχει δείξει ότι αυτός ο στόχος μπορεί να μην είναι καθοριστικός. Στη δεκαετία του ’70 από το νεοϊδρυμένο τότε ΠΑΣΟΚ διαγράφτηκαν ή αποχώρησαν επιφανή στελέχη, αλλά το κόμμα γιγαντώθηκε. Προφανώς, ήταν διαφορετικές τότε οι συνθήκες. Και, κυρίως, υπήρχε η ηγετική προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, που υπερκάλυπτε σχεδόν τα πάντα. Επομένως, η ενότητα μπορεί να πάει σε δεύτερη μοίρα, αν υπερισχύσει η αποφασιστικότητα της νέας ηγεσίας. Δηλαδή, είναι προτιμότερο ένα κόμμα χωρίς «μπαϊράκια» παρά μια επίπλαστη ενότητα.
Δεύτερον, να προσελκύσει(ξανά) ψηφοφόρους εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, να επαναφέρει όσους τον εγκατέλειψαν στις τελευταίες εκλογές ή(και) να αποσπάσει άλλους από τους βασικούς αντιπάλους του. Και
Τρίτον και απολύτως συναφές, να δημιουργεί την αίσθηση ότι μπορεί να σταθεί ισότιμα απέναντι στον βασικό αντίπαλο και να τον νικήσει στις επόμενες εκλογές. Τέτοιο δείγμα γραφής θα χρειαστεί να δώσει οπωσδήποτε στις ευρωεκλογές του 2024. Αυτές οι εκλογές προσφέρονται για ψήφο διαμαρτυρίας και για εκμετάλλευση της αναπόφευκτης φθοράς που θα έχει η κυβέρνηση.
Τέλος, ο(η) νέος αρχηγός δεν θα είναι σαν τον Αλέξη Τσίπρα. Δεν χρειάζεται κιόλας. Ο «ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα» ολοκλήρωσε τον κύκλο του. Ο Τσίπρας πιστώνεται την έκρηκτική άνοδο του μικρού ΣΥΡΙΖΑ και την ανάδειξή του σε κυβερνητικό κόμμα. Ταυτόχρονα, ο Τσίπρας χρεώνεται τα αρνητικά αυτού του ΣΥΡΙΖΑ, που τον οδήγησαν στην ήττα του 2023. Και, κυρίως, χρεώνεται την τόσο καθοριστική απομάκρυνση από την πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, που δεν του επέτρεψε να δει αυτό που ερχόταν.
Αυτή η αίσθηση της πραγματικότητας είναι που θα καθορίσει την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον(την) νέο(α) αρχηγό. Η Αχτσιόγλου, ο Τσακαλώτος, ο Παππάς, ο Τζουμάκας(και ο Κασελάκης,πουφαίνεται ότι θα είναι η νέα υποψηφιότητα) πρέπει να είναι σε θέση να αντιληφθούν την πραγματικότητα, διότι αυτό θα τους επιτρέψει να διαλέξουν το δρόμο που θα πάρουν μετά την εκλογή τους. Ακόμα καλύτερα για όσους γνωρίζουν ήδη αυτόν το δρόμο. Πάντως, αν δεν τον γνωρίζουν, καλό είναι να διαβάσουν το διάλογο της Αλίκης με το γάτο στο μυθιστόρημα του Λιούις Κάρολ:
- Ποιον δρόμο να πάρω; ρωτά η Αλίκη όταν φτάνει σε ένα σταυροδρόμι.
- Αυτό εξαρτάται κυρίως από το πού θέλεις να πας, απαντά ο γάτος.
- Δεν με απασχολεί ιδιαίτερα το πού θα πάω, αρκεί να πάω κάπου…
- Τότε δεν έχει σημασία ποιον δρόμο θα πάρεις…
Στα κόμματα εξουσίας η εκλογή αρχηγού γίνεται με βασικό κριτήριο ποιος φαίνεται καταλληλότερος είτε να τα κρατήσει στην εξουσία αν την κατέχουν είτε να την επανακτήσουν. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η εκλογή του Κώστα Σημίτη το 1996 στο ΠΑΣΟΚ και του Κώστα Καραμανλή το 1997 στη ΝΔ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει παρόμοιες εμπειρίες διότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν επί 15 χρόνια αδιαμφισβήτητος. Τώρα οι υποψήφιοι διάδοχοί του θα κληθούν να αποδείξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ένα είδος διάττοντος αστέρος, που κρατήθηκε ψηλά στον πολιτικό ουρανό επί μια δεκαετία. Θα έχουν μερικούς μήνες στη διάθεσή τους για να δώσουν το πρώτο δείγμα γραφής…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου