Τρίτη, Απριλίου 25, 2023

Διονύσης Μαλλούχος : τιμητική αφιέρωση του Ιλάν στον αξιόλογο μουσικό και δάσκαλο , την "οικεία" φωνή εδώ και χρόνια από τα «Πρωινά του Τρίτου» στο Ραδιόφωνο της ΕΡΤ

 

Διονύσης Μαλλούχος / Πιανίστας χωρίς ταυτότητα

 

Μαλλούχος

Ο πατέρας αγαπούσε τη μουσική. Αφήνοντας λόγω δύσκολων συγκυριών της ζωής το βιολί που μάθαινε ως παιδί, ο Γιώργος Δ. Μαλλούχος έπαιζε κιθάρα ερασιτεχνικά. Μια μέρα οδήγησε τον τετράχρονο γιο του στο Εθνικό Ωδείο. Ο μουσουργός Μιχάλης Βούρτσης, μετά από ένα ακουστικό τεστ, αποφάνθηκε ότι ο μικρός Διονύσης «μπορεί να... ταλαιπωρήσει τη μουσική με άνεση»!

Οι σπουδές του ολοκληρώθηκαν στο Ωδείο Αθηνών, στην τάξη του Γιώργου Αρβανιτάκη, αδελφού της ηθοποιού Μαίρης Αρώνη. Από αυτόν πήρε και τη συνήθεια της σύναξης των παλιών μαθητών του, που τότε γινόταν στο υπέροχο σπίτι με τον κήπο στο Παλιό Φάληρο. Παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του που τον ονειρευόταν χημικό μηχανικό, ο Διονύσης ακολούθησε τον δρόμο της μουσικής, καδράροντας το πτυχίο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Είκοσι χρόνια μετά -2008 ήταν- ο τότε διευθυντής του Ωδείου Αθηνών Άρης Γαρουφαλής τον προσκάλεσε να διδάξει στο παλαιότερο μουσικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Ως καθηγητής του πιάνου πλέον, με συγκίνηση ο Διονύσης Μαλλούχος μπήκε στην αίθουσα 20, όπου παλαιότερα υπήρξε σπουδαστής.

Η μουσική και το θέατρο

Μαλλούχος
Ο Αδελφός μου ο Αμαντέους, Διονύσης Μαλλούχος, Πέμη Ζούμη και Έλβιο-Φοίβος Μπέικο (Φωτογραφία Γιώτα Εφρεμίδου)

Κάθε φορά τον Διονύση Μαλλούχο τον συνεγείρει αυτό που κάνει. Σήμερα στο προσκήνιο βρίσκεται ο Mozart. Μελετάει τα έργα του, αναζητά πηγές γύρω από τη ζωή του μέσα από τη βιβλιογραφία και ψάχνει τη δισκογραφία, αφού στις 29-30 Απριλίου συμμετέχει σε τέσσερις παραστάσεις του θεατρικού έργου του Μηνά Βιντιάδη «Ο αδελφός μου ο Αμαντέους», στη Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών), σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, μαζί με την Πέμη Ζούνη και τον Έλιο-Φοίβο Μπέικο.

Δεκαοκτώ χρόνων έπαιζε πιάνο στις τελευταίες αναλαμπές της ελληνικής επιθεώρησης με την Ελεύθερη Σκηνή. Έγραψε μαζί με τον Στάμο Σέμση τη μουσική για το τελευταίο σόου του Γιώργου Μαρίνου στη Μέδουσα και το θεατρικό «Λόξα και δόξα» του Γιάννη Ξανθούλη στο θέατρο Αποθήκη. Για πολλές σεζόν συνεργάστηκε με θιάσους, θεατρικές σκηνές και σπουδαίες μορφές, όπως η Σμαρούλα Γιούλη, ο Κώστας Καρράς και η Αλίκη Γεωργούλη, ενώ συνόδευε τον θρύλο της αλησμόνητης Άννας Καλουτά στην τελευταία της παρουσία πάνω στο θεατρικό σανίδι.

Πάντα τον γοήτευε το θεατρικό περιβάλλον. Γι’ αυτό -αν και ως σπουδαστής στην Ακαδημία Liszt στη Βουδαπέστη αποφάσισε ότι θα συνεχίσει την πορεία του στον χώρο της κλασικής μουσικής- διασταυρώθηκε ξανά με το θέατρο και όταν δίδαξε (2007-2015) στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και σε παραγωγές, όπως στο Θέατρο του Νέου Κόσμου με την Αγγελική Στελλάτου και τη Μαρία Κατσανδρή («Στο δρόμο μου ένας άγγελος» της Μ. Ευσταθιάδη) στο διαχρονικό «Χαμόγελο της γιαγιάς» της Μάνιας Παπαδημητρίου - και σε τόσα άλλα μαζί της. Κι ακόμα με τους Γιώργο Νανούρη, Ματθίλδη Μαγγίρα, Πέμη Ζούνη, με τον φίλο και συμμαθητή του Μανώλη Μαυροματάκη σε μουσικοθεατρικές ιδέες της Μάγδας Μαυρογιάννη...

Ακαδημία «Ferenc Liszt»

Στην πρωτεύουσα μιας χώρας με τεράστια μουσική και -ιδιαίτερα- πιανιστική παράδοση συνέπεσε να σπουδάζει τα πολύ ενδιαφέροντα χρόνια στα οποία η Ουγγαρία βίωνε έντονες και συνεχείς πολιτικές και κοινωνικές ανατροπές (1988-1991). Σ’ έναν Έλληνα που ζούσε την ιστορική αυτή συγκυρία επιβεβαιωνόταν ότι υπάρχουν χώρες με ενιαία και συνεχή πορεία εξέλιξης των τεχνών, αλλά και της μουσικής ειδικά, σε αντίθεση με την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Στην Ουγγαρία ο Δ. Μαλλούχος συνάντησε μια ενεργή, ζώσα μουσική παράδοση σε θεσμούς, ανθρώπους, εκπαίδευση και σημαντικές ερμηνείες. Η Αίθουσα της Ακαδημίας ήταν εκείνη την εποχή ο πλέον σημαντικός χώρος συναυλιών της Βουδαπέστης. Οι σπουδαστές παρακολουθούσαν δωρεάν, από το θεωρείο του δεύτερου ορόφου, συναυλίες των μεγαλύτερων ονομάτων της παγκόσμιας κλασικής σκηνής, σε μια πολύχρωμη και πολύτιμη μουσική μέθεξη: Gidon Kremer, Andras Schiff, Zoltan Kocsis, Maurizio Pollini…

Δύο χρόνια μετά το τέλος των σπουδών του στη Βουδαπέστη ο Δ. Μαλλούχος ερμήνευσε ως σολίστ στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 1993, με την περίφημη ουγγρική Ορχήστρα Εγχόρδων «Franz Liszt» το «1ο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα» του Σοστακόβιτς. Σόλο τρομπέτα έπαιξε ο καλός φίλος κι έκτοτε συνεργάτης του, ο Νίκος Ξανθούλης. Στις πρόβες, λίγες εβδομάδες πριν, στην αίθουσα δοκιμών της ορχήστρας στη Βουδαπέστη, μετά το ζεστό καλωσόρισμα του έδειξαν το πιάνο. «Ελπίζουμε να σας αρέσει. Χθες είχαμε πρόβα με τον Sviatoslav Richter, ο οποίος έμεινε ικανοποιημένος». Άφωνος ο νεαρός Έλληνας πιανίστας! Τι εμπειρία για τον Δ. Μαλλούχο…

Δάσκαλος και άνθρωπος του ραδιοφώνου

Διαφορετικές δραστηριότητες, με διαφορετική λογική, σε διαφορετικούς τομείς. Όταν ο Διονύσης διδάσκει, αγαπά τον συνθέτη που πρέπει να αγαπήσει και ο μαθητής του ώστε να μάθει να τον ερμηνεύει όμορφα.

Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας (2009-2015) και διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος (2016-2018), διευθυντής του Διεθνούς Σεμιναρίου-Φεστιβάλ Μουσικής Κοζάνης, όπως και του μουσικού φεστιβάλ της Σίφνου MuSifanto και σημερινός καλλιτεχνικός διευθυντής του Ωδείου «Φίλιππος Νάκας». Αυτός είναι ο Δ. Μαλλούχος. Οι παράλληλες δραστηριότητές του, με διαφορετική οπτική κάθε φορά, χαρακτηρίζουν τον σημερινό μας καλεσμένο στις σελίδες της ΑΥΓΗΣ της Κυριακής.

«Ακούτε Τρίτο!»

Την αγάπη και την αφοσίωσή του στη μουσική εκτίμησαν και τίμησαν οι πιστοί ακροατές του στα «Πρωινά του Τρίτου» από τις μαγικές συχνότητες του σταθμού της καλής μουσικής σε όλη την Ελλάδα. Έχοντας ήδη την πολύτιμη εμπειρία του τηλεοπτικού «Κόσμου της Μουσικής» της Φραγκίσκης Καρόρη (ΕΤ1), βρέθηκε μπροστά σε ένα ραδιοφωνικό μικρόφωνο μετά την παρότρυνση και την πρόσκληση του τότε διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος, συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου.

«Ακούτε Τρίτο!» ήταν το μότο το οποίο ο Διονύσης καθιέρωσε κλείνοντας κάθε εκπομπή του στα «Πρωινά του Τρίτου». Κάθε πρωί για σχεδόν 19 χρόνια, έως το 2021, όταν θεώρησε πως έκλεισε ο ραδιοφωνικός κύκλος του. Στον επίσης ραδιοφωνικό «Πρώτο όροφό» του, στη διάρκεια του εγκλεισμού του κορωνοϊού ιδίως, παρουσίαζε στο πιστό ακροατήριο του σταθμού τα έργα που επέλεγαν και ηχογραφούσαν τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ, οι ορχήστρες, η χορωδία, οι μουσικοί της.

Στο χειμωνιάτικο κύμα

Τρίτο Πρόγραμμα
«Όλα τα πρωινά του Τρίτου", 2006, στο Τρίτο Πρόγραμμα Διονύσης Μαλλούχος, Τζουλιέτα Καρόρη, Γιώργος Φλωράκης και Ιλάν»

Πολλά βράδια του χειμώνα, ανάμεσα στο 2009 και στο 2015, αφού κλείδωνε το Δημοτικό Ωδείο της Καλαμάτας, ο διευθυντής του κατέβαινε στην παραλιακή οδό Ναυαρίνου, άφηνε το αυτοκίνητό του και περπατούσε ρεμβάζοντας πάνω στην άμμο, «ακούγοντας» την ηρεμία, με μόνο το κύμα να ακούγεται με τον δικό του, διαφορετικό τρόπο κάθε νύχτα.

Επεα πτερόεντα, στέρεες φιλίες

Στη ζωή ενός μουσικού υπάρχουν τα «έπεα πτερόεντα», οι νότες που χάνονται στον αέρα, μετά το τέλος κάθε συναυλίας. Υπάρχουν και οι ηχογραφήσεις που μένουν στην αιωνιότητα. Και στις δύο κατηγορίες ο Δ. Μαλλούχος είχε, και έχει, εξαιρετικούς συνοδοιπόρους

Σημαίνοντα ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του έπαιξε το σχολείο. Τα χρόνια στη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή της οδού Αραχώβης στα Εξάρχεια ήταν όμορφα και δημιουργικά. Μια εποχή που άφησε στέρεες, μακρόχρονες φιλίες, που τον καθόρισαν.

Στιγμές πληρότητας

Στιγμές πληρότητας

Και οι γνωριμίες της περιόδου των σπουδών του στο Πολυτεχνείο εξελίχθηκαν σε πολύτιμες φιλίες, όπως με αρκετούς συμφοιτητές του και τους καθηγητές Σταμάτη Τσίμα, Αγγελική Μουτσάτσου και τον Φάνη Ζαννίκο του Τμήματος Χημικών Μηχανικών. Οι μακρές και γόνιμες συζητήσεις του -με τον καθηγητή Θεοδόση Τάσιο για τα μαθηματικά, τη συναισθησία, τη μουσική και με τον συγγραφέα Νίκο Δήμου για τα αυτοκίνητα, το ραδιόφωνο, τα ζώα και τη μουσική ακρόαση- διαχρονικές. Κι ακόμα, οι στιγμές δίπλα στον σπουδαίο, υπέροχα καταδεκτικό και πλήρη καλλιτεχνικών εμπειριών και επιτυχιών άνθρωπο Sir Neville Marriner, σε μια συνέντευξη-συζήτηση στο στούντιο του Τρίτου Προγράμματος. Ο κορυφαίος μαέστρος διηύθυνε τότε την Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής στον «Μαγικό αυλό» του Mozart στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Αξέχαστες εμπειρίες και οι παρουσιάσεις βιβλίων, οι συνεργασίες σε πολλά πεδία, οι γαστρονομικές αποκαλύψεις και η αναδίφηση στο εκπληκτικό αρχείο του συγγραφέα, ποιητή και γοητευτικού ραδιοφωνικού παραγωγού Γιάννη Ευσταθιάδη. Μοναδικές στιγμές πληρότητας, με σημαντικές μορφές της Τέχνης, του λόγου, των επιστημών, με κάθε ευκαιρία κι αφορμή, που του μένουν αξέχαστες. Ανάμεσα σε πολλές άλλες, αδυνατώ να μην αναφερθώ στα μύρια χαμόγελα και στην καλλιτεχνική δικαίωση που βίωσε στην πολυετή συνεργασία του με τους συναδέλφους μουσικούς του οργανικού συνόλου Επτάηχον, το οποίο δραστηριοποιείται την τελευταία δεκαετία· στη ζεστασιά του σπιτιού της σολίστ του πιάνου Ντόρας Μπακοπούλου στο Παγκράτι και στην Αίγινα· στη συγκίνηση και στον θαυμασμό για το έργο του καθηγητή Αρχαιολογίας Πέτρου Θέμελη στα μονοπάτια της αρχαίας Μεσσήνης· όπως και στη συνέπεια του οράματος της σοπράνο Βάσως Παπαντωνίου για τη Λυρική Ακαδημία, με τη στήριξη του συντρόφου της, συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού.

Η ζωή είναι στιγμές

Παπαδημητρίου
Ντεμπισί, με τη Μάνια Παπαδημητρίου και τη Ναταλία Γεράκη

Ο τίτλος είναι κλεμμένος. Πάντα, όμως, μένουν ζωντανά στις μνήμες του τα ανήσυχα και ανέμελα νεανικά χρόνια με τον μετέπειτα ιδιοκτήτη του σινέ Άστρον των Αμπελοκήπων, ποιητή και συγγραφέα Κωνσταντίνο Ιωαννίδη, οι περιπέτειές τους στο Λονδίνο, και όχι μόνο. Σταθερή αξία η πάντα φιλόξενη ατμόσφαιρα στο μητρικό σπίτι της Τζουλιέτας Καρόρη στον Αρτεμώνα της Σίφνου, τα περπατήματα στο φαράγγι του Λούσιου στη Γορτυνία ή στη Ρεματιά Χαλανδρίου με τους παλιούς φίλους Καλλιόπη Κουκή και Αντώνη Κρασσά, στο άλσος του Παραδείσου Αμαρουσίου με τον Μιχάλη Πατσέα των ωδείων Kodaly και Athenaeum ή στα δρομάκια της κωμόπολης Mézin, στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας, με τον βιολονίστα Γιώργο Παναγιωτόπουλο. Όλα αυτά και τόσα άλλα είναι ο Δ. Μαλλούχος...

Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου

________________________

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

 

Ο Διονύσης Μαλλούχος παίζει:

Ιωσήφ Βαλέτ, Nocturne (2012) 


 Album: ΑΝΑΠΟΔΟ ΠΕΝΤΑΛ (Contra pedal - Irida Classical) Iossif Valette, Nocturne (2012)

Δεν υπάρχουν σχόλια: