Λεωφόρος Νίκης: Η ακτινογραφία της βιτρίνας της πόλης
Η Λεωφόρος Νίκης αποτελεί αδιαμφισβήτητα την βιτρίνα της Θεσσαλονίκης. Το μέτωπο της πόλης προς τον έξω κόσμο. Το σήμα κατατεθέν και το στολίδι της με την εικόνα του Λευκού Πύργου να είναι η πιο αντιπροσωπευτική της πόλης.
Ο πιο γνωστός, πολυσύχναστος, φωτογραφισμένος, ζωγραφισμένος και πιο ακριβός για αγορά κατοικίας οδικός άξονας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ξεκινάει από την πλατεία Ελευθερίας και το Λιμάνι και διασχίζοντας όλο το παραλιακό μέτωπο καταλήγει στον Λευκό Πύργο και στη Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο μοναδικός δρόμος που υπάρχουν μόνο από την μία πλευρά καταστήματα καθώς από την απέναντι πλευρά είναι η παραλία που ο κόσμος κάνει την βόλτα του.
Είναι γνωστή και ως Παλιά Παραλία. Διασταυρώνεται με σημαντικούς
άξονες όπως η Ίωνος Δραγούμη, Ελ. Βενιζέλου, η Αγίας Σοφίας, η Παύλου
Μελά και η Νικ. Γερμανού. Είναι επίσης ένας από τους πιο εμπορικούς
δρόμους της πόλης καθώς σε όλο το μήκος της διαθέτει δεκάδες καφετέριες
και μερικά καταστήματα.
Η Λεωφόρος Νίκης κουβαλά πάνω της μία ιστορία χρόνων και αποτελεί μέχρι και σήμερα το πιο ακριβό κομμάτι της πόλης. Εκεί όπου τα διαμερίσματα είναι για λίγους και εκλεκτούς, αλλά στα καφέ και τα μπαράκια της συγκεντρώνεται κόσμος από όλη την πόλη.
Από τον δρόμο πέρασαν επιχειρήσεις που έγραψαν ιστορία. Η ανάπλαση της παραλίας και του λιμανιού άλλαξαν την γεωγραφία της πόλης και έκαναν την οδό ένα από τα ωραιότερα σημεία για βόλτα. Αυτό βέβαια πολλές φορές ανατρέπεται και η παραλιακή έρχεται στην επικαιρότητα για λάθους λόγους, όταν ο Θερμαϊκός γεμίζει σκουπίδια, αρουραίους, πλακτόν και η μυρωδιά δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη.
Πριν ονομαστεί Νίκης, αφιερωμένη στις νίκες του Ελληνικού στρατού και στην απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους και την είσοδο του στρατού έπειτα από τους Βαλκανικούς πολέμους από την αφετηρία της, ήταν γνωστή ως Λεωφόρος Μπεγιάζ Κουλέ (δρόμος του Λευκού Πύργου). Μετονομάστηκε σε λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου έως τον μεσοπόλεμο, για να γίνει η λεωφόρος της Νίκης. Η διάνοιξή της πραγματοποιήθηκε περίπου το 1870 και πάνω της περπάτησε η Στρατιά της Ανατολής, Τούρκοι, Εβραίοι, Βούλγαροι, Γερμανοί, αγωνιστές, επαναστάτες, κατακτητές. Την περπάτησαν εργάτες του λιμανιού, καροτσέρηδες, έμποροι, αχθοφόροι, καπετάνιοι, αριστοκράτες, κυρίες της υψηλής κοινωνίες, πρόσφυγες και μετανάστες. Μέχρι και σήμερα, είναι το πιο προσφιλές και οικείο σημείο για ντόπιους και ξένους. Από την λεωφόρο περνούσε και το τραμ, ιππήλατο και αργότερα ηλεκτροκίνητο.
Από την 3ο-4ο αι. μ.Χ. η Θεσσαλονίκη ανέπτυξε έντονη εμπορική δραστηριότητα και δημιουργήθηκαν δύο λιμάνια στις δύο απολήξεις του θαλάσσιου τείχους της: το εμπορικό στη δυτική πλευρά (περιοχή στα ΝΔ του Ναού του Αγίου Μηνά) και το βασιλικό στην ανατολική (στον άξονα της σημερινής οδού Δημητρίου Γούναρη). Νέες αγορές (όπως τα Λαδάδικα) κατέλαβαν κατά τον 18ο αιώνα το χώρο του βυζαντινού λιμανιού. Μέχρι τα 1873 μπροστά στο παραλιακό μέτωπο υψώνονταν τα Θαλάσσια τείχη. Πίσω από τα θαλάσσια τείχη οι φτωχικές εβραϊκές γειτονιές.Τα τείχη γκρεμίζονται και τα υλικά τους χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία μιας προκυμαίας από την σημερινή οδό Σαλαμίνας μέχρι τον Λευκό Πύργο. Σχηματίσθηκε έτσι η παραλία στενότερη αρχικά κατά 8 μέτρα από ό,τι είναι σήμερα.
Η παραλία εκτείνεται αρχικά πλακόστρωτη και μέχρι το 1893 χωρίς τροχιοδρομικές γραμμές. Το τραμ που κατασκευάζεται μετά είναι αρχικά ιππήλατο και αργότερα ηλεκτροκίνητο (στις αρχές του 1900). Μια δεύτερη έμπληση στη θάλασσα έγινε το 1900 για να δημιουργηθεί τον πρώτο προβλήτα. Τότε περίπου ξεκινούν και οι εργασίες επέκτασης της παραλίας κατά άλλα 8 μέτρα. Τον Φεβρουάριο του 1917 η διαπλατυμένη λεωφόρος ανασκάφτηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις και τοποθετήθηκε σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε το λιμάνι με τη Μίκρα. Πλέον τρένο, τραμ, άλογα και κάρα διεκδικούσαν τον χώρο της παραλίας από τους πεζούς.
Το κοσμοπολίτικο παρελθόν της έχει ιστορίες γραμμένες από Οθωμανούς, Νεότουρκους, Εβραίους και Χριστιανούς. Την περπάτησαν στρατιώτες, στρατηγοί και βασιλείς, κατακτητές, απελευθερωτές, διαδηλωτές, έμποροι, μικροπωλητές, αχθοφόροι και καραβοκύρηδες, τανκς, τραμ (μέχρι το 1926 οπότε η γραμμή μεταφέρθηκε στην Τσιμισκή που μόλις είχε ολοκληρωθεί η διάνοιξή της). Η ανάγκη για την ύπαρξη ενός δρόμου που θα συνέδεε ακόμη περισσότερο την πόλη µε τη θάλασσα υπήρχε και στο σχεδιασμό του Ερνέστου Εµπράρ, όταν σχεδίαζε τη Λεωφόρο Νίκης, μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Στα σχέδια του Εµπραρ εµφανίζεται µια επέκταση προς τη θάλασσα που αρχίζει περίπου μισό μέτρο από την επιφάνεια του δρόμου. Σ’ εκείνη την επέκταση ο Εµπράρ οραµατιζόταν τους Θεσσαλονικείς να κάνουν τη βόλτα τους το καλοκαίρι και ν’ απολαµβάνουν τη θάλασσα.
[............................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου