της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη*
Κάτι έχει γίνει τώρα τελευταία με την κλασική λογοτεχνία- αφού την πέρασαν μερικά χέρια οι φιλολογικές ιδιοφυΐες τοποθετώντας την σε μια ωραία βιτρίνα απροσπέλαστη από την πλέμπα, αφού την ξεπάτωσαν όλοι οι σκηνοθέτες της αποδόμησης, αφού, έληξαν τα κοπιράιτια και την επανεξέδωσαν εφημερίδες, περιοδικά και φθηνές εκδόσεις σε χαρτί πιο κατάλληλο για το στράγγισμα τηγανιτών πατατών και με επιμέλεια πολλές φορές χαμηλότερης προσοχής απ’ όση χρειάζεται για το τηγάνισμα, πλέον ήρθε ο καιρός να σετσουαλιστεί(!) κιόλας.
Ξέρατε εσείς για τον εραστή της Έμιλυ Μπροντέ; Μην ανησυχείτε αν δεν τον ξέρετε είναι επειδή δεν υπήρχε. Η ανυπαρξία όμως δεν είναι σημαντικό πρόβλημα για τη συντήρηση μιας σχέσης, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε οι περισσότερες γυναίκες. Επίσης κανείς δεν είναι τέλειος, δεν θα ψέξω κάποιον που έζησε πριν από δυο αιώνες το γεγονός ότι δεν έπιασε γκόμενα την Έμιλι Μπροντέ. Στο κάτω κάτω στον έρωτα, όπως και στη λογοτεχνία, η ζάχαρη βρίσκεται στη φαντασία μας. Έτσι λοιπόν η ταινία Emily, σε σκηνοθεσία, Frances O’Connor, προσπαθεί να απαντήσει το ομολογουμένως εύλογο ερώτημα πώς μια γεροντοκόρη και μάλιστα κόρη παπά έγραψε αυτό το βάναυσο, σατανικά παιχνιδιάρικο και κολασμένο αριστούργημα. Η σκηνοθέτης παραδέχεται πως όλο είναι προϊόν μυθοπλασίας- χωρίς να εξηγεί πως σε ορισμένα σημεία η μυθοπλασία δεν είναι ούτε καν δικής της. Ολόκληρες σκηνές είναι ξεπατικοτούρα από κεφάλαια του βιβλίου,π.χ. η Emily και ο αδελφός της Branwell, κατασκοπεύουν για χάζι το σαλόνι μιας ευπρεπούς, γειτονικής οικογένειας με καταστροφικές συνέπειες για το μέλλον τους, όπως και η Catherine με το υιοθετημένο αδελφό της, Heathcliff από τα Ανεμοδαρμένα Ύψη ψυχαγωγούνται παίρνοντας μάτι τους Linton στην κοντινή τους έπαυλη. Η ταινία ψηλαφεί καταπληκτικά την εσωστρεφή, οριακά αυτιστική φύση της Emily Bronte, που προτιμάει τη συντροφιά των κατοικιδίων της και να τρίβει ασημένιους δίσκους μέχρι την απόλυτη λάμψη από το να παθαίνει κρίσεις πανικού μακριά από το σπίτι της. Η πρωταγωνίστρια, Emma Mckey (γνωστή στο ευρύ κοινό από το ρόλο της Mauve στη σειρά “Sex Education”) είναι ταυτόχρονα συμπαθής και απόμακρη, ευαίσθητη και σκληρή. Καθώς η ζωή πάντα ξεπερνά την τέχνη σε ειρωνεία, το Sex Education καταδιώκει τη Mckey αφού ο χαρακτήρας που υποδύεται ερωτεύεται έναν σέξι ιερωμένο που έρχεται στο χωριό τους ως βοηθός του μπαμπά της και μαζί καλύπτουν όλη την ύλη της σεξουαλικής εκπαίδευσης και μάλιστα στην πιο ερωτική γλώσσα, με την πρόφαση ότι της κάνει ιδιαίτερα μαθήματα γαλλικών! C’est si bon!
Σουρεαλιστικά, ο νταβραντισμένος, σπουδαγμένος και λαχταριστός ιερωμένος είναι υπαρκτό πρόσωπο: ο χαρισματικός άνδρας που είχε καταγοητεύσει με το πνεύμα του και την καλοσύνη του το χωριό Haworth, ένα επιεικώς «ξινισμένο» χωριό, απ’όπου οι περισότεροι κληρικοί έφευγαν τρέχοντας, Ο παπαδοπαίδαρος ονομαζόταν William Weightwood, στην πραγματικότητα όμως φλέρταρε τη μικρότερη και πλέον ατάλαντη εκ των τριών Bronte, την Άννα, και λέγεται πως θα την είχε παντρευτεί αν δεν είχε πεθάνει στα 26 του από χολέρα που κόλλησε όταν πήγε να δώσει την τελευταία μετάληψη σε έναν πιστό (γνωστό και ως «στρίβειν δια των λοιπών Μυστηρίων»). Ακολούθησε σφαγή που θα ζήλευε και αμερικάνικο σπλάτερ : λίγο μετά πέθανε η θεία και δεύτερη μάνα των Bronte, ακολουθούμενη τον μοναδικό άρρενα απόγονο της οικογενείας , Brandwell. Στην κηδεία του η Emily άρπαξε ένα κρύωμα με πολλές φιλοδοξίες που προήχθη θανατηφόρα σε φυματίωση. Μερικούς μήνες αργότερα πέθανε και η Anna. Η Charlotte Bronte, μεγαλύτερη αδελφή και σταρ συγγραφέας του Jane Eyre, έζησε άλλα 7 χρόνια, αρκετά για να επιμεληθεί μια επανέκδοση του μοναδικού βιβλίου που έγραψε η Emily και εξέδωσε με ανδρικό ψευδώνυμο, κατά το συνήθειο των τριών αδελφών που έγραφαν ως άνδρες και μάζευαν απορρίψεις ως θαρραλέοι. Μάλιστα, όταν οι 3 αδελφές υπέβαλαν ταυτόχρονα από ένα έργο, τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» της Emily και το «Agnes Grey» της Άννας εκδόθηκαν από κοινού, ενώ η «Jane Eyre» απορρίφθηκε.
Και ερωτώ λοιπόν: πώς γίνεται σε μια εποχή που έτσι και φτερνιζόσουν, τα κοράκια και οι γύπες άρχιζαν να σε γυροφέρνουν για βραδινό, η Emily να έγραφε τόσο φαιδρά, τόσο άτακτα, ζωηρά και άμεσα, τόσο διασκεδαστικά, με προκλητική αδιαφορία για τις πάμπολλες κοινωνικές συμβάσεις; Αν δείτε την ταινία, που θα σας κάνει να καμαρώσετε με άλλο μάτι τον παπά της ενορίας σας , ίσως αναρωτηθείτε: πόσο φεμινιστικό είναι να αποδίδεται ένα αριστούργημα στην ανύπαρκτη συμβολή ενός άνδρα; Ή μήπως ο έρωτας είναι πιο ανατρεπτικός από τον φεμινισμό, με την έννοια ότι στην ιδεατή κοινωνία θα είχαμε πολύ από τον πρώτο και καθόλου από τον δεύτερο αφού εξ ορισμού θα είχε καταστεί παρωχημένος (ωχ! μην κάνω κανένα ορθογραφικό λόγω θέματος εδώ!)
‘Η ίσως καμιά φορά , πασπαλίζοντας την κλασσική λογοτεχνία με σκόνη αιώνων και αθέμιτη βαρύτητα και αφόρητη σοβαροφάνεια, την αποκόπτουμε από την ουσία της που είναι αυτό που βροντοφωνάζει η Emily από την κορυφή ενός γκρεμού και οι αέρηδες μεταφέρουν παντού, είναι η πολεμική ιαχή της που εξαπλώνεται σε όλα αυτά τα ανεμοδαρμένα ύψη: Ελευθερία στη Σκέψη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου