Λύσεις πάντα υπάρχουν, δυνατούς λύτες δεν έχουμε

Αντώνιος Αντωνιάδης 
αντιναύαρχος, επίτιμος αρχηγός ΓΕΝ

efsyn.gr 

9-12 λεπτά

---

Θα ήθελα να ξεκινήσω με μια ουσιαστική προϋπόθεση, χωρίς την οποία εκτιμώ ότι δεν θα είχε και ιδιαίτερο νόημα η όλη συζήτηση για την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι τόσο στο Αιγαίο όσο και κυρίως στη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου υπάρχουν πλουτοπαραγωγικά κοιτάσματα τα οποία αντλούμενα και τιθέμενα υπό εκμετάλλευση θα μπορέσουν να βοηθήσουν αισθητά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατά τεκμήριο οικονομικά ασθενών χωρών της περιοχής.

Χωρίς κάποιος να διαθέτει ιδιαίτερη γεωστρατηγική θεώρηση και αντίληψη, μια ματιά στον χάρτη της περιοχής θα του έδινε αμέσως την εντύπωση ότι τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Τουρκία και την Κύπρο, αλλά και για τις χώρες της Βορειοανατολικής Αφρικής, υπάρχει άπλετος χώρος να μοιραστούν μεγάλες περιοχές ΑΟΖ και κατ’ επέκταση υφαλοκρηπίδας.

Ειδικά η Ελλάδα, εάν, αντί να ασχολείται με την εσωτερική κομματική μικροπολιτική, είχε την πολιτική διορατικότητα να έρθει σε συμφωνία με την παραδοσιακά φιλικά διακείμενη Λιβύη, πολύ προτού αυτή διχοτομηθεί, σήμερα θα είχαμε μία αξιοσέβαστης έκτασης ΑΟΖ και αντίστοιχη υφαλοκρηπίδα, η οποία θα εκτεινόταν από την ευρύτερη περιοχή νοτίως της Κρήτης και μέχρι τη μέση περίπου της Μεσογείου. Και φυσικά θα είχαμε προλάβει και αποτρέψει την εγκαθίδρυση της τουρκο-λιβυκής ΑΟΖ.

Μια τέτοια όμως προσέγγιση, η οποία θα άφηνε χώρο για τουρκική ΑΟΖ, μεταξύ της ελληνικής και της κυπριακής, προϋποθέτει συμβιβασμούς, κατανόηση, ρεαλισμό και επάνω απ’ όλα αγνόηση της νεοελληνικής χρόνιας κακοδαιμονίας, η οποία δεν είναι άλλη από το πολιτικό κόστος. Κανένα εθνικό θέμα δεν επιλύεται φιλικά και ανώδυνα. Πάντα θα ματώσουν οι όποιοι εμπλεκόμενοι.

Η προηγούμενη κυβέρνηση, αν και από θέση ισχύος με τους βόρειους γείτονές μας, το ένιωσε πολύ έντονα, επιλύοντας το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας. Οποια άποψη και εάν έχει κάποιος για το θέμα αυτό, γεγονός παραμένει ότι χαράχτηκε μια πρωτόγνωρη σύγχρονη ελληνική πολιτική, η πολιτική του ρεαλισμού. Μια πολιτική η οποία στοχεύει στο εφικτό και όχι στο ιδανικό. Μια πολιτική η οποία μένει μακριά από φοβικές νοοτροπίες και ιστορικά συμπλέγματα. Μια πολιτική η οποία έδωσε λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα. Το τίμημα, όμως, του πολιτικού κόστους προφανές και λογικά πρέπει να ήταν αναμενόμενο.

Με την Τουρκία, όμως, δεν διαπραγματευόμαστε από θέση ισχύος. Και ώς ένα σημείο δικαιολογημένα, υποβόσκει ο φόβος ότι διαπραγματευόμενοι αναπόφευκτα θα οδηγηθούμε σε απώλεια κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Εδώ θα πρέπει να σταθμίσουμε και να προβληματιστούμε πολύ σοβαρά πάνω σε ένα πανίσχυρο διαπραγματευτικό πλεονέκτημα που μας παρέχει το Διεθνές Δίκαιο, το νόμιμο δικαίωμά μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια.

Δηλαδή, να επεκτείνουμε αντίστοιχα την ελληνική επικράτεια. Μπορεί η Τουρκία να το θεωρεί «αιτία πολέμου», αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός ότι έχουμε ένα κυριαρχικό δικαίωμα το οποίο αυτοβούλως απεμπολούμε... Απεμπολούμε μόνοι μας ένα, ίσως από τα σοβαρότερα, κυριαρχικό μας δικαίωμα για την προάσπιση του οποίου γίνονται τόσες ανούσιες δηλώσεις από κυβερνητικά -και όχι μόνο- στελέχη.

Εύλογο, λοιπόν, το ερώτημα: γιατί η τυχόν παραδοχή ότι το Καστελόριζο μπορεί και να μην έχει τη δικαιούμενη περιοχή ΑΟΖ, στις οποίες εξάλλου δεν ασκείται καμία εθνική κυριαρχία, έχει μεγαλύτερη εθνική βαρύτητα από την παραδοχή ότι και η Ελλάδα μπορεί να έχει μικρότερο εθνικό χώρο από αυτόν που δικαιούται; Γιατί μία περιοχή ΑΟΖ βαρύνει περισσότερο από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο.

Σε τελευταία ανάλυση, εάν είναι να πολεμήσουμε με την Τουρκία, ας το κάνουμε για την κυριαρχία στο Αιγαίο και όχι για ένα κομμάτι ΑΟΖ στη Μεσόγειο. Το ότι δεν επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα, δηλαδή την ελληνική επικράτεια γιατί η Τουρκία θα μας κηρύξει πόλεμο, είναι μια αιτίαση την οποία όλοι οι ένστολοι, αλλά τουλάχιστον η ηγεσία των Ενόπλων μας Δυνάμεων, ειδικά όσοι έχουν ήδη φορέσει τις στολές εκστρατείας τους, θα πρέπει να απορρίπτουν χωρίς δεύτερη σκέψη, γιατί θέτει υπό αμφισβήτηση τον ίδιο τον υπαρξιακό τους ρόλο...

Πρέπει, επιτέλους, να αντικρίσουμε τη σημερινή νεοελληνική πραγματικότητα χωρίς αυταπάτες και μαξιμαλισμούς. Είναι γεγονός ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις μας βρίσκονται σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο και μπορούν να ανταποκριθούν αποτρεπτικά σε κάθε πρόκληση. Δεν μπορούν όμως να στηρίξουν γενικότερες γεωπολιτικές και στρατηγικές βλέψεις. Εχουμε αμυντικό-αποτρεπτικό δόγμα, σχεδίαση και νοοτροπία. Δεν διεκδικούμε τίποτα, απλώς φυλάσσουμε τα κεκτημένα. Γυρίσαμε την πλάτη σε ένα ιστορικά θεμελιωμένο αξίωμα, ότι η κυριαρχία των θαλασσών, δηλαδή η ναυτική ισχύς, είναι αυτή που δίνει και ισχύ και υπόσταση σε ένα κράτος.

«Μέγα γαρ το της θαλάσσης κράτος», είπε ο Περικλής, οι Βρετανοί όμως είναι αυτοί που το ενστερνίστηκαν πρώτοι, σε σημείο που το μελοποίησαν κιόλας ως «Britannia rule the waves» και κυριάρχησαν παγκοσμίως επί αιώνες. Και βλέπουμε ότι σήμερα έρχεται η Τουρκία με τον μεγαλοϊδεατισμό της γαλάζιας πατρίδας να προσπαθεί και αυτή να ξαναζωντανέψει και να υλοποιήσει την αρχαιοελληνική αυτή ρήση και θεώρηση.

Οσο για εμάς, τους ευδαίμονες, εμείς τη γράψαμε στον θυρεό του Πολεμικού Ναυτικού μας και εκεί την ξεχάσαμε, μαζί με τον γερασμένο στόλο μας, ο οποίος σήμερα παρακολουθεί με «ψυχραιμία» τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη να περιδιαβαίνουν πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Εν τέλει, και ύστερα από περίπου έναν αιώνα ελληνο-τουρκικών διενέξεων αλλά και με τις πιο πρόσφατες εμπειρίες μας στην Κύπρο και τα διάφορα κατά καιρούς επεισόδια στο Αιγαίο, θα έπρεπε να είχαμε συνειδητοποιήσει ότι ούτε οι Διεθνείς Οργανισμοί ούτε το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο άλλωστε και εμείς καταστρατηγούμε στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, ούτε οι Διεθνείς Συνθήκες, τις οποίες και αυτές καταστρατηγούμε στα νησιά του Ανατ. Αιγαίου, ούτε καμία χώρα στον κόσμο, όσο ισχυρή και εάν είναι, θα επηρεάσουν και πολύ περισσότερο θα επιβάλουν οποιαδήποτε λύση στις ελληνο-τουρκικές διενέξεις.

Πέραν του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως θεσμικά δεν επεμβαίνει σε διενέξεις μεταξύ των χωρών-μελών, κανένας άλλος διεθνής οργανισμός ή θεσμός δεν διαθέτει μέσα επιβολής των όποιων αποφάσεών του. Οι απόψεις και τα ψηφίσματά τους έχουν περισσότερο ηθικό από ουσιαστικό χαρακτήρα. Επεα πτερόεντα, θα τα χαρακτήριζαν οι πρόγονοί μας...

Εάν λοιπόν δεν θέλουμε η διεκδίκηση των περιοχών ΑΟΖ στην Ανατ. Μεσόγειο να καταντήσει Κυπριακό, δηλαδή εμείς επί 50 χρόνια να προσφεύγουμε και να εκλιπαρούμε τα διάφορα ατελέσφορα διεθνή πολιτικο-διπλωματικά νεφελώματα, ενώ η Τουρκία θα κάνει έρευνες σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδες όπου θεωρεί ότι έχει δικαιώματα, μία μόνο λύση υπάρχει… Ελληνο-τουρκική Συμφωνία, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και χωρίς τη μεσολάβηση κανενός. Διαπραγματευτικά ατού διαθέτουμε, αρκεί να έχουμε το πολιτικό σθένος να τα χρησιμοποιήσουμε.

Οπως συμβιβαστήκαμε και βρήκαμε λύση στο θέμα της Βόρειας Μακεδονίας, όπως συμβιβαστήκαμε και βρήκαμε λύση στη χάραξη ΑΟΖ με την Ιταλία, ασχέτως του ότι αποκρύψαμε τον συμβιβασμό για πολιτικούς λόγους, έτσι μπορούμε κάλλιστα να συμβιβαστούμε και να βρούμε λύση για τις ΑΟΖ και με την Τουρκία.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι μεγάλη θαλάσσια περιοχή και μας χωράει όλους.

Λύσεις πάντα θα υπάρχουν, δυνατούς λύτες δεν φαίνεται να διαθέτουμε.