ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ ΟΛΟΙ

 

«ΟΙ ΑΠΟΚΛΗΡΟΙ»

Διαβάσαμε και συστήνουμε ανεπιφύλακτα το βιβλίο  του Σουηδού Στιβ Σεμ-Σαντμπεργκ "Οι απόκληροι" για το εβραϊκό γκέτο της πολωνικής πόλης Λοτζ/Γουντζ (1939-1944), τον πληθυσμό  του οποίου (πάνω από 220.000!) εξόντωσαν συστηματικά και με πρωτοφανή αγριότητα οι Ναζί, έχοντας σε διατεταγμένη υπηρεσία 'Προέδρου' τον εθελόδουλο  Εβραίο Χάμ Ρουκόφσκι . 
*************************

*Chaim Rumkowski - Wikipedia, the free encyclopedia

**Ghetto Litzmannstadt/Lodz – Wikipedia

************************

 
 Ο "πατέρας" του Λοτζ  σε μία από τις ατέλειωτες "θεατρικές" παραστάσεις του , βασισμένες στα αμέτρητα ψέματα . Το συγκεντρωμένο πλήθος των αφελών εγκλείστων τον παρακολουθεί με ευλαβική προσοχή. Έπρεπε να περάσει μακρύ διάστημα για να αντιληφθούν τον προδοτικό ρόλο του ανθρώπου στον οποίο είχαν εμπιστευθεί τη ζωή τους με κλειστά μάτια .
 ****************************

Στις αρχές του 1940, στην Πολωνική πόλη Γουντζ –χρονική περίοδο που ζούσαν πάνω από τριακόσιες χιλιάδες εβραίοι στην συγκεκριμένη περιοχή– οι Ναζί αποφάσισαν την ίδρυση ενός εβραϊκού γκέτο, που έμελλε να γίνει το δεύτερο μεγαλύτερο σ' ολόκληρη την Πολωνία.

 Για τον πλήρη έλεγχο του γκέτο, οι Ναζιστικές δυνάμεις κατοχής διορίζουν σαν διοικητή τον εβραίο Μορντεχάι Χάιμ Ρουμκόφσκι, ένα σκοτεινό τύπο γεμάτο αντιφάσεις, με «περίεργο» ρόλο στην εξόντωση των Πολωνοεβραίων.
 H είσοδος του γκέτο του Λοτζ

*******************

 Ο Ρουμκόφσκι ακούει δουλικότατα τις εντολές που του δίνει ένας Γερμανός αξιωματικός.
********************************
Το Γουντζ αρχίζει να γίνεται σιγά σιγά μια πόλη φάντασμα. Η εξοντωτική εργασία, οι βιαιότητες, η πείνα φωτογραφίζουν δίχως άλλο την καθημερινότητα των εβραίων μέσα στην αποκλεισμένη πόλη. Μια πόλη που θα μπορούσαν να ζούν μόνο... απόκληροι!
Σαν φύλακες του... «ελεύθερου αέρα» οι Ναζιστικές δυνάμεις κατοχής, χρησιμοποιώντας «ανθρώπινες μορφές», διαμόρφωναν καθημερινά το κολαστήρι σύμφωνα με τα ιδεατά τους «θέλω».

Πάντα με την «αθέατη» βοήθεια του Ρουμκόφσκι, ο Ζόνενφαρμπ ή το τσιράκι του ο Χέντσε, άλλες φορές πάλι ο Γκέρτλερ, ή και ο μικροκαμωμένος Μυλχάουζ γίνονταν οι διάβολοι επί γης για τους ανθρώπους του γκέτο. 
*******************

Ο Rumkowski συνομιλεί  με τον Hans Biebow*, τον ψυχοπαθή πολιτικό διοικητή του  γκέτο . Μετά τον πόλεμο, ο  Biebow δραπέτευσε και  κρυφτηκε στη Γερμανία, όπου όμως αναγνωρίστηκε από επιζώντα του Lodz, συνελήφθη και εκδόθηκε στο Λοτζ , το 1947, όπου δικάστηκε και εκτελέστηκε.

*Hans Biebow - Wikipedia

*******************

Μέσα σ' όλον αυτόν τον ορυμαγδό αθλιότητας, θέριευε παράλληλα η δίψα για ζωή. Η ανάγκη για «αέρα» οδηγούσε τους ανθρώπους του γκέτο σε «ασκήσεις επιβίωσης», ενώ το πίσω μέρος του μυαλού τους έφτιαχνε εικόνες με εγγλέζους και ρώσους απελευθερωτές.

Έχοντας σαν ερευνητική πηγή το Χρονικό του γκέτο –ένα αρχείο περίπου τριών χιλιάδων σελίδων– ο Σεμ-Σαντμπεργκ δημιούργησε ένα εξαιρετικό πεζογράφημα, πλούσιο σε ιστορικά στοιχεία για το Ολοκαύτωμα. Γραμμένο σε τέσσερα μέρη, με ιδιαίτερο λογοτεχνικό ύφος που παραπέμπει σε μεγάλο πεζογράφο, ο Σεμ-Σαντμπεργκ δίνει στο κοινό ένα ολοκληρωμένο αντικείμενο ιστορικής μελέτης για την πραγματικότητα του Ολοκαυτώματος.

Για το βιβλίο του «Οι Απόκληροι», το οποίο έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες, ο Σεμ-Σαντμπεργκ απέσπασε το βραβείο August Strindberg, το σημαντικότερο δηλαδή λογοτεχνικό βραβείο της Σουηδίας.

  *****************************
Τι έγραψε ο παγκόσμιος τύπος για το βιβλίο:
"Ο ίδιος ο Μορντεχάι Χάιμ Ρουμκόφσκι είναι ένα εξαιρετικό παράδοξο. Κι ο Σάντμπεργκ τού δίνει όλο του το βάθος αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις του... Όπως έγραψε γι' αυτόν ο Πρίμο Λέβι, η αμφισημία του είναι δική μας..." (Tom Devenson, "The Sunday Times")
"Ο Σάντμπεργκ καταφέρνει να πλάσει μ' ένα τέτοιο υλικό απόλυτου πόνου και κακού ένα τόσο γοητευτικό λογοτεχνικό έργο... αντάξιο του Ντίκενς". (Carmen Callil, "The Guardian")
"Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ο Σάντμπεργκ δικαίως αποκτά διεθνή αναγνώριση με τούτο το αριστούργημα". (Nils Schwartz, "Expressen")
 
"Εξαιρετική αμεσότητα και δύναμη... Μνημειώδες! " (Iain Finlaison, "The Time")
*********************
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΒΙΒΛΙΟ

Το 1940 οι Ναζί ίδρυσαν στην πολωνική πόλη Γουντζ αυτό που στη συνέχεια θα γινόταν το δεύτερο μεγαλύτερο εβραϊκό γκέτο. Οι "Απόκληροι" είναι η ιστορία του διορισμένου από τους Γερμανούς Εβραίου διοικητή Μορντεχάι Χάιμ Ρουμκόφσκι και του σκοτεινού και εξαιρετικά αμφίσημου ρόλου του στο Ολοκαύτωμα των Πολωνοεβραίων. Οι "Απόκληροι" είναι ένα μυθιστόρημα για τη ζωή στην αποκλεισμένη πόλη, για την εξοντωτική καταναγκαστική εργασία, τη λιμοκτονία και τις μάταιες απόπειρες φυγής, είναι όμως, κυρίως, ένα μυθιστόρημα για τη δίψα για ζωή και χαρά και για την τέχνη της επιβίωσης. Έχοντας ως σημαντικότατη πηγή το Χρονικό του γκέτο, ένα καταιγιστικό αρχείο τριών χιλιάδων σελίδων, ο Σεμ-Σάντμπεργκ προσφέρει μια πλούσια και άνευ προηγουμένου, σε διεθνές επίπεδο, γνώση για την πραγματικότητα του Ολοκαυτώματος, σ' ένα βιβλίο όπου η δύναμη του λογοτέχνη αξιοποιεί με τον πιο επιτυχή τρόπο ένα ασύλληπτης δύναμης υλικό για να αφηγηθεί πέντε χρόνια βαρβαρότητας αναδεικνύοντας όλες τις αποχρώσεις της ζωής. "Ο ίδιος ο Μορντεχάι Χάιμ Ρουμκόφσκι είναι ένα εξαιρετικό παράδοξο. Κι ο Σάντμπεργκ τού δίνει όλο του το βάθος αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις του... Όπως έγραψε γι' αυτόν ο Πρίμο Λέβι, η αμφισημία του είναι δική μας..." (Tom Devenson, "The Sunday Times") "Ο Σάντμπεργκ καταφέρνει να πλάσει μ' ένα τέτοιο υλικό απόλυτου πόνου και κακού ένα τόσο γοητευτικό λογοτεχνικό έργο... αντάξιο του Ντίκενς". (Carmen Callil, "The Guardian") "Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ο Σάντμπεργκ δικαίως αποκτά διεθνή αναγνώριση με τούτο το αριστούργημα" . (Nils Schwartz, "Expressen")

Κριτικές - Παρουσιάσεις

Μιχάλης Μιχαηλίδης, H ντριμ τιμ της ξένης λογοτεχνίας, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 15.12.2012 Νίκος Δαββέτας, Ο πρόεδρος του γκέτο, "Η Καθημερινή", 21.7.2012 Οι «απόκληροι» του εβραϊκού γκέτο στην πόλη Γουντζ, "Ημερησία", 17.3.2012 Κατερίνα Σχινά, Ο Γολγοθάς των Εβραίων στο γκέτο Λοτζ, "Η Καθημερινή"/ "Τέχνες και Γράμματα", 19.2.2012 Ξενοφών Μπρουντζάκης, Οι απόκληροι, "Το Ποντίκι", 26.1.2012 Βασιλική Χρίστη, Μια ματιά «από μέσα» στο Ολοκαύτωμα των Πολωνοεβραίων, www.diavasame.gr, Ιανουάριος 2012 Παρή Σπίνου, Μια εποχή, μια ιστορία, "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία"/ Ένθετο "ΕΠΤΑ", 18.12.2011 Το παλιό και το νέο, "Το Βήμα"/ "Βιβλία", 11.12.2011 ******************** Η ζωντάνια της Ισραηλιτικής Κοινότητας στο Lodz πριν από το Ολοκαύτωμα. Μαρτυρία ενός εγκλείστου στο γκέτο της πόλης, από τους μετρημένους στα δάχτυλα επιζήσαντες. *********************************  Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΡΟΥΜΚΟΦΣΚΙ Ο Chaim Rumkowski, καθισμένος  σε άμαξα με άλογο για να "επιθεωρεί" καλύτερα τα διάφορα τμήματα του τεράστιου γκέτο.  **************** Ντοκιμαντέρ που αποκαλύπτει το φρικιαστικό ρόλο ενός αδίστακτου Εβραίου "ηγέτη" , που εμπιστεύθηκαν τυφλά οι εκατοντάδες χιλιάδες ομοεθνείς του ελπίζοντας ότι θα τους διασώσει απο τους ναζί στο γκέτο κολαστήριο του Γουντς/Λοτζ.  Οι εικόνες και τα αποσπάσματα από φιλμ της εποχή καθιστούν  το ντοκιμαντέρ ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο της εποχής, επιβεβαιώνοντας απόλυτα τη γνησιότητα του βιβλίου.

 ********************************
Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΙΑΣ ΕΓΚΛΕΙΣΤΗΣ ΣΤΟ ΓΚΕΤΟ 

******************************
ΟΙ ΔΥΟ  ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΠΟΥ  ΑΠΑΘΑΝΑΤΙΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΣΤΟ ΓΚΕΤΟ: Ο ΝΑΖΙΣΤΗΣ ΓΚΕΝΕΒΑΪΝ ΚΑΙ Ο ΕΒΡΑΙΟΣ ΓΚΡΟΣΜΑΝ

*Mendel Grossman The Lodz Ghetto Photographer