28η Οκτωβριου
Πόλεμος και επικοινωνία
Καρτ ποστάλ της εποχής του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου
Οι πολίτες την περίοδο του
πολέμου δεν μπορούσαν να γράψουν ελεύθερα κι ούτε απρόσεκτα, καθώς
οποιαδήποτε αναφορά τους ή υπονοούμενο σε βάρος του καθεστώτος είχε ως
συνέπεια βαρύτατες κυρώσεις.
Στον καιρό του πολέμου, βέβαια, το καθεστώς είχε βρει ως αιτιολογία της επιβολής λογοκρισίας την προστασία του κράτους από διαρροή στρατιωτικών πληροφοριών.
Μάλιστα είχαν κυκλοφορήσει και αφίσες που ζητούσαν από τους στρατιώτες που γύριζαν από το μέτωπο και τους πολίτες να μην αναφέρουν τίποτα σχετικό με στρατιωτικές πληροφορίες.
Σε συνθήκες πολέμου τέτοιες υποδείξεις δεν είναι ούτε λανθασμένες ούτε παράλογες. Η απόλυτη όμως κυριαρχία της λογοκρισίας λειτουργούσε και ως μέσο αυτοπροστασίας του καθεστώτος.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τις προκηρύξεις που κυκλοφορούσε τότε η φασιστική οργάνωση νεολαίας του καθεστώτος, η γνωστή ΕΟΝ.
Που ούτε λίγο ούτε πολύ έσπερνε την καχυποψία ανάμεσα στους πολίτες οδηγώντας τον έναν να υποψιάζεται τον άλλον ως πράκτορα του εχθρού.
Ηταν μια σαφής προσπάθεια διαίρεσης του λαού χάριν της επιβίωσης του καθεστώτος και τίποτα περισσότερο, η οποία βεβαίως αν λαμβανόταν σοβαρά υπ΄ όψιν μόνο διαλυτικά μπορούσε να λειτουργήσει.
Μια μορφή επιστολικών δελταρίων ήταν οι καρτ ποστάλ.
Αυτές είχαν πολύ μικρό περιθώριο -τη μία πλευρά τους- για να γραφούν τα στοιχεία αποστολέα-παραλήπτη κι ένα μικρό μήνυμα, συνήθως ευχές.
Η άλλη πλευρά ήταν εικονογραφημένη με πολεμικό περιεχόμενο.
Ηταν σκίτσα δηλαδή που δήλωναν την υπεροχή του ελληνικού στρατού, διακωμωδώντας τους Ιταλούς και μια ευχή αν επρόκειτο για καρτ ποστάλ γιορτών
Στον καιρό του πολέμου, βέβαια, το καθεστώς είχε βρει ως αιτιολογία της επιβολής λογοκρισίας την προστασία του κράτους από διαρροή στρατιωτικών πληροφοριών.
Μάλιστα είχαν κυκλοφορήσει και αφίσες που ζητούσαν από τους στρατιώτες που γύριζαν από το μέτωπο και τους πολίτες να μην αναφέρουν τίποτα σχετικό με στρατιωτικές πληροφορίες.
Σε συνθήκες πολέμου τέτοιες υποδείξεις δεν είναι ούτε λανθασμένες ούτε παράλογες. Η απόλυτη όμως κυριαρχία της λογοκρισίας λειτουργούσε και ως μέσο αυτοπροστασίας του καθεστώτος.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τις προκηρύξεις που κυκλοφορούσε τότε η φασιστική οργάνωση νεολαίας του καθεστώτος, η γνωστή ΕΟΝ.
Που ούτε λίγο ούτε πολύ έσπερνε την καχυποψία ανάμεσα στους πολίτες οδηγώντας τον έναν να υποψιάζεται τον άλλον ως πράκτορα του εχθρού.
Ηταν μια σαφής προσπάθεια διαίρεσης του λαού χάριν της επιβίωσης του καθεστώτος και τίποτα περισσότερο, η οποία βεβαίως αν λαμβανόταν σοβαρά υπ΄ όψιν μόνο διαλυτικά μπορούσε να λειτουργήσει.
Μια μορφή επιστολικών δελταρίων ήταν οι καρτ ποστάλ.
Αυτές είχαν πολύ μικρό περιθώριο -τη μία πλευρά τους- για να γραφούν τα στοιχεία αποστολέα-παραλήπτη κι ένα μικρό μήνυμα, συνήθως ευχές.
Η άλλη πλευρά ήταν εικονογραφημένη με πολεμικό περιεχόμενο.
Ηταν σκίτσα δηλαδή που δήλωναν την υπεροχή του ελληνικού στρατού, διακωμωδώντας τους Ιταλούς και μια ευχή αν επρόκειτο για καρτ ποστάλ γιορτών
Τα επιστολικά δελτάρια
Καθεστώς λογοκρισίας
Η επικοινωνία γινόταν κυρίως με επιστολικά δελτάρια. Μια κάρτα δηλαδή διπλής όψεως όπου στη μία πλευρά της γράφονταν τα στοιχεία του αποστολέα και του παραλήπτη και στην άλλη ένα σύντομο σημείωμα του πρώτου προς τον δεύτερο.
Χώρος για πολλά λόγια δεν υπήρχε και δεν επιτρεπόταν επί της ουσίας. «Να είστε σύντομοι και να γράφετε ολίγα» ήταν η σύσταση των αρχών.
Το επιστολικό δελτάριο ταχυδρομούνταν ανοικτό.
Αλλά κι όταν η αλληλογραφία γινόταν με φακέλους, το σφράγισμά τους το έκανε υποχρεωτικά η λογοκρισία.
Η αλληλογραφία γινόταν ατελώς -χωρίς δηλαδή επιβάρυνση του αποστολέα με γραμματόσημο- εφόσον αφορούσε επικοινωνία με στρατιωτικούς τομείς.
Τα επιστολικά δελτάρια του πολέμου είχαν πολεμική λιτή εικονογράφηση.
Θρησκευτικές εικόνες ως θεϊκή βοήθεια για τη νίκη, κάποια φιγούρα στρατιώτη ή στρατιωτών, τη σημαία, το τσαρούχι, τον τσολιά, τον Μεταξά ή τον βασιλιά Γεώργιο.
Κυρίαρχο πνεύμα αυτών των εικόνων ήταν η εμφύσηση της πίστης για τη νίκη.
********************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου