Προκρούστης ο εξισωτής

 
ZBIGNIEW HERBERT

 (γενν. Λβοβ 1924-1998). Πολωνός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Σπούδασε νομικές και οικονομικές επιστήμες, καθώς και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Τόρουν, Κρακοβίας και Βαρσοβίας. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου πήρε μέρος στην αντίσταση κατά των Γερμανών. Εμφανίστηκε στα πολωνικά γράμματα το 1956 με τη συλλογή Η χορδή του φωτός. Τα ποιητικά του θέματα αντλούνται κατά κύριο λόγο από τον χώρο της ιστορίας και του μύθου (Ερμής, ο σκύλος και το αστέρι, 1957· Η επιγραφή, 1969· Ο κύριος Gogito, 1974, κ.ά.). Τα δοκίμιά του για την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική και τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό (Ο βάρβαρος στον κήπο, 1962), μαρτυρούν το θαυμασμό του για τον κόσμο της Μεσογείου.

*Zbigniew Herbert - Wikipedia, the free encyclopedia

 

ΟΜΙΛΕΙ Ο ΔΑΜΑΣΤΗΣ
(Ή ΠΡΟΚΡΟΥΣΤΗΣ)*

Το κινητό μου βασίλειο Αθήνα-Μέγαρα μόνος κυρίαρχος σε δάση ρεματιές γκρεμούς δίχως γερο-συμβουλάτορες μωρά εξαρτήματα μ’ ένα σκέτο ρόπαλο ντυμένος μοναχά με τη σκιά του λύκου και τον τρομερόν ήχο της λέξης Δαμαστής

δεν είχα υπηκόους — δηλαδή τους είχα για λίγο δεν ζούσαν ίσαμε την αυγή αν και είναι κακοήθεια να λέγεται πως ήμουνα ληστής όπως ισχυρίζονται οι παραχαράκτες της ιστορίας

η πάσα αλήθεια είναι πως ήμουν επιστήμονας εφευρέτης κοινωνικός αναμορφωτής πραγματικό μου πάθος η ανθρωπομετρία εφεύρα ένα κρεβάτι στα μέτρα του τέλειου ανθρώπου και μετρούσα μ’ αυτό τους ταξιδιώτες που έπιανα ομολογώ πως είναι δύσκολο ν’ αποφύγεις να τεντώσεις μέλη και να κόψεις ποδάρια όσο περισσότεροι άρρωστοί μου πέθαιναν τόσο βεβαιωνόμουν για την ορθότητα της έρευνάς μου. Ο σκοπός ήταν ιερός η πρόοδος απαιτεί θύματα

λαχταρούσα να καταργήσω τη διαφορά ανάμεσα σε υψηλό και χαμηλό ήθελα να δώσω ενιαία μορφή στην αηδιαστικά ποικίλη ανθρωπότητα ποτέ δεν έπαψα να πασχίζω να κάνω τους ανθρώπους ίσους

με σκότωσε ο Θησέας ο φονιάς του αθώου Μινωταύρου αυτός που βγήκε απ’ τον Λαβύρινθο με μιανής το κουβάρι απατεώνας όλο κόλπα δίχως αρχές ούτε όραμα του μέλλοντος

έχω τη βάσιμην ελπίδα πως άλλοι θα συνεχίσουν τον αγώνα μου και θα ολοκληρώσουν το τολμηρό μου έργο

μτφρ. Γ.Π. Σαββίδης (1929-1995) * Η ουτοπική ιδιοσυστασία  της κομουνιστικής ιδεολογίας και ο αυταρχικός χαρακτήρας των καθεστώτων που  την εφάρμοσαν  αποτυπώνονται συμβολικά στο ποίημα. Ο ποιητής καταφεύγει στο μύθο του Προκρούστη, για να καταδείξει την τερατώδη υφή όχι μόνο των κομουνιστικών  καθεστώτων αλλά και όλων των συστημάτων που από  τα πανάρχαια χρόνια ευαγγελίστηκαν  την κατάργηση  των ανισοτήτων μέσω της βίαιης  εξίσωσης των ανθρώπων.