ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Ο Αλέξανδρος Ιόλας
(1907-1987)

και

ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο
(1888-1978)

τη δεκαετία του ΄30.

"Μια μέρα, εκεί που προχωρούσα στην οδό Matignon, είδα

σε μια βιτρίνα έναν πίνακα και, χωρίς να ξέρω γιατί, 

σταμάτησα μπροστά του. ΄Για ποιο λόγο βρίσκεται στη

βιτρίνα ο πίνακας αυτός;΄, αναρωτιόμουν. 
Την επόμενη μέρα πήγα σ΄αυτό το παράθυρο-βιτρίνα 
και στάθηκα πάλι να τον δω.

Δεν είχα μπει μέχρι τότε σε γκαλερί ποτέ μου, 
αλλά τη μεθεπόμενη μέρα μάζεψα όλη μου 
τη δύναμη, μπήκα μέσα  και ρώτησα έναν κύριο:

-Με συγχωρείτε. Τι είναι αυτό στη βιτρίνα;

-Είναι ένας ντε Κίρικο, μου απάντησε ο άνθρωπος
της γκαλερί, η οποία λεγόταν "Οι τέσσερις δρόμοι".

-Και τι είναι ένας ντε Κίρικο; ρώτησα πάλι.

-Είναι ένας ζωγράφος τέλειος, μου είπε, 
η δουλειά του οποίου σφύζει από 
μεταφυσικές παραστάσεις.

-Πόσο κοστίζει; ενδιαφέρθηκα να μάθω.

-Δύο χιλιάδες δολάρια, μου απάντησε.

Μπορούσες ν΄αγοράσεις αριστουργήματα 
με λιγότερα χρήματα εκείνο τον καιρό.
Τελικά, με το λίγο χαρτζιλίκι που είχα από 
τα μαλλιά που πούλαγα στον Αντουάν και
τα χρήματα που μου είχε δώσει ο Ντιφί, 
έδωσα προκαταβολή και πήρα τον πίνακα.
Ο άνθρωπος της γκαλερί ήταν ο ίδιος ο ντε Κίρικο.
Ήταν εκπληκτικός ζωγράφος. 
Είχε μια χάρη  στο πινέλο του και τα έργα του.
Ήταν πάντοτε χαρούμενος, ήρεμος, 
ισορροπημένος και πολύ  καθαρός.
Πρώτη φορά είδα στη ζωή μου 
τόσο καθαρό άνθρωπο, σε αντίθεση με
όλους τους ΄πρωτοπόρους΄ της εποχής 
που δεν πλένονταν καθόλου.

Ήταν ένα πραγματικό σοκ για μένα αυτή 
η γνωριμία. Γίναμε φίλοι με τον ντε Κίρικο. 
Μιλούσαμε μαζί ελληνικά, μου διάβαζε 
αποσπάσματα από τη Βίβλο, μου μάθαινε 
Αισχύλο. Είναι αλήθεια ότι σ΄αυτόν
χρωστώ τα πάντα."

Απόσπασμα από το Βιβλίο του Νίκου Σταθούλη :"Αλέξανδρος Ιόλας",

Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνης