gerontakos: William Blake ( 28 Νοεμβρίου 1757

Τετάρτη, Νοεμβρίου 28, 2007

William Blake ( 28 Νοεμβρίου 1757 – 12 Αυγούστου 1827)

William Blake : Έξοχος ποιητής , ζωγράφος και χαράκτης, που έβαλε τη γεμάτη πάθος και μυστικισμό σφραγίδα του σε ό,τι καταπιάστηκε. Σφοδρός αντίπαλος του σχολαστικού ορθολογισμού , κατήγγειλε ως ολοκληρωτική την πίστη στην απόλυτη βεβαιότητα της ανθρώπινης λογικής, αντιπροτείνοντας ως συμπλήρωμά της τον προφητικό οραματισμό .
Διάβασε άπληστα τους αρχαίους κλασικούς , την Αγία Γραφή , το Μίλτονα, το Δάντη και τον Μπεμ και χάραξε όλα τα κείμενα και τις εικόνες των έργων του πάνω σε χαλκό.

Η περίφημη συλλογή των λυρικών ποιημάτων του υπό τον τίτλο " Τραγούδια της αθωότητας" ( Songs of innocence)
είναι ένας ύμνος στη χαρά και στην αθωότητα της παιδικής ηλικίας.
" Το πρόβατο" (The lamb ) είναι , αναμφίβολα, το ωραιότερο από τα ποιήματα αυτά.
Στα πρώτα ποιήματα της συλλογής προστέθηκαν και τα "Τραγούδια της εμπειρίας",
που μαζί με τα "Τραγούδια της αθωότητας" εκφράζουν τις δύο όψεις της ανθρώπινης ψυχής.

"The lamb"

Little Lamb, who made thee?
Dost thou know who made thee?
Gave thee life, and bid thee feed,
By the stream and o'er the mead;
Gave thee clothing of delight,
Softest clothing, woolly, bright;
Gave thee such a tender voice,
Making all the vales rejoice?
Little Lamb, who made thee?
Dost thou know who made thee?

Little Lamb, I'll tell thee,
Little Lamb, I'll tell thee.
He is called by thy name,
For He calls Himself a Lamb.
He is meek, and He is mild;
He became a little child.
I a child, and thou a lamb,
We are called by His name.
Little Lamb, God bless thee!
Little Lamb, God bless thee!

***

Δ. N. ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ

Μέρες που είναι, οι φωνές μοιράζονται σε ζωντανές, αποθαμένες και αναστημένες. Οι ζωντανές είναι εκείνες που λιγότερο τις προσέχουμε και μας προσέχουν. Οι αποθαμένες επισκέπτονται τα όνειρά μας παρακλητικές, όπως ο Πάτροκλος τον Αχιλλέα, φίλος τον φίλο, γυρεύοντας συντροφιά στην αμετάκλητή τους μοναξιά. Σπάνιες, πολύ σπάνιες οι αναστημένες, πίνοντας αίμα, θυμούνται τη μιλιά τους, και μας ρωτούν, όπως η Αντίκλεια τον Οδυσσέα, μάνα τον γιο. Αλλά και κάποιοι ξεχασμένοι ποιητές, που ανάερη η προδρομική φωνή τους, έμεινε για πάντα στον αέρα, και παίρνει φως από τον κεραυνό κι από τον ήλιο. Δύο κεραυνοβόλα ποιήματα αντιγράφονται εδώ: το ένα («Μια θεία εικόνα») ακέραιο· το άλλο («Ενα άσμα ελευθερίας») μόνο με το τέλος του.

Το πρώτο:

H βαρβαρότητα έχει μια ανθρώπινη καρδιά / Ο φθόνος το σχήμα του ανθρώπινου προσώπου / Ο τρόμος είναι η θεία ανθρώπινη μορφή / H μυστικότητα το ρούχο του ανθρώπου.

Το ανθρώπινο ρούχο είναι σίδερο χυτό / H ανθρώπινη μορφή πύρινος καυστήρας / Το ανθρώπινο πρόσωπο καμίνι σφαλιστό / H ανθρώπινη καρδιά αχόρταγος κρατήρας.

Το δεύτερο:

Ποτέ πια οι ιερείς του κοράκου της αυγής, στα μαύρα τυλιγμένοι, με φωνή στριγγή, δεν θ' αναθεματίσουν της χαράς τα τέκνα. Μήτε ο αδελφοποιτός του -που τον τύραννο, ελεύθερο τον λέει- θα στήσει τα τείχη ή τις σκεπές. Μήτε η χλωμή θρησκευτική λαγνεία θ' αποκαλεί αγνότητα παρθενική τά που ποθεί μα δεν τολμά να πράξει!

Γιατί το κάθε τι που ζει είν' άγιο.

Το όνομα του ποιητή, ελληνικά γραμμένο: Ουίλιαμ Μπλέικ. Το όνομα του μεταφραστή: Μίλτος Φραγκόπουλος. Ο τίτλος του βιβλίου: «Οράματα των θυγατέρων του Αλβιόνα - Τέσσερα Ποιήματα». Εκδόσεις: Ηριδανός. Ο πιο κοντινός έπαινος οφείλεται στον μεταφραστή, που μετέφερε σολωμικά στη γλώσσα μας τη μακρινή φωνή του ποιητή. Και την πλαισίωσε καταπώς πρέπει: γράφοντας ο ίδιος την «Εργοβιογραφία» (σ. 9-17) και μεταγράφοντας τον «Πρόλογο» του Roger Norman (σ. 19-25). Δουλειά που λάμπει με τη σεμνή αρετή της.

Τα «Οράματα» είναι σύνθεση μεγάλη (είκοσι μία σελίδες), στην οποία προτάσσεται δίστροφη «Υπόθεση». Τα τέσσερα ποιήματα, συνοπτικότερα, μοιράζονται σε επτά σελίδες. Ο τόμος συμπληρώνεται με τέσσερα πάλι ζωγραφισμένα έργα του ποιητή.

«Αντί σχολίων, σημειώσεων και παραπομπών» παραθέτει ο Μίλτος Φραγκόπουλος μια μυστική ομολογία του Μπλέικ, που θυμίζει πάλι Σολωμό: Οι αέναα υπαρκτές εικόνες θεώνται με τα μάτια της φαντασίας του καθενός, σύμφωνα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται... Σε διαφορετικούς ανθρώπους φαίνονται διαφορετικές, όπως κι όλα τ' άλλα πράγματα. Αποσπώ τώρα απέριττα σήματα για τον βίο και το έργο του ποιητή από την «Εργογραφία»:

«Ο Ουίλιαμ Μπλέικ γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1757 στο Λονδίνο. Γιος ενός Ιρλανδού, του Τέιμς Ο' Νηλ... Σχολείο δεν πήγε, επειδή ήταν μάλλον απείθαρχο παιδί... Λέγεται πως από τη στιγμή που μπόρεσε να κρατήσει μολύβι, άρχισε να ζωγραφίζει σχήματα ανθρώπων και θηρίων, ενώ σε νεαρή ηλικία διάβασε έργα Σαίξπηρ, Μίλτον, Μπεν Τζόνσον, καθώς και τη Βίβλο...

Παρόλο που οι πολεμόχαρες και δουλοκτητικές κοινωνίες της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης θα στηλιτεύονταν... από τον Μπλέικ, η ελληνική τέχνη θα διατηρήσει εξέχουσα θέση στον κόσμο του καλλιτέχνη... Αμφισβητώντας τις αξίες της εποχής του, τόσο μέσα από την ποιητική του έκφραση όσο και με το ζωγραφικό του έργο,... ο Μπλέικ απομακρύνθηκε από τους καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς κύκλους της μόδας και ανέπτυξε φιλίες με επαναστατικά πνεύματα της εποχής του... Αλληλέγγυος με τη Γαλλική Επανάσταση... έγραψε και ένα ποίημα γι' αυτήν...

Το 1793 ο Μπλέικ δημοσίευσε το Γάμος του Ουρανού και της Κόλασης (το μετέφρασε στη γλώσσα μας ο Χάρης Βλαβιανός)... Το ανήσυχο πνεύμα του παλεύει ενάντια στην αδικία και στις αλυσίδες που επιβάλλουν οι κώδικες της ηθικής συμπεριφοράς... Το 1804 συνέθεσε το Ιερουσαλήμ: H Εκπόρευση του Γίγαντα Αλμπιον, όπου συναντάμε φράσεις όπως: Εκείνος που θέλει να κάνει το καλό στον άλλο πρέπει να το κάνει στις μικρές λεπτομέρειες... Το Γενικό Καλό είναι η κραυγή του παλιανθρώπου, του υποκριτή και του κόλακα...

H μελετήτρια του έργου του Kathleen Raine επισημαίνει ότι ο Μπλέικ, όπως ο Σαίξπηρ, ο Δάντης, ο Μιχαήλ Αγγελος, μοιάζει να μας παρουσιάζει τις όψεις κάποιων κόσμων που τα όριά τους εκτείνονται πολύ πιο πέρα απ' όσα ιστορούν τα έργα τους... Οταν πέθανε στα 1827, ο Μπλέικ δεν είχε σχεδόν κανένα περιουσιακό στοιχείο, αλλά δεν άφησε χρέη...».

Τόσα ανήμερα. Μεσάνυχτα το Χριστός Ανέστη.

Το ΒΗΜΑ, 23/04/2006