Δευτέρα, Ιουλίου 08, 2024

Βάνα Χαραλαμπίδου:«Μ’ ένα μαγικό χαλί»

 


Η Βάνα Χαραλαμπίδου αξιώθηκε ταξίδια και ιστορίες μαγικές

Γιώργος Σταυρακίδης

Σπουδαία δημοσιογράφος της Θεσσαλονίκης, σπουδαία ταξιδεύτρια σε όλο τον κόσμο, με εικόνες που της αρέσει να «αιχμαλωτίζει» στη φωτογραφική της μηχανή και ιστορίες που πέρασαν μπροστά από τα μάτια της, και στις δύο παραπάνω ιδιότητες της και που σήμερα δίνουν χώρο και χρόνο για να συζητάμε γι’ αυτές.

Ενίοτε, την κάνουν να γράφει και κανένα βιβλίο, όπως έγινε τώρα με το «Μ’ ένα μαγικό χαλί» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εντευκτήριο με 35 εξαιρετικές ιστορίες της.

Το όνομα της είναι γραμμένο δίπλα σε σπουδαίες προσωπικότητες της χώρας που έτυχε να έρθει κοντά τους κάποια στιγμή. Οι εργασίες της στη δημοσιογραφία για πολλά χρόνια, άφησαν τη δική τους ιστορία στη Θεσσαλονίκη και όχι μόνο.

Από πρόσφατο ταξίδι της στη Saqqara, στην Αίγυπτο

Για να την πετύχεις σήμερα, θα πρέπει να είναι κάπου ανάμεσα από τα ταξίδια της, και να τη ρωτήσει, ποιο ταξίδι της ξεχωρίσει… «Δεν πρέπει κάποιος να πεθάνει χωρίς να αντικρίσει έστω μία φορά στη ζωή του την αξεπέραστη ομορφιά του Esfahan» μου λέει όταν της κάνω εγώ την ερώτηση.

Με αφορμή το νέο της βιβλίο, η Βάνα Χαραλαμπίδου μιλάει στην Parallaxi και θυμάται πρόσωπα και ιστορίες… «Μ’ ένα μαγικό χαλί»

Στο Ιράν

Ποια η αφορμή αλλά και το σκεπτικό σας για τη συγγραφή του νέου σας βιβλίου «Μ’ ένα μαγικό χαλί».

Άρχισα να γράφω κείμενα για πρόσωπα και τόπους που με συγκίνησαν ή έστω προκάλεσαν το ενδιαφέρον μου, με βάση τις σημειώσεις και τα ημερολόγια ταξιδιών, χωρίς να σκεφθώ ότι θα μπορούσαν κάποτε να αποτελέσουν το περιεχόμενο ενός βιβλίου. Κάποια λίγα από αυτά δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Εντευκτήριο», στο οποίο οφείλεται και η έκδοση αυτού του βιβλίου, χάρη στον «επίμονο κηπουρό των γραμμάτων» Γιώργο Κορδομενίδη. Αρχικά έμοιαζαν σαν παραμύθια για μεγάλους. Αργότερα συνειδητοποίησα ότι από τα περισσότερα δεν λείπουν οι πολιτικές θέσεις και τα σχετικά μηνύματα, επί παραδείγματι για τις αποτρόπαιες αποικιοκρατικές πρακτικές, για τα ψεύδη και τις διαστρεβλώσεις της επίσημης ιστορίας, την πανομοιότυπα επαναλαμβανόμενη καθεστωτική βία, το δουλεμπόριο που υφίσταται παρά το γεγονός ότι αλλάζει μορφή, τις διαχρονικές βαρβαρότητες εναντίον μνημείων του πολιτισμού, την εγκληματική δράση των ιερατείων, τα καταπατημένα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μοίρα και τη θέση της γυναίκας ανά τους αιώνες. Τελικά είναι αληθινές ιστορίες, που περιγράφουν γεγονότα συχνά βίαια, και μόνο η χρονική απόσταση που μας χωρίζει απ’ αυτές τις κάνει να μοιάζουν με παραμύθια.

Οι άνθρωποι τείνουν να επιβραβεύουν τους πρώτους μόνο. Εσείς αφιερώνετε αυτό το βιβλίο στους δευτεραγωνιστές. Είναι λοιπόν η συμμετοχή και ο αγώνας που μετράει; Είναι οι πρώτοι που για να υπάρξουν συνέβαλαν και όλοι οι από πίσω που οφείλουμε να τους αναφέρουμε;

Πίσω από τα μεγάλα έργα και τους πρωταγωνιστές της ιστορίας υπάρχουν πάντα οι αφανείς, εκείνοι που είτε τυχαία, είτε συνηθέστερα εσκεμμένα η ιστορία τους άφησε να λησμονηθούν, οι «ασήμαντοι σαν τη σκόνη του κόσμου», σύμφωνα με τους εκάστοτε ισχυρούς, όπως η Fanny Kaplan, που πυροβόλησε  τον Λένιν, η Felani, που χτυπήθηκε από τους συνοριοφύλακες σαν πουλί πάνω στον φράχτη τεσσάρων και πλέον χιλιομέτρων που χωρίζει την Ινδία από το Μπαγκλαντές, ο αρχιτέκτονας Hayruddin,  στον οποίο οφείλεται το χαρακτηρισμένο ως παγκόσμιο μνημείο από την Unesco γεφύρι του Mostar στη Βοσνία. Αλλά και τους αποκαλούμενους «μεγάλους» δεν μπορούμε να τους βλέπουμε μονοδιάστατα. Έχει καταγραφεί ως αιμοσταγής κατακτητής  ο Ταμερλάνος, όμως ήταν και λάτρης των τεχνών και δημιούργησε στην εποχή του μία από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου, τη Σαμαρκάνδη. Αντίθετα ο «εκπολιτιστής» της Ασίας για εμάς Αλέξανδρος είναι για τους Ιρανούς ο καταστροφέας του περσικού πολιτισμού. Ο υιός Έλγιν, που ανακηρύχθηκε εθνικός ήρωας στη Βρετανία, δεν παύει να είναι ένας ανάλγητος και βάνδαλος λαφυραγωγός στα μάτια των Κινέζων. Ποιος θυμάται τον Ηρόστρατο που πυρπόλησε το Αρτεμίσιο στην Έφεσο, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου; Ποιος ξέρει ότι πριν από τον Μωυσή ένας φωτισμένος οραματιστής Φαραώ, ο Ακενατόν, επινόησε την πρώτη μονοθεϊστική θρησκεία; Ότι ο θεοποιημένος Λένιν ζούσε μία διπλή ζωή, όπως ένας συνηθισμένος άνθρωπος, γεγονός που συσκοτίστηκε συστηματικά από το καθεστώς, το οποίο εξαφάνισε την Inessa Armand από την ιστορία; Ότι μία γυναίκα, η Γερτρούδη Μπελ, ήτανε πίσω από τη δημιουργία του σημερινού Ιράκ, όπως περιέγραψε η ίδια σε επιστολές προς τον πατέρα της; Ότι μια σπουδαία φωνή του αραβικού κόσμου, η Asmahan, έχασε τη ζωή της στην προσπάθειά της να βοηθήσει τους συμπατριώτες της Δρούζους του Λιβάνου;  Ότι μια σκλάβα έγινε σουλτάνα στην Αίγυπτο του 14ου αι., άσχετα αν δεν την αναφέρουν στις δυναστείες που κυβέρνησαν τη χώρα…

Στα τελευταία κεφάλαια αναφέρεστε στο θέμα της προσφυγιάς. Υπήρχε λόγος που μπήκαν στο τέλος, κάπως ως επίλογος των 35 ιστοριών;

Είναι τόσο επίκαιρο το θέμα της προσφυγιάς με όσα γίνονται γύρω μας… Η αποτρόπαια ανταλλαγή πληθυσμών του 1924 αφορά την ακούσια, για να μην πω βίαιη, μετακίνηση μόνο προς την Ελλάδα 1.500.000 ανθρώπων. Προσωπικά προέρχομαι από οικογένεια τουρκόφωνων ανταλλάξιμων προσφύγων anandam babadam, μεγάλωσα μέσα σε αφηγήσεις για τον παράδεισό τους στην Ανατολία, τις αγαθές σχέσεις που είχαν με τούς συντοπίτες τους Τούρκους και τον συντριπτικό ξεριζωμό τους. Έζησαν και έφυγαν από τη ζωή ως πρόσφυγες, χωρίς να επιστρέψουν ποτέ εκεί. Αν και ενσωματωμένη στην ελλαδική πραγματικότητα, νοιώθω πρόσφυγας τρίτης γενιάς, καππαδόκισα και ανατολίτισσα εκ καταγωγής και εκ πεποιθήσεως και υποχρεωμένη να μην το ξεχάσω ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Δεν πρόκειται απλά για την ιστορία μιας οικογένειας. Παρόμοια, μπορεί και χειρότερα, βίωσαν την προσφυγιά χιλιάδες άλλοι, όπως τη βιώνουν σήμερα άλλοι λαοί. Το θέμα της προσφυγιάς δεν παύει να με συγκλονίζει, όπως και κάθε προσκύνημα σ’ εκείνα τα χώματα.[.....................................]

Η Βάνα Χαραλαμπίδου αξιώθηκε ταξίδια και ιστορίες μαγικές

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Θερίζει ο θάνατος τους Έλληνες συγγραφεις

  Ο θάνατος του συγγραφέα Μανώλης Πιμπλής efsyn.gr  4–5 λεπτά ...