Παρουσίαση σε δύο βίντεο του βιβλίου "Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα", του Ν. Σαραντάκου, στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει, Αθήνα 26.2.2020. Στην παρουσίαση είχε προγραμματιστεί να πάρει μέρος, εκτός από τη Μάρω Κακριδή-Φερράρι, γλωσσολόγο, επίκουρη καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ, και ο Παντελής Μπουκάλας, συγγραφέας και δημοσιογράφος, που όμως λόγω ασθένειας δεν μπόρεσε να πάρει μέρος.Τη θέση του πήρε ο ίδιος ο συγγραφέας.
Για την κατανόηση της "φιλοσοφίας" του συγγραφέα , σχετικά με την αναγκαιότητα έκδοσης ενός τέτοιου βιβλίου, αλλά και για τα θέματα που πραγματεύεται , παραθέτουμε την Εισαγωγή και τα Περιεχόμενά του βιβλίου :
«Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας έχει ως αντικείμενο μύθους για την ελληνική γλώσσα, που διαδίδονται στις μέρες μας μέσα από το Διαδίκτυο αλλά και άτυπα από το εκπαιδευτικό σύστημα.
Φυσικά, τέτοιοι μύθοι δεν είναι μόνο γλωσσικοί. Υπάρχουν οι λεγόμενοι «αστικοί μύθοι» (έτσι αποδίδεται ο αγγλικός όρος «urban legend», που σημαίνει τους διάφορους σύγχρονους μύθους οι οποίοι διαδίδονται στις μέρες μας, κυρίως μέσω του Διαδικτύου), για παράδειγμα η ιστορία για τους κροκόδειλους που εκκολάφθηκαν στους υπονόμους της Νέας Υόρκης. Έχουμε εθνικούς μύθους, πάμπολλους στο παρελθόν· από τους νεότερους να αναφέρουμε τον ανύπαρκτο εύζωνο Κωνσταντίνο Κουκκίδη που τυλίχτηκε δήθεν τη σημαία στις 27 Απριλίου 1941 και έπεσε από τον βράχο της Ακρόπολης. Έχουμε βέβαια και τα φέικ νιουζ, βραχύβιες ιστορίες πολιτικής προπαγάνδας.
Τέτοιοι μύθοι διαδίδονται σε όλες τις χώρες και σε όλες τις γλώσσες, έχω όμως την εντύπωση ότι το ελληνικό διαδικτυακό μυθολόγιο ξεχωρίζει από τα άλλα ως προς το ότι περιέχει μύθους σχετικούς με τη γλώσσα σε ποσοστό μεγαλύτερο από τα μυθολόγια των άλλων λαών.
Γλωσσικοί μύθοι πάντως διαδίδονταν και πριν από το Διαδίκτυο, και τέτοιος είναι ο πρώτος μύθος που εξετάζεται στο βιβλίο, ο μύθος της μίας ψήφου.
Η γενεσιουργός αιτία σχεδόν όλων των γλωσσικών μύθων του βιβλίου είναι η στάση των ομιλητών της νέας ελληνικής απέναντι στην αρχαία ελληνική και στο ακανθώδες ερώτημα της συνέχειας της ελληνικής γλώσσας. Θεωρούμε τη νέα γλώσσα «κατώτερη» από την αρχαία, παρεφθαρμένη και γεμάτη δάνεια· ταυτόχρονα, ύστερα από 600 ώρες διδασκαλίας αρχαίων ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο μέσος τελειόφοιτος του Λυκείου, με εξαίρεση αυτόν της θεωρητικής κατεύθυνσης, δεν είναι σε θέση να διαβάσει μια αδίδακτη σελίδα από τον Θουκυδίδη ή τον Πλάτωνα, κι αυτό μας υποβάλλει την ιδέα πως τελικά ίσως η ελληνική να μην είναι «μία και ενιαία».
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου εξετάζονται μύθοι που περιστρέφονται γύρω από τις τρεις «μεγάλες αρνήσεις», που αρνούνται δηλαδή τρεις βασικές επιστημονικές θέσεις, οι οποίες αποτελούν κοινό τόπο της γλωσσολογίας: την ινδοευρωπαϊκή θεωρία, την προέλευση του ελληνικού αλφαβήτου από το φοινικικό και τη λεγόμενη ερασμική ή ερασμιακή προφορά. Οι θέσεις αυτές, ομόφωνα αποδεκτές από την επιστημονική κοινότητα, αμφισβητούνται από πολλούς στη χώρα μας.
Ακολουθεί μια ομάδα μύθων οι οποίοι αναφέρονται σε υποτιθέμενες μαγικές ιδιότητες της ελληνικής γλώσσας και στο όφελος που αντλούν από αυτήν οι ομιλητές της: ότι μέσα στο ελληνικό αλφάβητο υπάρχει μια επίκληση, ότι η ελληνική γλώσσα έχει μαθηματικές ιδιότητες, ότι οξυγονώνει τον εγκέφαλο κτλ., ενώ επίσης προβάλλονται ισχυρισμοί για μοναδικά χαρακτηριστικά της.
Στη συνέχεια έχουμε μια ομάδα μύθων γύρω από την ετυμολογία, που έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό την προσπάθεια να βρεθούν ελληνικές ετυμολογίες σε λέξεις ξένων γλωσσών ή σε ελληνικές λέξεις που είναι δάνειες.
Τέλος, το βιβλίο ολοκληρώνεται εξετάζοντας μια σειρά πλάνες, σχετικά με κινδύνους που υποτίθεται ότι απειλούν την ελληνική γλώσσα, από την απλοποίηση της ορθογραφίας έως την υποτιθέμενη βούληση των σκοτεινών δυνάμεων να επιβάλουν λατινικό αλφάβητο – με αναφορά, φυσικά, στα περίφημα γκρίκλις.
Σε κάποια κεφάλαια παραθέτω βιβλιογραφικές προτάσεις ή διαδικτυακές παραπομπές για όποιον θέλει να εμβαθύνει περισσότερο στο ζήτημα. Φυσικά, υπάρχει και η βιβλιογραφία στο τέλος του βιβλίου.
Τα άρθρα γράφτηκαν έτσι ώστε να έχουν αυτοτέλεια, παρόλο που κάποια παραπέμπουν σε επόμενα. Για τον λόγο αυτόν, υπάρχουν κάποιες αναπόφευκτες επαναλήψεις. Πολλά άρθρα του βιβλίου έχουν δημοσιευτεί σε πρώτη μορφή είτε στο ιστολόγιό μου, «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», είτε σε προηγούμενα βιβλία μου. Με την ευκαιρία, να ευχαριστήσω τους σχολιαστές του ιστολογίου που με τις παρατηρήσεις τους βοήθησαν στον εμπλουτισμό και στη βελτίωση των άρθρων.
Ευχαριστίες οφείλω στον Νίκο Θεοτοκά που μου ανέθεσε αυτό το έργο, στον φίλο Στρατή Μπουρνάζο που μαζί κάναμε τις συνεννοήσεις και που είχε την καλοσύνη να διαβάσει το δακτυλόγραφο, στον Γιάννη Η. Χάρη, φίλο και συναγωνιστή στον αγώνα κατά των μύθων, για τα άρθρα του και για τις συζητήσεις που κάναμε, στον σεβαστό φίλο Χριστόφορο Χαραλαμπάκη και τους γλωσσολόγους Σπύρο Αρμοστή, Γιώργο Κοτζόγλου και Γιώργο Μικρό για τη βοήθειά τους σε συγκεκριμένα θέματα.
Τα περιεχόμενα του βιβλίου:
Εισαγωγή
- Ο μύθος της μίας ψήφου
- Το Λερναίο κείμενο
- Η δήθεν πρωτογένεια της ελληνικής γλώσσας
- Ο Μπιλ Γκέιτς συνιστά πράγματι τα αρχαία ελληνικά;
- Ο μύθος της επίκλησης που είναι κρυμμένη μέσα στο ελληνικό αλφάβητο
- Η άρνηση της φοινικικής προέλευσης του ελληνικού αλφαβήτου
- Η πινακίδα του Δισπηλιού και τα λογικά άλματα των ελληνοκεντρικών
- Έχει άραγε 5 εκατομμύρια λέξεις η ελληνική γλώσσα;
- Η ελληνική γλώσσα, μητέρα όλων των γλωσσών;
- Η άρνηση της ινδοευρωπαϊκής θεωρίας
- Πώς βέλαζαν τα αρχαία πρόβατα; Η άρνηση της ερασμιακής προφοράς
- Η λεξαριθμική θεωρία
- Ο μύθος για το Ν που οξυγονώνει τον εγκέφαλο
- Η Φωνηεντιάδα ή ο μύθος για την κατάργηση των φωνηέντων
- Ο μύθος των μακρών φωνηέντων
- Υπάρχουν στην ελληνική φράσεις μόνο με φωνήεντα;
- Αυτό συμβαίνει μόνο στην ελληνική γλώσσα…
- Ο άνθρωπος δεν θρώσκει
- Ο μύθος για την αρχαιοελληνική προέλευση του αμπεμπαμπλομ
- Ελληνικά στην Ιαπωνία, στη Χαβάη, στη Χιλή…
- Ομηρικά αγγλικά ή ο Γκας Πορτοκάλος σε νέες περιπέτειες
- Οι κεφτέδες είναι ελληνικοί;
- Ο τρόμος για την ορθογραφική αλλαγή
- Από ποιον κινδυνεύει η ελληνική γλώσσα;
- Φωνητική γραφή, λατινικό αλφάβητο και γκρίκλις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου