Πλατεία Αριστοτέλους : μόνο τα περιστέρια της...
Καταθλιπτoγόνος σκέψη κατά τη διάρκεια της πανδημίας
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΡΟΥΜΑΣ*, ΞΕΝΙΑ ΣΙΑΣΟΥ**
* Ο κ. Βασίλης Μπρούμας είναι πρόεδρος ΤΕΕΨΥ Αιτωλοακαρνανίας, διευθυντής ψυχίατρος ΕΣΥ.
** Η κ. Ξένια Σιάσου είναι κλινική ψυχολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Αιτωλοακαρνανίας.
Η τρέχουσα σκέψη μάς οδηγεί
να πιστέψουμε ότι τίποτα δεν θα επανέλθει στο φυσιολογικό. Είναι
ξεκάθαρο ότι ο ανθρώπινος νους είναι καταπληκτικός στην πρόβλεψη του
χειρότερου σεναρίου. Το μόνο βέβαιο είναι ότι είμαστε πιο ανθεκτικοί από
όσο σκέφτεστε. Ας περιμένουμε και να δούμε τι συμβαίνει.
Η πανδημία του κορωνοϊού ενεργοποιεί αντανακλαστικά
φόβου και αυτοπροστασίας στο σύνολο των ανθρώπων. Είναι αναμενόμενο ότι
δημιουργείται έντονη ανησυχία με στόχο την προσαρμογή στις νέες
συνθήκες. Η ίδια αυτή η προσαρμογή δεν είναι αυτονόητο ότι γίνεται ομαλά
αποδεκτή δίχως αρνητικά συναισθήματα. Η ανησυχία αυξάνεται ανάλογα με
το πόσο προσπαθούμε να απαλλαγούμε από αυτό που μας απασχολεί. Αρα όταν
αντιστεκόμαστε σε κάτι, αυτό επιμένει. Η μάχη κόντρα στην κατάθλιψη, στο
άγχος και στην ανησυχία μπορεί να έχει πολλές μορφές.Πέντε καταθλιπτογόνοι τρόποι σκέψης και πώς να σκεφτούμε διαφορετικά
Ας δούμε κάποιες συνηθισμένες σκέψεις που μπορεί να έχουμε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
1. «Είμαι καταδικασμένος-η να πεθάνω».
Αυτό ονομάζεται «διάβασμα του μέλλοντος» (Fortune Telling) και «καταστροφοποίηση» (Catastrophic Thinking). Που σημαίνει ότι προβλέπουμε το μέλλον χωρίς να γνωρίζουμε ή να λαμβάνουμε υπόψη όλες τις παραμέτρους και πιστεύουμε ότι το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό, μη αναστρέψιμο. Οτιδήποτε μοιάζει να απειλεί την υγεία μας ενεργοποιεί τον φόβο που στην ουσία βρίσκεται πίσω από όλους τους φόβους: τον φόβο θανάτου. Οταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη θνητότητα, το άγχος για την υγεία μας μάς κατακλύζει και εστιάζουμε με υπερβολή σε οποιαδήποτε σημάδια ασθένειας. Αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι διογκώνουμε τον κίνδυνο όταν αφορά άγνωστες απειλές σε σχέση με τις γνώριμες, όπως η εποχική γρίπη ή τα αυτοκινητικά ατυχήματα. Η συνεχής προκλητική και ώς έναν βαθμό «τρομοκρατική» κάλυψη του θέματος από τα ΜΜΕ συμβάλλει στην αίσθηση κινδύνου, κάτι που αυξάνει τον φόβο και εν συνεχεία κλιμακώνει τον αντιλαμβανόμενο κίνδυνο. Γι’ αυτό προτείνουμε τον περιορισμό στην έκθεση στις ειδήσεις που αφορούν τον κορωνοϊό έως 30 λεπτά την ημέρα. Αλλωστε, σύμφωνα και με δεδομένα που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Chinese Journal of Epidemiology, τα αντίστοιχα επιστημονικά συμπεράσματα δεν υποστηρίζουν τον πανικό, την καταστροφολογία και την απαισιοδοξία.
2. «Είμαι εντελώς αβοήθητος, ανίκανος».
Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αποτελεί ίσως την πιο συνηθισμένη σκέψη, καθώς οι περισσότεροι αδυνατούν να μεταβούν στον χώρο εργασίας τους, ενώ εργάζονται κυρίως από το σπίτι. Ο περιορισμός στο σπίτι δημιουργεί περαιτέρω στρες και συναισθήματα θλίψης. Προσπαθώντας, ωστόσο, να δώσουμε ένα νόημα γιατί πρέπει να μείνουμε στο σπίτι, η παραμονή αυτή μπορεί να καταστεί πολύ δημιουργική. Και αυτό, διότι δεν αποκλείει την επικοινωνία, την ψυχαγωγία, την εργασία και την πληροφόρηση. Τώρα, εν μέσω της πρόκλησης της νόσου COVID-19, είναι η ώρα να φανεί πόσο χρήσιμη είναι η νέα τεχνολογία στη σωστή χρήση της. Το «κλειδί», αν θέλετε, είναι να επικεντρωθούμε τώρα σε αυτό που μπορούμε να κάνουμε, αντί να εστιάσουμε σε αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε.
3. «Ολοι είναι επικίνδυνοι».
Αυτό βασίζεται στην πεποίθηση ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει συμπτωματικοί ή μη συμπτωματικοί φορείς του ιού. Είμαστε ευάλωτοι στο άγχος όταν δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε την αβεβαιότητα. Η λύση είναι σταδιακά να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε γενικότερα την αβεβαιότητα της καθημερινής ζωής, περιορίζοντας την τάση να γινόμαστε συμπεριφορικοί κυνηγοί της βεβαιότητας. Ακολουθήστε όλες τις οδηγίες που συνιστά ο ΠΟΥ. Διατηρήστε αποστάσεις, τουλάχιστον ενός μέτρου από εσάς και τους άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα από ανθρώπους που βήχουν, φτερνίζονται ή έχουν πυρετό. Οταν κάποιος νοσεί από λοίμωξη του αναπνευστικού, όπως από COVID-19, βήχει ή φτερνίζεται και παράγει μικροσταγονίδια τα οποία περιέχουν τον ιό, και εάν είστε πολύ κοντά, μπορεί να εισπνεύσετε τον ιό.
4. «Αυτό είναι το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε».
Δυστυχώς, αποτελεί μια κοινή δήλωση, μια κοινή παραδοχή που συχνά οι περισσότεροι άνθρωποι της δίνουν και συγκεκριμένο νόημα. Το βλέπουμε σε αξιόπιστες ιστοσελίδες ειδήσεων, σε κοινωνικά μέσα ενημέρωσης. Και πάλι, πέφτουμε στην παγίδα της καταστροφολογίας. Υποτιμάμε συχνά πόσο ανθεκτικοί είμαστε ενώ έχουμε περάσει από επιδημίες, παγκόσμιους πολέμους, οικονομικές και φυσικές καταστροφές σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Η τρέχουσα σκέψη μάς οδηγεί στο να πιστέψουμε ότι τίποτα δεν θα επανέλθει στο φυσιολογικό. Είναι ξεκάθαρο ότι ο ανθρώπινος νους είναι καταπληκτικός στην πρόβλεψη του χειρότερου σεναρίου. Οι έρευνες όμως δείχνουν ότι ο άνθρωπος έχει την τάση να υπερεκτιμά το πόσο άσχημα θα επηρεαστεί από αρνητικά γεγονότα και να υποτιμά πόσο καλά θα τα διαχειριστεί και θα προσαρμοστεί σε δύσκολες καταστάσεις. Το μόνο βέβαιο είναι ότι είμαστε πιο ανθεκτικοί από όσο σκέφτεστε. Ας περιμένουμε και να δούμε τι συμβαίνει.[...........] ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου