ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ

 ΠΡΩΤΑ ΗΤΑΝ Η ΠΑΡΘΕΝΑ ΦΥΣΗ

Τα ρέματα της Αττικής // Μέρος Α': Δυτική Αττική // Γνωριμία με τις υδάτινες διαδρομές της Αττικής, παρέα με μια σταγόνα νερού.

Δημήτρης Θεοδοσόπουλος

 

Πηγή: geomythiki.blogspot.gr

Δευτέρα, Ιουνίου 12, 2017

Τα ρέματα της Αττικής. 

Γνωριμία με τις υδάτινες διαδρομές της Αττικής, 

παρέα με μια σταγόνα νερού [χάρτες]. Μέρος 1ο από 4: Δυτική Αττική

Εισαγωγή 

Η Αττική είναι ένας τόπος ρεμάτων και βουνών που περιβάλλεται από θάλασσα. Όπως ο ίδιος ο πλανήτης μας, έτσι και η Αττική μας, είναι ένα αποτέλεσμα της "συνομιλίας" της γης με το νερό. Αν το χώμα είναι ο πατέρας μας, τότε μάνα μας είναι το νερό. Το ιερό αυτό αγαθό ακολουθεί πιστά και με συνέπεια μια ατέρμονη πορεία από τον ουρανό στην γη, από την γη, διαμέσου των ρεμάτων, στις λίμνες και στην θάλασσα και από τις λίμνες και την θάλασσα πάλι στον ουρανό. Αυτός ο κύκλος του νερού δίνει ζωή σε κάθε έμβιο ον και παράλληλα δημιουργεί, μεταλλάσσει και διαμορφώνει το φυσικό τοπίο μέσα στο οποίο αυτό ζει. Στο παρών άρθρο συνταξιδεύουμε με μια σταγόνα, η οποία σε κάθε της πτώση από τον ουρανό πέφτει και σε διαφορετικό σημείο της Αττικής. Παρουσιάζουμε λοιπόν την πορεία που αυτή ακολουθεί από το σημείο πτώσης της μέχρι την θάλασσα.  Την πορεία αυτή οι άνθρωποι την ονομάσαμε ρέμα.

Τα ρέματα της Αττικής τα οποία ξεπερνούν τον αριθμό των 1000 σε αριθμό, θα παρουσιαστούν σε 4 συνέχειες. Στην πρώτη και εναρκτήρια πτώση της λοιπόν, η σταγόνα μας προσγειώνεται σε μέρη της Δυτικής Αττικής. Ας την ακολουθήσουμε αφού ορίσουμε πρώτα την έννοια του ρέματος.

Τι σημαίνει ρέμα;

Σύμφωνα με την επίσημη επιστημονική ορολογία ρέμα είναι κάθε φυσική διαμόρφωση του εδάφους που λειτουργεί ως αποδέκτης και αγωγός των νερών της βροχής, του χιονιού (μετά την τήξη) και των φυσικών πηγών και εξυπηρετεί την απορροή τους προς άλλους αποδέκτες μεγαλύτερης χωρητικότητας, φυσικούς ή τεχνητούς, (άλλα ρέματα, ποτάμια, λίμνες, θάλασσα κλπ.) που βρίσκονται σε χαμηλότερες στάθμες.

Τα φυσικά υδατορεύματα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

1. στα εφήμερα ρέματα ή ρύακες, που έχουν νερό μόνο όταν βρέχει,

2. στους χειμάρρους, που η ροή τους είναι εποχιακή και τα οποία έχουν ορμητικές ροές νερών,

3. στους ποταμούς που η ροή τους είναι συνεχής αλλά η ποσότητά τους διακυμαίνεται εποχιακά γύρω από μια μέση τιμή.

Επομένως κάθε υδάτινη διαδρομή ονομάζεται ρέμα και εμείς στην συνέχεια θα επισκεφτούμε, για μια πρώτη γνωριμία, τα μεγάλα αλλά και τα μικρά ρέματα της Αττικής, τις διαδρομές της σταγόνας μας. Η ματιά προσέγγισης που επιχειρούμε είναι από την μεριά του νερού, παρέα με μια σταγόνα που πέφτει από τον ουρανό, ακολουθώντας την, στην πορεία της, από τις πηγές του εκάστοτε ρέματος μέχρι και τις εκβολές του.

Σημείο πτώσης σταγόνας: Κινέτα

Η Σταγόνα μας πέφτει στα βουνά της Κινέτας. Σε περίπτωση που πέσει στα δυτικά βουνά της περιοχής τότε θα καταλήξει στην διαδρομή του ρέματος Πίκα ενώ αν πέσει στα ανατολικά βουνά η διαδρομή της θα είναι μέσα στο ρέμα Αμυγδαλιά.

Σημείο πτώσης σταγόνας: Αλεποχώρι - Αιγειρούσες

Η σταγόνα μας αυτή την φορά πέφτει στα βουνά των βόρειων περιοχών της Δυτικής Αττικής. Στα βουνά του Αλεποχωρίου και των Αιγειρουσών. Στον επόμενο χάρτη φαίνονται οι πιθανές πορείες της:

Αν λοιπόν πέσει στα δυτικά βουνά, στα βουνά που χωρίζουν την Αττική από την Κορινθία, τότε θα κυλήσει μέσα στο ρέμα Λιθάρι Νταβέλη το οποίο εκβάλει στον οικισμό της Μαυρολίμνης. Αν πέσει λίγο πιο ανατολικά, στα βουνά των Αιγειρουσών τότε είτε από το Βαθύ Ρέμα είτε από το Μεγάλο Ρέμα θα καταλήξει στις Αιγειρούσες και στην παραλία της. Αν πέσει ακόμα πιο ανατολικά, πάνω από τα βουνά του Αλεποχωρίου, τότε θα κυλήσει μέσα στο ομώνυμο ρέμα και θα ενωθεί με τα νερά της εκεί παραλίας.

Σημείο πτώσης σταγόνας: Πόρτο Γερμενό - Ψάθα

Η σταγόνα μας αυτή την φορά πέφτει στα βουνά της Ψάθας και του Πόρτο Γερμενό (αρχαία Αιγόσθενα). Στην περιοχή βρίσκεται το Φρούριο των Αιγοσθένων, το οποίο κτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και αποτελεί ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αμυντικά έργα του ελλαδικού χώρου. Η θέση φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί από τα γεωμετρικά έως τα βυζαντινά χρόνια. Κατά την κλασική περίοδο τα Αιγόσθενα αποτελούσαν κώμη των Μεγάρων. Αργότερα, τον 2ο αι. π.Χ., εντάχθηκαν ως ανεξάρτητη πόλη στο Κοινό των Βοιωτών. Εδώ υπήρχε το φημισμένο Ιερό του μάντη και θεραπευτή Μελάμποδα. Η σταγόνα μας λοιπόν έχει πλέον τις εξής επιλογές:

Αν η τύχη την ρίξει στα βουνά που περικλείουν την παραλία της Ψάθας, τότε θα καταλήξει είτε στην παραλία της, από το ομώνυμο ρέμα, είτε μέσα στο παράκτιο έλος της Ψάθας, έναν ζωντανό σήμερα υγροβιότοπο. Αν τώρα φυσήξει ένα νότιο αεράκι και πέσει στα βουνά που περικλείουν το Πόρτο Γερμενό και νότια του Κιθαιρώνα (φυσικό σύνορο Αττικής - Βοιωτίας) τότε οι επιλογές είναι πολλές. Υπάρχει το ρέμα Σαχά στον Βορρά, το ρέμα Τσόκα λίγο πιο ανατολικά, τα οποία και τα δύο καταλήγουν στο ρέμα Γκίκα και όλα αυτά στο ρέμα Χώμη, το οποίο εκβάλει στην νότια πλευρά της παραλίας των αρχαίων Αιγοσθένων.

Σημείο πτώσης σταγόνας: Μέγαρα - Πάχη - Νέα Πέραμος

Η σταγόνα μας στις νέες περιπέτειες της επιστρέφει στην μεριά του Κορινθιακού κόλπου και αυτή την φορά πέφτει στα βουνά από την πλευρά των Μεγάρων, της Πάχης και της Νέας Περάμου. Οι επιλογές κατάβασης είναι αυξημένες πλέον κατά πολύ:

Η πληθώρα των ρεμάτων οδηγεί και σε πληθώρα ονομασιών:

Αν και οι επιλογές της πτώσης είναι πολλές, οι επιλογές εξόδου προς την θάλασσα μειώνονται αισθητά. Έτσι αν η σταγόνα μας πέσει στα δυτικά βουνά των Μεγάρων τότε θα πέσει στο δίκτυο ρεμάτων του Παράπηγα και θα καταλήξει σε μια από τις δυο εξόδους νότια της πόλης των Μεγάρων.Αν τώρα πέσει στα βόρεια βουνά των Μεγάρων, τότε μέσα από τα ρέματα Βαθυχωρίου, Κρύφτη, Τουτουλή, Μύρξιζα, Καμάρας, Βουρκαρίου (Αγ.Τριάδας) και το σύμπλεγμα των υπολοίπων ρεμάτων στον κάμπο των Μεγάρων, θα καταλήξει στο παράκτιο έλος Βουρκαρίου η αλλιώς στις Αλμυρές, έναν ζωντανό υγροβιότοπο στην Λάκκα Καλογήρου.

Αν η σταγόνα μας τώρα πέσει λίγο πιο ανατολικά στα βουνά βόρεια της Νέας Περάμου, η μοναδική διαδρομή για την θάλασσα είναι ο αρχαίος ποταμός Ίαπις, ο οποίος αλλάζει τρία ονόματα ξεκινώντας από τα βουνά ως ρέμα Αγ. Τριάδας, συνεχίζοντας ως ρέμα Ζωϊρέζας και καταλήγοντας ως Κουλουριώτικο ρέμα.

Σημείο πτώσης σταγόνας: Ελευσίνα - Μάνδρα

Η σταγόνα μας πλέον είναι έτοιμη να μυηθεί στα άγια χώματα του Θριασίου πεδίου. Το Θριάσιο Πεδίο οριοθετείται από το όρος Πατέρας στα δυτικά, την Πάρνηθα στα βόρεια, τα όρη Ποικίλο και Αιγάλεω στα ανατολικά - νοτιοανατολικά και τον κόλπο της Ελευσίνας στα νότια. Πέφτοντας λοιπόν στα βουνά που το περικλείουν η σταγόνα μας έχει τις εξής επιλογές:

Στις εικόνες με πράσινο έχουμε σημειώσει, για να ξεχωρίζει, τον Ελευσινιακό Κηφισό, ο οποίος πηγάζει από την Βοιωτία και με γαλάζιο το τεχνητό αυλάκι της ΕΥΔΑΠ για την μεταφορά του νερού από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου, η οποία βρίσκεται περίπου στο κέντρο του νομού Φωκίδας. Ο Ελευσινιακός Κηφισός ή αλλιώς Σαρανταπόταμος συγκεντρώνει το σύνολο σχεδόν των υδάτων της περιοχής και αυτά εκβάλουν στον ομώνυμο κόλπο. Αν η σταγόνα μας πέσει στα βορειοδυτικά βουνά της περιοχής τότε μέσα από ένα δίκτυο ρεμάτων (Λυκόρρεμα, Εκκλόρεμα, Μικρό Κατερίνι, Αγίας Αικατερίνης, Λούτσας) θα εκβάλει στην δυτική πλευρά του Ελευσινιακού κόλπου.

 

2. ΜΕΤΑ ΗΡΘΑΝ ΟΙ ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕΙΣ

ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΖΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΔΗΦΑΓΟΥΣ  ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 

3. ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ ΟΙ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΔΙΣΤΑΚΤΟΥΣ ΕΜΠΡΗΣΤΕΣ

Σε πύρινο κλοιό η Αττική - Μεγάλες φωτιές σε Νέα Πέραμο και Μέγαρα

Πηγή:newsbomb.gr

Μεγάλες φωτιές σε τρία διαφορετικά σημεία δυτικά της Αττικής βρίσκονται σε εξέλιξη από το μεσημέρι της Τρίτης (14/06).

Το νεότερο είναι μεταξύ Παλαιοχωρίου και Παλαιοκούνδουρων Μεγάρων, ενώ από το μεσημέρι είναι σε εξέλιξη πυρκαγιά σε δασική έκταση στην περιοχή Καντήλι της Νέας Περάμου.
Στη Νέα Πέραμο έσπευσαν 30 πυροσβέστες με 12 οχήματα και εννέα άτομα πεζοπόρου τμήματος, ενώ ρίψεις νερού επιχειρούν τρία Καναντέρ, τέσσερα ελικόπτερα και τρία αεροσκάφη Πετζετέλ.
Στο νέο μέτωπο μεταξύ Παλαιοχωρίου και Παλαιοκούνδουρων έσπευσαν 55 πυροσβέστες με 20 οχήματα, ενώ ρίψεις πραγματοποιούν 11 εναέρια μέσα. Η φωτιά καίει έκταση με πεύκα.
Σε ύφεση είναι το μεσημέρι της Τρίτης η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε τη Δευτέρα (11:40) σε δασική και χορτολιβαδική έκταση στην περιοχή Άκρες Μεγάρων, κοντά στο πεδίο βολής, στους πρόποδες του όρους Πατέρα, χωρίς να απειλεί κατοικημένη περιοχή.
Για την κατάσβεσή της επιχειρούν 30 πυροσβέστες με 12 οχήματα και εννέα άτομα πεζοπόρου τμήματος, ενώ από αέρος ρίψεις νερού επιχειρούν τρία πυροσβεστικά αεροσκάφη Πετζετέλ και τέσσερα ελικόπτερα.
Ως υπαίτιος για τη φωτιά συνελήφθη, στο πλαίσιο του αυτοφώρου, ένας 52χρονος. Ο συλληφθείς οδηγήθηκε την Τρίτη στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, με την κατηγορία του εμπρησμού από αμέλεια. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, στη διάρκεια αγροτικών εργασιών άναψε φωτιά, η οποία του ξέφυγε.
Συνολικά στη δυτική Αττική επιχειρούν 219 πυροσβέστες με 57 οχήματα και 11 εναέρια μέσα.
Διαβάστε εδώ όλες τις ειδήσεις για την φωτιά

ΤΩΡΑ  ΔΡΕΠΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ ΤΗΣ  ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΜΑΣ  ΚΑΙ ΨΑΧΝΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ  15 ΝΕΚΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΗ ΜΑΝΔΡΑ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΑ ΠΕΡΑΜΟ.

ΟΜΩΣ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΙΛΙΚΤΗ.

 

Καθηγητής Γεωλογίας: Τα μπαζώματα του δήμου Μάνδρας, έφεραν αυτήν την εικόνα

Μεγάλο κομμάτι του μπαζώματος και του κλεισίματος χειμάρρου, στο πιο στενό σημείο που έφτιαξε ο δήμος για να δημιουργήσει χώρο αμαξοστασίου και επισκευών, ευθύνεται για τη σημερινή εικόνα της πλημμύρας, υπογράμμισε ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Παπανικολάου, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM».
Η φύση είχε προειδοποιήσει για τη σημερινή τραγωδία από τη σφοδρή κακοκαιρία που έπληξε τα Μέγαρα και τη Μάνδρα Αττικής, υπογράμμισε ο ίδιος που αναφέρθηκε στις ανθρώπινες παρεμβάσεις που έχουν γίνει στις πληγείσες περιοχές.

«Βασική άσκηση – για το θέμα των πλημμυρών – ήταν η περιοχή της Μάνδρας. Την είχαμε επιλέξει σαν μια από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις, όπου η ανθρώπινη παρέμβαση και η άγνοια ή η αδιαφορία ή εν πάση περιπτώσει η μη γνώση και ουσιαστική ενασχόληση με το θέμα ήταν εγκληματικού χαρακτήρα, διότι στην περιοχή της Μάνδρας περνάει η παλιά εθνική οδός Αθηνών – Θηβών και δίπλα στον δρόμο αυτό, την κεντρική αυτή παλιά οδό υπήρχε από την περιοχή πάνω της Αγ.Σωτήρας, που είναι τα βουνά προς την περιοχή Πατέρα και αρκετά χιλιόμετρα βόρεια της Μάνδρας, μια ορεινή περιοχή με ένα δίκτυο από μικρά ποτάμια που ενώνονται και κάνουν ένα μεγαλύτερο χείμαρρο, ο οποίος είχε μπαζωθεί επί μήκους πάνω από 500 μέτρα.
Το τραγικό ήταν ότι ένα μεγάλο κομμάτι του μπαζώματος και του κλεισίματος, στο πιο στενό σημείο, ήταν μερικά στρέμματα που έφτιαξε ο δήμος χώρο αμαξοστασίου και επισκευών, παραδίπλα ήταν ένα σούπερ μάρκετ, που είχαν κλείσει ακριβώς όλη τη δίοδο (του νερού). Όποιος περάσει αυτό δρόμο (φύγει από τη Μάνδρα για να πάει βόρεια προς Αγ. Σωτήρα) αν προσπαθήσει – στο στενότερο σημείο μάλιστα -να δει πού είναι το ρέμα που περνούν τα νερά, δεν θα δει πουθενά διέξοδο για το νερό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανικολάου.
Τονίζοντας πως η φυσική διέξοδος του νερού είχε κλειστεί, συμπλήρωσε: «Το τραγικό είναι ότι το 1996 είχαμε και δύο θύματα ακριβώς στην ανάντη περιοχή, ένα με δύο χιλιόμετρα βόρεια από το σημείο που είχε κλείσει η δίοδος. Ήδη, η φύση είχε προειδοποιήσει για το ότι κακώς είχαν γίνει επεμβάσεις, κακώς δεν είχε διατηρηθεί η φυσική ροή του νερού και ταυτόχρονα δεν είχε διαμορφωθεί μια τεχνητή ροή του νερού».
Πρέπει να υπολογίσουμε ποιες είναι οι μέγιστες βροχοπτώσεις που περιμένουμε στην ευρύτερη περιοχή, να υπολογίσουμε τον όγκο και να δούμε τι διατομή χρειάζεται ώστε να εξασφαλιστεί η δίοδος του νερού στην ακραία τιμή της βροχόπτωσης, επισήμανε.
Σημείωσε δε, ότι τρεις με τέσσερις φορές στα τελευταία είκοσι με τριάντα χρόνια στο συγκεκριμένο σημείο στην περιοχή και με πολύ μεγάλη τραγικότητα σήμερα, έχει έρθει το ακραίο γεγονός «και τότε ψάχνουμε να δούμε τι γίνεται, ενώ είναι προαναγγελμένο, τα πάντα είναι προκαθορισμένα».