Αρχαία ελληνικά για παιδιά δημοτικού; Υπερβολές!

Του Α. Κάκου

Πηγή:  oanagnostis.gr

1. …οὐ γαρ τις ἀνώνυμος ἐστ’ ἀνθρώπων…Τίνα σοι ὀνόματα; ˮ Ονομά μοι………… ἐστί.Που̃ κατοικει̃ς;  ̓Εγγύτατα οἰκω̃. Τηλου̃ οἰκω̃.  ̓Εν τη̢ ὁδω̃ ………………….. οἰκω̃. Και ακολουθεί το  λεξιλόγιον…Ένας διάλογος για να μάθουμε/μιλήσουμε αρχαία ελληνικά, από το εγχειρίδιο ΔΙΑΛΕΧΘΩΜΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΣ, Εκδ. Γεωργιάδη, Αθήνα 1999, που έγραψε η δρ Ειρήνη Μαυροπούλου.
2. Όποτε παρουσιάζεται ευκαιρία, οι δάσκαλοι δίνουν στοιχεία για την ιστορία της ελληνικής γλώσσας και τη σχέση της νέας με την αρχαία. Παράδειγμα:  Ο γιος του Οδυσσέα ονομάζεται Τηλέμαχος. Η λέξη είναι σύνθετη: τήλε= μακριά+ μάχομαι, Τηλέμαχος= αυτός που μάχεται από μακριά. Αν τα ρωτήσουμε ‘Χρησιμοποιούμε λέξεις που αρχίζουν από ‘τήλε’ στη γλώσσα που μιλάμε; ’ αμέσως λένε τηλεόραση, τηλεσκόπιο, τηλέφωνο, τηλεγράφημα… Τα παιδιά κατά κανέναν τρόπο δεν πιστεύουν ότι μαθαίνουν αρχαία ελληνικά. Απλά, παίρνουν μια ιδέα για τη συνέχεια και τη συνάφεια της γλώσσας.
3. Μπορούμε να μιλήσουμε τη νεκρή αρχαία γλώσσα και μάλιστα σε μικρή ηλικία; Αποκλείεται! Τα παιδιά πρώτα πρέπει να κατακτήσουν τη γλώσσα στην οποία επικοινωνούν, κι έπειτα να σπουδάσουν τους μηχανισμούς της αρχαίας γλώσσας. Το πολύ -πολύ μπορούν να διασκεδάσουν προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουν κάποιο κείμενο, όπως τη μεταγραφή της περιπέτειας του Αστερίξ στην Ολυμπία, από τον ακαδημαϊκό Φάνη Κακριδή.
4. Είναι γεγονός ότι έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες για το πώς πρέπει να διδάσκονται τα αρχαία στο σχολείο και τα αποτελέσματα αυτής της διδασκαλίας είναι χωρίς αμφιβολία προβληματικά. Όμως το να κάνουμε διαλόγους στα αρχαία, να γράφουμε με τόνους και πνεύματα και να χρησιμοποιούμε τη δοτική απέχει πολύ από τη σοβαρή γνώση. Κι αυτό επειδή στο δημοτικό τα παιδιά δεν ξέρουν πολλούς γραμματικούς τύπους όπως, για παράδειγμα, εκρήγνυται/ εξερράγη όταν μιλούν για τα ηφαίστεια  ή όταν επινοούν κάποιον τύπο κατ’ αναλογικό σχηματισμό, π.χ.  εφεύρεσαν  αφού δεν γνωρίζουν το εφηύραν και δυσκολεύονται να τον αντικαταστήσουν  με τα κοντινά επινόησαν, ανακάλυψαν .
5. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σπουδάσουν την αρχαία γλώσσα ούτε να εμπλακούν στους κανόνες της αρχαίας γραμματικής από το δημοτικό για να αναγνωρίσουν ή και να χρησιμοποιήσουν κάποιους λόγιους  τύπους που είναι αναγκαίοι για συγκεκριμένες  χρήσεις.