Συνταγογραφούμενος... θάνατος
Τελικά, αυτού του είδους οι συναντήσεις, έθεσαν τις βάσεις για μια ακόμη τραγωδία της αμερικανικής κοινωνίας: Τον εθισμό από τα συνταγογραφούμενα οπιοειδή, ο οποίος οδήγησε στην εμφάνιση νέας ναρκο-αγοράς στους δρόμους και στην αύξηση των θανάτων.
Η αρχή
Από το 1996 έως το 2001, ο αμερικανικός φαρμακευτικός κολοσσός «Purdue Pharma» πραγματοποίησε περισσότερα από 40 πανεθνικά «συμπόσια διαχείρισης του πόνου» σε γραφικές τοποθεσίες, φιλοξενώντας χιλιάδες Αμερικανούς γιατρούς, νοσηλευτές και φαρμακοποιούς.
Όπως θα αποδεικνυόταν αργότερα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι επαγγελματίες του τομέα υγειονομικής περίθαλψης λάμβαναν ειδικές προσκλήσεις, έπαιρναν μέρος σε συνέδρια που διοργανώθηκαν πάνω σε διαφημιστικό υλικό σχετικά με το νέο «αστέρι» της εταιρείας, το OxyContin, και, ουσιαστικά, «προσλήφθηκαν» ως «συνήγοροι» και «διαφημιστές» της εταιρείας.
Όμως, το OxyContin επρόκειτο να καταστεί το «σημείο μηδέν» της κρίσης των οπιοειδών που τώρα έχει κατακλύσει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το χάπι περιλαμβάνει οξυκωδόνη, ένα ημι-συνθετικό οπιοειδές που σχετίζεται με την μορφίνη και γενικά βασίζεται σε στοιχεία της οπιούχας παπαρούνας. Αυτά τα ισχυρά παυσίπονα χρησιμοποιήθηκαν για να απαλύνουν τον πόνο από τον καρκίνο, αλλά από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, τα χάπια με βάση την οξυκωδόνη και την υδροκωδόνη μπήκαν επιθετικά στην αγορά των σκευασμάτων για χρόνιους πόνους, όπως αυτούς που αποκτώνται από χειρωνακτική δουλειά ή τροχαίο ατύχημα.
Από το 1996 έως το 2002, η Purdue υπερδιπλασίασε τις πωλήσεις της και διένειμε κουπόνια, έτσι ώστε οι γιατροί να μπορέσουν να αφήσουν τους ασθενείς τους να δοκιμάσουν δωρεάν, επί 30 ημέρες, αυτά τα εξαιρετικά εθιστικά φάρμακα. Οι συνταγές που εκδόθηκαν για το OxyContin στις ΗΠΑ αυξήθηκαν δέκα φορές σε αυτά τα έξι χρόνια, από 670.000 ετησίως σε περισσότερα από έξι εκατομμύρια. Ένα δελτίο από την Αμερικανική Ένωση Δημόσιας Υγείας το 2009, που ενημερώνει για την αύξηση των συνταγογραφούμενων οπιοειδών, κατέληγε στο συμπέρασμα στον τίτλο του: «Η προώθηση και εμπορία του OxyContin: Εμπορικός θρίαμβος, τραγωδία για τη δημόσια υγεία». Ωστόσο υποστήριζε ότι η Purdue είχε μειώσει τους κινδύνους εθισμού.
‘Ομως, σε μια δικαστική διαμάχη - ορόσημο, επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο ύψους 600 εκατομμυρίων δολαρίων το 2007 για παραπλάνηση του κοινού, αλλά στο μεταξύ είχε κερδίσει δισεκατομμύρια όντας τότε η μόνη εταιρεία που είχε τέτοια κερδοφορία από οπιοειδή υψηλής αντοχής. Μέχρι το 2002, τα συνταγογραφούμενα οπιοειδή σκότωναν 5.000 ανθρώπους ετησίως στην Αμερική και ο αριθμός τους τριπλασιάστηκε την επόμενη δεκαετία.
Από ακτή σε ακτή
Μία από τις βασικές περιφέρειες των ΗΠΑ που επλήγησαν από την κρίση των οπιοειδών ήταν τα κεντρικά Απαλάχια Ορη, μια περιοχή που καλύπτει μεγάλο μέρος της Δυτικής Βιρτζίνια και του ανατολικού Κεντάκι, γνωστή για τις μικρές πόλεις, τους λόφους και τις βιομηχανίες της, συμπεριλαμβανομένων της εξόρυξης άνθρακα, της γεωργίας και της ξυλείας. Εδώ, ο πολλαπλασιασμός των οπιοειδών ενθάρρυνε την κατάχρηση και τα χάπια έφτασαν να γίνουν γνωστά ως«βουνίσια ηρωίνη».
Ακόμη και τα φάρμακα που καταναλώνονταν ακριβώς με τον τρόπο που είχαν συνταγογραφηθεί, ήταν εθιστικά, εμποδίζοντας τον πόνο (χωρίς να θεραπεύουν την αιτία του) και μειώνοντας το στρες. Αλλά οι άνθρωποι άρχισαν επίσης να τα τρίβουν, να τα μετατρέπουν σε σκόνη και να τα εισπνέουν, ή να τα λαμβάνουν σε ενέσιμη μορφή, απλώς για να «φτιαχτούν». «Εκείνη την εποχή δεν κατανοήθηκε ο τρόπος εθισμού μέσω των συνταγογραφούμενων φαρμάκων για τον πόνο», δήλωσε ο Michelle Lofwall, αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Έρευνας για τα Ναρκωτικά και το Αλκοόλ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κεντάκυ, στον Guardian, το 2014. «Αλλά πραγματικά βλάπτουν τους ανθρώπους, τόσο εδώ, όσο και σε όλη την Αμερική».
Με την έλευση της νέας χιλιετίας, ο εθισμός εξαπλώθηκε από την μία ακτή των ΗΠΑ στην άλλη. Και καθώς η χρήση εξαπλωνόταν, η διανομή των χαπιών «ξεγλίστρησε» από τα ιατρεία πρωτοβάθμιας φροντίδας και τα νοσοκομεία, στις παράνομες προσφορές στις γωνιές των δρόμων. Πωλούνταν επίσης σε τεράστιες ποσότητες μέσω των «κέντρων θεραπείας πόνου» σε μέρη όπως η Φλόριντα, τα οποία έγιναν γνωστά ως «μύλοι χαπιών» («pill mills»). ‘Ανθρωποι που παραπονούνταν για ψεύτικο πόνο συνέρρεαν για να τροφοδοτήσουν την εξάρτησή τους ή να πουλήσουν χάπια.
Το 2004 ο παρουσιαστής Ρας Λίμπο παραδέχθηκε ότι ήταν εξαρτημένος στα οπιοειδή, ενώ ο ηθοποιός Χιθ Λέτζερ βρέθηκε με συνταγογραφούμενα οπιοειδή στον οργανισμό του, μαζί με κοκτέιλ ηρεμιστικών, όταν πέθανε στην Νέα Υόρκη το 2008. Το 2011, η αμερικανική κυβέρνηση ανέφερε ότι οι θάνατοι από υπερδοσολογία με συνταγογραφούμενα οπιοειδή είχαν ξεπεράσει τους συνδυασμένους θανάτους από την ηρωίνη και την κοκαΐνη. Μέχρι το 2012, οι πωλήσεις συνταγογραφούμενων οπιοειδών κατέγραφαν ετήσιο τζίρο ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων και υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνα για 15.000 θανατηφόρες υπερβολικές δόσεις.
Η επιδημία του κρακ την δεκαετία του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90 προκάλεσε μακελειό στην φτωχή Αφροαμερικανική κοινότητα των αστικών κέντρων, όσο η οδυνηρή μάστιγα της, κατασκευασμένης στις πίσω αυλές, μεθαμφεταμίνης ήταν ψηλά ανάμεσα σε πιο αγροτικούς, λευκούς πληθυσμούς στη δεκαετία του '90 και στις αρχές του 21ου αιώνα. Αντίθετα, η κρίση των οπιοειδών απλώθηκε, μέσω των φαρμακείων, σε ευρύτερα εισοδηματικά και γεωγραφικά σύνολα. Ο τυπικός εθισμένος είναι πιθανότερα λευκός, άνδρας και μεσήλικας, αλλά το φάρμακο έχει ευρεία λήψη.
Σταδιακά, οι αρχές άρχισαν να κλείνουν τους «μύλους χαπιού» και να προειδοποιούν τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και το κοινό, ότι τα οπιοειδή απέχουν πολύ από το να είναι μια «μαγική σφαίρα». Αλλά για πολλούς, η καταστολή της προσφοράς, σε συνδυασμό με την χρόνια έλλειψη πόρων για την θεραπεία από τον εθισμό, δεν τους βοήθησε να το σταματήσουν, αντίθετα τους έκανε να απελπιστούν. ‘Ετσι, άρχισε να ξεδιπλώνεται ένα νέο, ακόμα πιο σκοτεινό κεφάλαιο: Η αναζωπύρωση της ηρωίνης του δρόμου και η εμφάνιση ενός ύπουλου ναρκωτικού, του συνθετικού «εξαδέλφου» της ηρωίνης, της φεντανύλης.
«Επιδημία»...
Σήμερα στην Αμερική πεθαίνουν σχεδόν 1.000 άνθρωποι την εβδομάδα από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Τα δύο τρίτα αυτών των ναρκωτικών είναι θανάσιμα οπιούχα, με το πρόβλημα των χαπιών να εξακολουθεί να είναι διαδεδομένο, αλλά με έναν αυξανόμενο αριθμό θανάτων από ηρωίνη και φεντανύλη.
Το 2015, το ένα τέταρτο των θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών αφορούσε ηρωίνη, έναντι 8% το 2010. Τα ποσοστά θνησιμότητας είναι υψηλότερα στη Δυτική Βιρτζίνια, το Νιου Χάμσαϊρ, το Κεντάκι και το Οχάιο, αλλά η επιδημία οπιοειδών έχει εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο, όπως δείχνει ο χάρτης του Guardian.
Το 2014, ο γνωστός ηθοποιός, Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης στη Νέα Υόρκη, μετά από 23 χρόνια αποχής. Πέρυσι ο Πρινς πέθανε όταν όταν πήρε υπερβολική δόση χαπιών που περιείχαν φεντανύλη και ο κόσμος ξαφνικά εξοικειώθηκε με αυτό το συνθετικό ναρκωτικό που κατασκευάστηκε στο Μεξικό από κινέζικα συστατικά και έπεσε στην αγορά παράνομων ναρκωτικών των ΗΠΑ.
Άλλες ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, αντιμετωπίζουν επίσης αύξηση του εθισμού σε οπιοειδή, αν και το σύστημα δημόσιας υγείας της Βρετανίας καθιστά το ζήτημα της μαζικής υπέρβασης του αριθμού των συνταγών, λιγότερο έντονο. Αλλά οι ΗΠΑ είναι το επίκεντρο και η προέλευση της κρίσης, καταναλώνοντας πάνω από το 80% των χαπιών οπιοειδών παγκοσμίως, παρόλο που εκεί ζει λιγότερο από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, το οποίο σίγουρα δεν έχει μονοπώλιο στον πόνο.
Τα εθνικά δεδομένα δείχνουν ότι ο όγκος των χαπιών οπιοειδών που έχουν συνταγογραφηθεί στις ΗΠΑ από το 1999 έχει τετραπλασιαστεί, το ίδιο και ο αριθμός των υπερβολικών δόσεων με αυτά. Ωστόσο, «δεν υπήρξε μια συνολική αλλαγή στην ποσότητα του πόνου που έχουν αναφέρει οι Αμερικανοί σε αυτή την περίοδο», ανέφερε η κυβέρνηση. Οι υπερβολικές δόσεις σκότωσαν περισσότερους ανθρώπους στις ΗΠΑ το 2015 από ό,τι τα τροχαία δυστυχήματα και τα θύματα από όπλα μαζί. Ο ημερήσιος αριθμός νεκρών από υπερβολικές δόσεις έχει φτάσει τους 142, εκ των οποίων 91 από τα οπιοειδή, με αποτέλεσμα να φθάσουν σε περίπου 52.000 θανάτους από υπερβολική δόση ναρκωτικών το 2015.
Σύμφωνα με τον Guardian, η κήρυξη των ΗΠΑ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε σχέση με τα οπιοειδή, θα προσελκύσει την προσοχή του κόσμου στο πρόβλημα και θα αυξήσει τις κυβερνητικές εξουσίες για το χτύπημα της γραφειοκρατίας και την απελευθέρωση κονδυλίων έτσι ώστε να επεκταθεί η παροχή άμεσης βοήθειας. Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι θα κηρύξει την προσεχή εβδομάδα «κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης» όσον αφορά την κρίση των οπιοειδών, κάτι που θα σημάνει ότι οι αρχές των Πολιτειών θα αποκτήσουν πρόσβαση σε ομοσπονδιακούς πόρους και χρηματοδότηση στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τη διακίνηση και τη χρήση ναρκωτικών και την κατάχρηση αναλγητικών και ηρεμιστικών.
Μεταξύ άλλων, σημειώνει η εφημερίδα, πρέπει να ληφθούν μέτρα για την παροχή πρώτων βοηθειών, όπως η παροχή σε όλα τα αστυνομικά τμήματα και σε άλλους μηχανισμούς που σπεύδουν στην πρώτη κλήση, του αντίδοτου υπερβολικής δόσης, ναλοξόνη, η οποία βοηθάει στη διάσωση ζωών. Αλλά αν ο Τραμπ καταφέρει να χτυπήσει τελικά το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης του Ομπάμα, το οποίο άνοιξε την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη σε εκατομμύρια περισσότερους Αμερικανούς, θα βάλει φραγμούς στον κόσμο που αναζητά οικονομικά προσιτά προγράμματα θεραπείας.
Η βρετανική εφημερίδα υποστηρίζει, ότι από τις πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του, ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να έχει κολλήσει στην αποτυχημένη νοοτροπία της δεκαετίας του '80 λέγοντας «Όχι» στα ναρκωτικά, και κατηγορώντας τους ανθρώπους που εξαρτήθηκαν από επικίνδυνα χάπια, τα οποία οι γιατροί τους είπαν ότι είναι ασφαλή. Ζήτησε να αυξηθούν οι διώξεις για τα ναρκωτικά λέγοντας: «Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της τοξικομανίας και της υπερβολικής δόσης είναι να αποτρέψουμε την καταχρηστική χρήση των ναρκωτικών από την πρώτη στιγμή». Ως προς αυτό, τόνισε τις προσπάθειες της κυβέρνησης να σταματήσει τη ροή των ναρκωτικών από το Μεξικό αλλά δεν ανέφερε τις φαρμακευτικές εταιρείες που παράγουν οπιοειδή εντός των ΗΠΑ.
Παρόλο που ο Τραμπ δήλωσε ότι το Κογκρέσο ήταν υπερβολικά φιλικό προς τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες στέλνουν στην Ουάσιγκτον δωρεές και πειστικές ομάδες συμφερόντων (σσ. λόμπι), ωστόσο, η δήλωσή του συνέπεσε με την είδηση, ότι ο άνθρωπος που ήταν έτοιμος να αναλάβει επιθκεφαλής της νέας του εθνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά, τελικά αποσύρθηκε, επειδή προωθούσε νομοθεσία που παρεμπόδιζε τις προσπάθειες να σπάσει η αγορά των οπιοειδών.
«Το 2015, η ποσότητα των οπιοειδών που συνταγογραφήθηκε στις ΗΠΑ ήταν αρκετή, ώστε κάθε Αμερικανός να μπορεί να παίρνει ναρκωτικά όλο το εικοσιτετράωρο για τρεις εβδομάδες», προειδοποίησε μια έκθεση των πολιτειακών αρχών του Νιου Τζέρσει. Καταλήγοντας: «Οι πολίτες μας πεθαίνουν. Πρέπει να δράσουμε».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου