Ο Μποστ σκιτσάρει τον Φιντέλ Κάστρο το 1960 |
Ο θάνατος του Φιντέλ Κάστρο μαθεύτηκε το πρωί του περασμένου Σαββάτου, όταν είχε ήδη ανέβει το άρθρο εκείνης της ημέρας, ενώ τις επόμενες μέρες είχα ταξίδι κι έτσι δεν μπόρεσα να γράψω κάτι για να τιμήσω τον μεγάλο Κουβανό επαναστάτη που σημάδεψε τον κόσμο και τις γενιές μας.Ωστόσο, με τα σχόλιά σας κυρίως εκείνη τη μέρα δεν έμεινε αμνημόνευτος ο Φιντέλ στο ιστολόγιο.
Επειδή όμως καλό είναι να τιμηθεί και με ειδικό άρθρο ο Φιντέλ Κάστρο, κι επειδή τα περισσότερα έχουν ειπωθεί, διάλεξα να παρουσιάσω σήμερα ένα σκίτσο του Μποστ για τον Κάστρο και τη θυελλώδη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 1960, που μου το θύμισε ένας φίλος στο Φέισμπουκ.
Το σκίτσο δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία στις 21 Σεπτεμβρίου 1960 και παρουσιάζει, σκιτσογραφική αδεία θα λέγαμε, τον Φιντέλ Κάστρο να ξαπλώνει σε ένα παγκάκι, σ’ ένα πάρκο του Μανχάταν, για να κοιμηθεί.
Δεν συνέβη βέβαια κάτι τέτοιο -αλλά καλύτερα να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Η επανάσταση στην Κούβα ανέτρεψε τον δικτάτορα Μπατίστα την πρωτοχρονιά του 1959 και το νέο καθεστώς άρχισε να εφαρμόζει μέτρα υπέρ των φτωχότερων στρωμάτων, όπως ο γεωργικός αναδασμός και η μείωση των ενοικίων, καθώς και η μαζική ίδρυση νέων σχολείων, σε συνδυασμό με εντατικό πρόγραμμα δημοσίων έργων, χωρίς όμως να αμφισβητεί τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της Κούβας.
Μάλιστα, η πρώτη διεθνής επίσκεψη του Φιντέλ Κάστρο, τον Απρίλιο μόλις του 1959, ήταν στη Νέα Υόρκη, όταν και συναντήθηκε με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον.
Ωστόσο, καθώς περνούσαν οι μήνες, τα σοσιαλιστικά μέτρα της κουβανικής κυβέρνησης ανησύχησαν τις ΗΠΑ που άρχισαν να καταστρώνουν, ήδη από το 1960, σχέδια δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο και ανατροπής του καθεστώτος.
Σύμφωνα με απόρρητα έγγραφα που ήρθαν στην δημοσιότητα πολύ αργότερα, η CIA είχε προσεγγίσει τη Μαφία ζητώντας τη βοήθειά της στη δολοφονία του Κάστρο -μάλιστα, όπως έχω διαβάσει σε άλλη πηγή, υποσχέθηκαν στη Μαφία ότι σε περίπτωση που ανατραπεί το καθεστώς Κάστρο, η Μαφία για ανταμοιβή θα έχει το ελεύθερο να διαχειρίζεται τον τζόγο, την πορνεία και τα ναρκωτικά στην Κούβα -η οποία, μην το ξεχνάμε, επί Μπατίστα ήταν ένα τεράστιο πορνείο για να ξεσκάνε οι εύποροι Αμερικανοί.
Οπότε, όταν τον Σεπτέμβριο του 1960 έγινε η δεύτερη επίσκεψη του Κάστρο στη Νέα Υόρκη, οι σχέσεις ΗΠΑ-Κούβας ήταν ήδη τεταμένες.
Η επίσκεψη αυτή του Κάστρο έγινε με την ευκαιρία της 15ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στην οποία έπαιρναν επίσης μέρος ηγέτες από όλον τον κόσμο, ανάμεσά τους και ο σοβιετικός Νικήτας Χρουστσόφ.
Ο Κάστρο αμέσως δυσανασχέτησε για τους περιορισμούς που του επέβαλε η αμερικανική πλευρά (να μη βγει από το νησί του Μανχάταν), ενώ λίγες ώρες αργότερα εγκατέλειψε το πολυτελές κεντρικό ξενοδοχείο του, επειδή η διεύθυνση του ξενοδοχείου πρόβαλε όρους που τους θεώρησε μειωτικούς και υπαγορευμένους από την αμερικανική κυβέρνηση (τους ζήτησαν 15.000 δολάρια ως εγγύηση για τυχόν φθορές που θα έκαναν στα δωμάτια).
Η κουβανική αντιπροσωπεία λοιπόν εγκαταστάθηκε στο παλιό και φτηνό ξενοδοχείο Τερέζα στο Χάρλεμ, τη γειτονιά των μαύρων. Εκεί ο Φιντέλ Κάστρο συναντήθηκε αφενός με αγωνιστές των δικαιωμάτων των μαύρων και μαχητές όπως ο Μάλκολμ Χ και αφετέρου δέχτηκε την επίσκεψη του Νικήτα Χρουστσόφ.
Δυο-τρεις μέρες αργότερα, μιλώντας στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Κάστρο εξαπέλυσε δριμύτατη επίθεση στην πολιτική των Ηνωμενων Πολιτειών γενικά και ειδικά απέναντι στην Κούβα.
Αλλά ας γυρίσουμε στο σκίτσο του Μποστ, ο οποίος, όπως είπαμε, προεκτείνει στα άκρα την κίνηση του Κάστρο αφού τον βάζει να κοιμάται όχι σε ένα φτηνό λαϊκό ξενοδοχείο αλλά στο παγκάκι του πάρκου.
Ο Κάστρο εμφανίζεται με την καθιερωμένη στρατιωτική του στολή και, απαντώντας στην ερώτηση του άστεγου, λέει ότι σε αντίποινα της μεταχείρισης που του επιφυλάχθηκε, θα «είναι εθνικοποιών» «τα Χίλτων τα πολυτελή».
Το κείμενο της μπορντούρας πιάνει ποιητικούς, βουκολικούς τόνους:
Εις το σκοτεινόν το δάσος αναπάβεται ο Κάστρο
έχων σύντροφον αηδόνι κε φωτίζον ένα άστρο
«Αν εγώ ριγών κοιμάμαι κι ανεμίζει η γενειάς
με θερμένη η αγάπη της δικής μου της γενιάς.
Δεν πειράζει που κρυόνω», ομιλεί το παλικάρι
και ακούει το αηδόνι, και κυττάζει το φενγκάρι.
Αν και ήταν εύκολη η πρόγνωση, το σκίτσο του Μποστ αποδείχτηκε προφητικό.
Με την επιστροφή του Κάστρο στην Κούβα, οι ΗΠΑ άρχισαν τον οικονομικό αποκλεισμό και σταμάτησαν τις εισαγωγές κουβανέζικης ζάχαρης -και σε αντίποινα η Κούβα εθνικοποίησε εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων και λίγο αργότερα ζήτησε βοήθεια από τη Σοβιετική Ένωση.
Επί προεδρίας Κένεντι η ένταση κλιμακώθηκε, φτάνοντας στην αμερικανοκίνητη εισβολή -αλλά και πανωλεθρία- στον Κόλπο των Χοίρων και στην κρίση των πυραύλων.
Και όσο κι αν υπήρχαν πολλοί λαϊκοί άνθρωποι στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο που θρήνησαν τη δολοφονία του Κένεντι το 1963 και ταυτόχρονα θαύμαζαν τον Κάστρο και την Κούβα, να μην ξεχνάμε ότι ο πρώτος προσπάθησε να ανατρέψει και να δολοφονήσει τον δεύτερο.
Αλλά για τη σύγκρουση Κένεντι και Κάστρο έχουμε παρουσιάσει άλλο σκίτσο του Μποστ.
Διαβάστε όλα τα άρθρα του Νίκου Σαραντάκου στο sarantakos.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου