Μια διεφθαρμένη σχέση με τη φοροδιαφυγή
Η διαφθορά και η φοροδιαφυγή είναι δύο τεράστιες μάστιγες για την
οικονομική δραστηριότητα, την ανάπτυξη μιας χώρας και το επίπεδο
δημοκρατίας της και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι χώρες που δεν έχουν
καλά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής,
έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και σε μια παγκοσμιοποιημένη
οικονομία, αυτά, λαμβάνουν εκρηκτικές διαστάσεις.
Το εάν είναι καλό να υπάρχει κάποια φοροδιαφυγή (σε λογ
Παρόλο που η διαφθορά και η φοροδιαφυγή είναι δύο διαφορετικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, εμφανίζονται σχέσεις αλληλεπίδρασης. Όταν η διαφθορά είναι μεγάλο πρόβλημα, τότε η φοροδιαφυγή ενισχύεται, καθώς οι διεφθαρμένοι υπάλληλοι επιδιώκουν να αποκτούν υψηλότερο εισόδημα μέσα από χρηματισμούς. Εισόδημα που είναι προϊόν δωροδοκίας και ως εκ τούτου, δεν δηλώνεται, ούτε και φορολογείται. Πέραν των άλλων, καθώς το παράνομα αποκτηθέν εισόδημα, πρέπει να «ξεπλένεται» και η διαδικασία δεν είναι πάντοτε εύκολη και ασφαλής, ο βολικός τρόπος για την αξιοποίηση αυτού του εισοδήματος, είναι να καταναλώνεται στη νόμιμη αγορά της οικονομίας. Αυτό γίνεται χωρίς να ζητούνται φορολογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την κατανάλωση. Για παράδειγμα, οι αγορές καταναλωτικών αγαθών, οι δαπάνες ελεύθερου χρόνου, τα τουριστικά ταξίδια και οι δαπάνες παροχής υπηρεσιών, γίνονται αλλά δεν ζητούνται τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία.
ικό επίπεδο!), για να «κινείται» η οικονομία, όπως και ότι η διαφθορά είναι δεδομένη για οποιαδήποτε χώρα, αρκεί να μην μας επηρεάζει (άραγε ποιους;), είναι θέσεις που βολεύουν φοροφυγάδες και διεφθαρμένους. Οι πολλοί, έχουν κάθε λόγο να προτάσσουν τη νομιμότητα, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, απέναντι σε απόψεις και αντιλήψεις που -ως ιδεολογική βάση- έχουν την άρνηση των παραπάνω.
Από την άλλη πλευρά, τα υψηλότερα ποσοστά φοροδιαφυγής, δημιουργούν καλύτερες προϋποθέσεις εμφάνισης της διαφθοράς, παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες χρηματισμού. Τα μη δηλωθέντα και, κατά συνέπεια, μη φορολογηθέντα εισοδήματα από τη φοροδιαφυγή, ευκολότερα αξιοποιούνται για τον χρηματισμό δημοσίων υπαλλήλων, ειδικά όταν οι ελεγκτές ανακαλύπτουν φοροδιαφυγή. Ευρέως «κυκλοφορεί» ότι οι κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια φοροφυγάδες, έχουν προϋπολογίσει ποσό χρημάτων για τις δωροδοκίες. Είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να ανταποκριθούν θετικά σε άμεσους και έμμεσους εκβιασμούς από τους ελεγκτές, καθώς και να προτείνουν τον χρηματισμό τους, αρκεί εκείνοι να «φύγουν από τα πόδια τους» και να μην βεβαιώσουν τις παραβάσεις.
Οι καλύτερα οργανωμένοι και μεθοδικοί, καταχωρίζουν τα χρηματικά ποσά ως «διάφορες» δαπάνες στα λογιστικά τους βιβλία. Η ισορροπία διαταράσσεται στην περίπτωση που «βγουν» εκτός προϋπολογισμού στα ποσά που είναι έτοιμοι να διαθέσουν για διεφθαρμένες ενέργειες, ή το επιδιωκόμενο όφελος από την απόκρυψη της φοροδιαφυγής είναι ασύμβατο με το κόστος της διαφθοράς. Με άλλα λόγια, κρίνουν ότι πληρώνουν πολλά για να γλυτώσουν λίγα.
Η διαφθορά κατά βάση οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα φοροδιαφυγής. Η διαφθορά στους ελεγκτικούς μηχανισμούς είναι -στατιστικά και οικονομικά- καθοριστικός παράγοντας για το ύψος της φοροδιαφυγής. Η ύπαρξη διεφθαρμένων ελεγκτών που απαιτούν χρήματα, έχει ως αποτέλεσμα στη μείωση των δηλωθέντων πωλήσεων, που φτάνει ως 10%. Δηλαδή, όσο περισσότερες δωροδοκίες τόσο υψηλότερα επίπεδα φοροδιαφυγής.
Συμπερασματικά, οι κυβερνήσεις που στοχεύουν στη μείωση της
φοροδιαφυγής και στην αύξηση των φορολογικών εσόδων, πρέπει να
διασφαλίζουν την τίμια και ηθική φορολογική διοίκηση. Για να υπάρξει
αυτή, είναι αναγκαίες οι θετικές ενέργειες, οι γενναίες πολιτικές
αποφάσεις και οι αξιοκρατικές επιλογές. Απαιτούνται διοικήσεις που
εμπνέουν εμπιστοσύνη και λειτουργούν ως υποδείγματα και μέντορες.
Χρειάζεται να αξιοποιούνται οι διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και να
απλοποιείται η διοικητική και η ελεγκτική λειτουργία. Είναι απαραίτητο
να συντονίζεται, να συγχρονίζεται και να επικαιροποιείται η πληροφορική
τεχνολογία για να γίνει αποτελεσματικό εργαλείο στους φορολογικούς
ελέγχους και ένα αποδεκτό μέσο αντικειμενικών ελέγχων από τους
ελεγχόμενους. Μα πάνω απ’ όλα, η διαφθορά και η φοροδιαφυγή πρέπει να
χάσουν τα ερείσματά τους, να αναγνωριστεί από την κοινωνία η σχέση τους
και να έχουν πολέμιο το κοινωνικό σύνολο. Αυτά είναι δημοκρατική
επιταγή, που ξεπληρώνεται για το λαϊκό όφελος.
Το εάν είναι καλό να υπάρχει κάποια φοροδιαφυγή (σε λογ
Παρόλο που η διαφθορά και η φοροδιαφυγή είναι δύο διαφορετικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, εμφανίζονται σχέσεις αλληλεπίδρασης. Όταν η διαφθορά είναι μεγάλο πρόβλημα, τότε η φοροδιαφυγή ενισχύεται, καθώς οι διεφθαρμένοι υπάλληλοι επιδιώκουν να αποκτούν υψηλότερο εισόδημα μέσα από χρηματισμούς. Εισόδημα που είναι προϊόν δωροδοκίας και ως εκ τούτου, δεν δηλώνεται, ούτε και φορολογείται. Πέραν των άλλων, καθώς το παράνομα αποκτηθέν εισόδημα, πρέπει να «ξεπλένεται» και η διαδικασία δεν είναι πάντοτε εύκολη και ασφαλής, ο βολικός τρόπος για την αξιοποίηση αυτού του εισοδήματος, είναι να καταναλώνεται στη νόμιμη αγορά της οικονομίας. Αυτό γίνεται χωρίς να ζητούνται φορολογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την κατανάλωση. Για παράδειγμα, οι αγορές καταναλωτικών αγαθών, οι δαπάνες ελεύθερου χρόνου, τα τουριστικά ταξίδια και οι δαπάνες παροχής υπηρεσιών, γίνονται αλλά δεν ζητούνται τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία.
ικό επίπεδο!), για να «κινείται» η οικονομία, όπως και ότι η διαφθορά είναι δεδομένη για οποιαδήποτε χώρα, αρκεί να μην μας επηρεάζει (άραγε ποιους;), είναι θέσεις που βολεύουν φοροφυγάδες και διεφθαρμένους. Οι πολλοί, έχουν κάθε λόγο να προτάσσουν τη νομιμότητα, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, απέναντι σε απόψεις και αντιλήψεις που -ως ιδεολογική βάση- έχουν την άρνηση των παραπάνω.
Από την άλλη πλευρά, τα υψηλότερα ποσοστά φοροδιαφυγής, δημιουργούν καλύτερες προϋποθέσεις εμφάνισης της διαφθοράς, παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες χρηματισμού. Τα μη δηλωθέντα και, κατά συνέπεια, μη φορολογηθέντα εισοδήματα από τη φοροδιαφυγή, ευκολότερα αξιοποιούνται για τον χρηματισμό δημοσίων υπαλλήλων, ειδικά όταν οι ελεγκτές ανακαλύπτουν φοροδιαφυγή. Ευρέως «κυκλοφορεί» ότι οι κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια φοροφυγάδες, έχουν προϋπολογίσει ποσό χρημάτων για τις δωροδοκίες. Είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να ανταποκριθούν θετικά σε άμεσους και έμμεσους εκβιασμούς από τους ελεγκτές, καθώς και να προτείνουν τον χρηματισμό τους, αρκεί εκείνοι να «φύγουν από τα πόδια τους» και να μην βεβαιώσουν τις παραβάσεις.
Οι καλύτερα οργανωμένοι και μεθοδικοί, καταχωρίζουν τα χρηματικά ποσά ως «διάφορες» δαπάνες στα λογιστικά τους βιβλία. Η ισορροπία διαταράσσεται στην περίπτωση που «βγουν» εκτός προϋπολογισμού στα ποσά που είναι έτοιμοι να διαθέσουν για διεφθαρμένες ενέργειες, ή το επιδιωκόμενο όφελος από την απόκρυψη της φοροδιαφυγής είναι ασύμβατο με το κόστος της διαφθοράς. Με άλλα λόγια, κρίνουν ότι πληρώνουν πολλά για να γλυτώσουν λίγα.
Η διαφθορά κατά βάση οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα φοροδιαφυγής. Η διαφθορά στους ελεγκτικούς μηχανισμούς είναι -στατιστικά και οικονομικά- καθοριστικός παράγοντας για το ύψος της φοροδιαφυγής. Η ύπαρξη διεφθαρμένων ελεγκτών που απαιτούν χρήματα, έχει ως αποτέλεσμα στη μείωση των δηλωθέντων πωλήσεων, που φτάνει ως 10%. Δηλαδή, όσο περισσότερες δωροδοκίες τόσο υψηλότερα επίπεδα φοροδιαφυγής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου