Αλεπού στον αυτοκινητόδρομο

ο αναγνώστης στις 25 Απριλίου, 2016

Του Γιώργου Λίλλη.
Οι αλεπούδες γελάνε
όταν δεν τις βλέπει κανείς.

Έχετε δει αλεπού να γελάει;
Ορίστε”.

Με το καθηλωτικό και παιγνιώδες αυτό ποίημα ξεκινά την ποιητική συλλογή του ο
Χαρίλαος Νικολαΐδης που τιτλοφορείται Αλεπού στον αυτοκινητόδρομο  εισάγοντάς μας
στο σαρκαστικό και ειρωνικό τρόπο της γραφής του.
Σπάνια πια έχουμε ποιητές που έχουν τις καταβολές τους στον Αριστοφάνη ή για να μιλάμε για πιο
σύγχρονα παραδείγματα αυτών του Σκαρίμπα, του Σαχτούρη ή τα κείμενα που υπέγραφε ο Αναγνωστάκης
ως Μανούσος  Φάσσης. Ο Νικολαΐδης είναι ένας ποιητής που έχει χιούμορ, χωρίς όμως αυτό να
σημαίνει πως τα ποιήματά του είναι αστεϊσμοί ή ευφυολογήματα. Κάθε άλλο.
Απλά χρησιμοποιεί την ειρωνεία για να προσεγγίσει μεγάλα θέματα, όπως ο θάνατος, ο χρόνος, η διάρκεια και η φθορά:

Ό,τι λάτρεψες θα χαθεί μαζί σου.
Χαμογέλα!
Δεν θα φύγεις με άδεια χέρια.

Βρίσκω αυτά τα ποιήματα, μέσα στην απλότητα και λιτότητά τους, εμπνευσμένα από έναν άνθρωπο
που δεν το έχει βάλει κάτω, που προσπαθεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα με την διαύγεια
ενός είρωνα, χωρίς να θέλει να παραδεχτεί την ήττα. Το θεωρώ σπουδαίο που ένας νέος ποιητής, που με την πρώτη του συλλογή, θέτει σε ενέργεια μια προσωπική φωνή που έρχεται να αντισταθεί σε κάθε τι μίζερο υπομένουμε στην ζωή μας.
Το χιούμορ εδώ είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, μια μέθοδος άμυνας:

Της έβγαλε το δαχτυλίδι,
το έσφιξε στην παλάμη του,
φύσηξε δυο φορές,
άπλωσε το χέρι,
το δαχτυλίδι ακόμα εκεί.
Ώ τι μοντέρνος μάγος!

Ξεσκονίζοντας από πάνω μας την υποκρισία και τη σεμνοτυφία του «καθωσπρεπισμού στην τέχνη
ο Νικολαΐδης δίχως εσωστρέφεια, εμμονές και μικροαστικές ψυχώσεις, ζητά μόνο ένα χαμόγελο μας,
ενίοτε πικρό, αφού τελικά εμάς αφορά. Ο ποιητής δεν φοβάται να εκτεθεί, δεν φοβάται να λερωθεί,
να αμφισβητήσει τον εαυτό του και φυσικά δεν διστάζει να μιλήσει για πρόσωπα, όπως εκείνα του Κλίντον, του
Καζανόβα, του Μότσαρτ ή του Ελύτη. Παραθέτω δυο παραδείγματα:

Giacomo Casanova

Από μικρός ήμουνα θύτης
και θύμα των αισθήσεων.
Σου έχω μιλήσει
για τις εκατοντάδες γυναίκες μου;
Σου έχω πει πως βγήκε η φράση:
“Αυτός έφαγε χυλόπιτα;”

Bill Clinton

Δεν διάβασα λογοτεχνία με αυτή τη γυναίκα.

‘Ένας σατιρικός ποιητής που ξέρει με ποιο τρόπο μπορεί να ανανεώσει το είδος αυτό που στις μέρες μας
έχει εκπέσει στην στιχουργία και το ευφυολόγημα. Ο Νικολαΐδης, σοβαρός αλλά όχι σοβαροφανής,
μας προσφέρει μια συλλογή όχι μόνο για τέρψη, ούτε για να γελάσουμε με τα λογοπαίγνιά του,
αλλά για να μας βάλει σε σκέψεις, από άλλη οδό όμως, αλλά με την ίδια κατάληξη: να διαβάσουμε αληθινή ποίηση,
που πηγάζει μέσα από την ίδια την τραγελαφική όψη της ζωής μας.


ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
ΑΛΕΠΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΛΑΝΙ