Όταν πληρώναμε φόρους για τα ούρα, τα γένια, τα στήθη και το... αίμα μας
Φορολογία και... τρέλα
Οι φόροι είναι κάτι τόσο σίγουρο για τον καθένα μας, όσο και ο
θάνατος. Κι αν ο θάνατος δεν αλλάζει, οι φόροι έχουν τουλάχιστον αυτή
την ευελιξία... Κατά τους αιώνες οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν
επιβάλει φόρους στα πάντα. Από τα ούρα και τα γένια των πολιτών τους,
μέχρι το μέλλον των παιδιών τους, τους μαστούς των γυναικών τους και το
χώμα των νεκρών τους.Αυτοί είναι μερικοί από τους παράξενους φόρους που έχουν επιβληθεί ανά τους αιώνες κι ευτυχώς δεν έχουμε πια:
Ο φόρος τουαλέτας της Αρχαίας Ρώμης
Οι Αρχαίοι Ρωμαίοι θεωρούσαν πολύτιμα τα ούρα εξαιτίας της περιεκτικότητας τους σε αμμωνία. Βρήκαν λοιπόν σε αυτή, τον φυσικό εχθρό της βρωμιάς, πολύτιμο για το πλύσιμο ρούχων ακόμα και για τη λεύκανση των δοντιών τους. Κι όπως όλα τα πολύτιμα αγαθά, έπρεπε να φορολογηθεί.
Ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός λοιπόν, βρήκε τρόπο να κερδίζει χρήματα από τη φορολόγηση των ούρων που συγκεντρώνονταν στα δημόσια ουρητήρια της εποχής. Ακόμα και οι πλούσιοι όμως έβρισκαν αυτόν τον φόρο αηδιαστικό.
"Όταν ο γιος του, ο Τίτος, τον κατηγόρησε ότι έβαλε φόρο ακόμα και στα ούρα, ο Βεσπασιανός έβαλε ένα κέρμα μπροστά στη μύτη του και τον ρώτησε αν του μύριζε άσχημα. Όχι απάντησε ο Τίτος. Κι όμως αυτό προέρχεται από τον φόρο στα ούρα, του είπε ο αυτοκράτορας", έγραψε ο Σουητώνιος στη "Ζωή των Καισάρων" περίπου το 120 μ.Χ.
Ο φόρος των τριχωτών Ευρωπαίων
Πολλές φορές στην ευρωπαϊκή ιστορία, οι νομοθέτες "έφαγαν τα μουστάκια τους" με τους πολίτες, καθώς προσπάθησαν να τα φορολογήσουν!
Ο Ερρίκος ο Η' της Αγγλίας φορολόγησε τα... τριχωτά πρόσωπα το 1535. Το ύψος του φόρου αυξανόταν μάλιστα ανάλογα με το κοινωνικό στάτους του γενειοφόρου. Ο ίδιος πάντως, αν και είχε μούσι, ήταν η εξαίρεση του κανόνα.
Ο Ρώσος τσάρος και μεταρρυθμιστής Πέτρος ο Μέγας επέβαλε επίσης φόρο στα μούσια το 1698. Ο φιλοευρωπαίος Πέτρος ο Μέγας θεωρούσε την πανταχού παρούσα ρωσική γενειάδα ως ένα σύμβολο της στασιμότητας και οπισθοδρομικότητας του έθνους του. Έτσι οι μουσάτοι έπρεπε να καταβάλουν ένα σημαντικό ποσό και ήταν υποχρεωμένοι να έχουν πάνω τους ένα διακριτικό που αποδείκνυε ότι είχαν αγοράσει το δικαίωμα να παραμένουν αξύριστοι.
Ο φόρος αίματος και το χαράτσι
Οι Οθωμανοί κυβερνώντες επέβαλαν στους μη-μουσουλμάνους υπηκόους τους, έναν φόρο που έπρεπε να πληρώσουν με ό,τι είχαν πιο αγαπητό: τα παιδιά τους. Η τακτική του παιδομαζώματος έμεινε γνωστή στην ιστορία και ως "φόρος αίματος".
Από τις αρχές του 15ου μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα, οι οθωμανικές αρχές μάζευαν τα αγόρια των χριστιανικών οικογενειών με σκοπό την ανατροφή τους ως στρατιωτών ή τη στελέχωση υπηρεσιών.
Τα νεαρά αγόρια εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν, ώστε να στελεχώσουν διάφορες κρατικές υπηρεσίες. Δούλευαν σε εργαστήρια, καλλιέργειες, πλοία και στον κατασκευαστικό τομέα της αυτοκρατορίας. Η πλειονότητα προοριζόταν για τα τάγματα του καπίκουλου, ειδικότερα τους γενίτσαρους, ενώ άλλοι κατέληγαν να υπηρετούν στο παλάτι του σουλτάνου.
Τουλάχιστον οι γενίτσαροι απολάμβαναν απαλλαγής από έναν άλλο φοβερό και τρομερό φόρο της εποχής: τον κεφαλικό φόρο ή αλλιώς χαράτσι.
Ο φόρος αυτός ήταν η αποζημίωση για την παραχώρηση του δικαιώματος να ζει κανείς και να λατρεύει τον θεό του. Κάθε χριστιανός από το δωδέκατο έτος της ηλικίας του και μέχρι τον θάνατό του όφειλε να εξαγοράζει κάθε χρόνο την άδεια αυτή. Πλήρωνε τον φόρο και παραλάμβανε από τον εισπράκτορα την προσωπική του απόδειξη, η οποία λεγότανε χαράτσι. Η απόδειξη ήταν χάρτινη και είχε κάθε χρόνο διαφορετικό χρώμα, έφερε δε το εξής κείμενο: Ο φέρων το παρόν έχει την άδειαν να φέρη επί έν έτος την κεφαλήν επί των ώμων του.
Ο φόρος των ντυμένων μαστών
Ένας από τους πιο παράξενους φόρους που επιβλήθηκε ποτέ, ήταν ο "φόρος των ντυμένων μαστών" στην Κεράλα της Ινδίας. Ο ταπεινωτικός φόρος όριζε ότι οι γυναίκες θα έπρεπε να πληρώνουν αντίτιμο αν ήθελαν να καλύπτουν το στήθος τους και να μην κυκλοφορούν γυμνές.
Ο θρύλος λέει πως μία φτωχή γυναίκα ονόματι Nangeli, απελπισμένη που δεν μπορούσε να πληρώσει τον φόρο, έκοψε τα στήθη της και τα παρέδωσε στον έκπληκτο φοροεισπράκτορα. Η γενναία αυτή πράξη αντίστασης της της κόστισε τη ζωή, στάθηκε ωστόσο η αιτία να ανακληθεί ο εξευτελιστικός αυτός φόρος.
Και να μην έχεις λεφτά, φόρο θα πληρώσεις
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι φόροι υπήρχαν, πριν καν υπάρξουν χρήματα με τη μορφή που τα ξέρουμε.
Στην αρχαία Μεσοποταμία, είχαν βρει τον τρόπο της φορολόγησης της εποχής. Έτσι, για παράδειγμα, ο φόρος που κάποιος έπρεπε να πληρώσει για να θάψει έναν νεκρό, ήταν 7 βαρέλια μπύρα, 420 φραντζόλες ψωμί, δύο λεκάνες κριθάρι, μία μάλλινη κάπα, μια κατσίκα κι ένα κρεβάτι... προφανώς για το πτώμα.
Πηγή: National Geographic
Ο φόρος τουαλέτας της Αρχαίας Ρώμης
Οι Αρχαίοι Ρωμαίοι θεωρούσαν πολύτιμα τα ούρα εξαιτίας της περιεκτικότητας τους σε αμμωνία. Βρήκαν λοιπόν σε αυτή, τον φυσικό εχθρό της βρωμιάς, πολύτιμο για το πλύσιμο ρούχων ακόμα και για τη λεύκανση των δοντιών τους. Κι όπως όλα τα πολύτιμα αγαθά, έπρεπε να φορολογηθεί.
Ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός λοιπόν, βρήκε τρόπο να κερδίζει χρήματα από τη φορολόγηση των ούρων που συγκεντρώνονταν στα δημόσια ουρητήρια της εποχής. Ακόμα και οι πλούσιοι όμως έβρισκαν αυτόν τον φόρο αηδιαστικό.
"Όταν ο γιος του, ο Τίτος, τον κατηγόρησε ότι έβαλε φόρο ακόμα και στα ούρα, ο Βεσπασιανός έβαλε ένα κέρμα μπροστά στη μύτη του και τον ρώτησε αν του μύριζε άσχημα. Όχι απάντησε ο Τίτος. Κι όμως αυτό προέρχεται από τον φόρο στα ούρα, του είπε ο αυτοκράτορας", έγραψε ο Σουητώνιος στη "Ζωή των Καισάρων" περίπου το 120 μ.Χ.
Ο φόρος των τριχωτών Ευρωπαίων
Πολλές φορές στην ευρωπαϊκή ιστορία, οι νομοθέτες "έφαγαν τα μουστάκια τους" με τους πολίτες, καθώς προσπάθησαν να τα φορολογήσουν!
Ο Ερρίκος ο Η' της Αγγλίας φορολόγησε τα... τριχωτά πρόσωπα το 1535. Το ύψος του φόρου αυξανόταν μάλιστα ανάλογα με το κοινωνικό στάτους του γενειοφόρου. Ο ίδιος πάντως, αν και είχε μούσι, ήταν η εξαίρεση του κανόνα.
Ο Ρώσος τσάρος και μεταρρυθμιστής Πέτρος ο Μέγας επέβαλε επίσης φόρο στα μούσια το 1698. Ο φιλοευρωπαίος Πέτρος ο Μέγας θεωρούσε την πανταχού παρούσα ρωσική γενειάδα ως ένα σύμβολο της στασιμότητας και οπισθοδρομικότητας του έθνους του. Έτσι οι μουσάτοι έπρεπε να καταβάλουν ένα σημαντικό ποσό και ήταν υποχρεωμένοι να έχουν πάνω τους ένα διακριτικό που αποδείκνυε ότι είχαν αγοράσει το δικαίωμα να παραμένουν αξύριστοι.
Ο φόρος αίματος και το χαράτσι
Οι Οθωμανοί κυβερνώντες επέβαλαν στους μη-μουσουλμάνους υπηκόους τους, έναν φόρο που έπρεπε να πληρώσουν με ό,τι είχαν πιο αγαπητό: τα παιδιά τους. Η τακτική του παιδομαζώματος έμεινε γνωστή στην ιστορία και ως "φόρος αίματος".
Από τις αρχές του 15ου μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα, οι οθωμανικές αρχές μάζευαν τα αγόρια των χριστιανικών οικογενειών με σκοπό την ανατροφή τους ως στρατιωτών ή τη στελέχωση υπηρεσιών.
Τα νεαρά αγόρια εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν, ώστε να στελεχώσουν διάφορες κρατικές υπηρεσίες. Δούλευαν σε εργαστήρια, καλλιέργειες, πλοία και στον κατασκευαστικό τομέα της αυτοκρατορίας. Η πλειονότητα προοριζόταν για τα τάγματα του καπίκουλου, ειδικότερα τους γενίτσαρους, ενώ άλλοι κατέληγαν να υπηρετούν στο παλάτι του σουλτάνου.
Τουλάχιστον οι γενίτσαροι απολάμβαναν απαλλαγής από έναν άλλο φοβερό και τρομερό φόρο της εποχής: τον κεφαλικό φόρο ή αλλιώς χαράτσι.
Ο φόρος αυτός ήταν η αποζημίωση για την παραχώρηση του δικαιώματος να ζει κανείς και να λατρεύει τον θεό του. Κάθε χριστιανός από το δωδέκατο έτος της ηλικίας του και μέχρι τον θάνατό του όφειλε να εξαγοράζει κάθε χρόνο την άδεια αυτή. Πλήρωνε τον φόρο και παραλάμβανε από τον εισπράκτορα την προσωπική του απόδειξη, η οποία λεγότανε χαράτσι. Η απόδειξη ήταν χάρτινη και είχε κάθε χρόνο διαφορετικό χρώμα, έφερε δε το εξής κείμενο: Ο φέρων το παρόν έχει την άδειαν να φέρη επί έν έτος την κεφαλήν επί των ώμων του.
Ο φόρος των ντυμένων μαστών
Ένας από τους πιο παράξενους φόρους που επιβλήθηκε ποτέ, ήταν ο "φόρος των ντυμένων μαστών" στην Κεράλα της Ινδίας. Ο ταπεινωτικός φόρος όριζε ότι οι γυναίκες θα έπρεπε να πληρώνουν αντίτιμο αν ήθελαν να καλύπτουν το στήθος τους και να μην κυκλοφορούν γυμνές.
Ο θρύλος λέει πως μία φτωχή γυναίκα ονόματι Nangeli, απελπισμένη που δεν μπορούσε να πληρώσει τον φόρο, έκοψε τα στήθη της και τα παρέδωσε στον έκπληκτο φοροεισπράκτορα. Η γενναία αυτή πράξη αντίστασης της της κόστισε τη ζωή, στάθηκε ωστόσο η αιτία να ανακληθεί ο εξευτελιστικός αυτός φόρος.
Και να μην έχεις λεφτά, φόρο θα πληρώσεις
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι φόροι υπήρχαν, πριν καν υπάρξουν χρήματα με τη μορφή που τα ξέρουμε.
Στην αρχαία Μεσοποταμία, είχαν βρει τον τρόπο της φορολόγησης της εποχής. Έτσι, για παράδειγμα, ο φόρος που κάποιος έπρεπε να πληρώσει για να θάψει έναν νεκρό, ήταν 7 βαρέλια μπύρα, 420 φραντζόλες ψωμί, δύο λεκάνες κριθάρι, μία μάλλινη κάπα, μια κατσίκα κι ένα κρεβάτι... προφανώς για το πτώμα.
Πηγή: National Geographic
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου