Η απογοήτευση των παιδιών
Το 65% των παιδιών θεωρεί πως οι
πολιτικοί της χώρας δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τους νέους, το
71,7% θεωρεί πως ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και το 65,4%
πιστεύει πως κάνουν ό,τι συμφέρει τους πλούσιους και τους ισχυρούς
Την τελευταία πενταετία ο
ελληνικός λαός βιώνει εντονότατα τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης,
κατά την οποία πολλές οικογένειες ήρθαν και έρχονται αντιμέτωπες με
πολλαπλά είδη απωλειών, όπως εργασίας, εισοδήματος, ασφάλειας κ.ά.
Το μέγεθος και η ένταση των αλλαγών στο βιοτικό επίπεδο κάθε οικογένειας γίνονται με διαφορετικό τρόπο αντιληπτά στα παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες.
Θέλοντας να διερευνήσουμε την αντίληψη που έχουν τα παιδιά για τον όρο «οικονομική κρίση» καθώς και την ερμηνεία που δίνουν στον όρο αυτό, διενεργήθηκε έρευνα στους μαθητές και μαθήτριες των Ε’ και Στ' τάξης σχολείων της Αθήνας, που κλήθηκαν να καταθέσουν τις απόψεις τους μέσω γραπτού ερωτηματολογίου τον Απρίλιο του 2015.
Τα παιδιά δείχνουν να αντιλαμβάνονται πρακτικά την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για την οικογένειά τους, αφού 50,4% δηλώνει πως τα πάγια έξοδα πληρώνονται πάντα αλλά με δυσκολία και το 5,1% πως είναι αδύνατο να είναι πάντα οι γονείς τους συνεπείς στην έγκαιρη πληρωμή των διάφορων πάγιων υποχρεώσεων.
Οσον αφορά τους ενδοοικογενειακούς καβγάδες σε σχέση με οικονομικούς λόγους, το 51,2% θεωρεί πως δεν σχετίζονται με την κρίση, ενώ το 44,2% βλέπει άμεση συσχέτιση.
Συζητήσεις για θέματα που άπτονται της πολιτικής δεν είναι συχνές ούτε με τους γονείς τους ούτε και με τους φίλους τους σε ποσοστά άνω του 75%.
Παρ' όλα αυτά, το 35,04% θεωρεί πως είναι πολύ καλά ενημερωμένο για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας και το 29,9% αρκετά ενημερωμένο.
Στην ερώτηση για τις πηγές της ενημέρωσής τους όσον αφορά την πολιτική και τα θέματα της επικαιρότητας, η τηλεόραση είναι η κυριότερη πηγή, αφού αποτελεί το 79,9% του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Παράλληλα, το 65% των παιδιών θεωρεί πως οι πολιτικοί της χώρας δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τους νέους, το 71,7% θεωρεί πως ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και το 65,4% πιστεύει πως κάνουν ό,τι συμφέρει τους πλούσιους και τους ισχυρούς.
Οσον αφορά τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που βιώνουν στην οικογένειά τους, φαίνεται μάλλον πως οι συζητήσεις των γονέων τους και η ενημέρωσή τους από την τηλεόραση έχουν επηρεάσει αρκετά τις μαθήτριες και τους μαθητές, μια και το άγχος και ο φόβος για το μέλλον αποτελούν το 62,2% και το 53,9% αντίστοιχα του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Τα παιδιά πιστεύουν ότι μελλοντικά θα δυσκολέψει κι άλλο η κατάσταση και ανησυχούν για πιθανή ανεργία των γονέων τους.
Λόγω της οικονομικής κρίσης και στην προσπάθεια των γονέων τους να αντεπεξέλθουν στα νέα οικονομικά δεδομένα περιορίστηκαν σημαντικά οι διακοπές, τα ταξίδια, οι εκδηλώσεις ψυχαγωγίας και οι εξωσχολικές δραστηριότητες.
Η Η φτώχεια και ο κοινωνικός
αποκλεισμός, τα οποία υφίστανται 6.300.000 κάτοικοι στη χώρα μας,
οδηγούν στο «σύνδρομο του αγέλαστου γονιού» που δεν μπορεί να
υποστηρίζει υλικά και ψυχολογικά τα παιδιά του
Το μέγεθος και η ένταση των αλλαγών στο βιοτικό επίπεδο κάθε οικογένειας γίνονται με διαφορετικό τρόπο αντιληπτά στα παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες.
Θέλοντας να διερευνήσουμε την αντίληψη που έχουν τα παιδιά για τον όρο «οικονομική κρίση» καθώς και την ερμηνεία που δίνουν στον όρο αυτό, διενεργήθηκε έρευνα στους μαθητές και μαθήτριες των Ε’ και Στ' τάξης σχολείων της Αθήνας, που κλήθηκαν να καταθέσουν τις απόψεις τους μέσω γραπτού ερωτηματολογίου τον Απρίλιο του 2015.
Τι είναι αυτό που το λένε «κρίση»
Η έλλειψη των απαραίτητων στο σπίτι καθώς και η δυσκολία πληρωμής των διάφορων πάγιων υποχρεώσεων της οικογένειας φαίνεται πως είναι καθοριστικής σημασίας για τον ορισμό της κρίσης.Τα παιδιά δείχνουν να αντιλαμβάνονται πρακτικά την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για την οικογένειά τους, αφού 50,4% δηλώνει πως τα πάγια έξοδα πληρώνονται πάντα αλλά με δυσκολία και το 5,1% πως είναι αδύνατο να είναι πάντα οι γονείς τους συνεπείς στην έγκαιρη πληρωμή των διάφορων πάγιων υποχρεώσεων.
Οσον αφορά τους ενδοοικογενειακούς καβγάδες σε σχέση με οικονομικούς λόγους, το 51,2% θεωρεί πως δεν σχετίζονται με την κρίση, ενώ το 44,2% βλέπει άμεση συσχέτιση.
Συζητήσεις για θέματα που άπτονται της πολιτικής δεν είναι συχνές ούτε με τους γονείς τους ούτε και με τους φίλους τους σε ποσοστά άνω του 75%.
Παρ' όλα αυτά, το 35,04% θεωρεί πως είναι πολύ καλά ενημερωμένο για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας και το 29,9% αρκετά ενημερωμένο.
Στην ερώτηση για τις πηγές της ενημέρωσής τους όσον αφορά την πολιτική και τα θέματα της επικαιρότητας, η τηλεόραση είναι η κυριότερη πηγή, αφού αποτελεί το 79,9% του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Παράλληλα, το 65% των παιδιών θεωρεί πως οι πολιτικοί της χώρας δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τους νέους, το 71,7% θεωρεί πως ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και το 65,4% πιστεύει πως κάνουν ό,τι συμφέρει τους πλούσιους και τους ισχυρούς.
Οσον αφορά τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που βιώνουν στην οικογένειά τους, φαίνεται μάλλον πως οι συζητήσεις των γονέων τους και η ενημέρωσή τους από την τηλεόραση έχουν επηρεάσει αρκετά τις μαθήτριες και τους μαθητές, μια και το άγχος και ο φόβος για το μέλλον αποτελούν το 62,2% και το 53,9% αντίστοιχα του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Τα παιδιά πιστεύουν ότι μελλοντικά θα δυσκολέψει κι άλλο η κατάσταση και ανησυχούν για πιθανή ανεργία των γονέων τους.
Λόγω της οικονομικής κρίσης και στην προσπάθεια των γονέων τους να αντεπεξέλθουν στα νέα οικονομικά δεδομένα περιορίστηκαν σημαντικά οι διακοπές, τα ταξίδια, οι εκδηλώσεις ψυχαγωγίας και οι εξωσχολικές δραστηριότητες.
Το σύνδρομο του αγέλαστου γονιού
Η Η φτώχεια και ο κοινωνικός
αποκλεισμός, τα οποία υφίστανται 6.300.000 κάτοικοι στη χώρα μας,
οδηγούν στο «σύνδρομο του αγέλαστου γονιού» που δεν μπορεί να
υποστηρίζει υλικά και ψυχολογικά τα παιδιά του
Η οικονομική κρίση έχει
αρνητικές συνέπειες στην πνευματική, ψυχολογική και σωματική υγεία. Σε
παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο η οικονομική κρίση οδηγεί σε
αύξηση ασθενειών και θανάτων, ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες ομάδες
πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
Η ερευνητική μας ομάδα μελέτησε την επίδραση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικογένεια, καταγράφοντας στάσεις και απόψεις των γονέων που μεγαλώνουν παιδιά στην προσχολική ηλικία. Βάλαμε στο κέντρο της έρευνάς μας τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας γιατί είναι ηλικιακή ομάδα που απέκτησε τα πρώτα βιώματα της ζωής της μέσα στην οικονομική κρίση.
Αφορά ένα δείγμα 769 οικογενειών από Θεσσαλονίκη και Λάρισα και ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 2014. Τα ποσοστά ανεργίας των γονέων έφταναν το 40%. Μείωση εισοδήματος παρουσίασε το 90% του δείγματος, ενώ η διαβίωση έχει πληγεί αρνητικά στο 60-80%.
Η επαγγελματική ανασφάλεια αγγίζει το 80%, ενώ στα πάγια έξοδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί 1 στους 3 ανέργους. Οι περικοπές σε διατροφή, ένδυση και θέρμανση φτάνουν στο 40-60%.
Η διασκέδαση και οι διακοπές απουσιάζουν στο 70-80% του δείγματος, όπως και οι εξωσχολικές δραστηριότητες περιορίζονται στο 1/3 των παιδιών και για τους ανέργους μόνο σε δωρεάν προγράμματα.
Οι εμβολιασμοί καθυστερούν στο 12-20%, ενώ οι προληπτικές οδοντιατρικές και οφθαλμολογικές εξετάσεις στο 35-50%. Οι γονείς δηλώνουν ότι χάνουν τον έλεγχο με τα παιδιά τους κατά 35-45%, ενώ οι άνεργοι δηλώνουν κατά 75% ότι δεν αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα παιδιά.
Οι 7 στους 10 γονείς αποκλείουν την απόκτηση άλλου παιδιού λόγω οικονομικών προβλημάτων. Οι γονείς κατά 80-90% ισχυρίζονται ότι έχουν αλλάξει προσδοκίες για τα παιδιά τους και παύουν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον γι' αυτά.
Οι ψυχοπιεστικές καταστάσεις στην προσχολική ηλικία όχι μόνο γίνονται αντιληπτές, αλλά εκδηλώνονται ως σωματικά συμπτώματα (κεφαλαλγίες, κοιλιακά άλγη, πόνοι στα άκρα).
Καταγράφεται 10-15% αύξηση νοσηλείας παιδιών προσχολικής ηλικίας λόγω στρεσογόνων παραγόντων.
Ερευνες έχουν δείξει ότι από την ενδομήτριο ζωή το παιδί βιώνει τις συνέπειες από το άγχος των γονέων.
Η κατάθλιψη και ο υποσιτισμός της μητέρας έχουν επίδραση στη δομική και λειτουργική ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, τα οποία υφίστανται 6.300.000 κάτοικοι στη χώρα μας, οδηγούν στο «σύνδρομο του αγέλαστου γονιού» που δεν μπορεί να υποστηρίζει υλικά και ψυχολογικά τα παιδιά του, έχοντας ήδη αποδιοργανωθεί ο ίδιος μέσα στο άγχος αν θα του πάρει το σπίτι η τράπεζα ή η Εφορία.
Η αλληλεγγύη και η συνεργασία έχει αποτελέσει και φαίνεται να αποτελεί τη μόνη λύση για τη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία. Η δημιουργία νέων μορφών συλλογικότητας σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας και σχολικής κοινότητας μπορεί να δώσει ένα μήνυμα ελπίδας στην ελληνική νεολαία.
Ενα δημοκρατικά οργανωμένο σχολείο μπορεί να προετοιμάσει τα παιδιά για μια ενεργητική συμμετοχή στην κοινωνική και παραγωγική δραστηριότητα, αφού η μάθηση θεωρείται διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Η ερευνητική μας ομάδα μελέτησε την επίδραση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικογένεια, καταγράφοντας στάσεις και απόψεις των γονέων που μεγαλώνουν παιδιά στην προσχολική ηλικία. Βάλαμε στο κέντρο της έρευνάς μας τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας γιατί είναι ηλικιακή ομάδα που απέκτησε τα πρώτα βιώματα της ζωής της μέσα στην οικονομική κρίση.
Αφορά ένα δείγμα 769 οικογενειών από Θεσσαλονίκη και Λάρισα και ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 2014. Τα ποσοστά ανεργίας των γονέων έφταναν το 40%. Μείωση εισοδήματος παρουσίασε το 90% του δείγματος, ενώ η διαβίωση έχει πληγεί αρνητικά στο 60-80%.
Η επαγγελματική ανασφάλεια αγγίζει το 80%, ενώ στα πάγια έξοδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί 1 στους 3 ανέργους. Οι περικοπές σε διατροφή, ένδυση και θέρμανση φτάνουν στο 40-60%.
Η διασκέδαση και οι διακοπές απουσιάζουν στο 70-80% του δείγματος, όπως και οι εξωσχολικές δραστηριότητες περιορίζονται στο 1/3 των παιδιών και για τους ανέργους μόνο σε δωρεάν προγράμματα.
Οι εμβολιασμοί καθυστερούν στο 12-20%, ενώ οι προληπτικές οδοντιατρικές και οφθαλμολογικές εξετάσεις στο 35-50%. Οι γονείς δηλώνουν ότι χάνουν τον έλεγχο με τα παιδιά τους κατά 35-45%, ενώ οι άνεργοι δηλώνουν κατά 75% ότι δεν αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα παιδιά.
Οι 7 στους 10 γονείς αποκλείουν την απόκτηση άλλου παιδιού λόγω οικονομικών προβλημάτων. Οι γονείς κατά 80-90% ισχυρίζονται ότι έχουν αλλάξει προσδοκίες για τα παιδιά τους και παύουν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον γι' αυτά.
Οι ψυχοπιεστικές καταστάσεις στην προσχολική ηλικία όχι μόνο γίνονται αντιληπτές, αλλά εκδηλώνονται ως σωματικά συμπτώματα (κεφαλαλγίες, κοιλιακά άλγη, πόνοι στα άκρα).
Καταγράφεται 10-15% αύξηση νοσηλείας παιδιών προσχολικής ηλικίας λόγω στρεσογόνων παραγόντων.
Ερευνες έχουν δείξει ότι από την ενδομήτριο ζωή το παιδί βιώνει τις συνέπειες από το άγχος των γονέων.
Η κατάθλιψη και ο υποσιτισμός της μητέρας έχουν επίδραση στη δομική και λειτουργική ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Συμπεράσματα της έρευνας
Πίσω από τους οικονομικούς δείκτες που δείχνουν αύξηση της ανεργίας και μείωση των εισοδημάτων, υπάρχει ο απολυμένος γονιός που δεν θα μπορέσει να θρέψει σωστά τα παιδιά του -περιορίζοντας τα ψώνια σε φτηνούς υδατάνθρακες-, δεν θα μπορέσει να ζεστάνει το σπίτι τον χειμώνα, ούτε να προσφέρει τη χαρά των διακοπών στην οικογένειά του.Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, τα οποία υφίστανται 6.300.000 κάτοικοι στη χώρα μας, οδηγούν στο «σύνδρομο του αγέλαστου γονιού» που δεν μπορεί να υποστηρίζει υλικά και ψυχολογικά τα παιδιά του, έχοντας ήδη αποδιοργανωθεί ο ίδιος μέσα στο άγχος αν θα του πάρει το σπίτι η τράπεζα ή η Εφορία.
Η αλληλεγγύη και η συνεργασία έχει αποτελέσει και φαίνεται να αποτελεί τη μόνη λύση για τη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία. Η δημιουργία νέων μορφών συλλογικότητας σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας και σχολικής κοινότητας μπορεί να δώσει ένα μήνυμα ελπίδας στην ελληνική νεολαία.
Ενα δημοκρατικά οργανωμένο σχολείο μπορεί να προετοιμάσει τα παιδιά για μια ενεργητική συμμετοχή στην κοινωνική και παραγωγική δραστηριότητα, αφού η μάθηση θεωρείται διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου