Η σκοτεινή ζωή ενός έντιμου λογοτέχνη
Ο Σιουσάκου Εντο συστήθηκε το 1992 στο ελληνικό κοινό με το εμβληματικότερο έργο του, την Σιωπή.
Ωστόσο, οι απαρχές του εκδυτικοποίησής του ανιχνεύονται νωρίτερα, όταν η διαζευγμένη μητέρα του θα πείσει τον νεαρό Σιουσάκου να ασπαστεί τον καθολικισμό.
Τόσο η μειονοτική χριστιανική του ταυτότητα, σε μια χώρα όπου κυριαρχεί το ανιμιστικό θρησκευτικό στοιχείο, όσο και οι σπουδές πέρα από τα σύνορα της ιαπωνικής επικράτειας έπλασαν μια πολυπολιτισμική κράση και καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη θεματολογία αλλά και την οπτική του αφηγηματικού του σύμπαντος: η ηθική, η δοκιμασία της χριστιανικής πίστης, η αποξένωση είναι μερικά από τα σταθερά μοτίβα του έργου του.
Μιλώντας για την ασύμβατη προς το ιαπωνικό έθνος χριστιανική του ταυτότητα ο Εντο κάποια στιγμή θα ομολογήσει: «Επρεπε με τα ίδια μου τα χέρια να τροποποιήσω το αταίριαστο ευρωπαϊκό κοστούμι που μου είχε φορέσει η μητέρα μου και να φτιάξω από αυτό ένα κιμονό, που θα μου ταίριαζε καλύτερα ως Ιάπωνα».
Στα χνάρια της πρόδρομης μεταπολεμικής γενιάς Ιαπώνων συγγραφέων, όπως ο Αμπε Κόμπο και ο Γιούκιο Μίσιμα, ο Εντο θα συνεχίσει την παράδοση του μοντερνισμού διαμορφώνοντας εκλεκτικές συγγένειες με συγγραφείς της Δύσης.
Η έντονη, μάλιστα, παρουσία του χριστιανικού στοιχείου στο έργο του θα του χαρίσει τον τίτλο του «Γκράχαμ Γκριν της Ιαπωνίας».
Ο Σιουσάκου Εντο συστήθηκε το 1992 στο ελληνικό κοινό με το εμβληματικότερο έργο του, την Σιωπή.
Το Σκάνδαλο (μεταφρασμένο από τον Αύγουστο Κορτώ από τα αγγλικά) αποτελεί έργο της όψιμης δημιουργικής περιόδου του και ίσως ένα από τα εξομολογητικότερα μυθιστορήματά του.
Πρόκειται για την ιστορία ενός 65χρονου καταξιωμένου συγγραφέα, του Σουγκούρο, ο οποίος σε μια από τις τιμητικές εκδηλώσεις βράβευσής του, δέχεται μια αναπάντεχη έκπληξη που θα τον ταράξει σύγκορμα και θα απορρυθμίσει τη σταθμισμένη ζωή του.
Η νεαρή γυναίκα με τα λεκιασμένα από κραγιόν δόντια και το τσιγάρο στο χέρι θα εισβάλει με αυθάδεια στη λογοτεχνική εκδήλωση και με ανάρμοστη οικειότητα θα εκθέσει δημοσίως ένα από τα εξέχοντα μέλη της ιαπωνικής διανόησης.
Ο χριστιανός συγγραφέας Σουγκούρο, θεματοφύλακας της ηθικής και υπόδειγμα συζύγου καθ’ όλη τη διάρκεια του μακρόχρονου βίου του, εγκαλείται περιπαικτικά για την πολυήμερη απουσία του από το Καμπούκι-τσο – περιοχή του Τόκυο που στεγάζει τον αγοραίο έρωτα στις πιο ευφάνταστες ή σκοτεινές μορφές του.
Ο μίτος ενός αθέατου ώς τότε κουβαριού αρχίζει να ξετυλίγεται. Παρά το γεγονός ότι οι συνάδελφοι και φίλοι του δεν παύουν να πιστεύουν στην ηθική του ακεραιότητα, ο Σουγκούρο αδυνατεί να παρακάμψει αυτό το συμβάν και, παρά την κλονισμένη υγεία του, οδηγείται σε μια κατά μόνας και εις βάθος διερεύνηση της υπόθεσης.
Η συσσώρευση μαρτυριών για την παρουσία του στα κακόφημα στέκια του Σιντζούκου ρίχνει τον Σουγκούρο σε βαθιά περίσκεψη σχετικά με την ίδια του την ηθική υπόσταση.
Στην πορεία προς τη διαλεύκανση του μυστηρίου γύρω από την αινιγματική περσόνα που τον υποδύεται, ο Σουγκούρο θα βρεθεί κοντά σε εναλλακτικές καλλιτέχνιδες των χαμαιτυπείων του Τόκιο, θα προσεγγίσει την ανήλικη Μορίτα Μιτσού αλλά και την αινιγματική κυρία Ναρούζε.
Σε παράλληλη τροχιά, ένας δημοσιογράφος (ο Κομπάρι) διερευνά το σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει στους λογοτεχνικούς κύκλους, με ταπεινό ωστόσο κίνητρο για να διασύρει τον περιώνυμο διανοούμενο και να αποκαλύψει την κενότητα του καθωσπρεπισμού του.
Τέλος, ο Σουγκούρο θα φροντίσει ώστε η σύζυγός του να μείνει έξω από το κάδρο της αποκαθήλωσής του, της απομάγευσής του, σχεδόν εσώκλειστη στην ιδιωτικότητα της πρώην συνεκτικής ζωής τους.
Σε τριτοπρόσωπη αφήγηση από τη σκοπιά του πρωταγωνιστή, ο Εντο υφαίνει εξαιρετικά ένα σχεδόν μεταφυσικό νουάρ μυθιστόρημα με φόντο τα σκοτεινά και κακόφημα σοκάκια της ιαπωνικής μητρόπολης.
Ο Σουγκούρο στοιχειώνεται, ως άλλος ποεϊκός Γουίλιαμ Γουίλσον, από τον σωσία που τον κατατρέχει και, παράλληλα, ενσαρκώνει τις πιο μύχιες, απωθημένες και διαστροφικές επιθυμίες του.
Εντούτοις, ο αναγνώστης δεν θα αργήσει να εντοπίσει κι ένα δεύτερο οντολογικό δίπολο, ανάμεσα σε συγγραφέα και ήρωα, με τα κοινά στοιχεία να επιτρέπουν να διακρίνουμε στο έργο αυτομυθοπλαστικούς υπαινιγμούς.
Το βάρος της πολιτισμικής ταυτότητας, η ερωτική επιθυμία και οι αποκλίσεις της, η ηθική, η αμαρτία, ο γάμος ως κοινωνική κατασκευή, η φροϋδική ψυχανάλυση είναι τα ζητήματα στα οποία εστιάζει το ενδιαφέρον αυτό μυθιστόρημα που καλεί τον αναγνώστη να αναστοχαστεί πάνω στην υπαρξιακή περιπέτεια του ήρωα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου