Ο Γουίλιαµ Ντοντ, ο μετρημένος καθηγητής Ιστορίας πανεπιστημίου, άνθρωπος καλής θέλησης που πιστεύει βαθιά στο δημοκρατικό ιδεώδες του Τζέφερσον , διορίζεται απρόσμενα από τον Ρούζβελτ πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γερμανία, το 1933.
Χωρίς να το καλοσκεφθεί ο Ντοντ βρίσκεται με τη γυναίκα του και τα δύο ενήλικα παιδιά του στο Βερολίνο ( τον άχρωμο Μπιλ και τη " ζωηρούλα" Μάρθα) , εκεί όπου μόλις έχουν ανέλθει στην εξουσία οι Ναζί και απειλούν ανοιχτά την παραπαίουσα Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Ο Ντοντ είχε σπουδάσει παλιά στη Γερμανία και διατηρεί τις καλύτερες των αναμνήσεων από το φιλόξενο και πολιτισμένο περιβάλλον εκείνης της εποχής.
Οι πληροφορίες που έρχονται από διάφορες πηγές και ειδικότερα από το προξενείο των ΗΠΑ στην ίδια πόλη για την άγρια φύση του νεαρού Χιτλερικού καθεστώτος, τον δικτατορικό, ρατσιστικό και φιλοπόλεμο χαρακτήρα του , δεν επηρεάζουν την καλοπροαίρετη κρίση του Ντοτ και της θυγατέρας του.
Η Μάρθα Ντοτ ειδικότερα ενθουσιάζεται με τους Ναζί , κάνει παρέα και συνάπτει ερωτικούς δεσμούς με διάφορους αξιωματούχους και απολαμβάνει τις γκλαμουράτες χοροεσπερίδες που δίνονται στους διπλωματικούς και πολιτικούς κύκλους.
Η βαθμιαία αποκάλυψη της αλήθειας μεταστρέφει τα αισθήματα του Ντοτ, που κόβει τους δεσμούς του με το καθεστώς και εκφωνεί τολμηρούς λόγους υπέρ της Δημοκρατίας και εναντίον των αυταρχικών καθεστώτων, προκαλώντας την οργή των Ναζί και την αμηχανία στην κυβέρνηση του Ρούζβελτ , που δε θέλει να τα χαλάσει με τον Χίτλερ, προσδοκώντας σε λύση του προβλήματος των πολεμικών αποζημιώσεων .
Ο Ντοτ βρίσκεται στο στόχαστρο όχι μόνο των Ναζί αλλά και των κύκλων του αμερικανικού ΥπΕξ, που είτε συμπαθούν το χιτλερικό καθεστώς είτε ενοχλούνται από τον λιτό και αντιγραφειοκρατικό τρόπο ζωής του Πρεσβευτή.
Το βιβλίο του αµερικανού δηµοσιογράφου και συγγραφέα Ερικ Λάρσον «Στον κήπο µε τα θηρία» (εκδόσεις Μεταίχµιο) βασίζεται στα Ηµερολόγια του Γουίλιαµ Ντοντ, καθηγητή Ιστορίας και πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Γ’ Ράιχ από το 1933 ως το 1937, της κόρης του, Μάρθας, σε έγγραφα των αμερικανικών και γερμανικών δημόσιων υπηρεσιών, σε απομνημονεύματα διαφόρων πρωταγωνιστών της περιόδου και αξιόπιστα ιστορικά εγχειρίδια.
Αξίζει οπωσδήποτε να διαβαστεί . Δεν αποτελεί μόνο ένα θαυμάσιο ταξίδι στο παρελθόν για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο ς, αλλά θα λέγαμε ότι είναι και χρέος κάθε Έλληνα δημοκράτη , που βλέπει τις εκπληκτικές ομοιότητες που έχει η εποχή μας με την εφιαλτική περίοδο του Ναζισμού , 1933-1945. Ας μην ξεχνούμε τις ιδέες με τις οποίες γαλουχήθηκαν οι αρχηγοί της δικής μας Χρυσής Αυγής , τι ιδέες πρεσβεύουν τα μέλη της και τις πρακτικές εφαρμόζουν εναντίον όσων θεωρούν απειλή για το ένα και μοναδικό σχέδιό τους , την εγκαθίδρυση δικτατορίας ναζιστικού τύπου στην πατρίδα μας.
********************************
William E. Dodd, Jr. - Wikipedia, the free encyclopedia
Martha Dodd - Wikipedia, the free encyclopedia
*********************************************Μια βόλτα στον κήπο µε τα θηρία
Γιατί το βιβλίο του Ερικ Λάρσον, εκτός
από ένα συναρπαστικό ανάγνωσµα, είναι και το καλύτερο ταξίδι στο
παρελθόν που επιχειρήσαµε.
Καρασαρίνης Μάρκος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ, 05/01/2012
Σκεφθείτε ένα ταξίδι σε µια χώρα που γνωρίζετε, ας πούµε από τα
φοιτητικά σας χρόνια, ως φιλόξενη και πολιτισµένη. Στην επιστροφή σας
αρχικά όλα µοιάζουν ιδανικά: ο τόπος βγαίνει από µια τεράστια οικονοµική
και πολιτική κρίση, οι τιµές είναι χαµηλές, η νυχτερινή ζωή έντονη και
τα αξιοθέατα ελκυστικά. Στην πορεία ανακαλύπτετε κάποιες λίγο πιο
σκοτεινές λεπτοµέρειες – ρατσιστικές επιγραφές σε καταστήµατα ή πρόσωπα
που σας παρακολουθούν διακριτικά. Οταν παρευρίσκεστε στον πρώτο δηµόσιο
ξυλοδαρµό υπό την ανοχή πλήθους κόσµου, αντιλαµβάνεστε τελικά ότι τα
φαινόµενα απατούν: δεν πρόκειται για απλές λεπτοµέρειες, βρίσκεστε στον
ίδιο τον λεκέ της Ευρώπης: τη ναζιστική Γερµανία. Ο αµερικανός
δηµοσιογράφος και συγγραφέας Ερικ Λάρσον βρέθηκε στο Βερολίνο πρόσφατα.
Ανακαλύπτοντας τα ηµερολόγια του Γουίλιαµ Ντοντ, καθηγητή Ιστορίας και
πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Γ’ Ράιχ από το 1933 ως το 1937, και της «ζωηρής»
κόρης του, Μάρθας, έγραψε µε βάση αυτά το «Στον κήπο µε τα θηρία»
(εκδόσεις Μεταίχµιο), το καλύτερο ταξίδι στο παρελθόν για το 2011.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΕΡΙΚ ΛΑΡΣΟΝ
Μελετώντας τα ηµερολόγια των µελών της οικογένειας του πρεσβευτή Ντοντ νιώσατε σαν να µεταφέρεστε στο ναζιστικό Βερολίνο;
«Οπωσδήποτε. Ειδικά µε το ηµερολόγιο του ίδιου του πρεσβευτή, το οποίο κατέγραφε τα γεγονότα µέρα µε τη µέρα την κρίσιµη πρώτη χρονιά, από τον Ιούλιο του 1933 ως τον Αύγουστο του 1934. Το ενδιαφέρον είναι ότι µέχρι να συµβεί κάποιο καινούργιο σκοτεινό γεγονός όλα έµοιαζαν εντελώς κανονικά και καθηµερινά. Τα αποµνηµονεύµατα της Μάρθας, της κόρης του, δεν έδιναν αυτή την αίσθηση ενός αυξανόµενου σκότους, δείχνουν όµως πολύ περιγραφικά τον χαρακτήρα των διάφορων ανώτερων ναζί στελεχών που συναντούσαν οι Ντοντ, τα πάρτι και τα συµπόσια στα οποία παρευρίσκονταν».
Ο τίτλος είναι ένα λεκτικό παιχνίδι µε το Τιεργκάρτεν, το πάρκο του Βερολίνου, το οποίο µεταφράζεται ως «ζωολογικός κήπος».
«Οταν επισκέφθηκα την πόλη αντιλήφθηκα ότι όλα τα σηµαντικά κτίρια – η αµερικανική πρεσβεία, το γενικό προξενείο, το Ράιχσταγκ, το αρχηγείο της Γκεστάπο – βρίσκονταν πολύ κοντά µεταξύ τους. Και όλα ήταν διατεταγµένα γύρω από το Τιεργκάρτεν. Ετσι η ιδέα να χρησιµοποιήσω το όνοµά του στον τίτλο για να δείξω ότι οι Ντοντ είχαν βρεθεί ανάµεσα σε ανθρώπινα θηρία προέκυψε φυσιολογικά».
Πολύ πιο ενδιαφέρων χαρακτήρας από τα µεγάλα ονόµατα των ναζί, όπως οι Γκέρινγκ και Γκέµπελς, αποδεικνύεται ο Ρούντολφ Ντίελς, αρχηγός της Γκεστάπο.
«Για µένα ο Ντίελς είναι ο πιο συναρπαστικός χαρακτήρας του βιβλίου και η περίπτωσή του αποτέλεσε έκπληξη. Είχα την εντύπωση ότι οι Χίµλερ, Χάιντριχ και σία είχαν την εξουσία της Γκεστάπο εξαρχής. Προέκυψε όµως ο Ντίελς, ένας ωραίος, περιπετειώδης χαρακτήρας, ο οποίος µετά τον πόλεµο κατέθεσε ως µάρτυρας κατηγορίας κατά των ναζί. Το γεγονός ότι είχε ερωτική σχέση µε τη Μάρθα Ντοντ ήταν εξίσου εντυπωσιακό. Ηταν ένας από τους βασικότερους παράγοντες που µε έκαναν να θελήσω να χρησιµοποιήσω τις αναµνήσεις της οικογένειας για να γράψω για τις απαρχές της διακυβέρνησης των ναζί. Και, ας µου επιτραπεί να πω, η περίπτωση αυτή αποκαλύπτει ένα µέρος της γοητείας του nonfiction: αν έγραφα ένα µυθιστόρηµα στο οποίο η κόρη του αµερικανού πρέσβη κοιµόταν µε τον αρχηγό της Γκεστάπο δεν θα µε πίστευε κανείς!».
H ανακολουθία µεταξύ πραγµατικότητας και πρόσληψης είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου. Ενώ η καθηµερινή ζωή εποικιζόταν από σβάστικες, η ρουτίνα συνεχιζόταν απρόσκοπτα.
«Είναι όντως από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία των πρώτων χρόνων του ναζισµού: το πόσο “φυσιολογικά” έµοιαζαν όλα, αρκεί να µην πρόσεχες τι συνέβαινε στο παρασκήνιο. Για τους επισκέπτες ήταν πολύ εύκολο να ταξιδέψουν στο Βερολίνο, να καταλύσουν σε ένα ωραίο ξενοδοχείο, να περιδιαβάζουν στα αξιοθέατα και να φεύγουν µε την αίσθηση ότι όλα πήγαιναν ρολόι. Και το Τιεργκάρτεν ήταν καλό παράδειγµα: παιδιά γελούσαν, σκυλιά γάβγιζαν, ευγενικές κυρίες κάθονταν στα παγκάκια. ∆εν υπήρχε καµία ένδειξη βίας την ίδια στιγµή που εκτός της οπτικής γωνίας του παρατηρητή ο Χίτλερ ετοιµαζόταν για πόλεµο και οι εβραίοι αποµονώνονταν από την κοινωνία».
Παρουσιάζετε τον Γουίλιαµ Ντοντ ως έναν έντιµο άνθρωπο σε ακραίες συνθήκες. Πιστεύετε ότι, αν και δεν ήταν διπλωµάτης καριέρας, κατάφερε να σταθεί αξιοπρεπώς;
«Νοµίζω ότι τα κατάφερε καλύτερα από οποιονδήποτε παραδοσιακό διπλωµάτη. Ο Ρούζβελτ ήθελε ο Ντοντ να λειτουργήσει ως υπόδειγµα των φιλελεύθερων αµερικανικών αξιών και εκείνος εκπλήρωσε αυτόν τον ρόλο. Αµέσως µετά την επιστροφή του µάλιστα ξεκίνησε ολόκληρη εκστρατεία στις ΗΠΑ κατά του Χίτλερ, σε µια εποχή που το αµερικανικό κοινό δεν ήθελε καν να σκεφθεί την προοπτική εµπλοκής σε πόλεµο. Επιπλέον οι ναζί τον µισούσαν βαθιά – για να συµβαίνει αυτό, µάλλον κάτι έκανε σωστά».
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΕΡΙΚ ΛΑΡΣΟΝ
Μελετώντας τα ηµερολόγια των µελών της οικογένειας του πρεσβευτή Ντοντ νιώσατε σαν να µεταφέρεστε στο ναζιστικό Βερολίνο;
«Οπωσδήποτε. Ειδικά µε το ηµερολόγιο του ίδιου του πρεσβευτή, το οποίο κατέγραφε τα γεγονότα µέρα µε τη µέρα την κρίσιµη πρώτη χρονιά, από τον Ιούλιο του 1933 ως τον Αύγουστο του 1934. Το ενδιαφέρον είναι ότι µέχρι να συµβεί κάποιο καινούργιο σκοτεινό γεγονός όλα έµοιαζαν εντελώς κανονικά και καθηµερινά. Τα αποµνηµονεύµατα της Μάρθας, της κόρης του, δεν έδιναν αυτή την αίσθηση ενός αυξανόµενου σκότους, δείχνουν όµως πολύ περιγραφικά τον χαρακτήρα των διάφορων ανώτερων ναζί στελεχών που συναντούσαν οι Ντοντ, τα πάρτι και τα συµπόσια στα οποία παρευρίσκονταν».
Ο τίτλος είναι ένα λεκτικό παιχνίδι µε το Τιεργκάρτεν, το πάρκο του Βερολίνου, το οποίο µεταφράζεται ως «ζωολογικός κήπος».
«Οταν επισκέφθηκα την πόλη αντιλήφθηκα ότι όλα τα σηµαντικά κτίρια – η αµερικανική πρεσβεία, το γενικό προξενείο, το Ράιχσταγκ, το αρχηγείο της Γκεστάπο – βρίσκονταν πολύ κοντά µεταξύ τους. Και όλα ήταν διατεταγµένα γύρω από το Τιεργκάρτεν. Ετσι η ιδέα να χρησιµοποιήσω το όνοµά του στον τίτλο για να δείξω ότι οι Ντοντ είχαν βρεθεί ανάµεσα σε ανθρώπινα θηρία προέκυψε φυσιολογικά».
Πολύ πιο ενδιαφέρων χαρακτήρας από τα µεγάλα ονόµατα των ναζί, όπως οι Γκέρινγκ και Γκέµπελς, αποδεικνύεται ο Ρούντολφ Ντίελς, αρχηγός της Γκεστάπο.
«Για µένα ο Ντίελς είναι ο πιο συναρπαστικός χαρακτήρας του βιβλίου και η περίπτωσή του αποτέλεσε έκπληξη. Είχα την εντύπωση ότι οι Χίµλερ, Χάιντριχ και σία είχαν την εξουσία της Γκεστάπο εξαρχής. Προέκυψε όµως ο Ντίελς, ένας ωραίος, περιπετειώδης χαρακτήρας, ο οποίος µετά τον πόλεµο κατέθεσε ως µάρτυρας κατηγορίας κατά των ναζί. Το γεγονός ότι είχε ερωτική σχέση µε τη Μάρθα Ντοντ ήταν εξίσου εντυπωσιακό. Ηταν ένας από τους βασικότερους παράγοντες που µε έκαναν να θελήσω να χρησιµοποιήσω τις αναµνήσεις της οικογένειας για να γράψω για τις απαρχές της διακυβέρνησης των ναζί. Και, ας µου επιτραπεί να πω, η περίπτωση αυτή αποκαλύπτει ένα µέρος της γοητείας του nonfiction: αν έγραφα ένα µυθιστόρηµα στο οποίο η κόρη του αµερικανού πρέσβη κοιµόταν µε τον αρχηγό της Γκεστάπο δεν θα µε πίστευε κανείς!».
H ανακολουθία µεταξύ πραγµατικότητας και πρόσληψης είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου. Ενώ η καθηµερινή ζωή εποικιζόταν από σβάστικες, η ρουτίνα συνεχιζόταν απρόσκοπτα.
«Είναι όντως από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία των πρώτων χρόνων του ναζισµού: το πόσο “φυσιολογικά” έµοιαζαν όλα, αρκεί να µην πρόσεχες τι συνέβαινε στο παρασκήνιο. Για τους επισκέπτες ήταν πολύ εύκολο να ταξιδέψουν στο Βερολίνο, να καταλύσουν σε ένα ωραίο ξενοδοχείο, να περιδιαβάζουν στα αξιοθέατα και να φεύγουν µε την αίσθηση ότι όλα πήγαιναν ρολόι. Και το Τιεργκάρτεν ήταν καλό παράδειγµα: παιδιά γελούσαν, σκυλιά γάβγιζαν, ευγενικές κυρίες κάθονταν στα παγκάκια. ∆εν υπήρχε καµία ένδειξη βίας την ίδια στιγµή που εκτός της οπτικής γωνίας του παρατηρητή ο Χίτλερ ετοιµαζόταν για πόλεµο και οι εβραίοι αποµονώνονταν από την κοινωνία».
Παρουσιάζετε τον Γουίλιαµ Ντοντ ως έναν έντιµο άνθρωπο σε ακραίες συνθήκες. Πιστεύετε ότι, αν και δεν ήταν διπλωµάτης καριέρας, κατάφερε να σταθεί αξιοπρεπώς;
«Νοµίζω ότι τα κατάφερε καλύτερα από οποιονδήποτε παραδοσιακό διπλωµάτη. Ο Ρούζβελτ ήθελε ο Ντοντ να λειτουργήσει ως υπόδειγµα των φιλελεύθερων αµερικανικών αξιών και εκείνος εκπλήρωσε αυτόν τον ρόλο. Αµέσως µετά την επιστροφή του µάλιστα ξεκίνησε ολόκληρη εκστρατεία στις ΗΠΑ κατά του Χίτλερ, σε µια εποχή που το αµερικανικό κοινό δεν ήθελε καν να σκεφθεί την προοπτική εµπλοκής σε πόλεµο. Επιπλέον οι ναζί τον µισούσαν βαθιά – για να συµβαίνει αυτό, µάλλον κάτι έκανε σωστά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου