ΡΟΪΔΗΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ!

Εμμανουή Ροΐδης
(1836- 7 Ιανουαρίου 1904)

ΜΙΚΡΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΑΦΟΡΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΟΒΟΛΟΥ
ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΠΙΚΑΙΡΟΥ ΜΥΑΛΟΥ
ΕΝΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥ ΔΙΑΝΟΗΤΗ

1. Την αρχαίαν τω όντι χριστιανικήν κοινωνίαν πρέπει να θεωρήσωμεν, ου μόνον κατά τας ιστορικάς μαρτυρίας, αλλά και της λογικής τας υπαγορεύσεις, ως κατ’ εξαίρεσιν αποτελουμένην αποκλειστικώς εξ εκλεκτών, αφού ουδέν υπήρχε το δυνάμενον να ελκύση εν ώρα κινδύνου και διωγμού εις την νέαν θρησκείαν τους μη ολοψύχως ασπαζομένους τας αρχάς αυτής. [...] Ουδ’ ήτο δυνατόν να είπη τις περί χριστιανού ότι ήτο ευσεβής ή ασεβής, ενάρετος ή υποκριτής, χωρίς να υποπέση εις αντίφασιν ή πλεονασμόν.

Η τοιαύτη διάκρισις απέβη δυνατή, μόνον αφού θριαμβεύσας και γενόμενος θρησκεία του κράτους και του πλήθους, περιέλαβε κατ’ ανάγκην εις τους κόλπους του ο Χριστιανισμός μετά της μειονοψηφίας των εκ προαιρέσεως χριστιανών, και τους ουδέν άλλο πλην του ονόματος έχοντας προς αυτόν κοινόν΄ τους δειλούς, τους προσελθόντας εκ φόβου της μετά τον θρίαμβον αγρίας των εθνικών καταδρομής΄ τον αμετάβλητον την φύσιν όχλον΄ [...] τους μη δυναμένους να απομάθωσι τας περί όνου σκιάς συζητήσεις πρώην σοφιστών΄ τους ορεγομένους συνοίκησιν μετά διακονίσσης φιληδόνους΄ τους αυλοκόλακας αρχιερείς, τα ραδιούργα γύναια, και όσα άλλα διά πυρίνης γλώσσης εστιγμάτισε και κατηράσθη ο πράγματι χρυσόστομος Ιωάννης.

"Απόκρυφα και συναξάρια". Ερμής, 1978, σελ. 76.

*

2. Τα πάντα εδανείσθημεν παρά των εσπερίων ( = δυτικών) εθνών, πολίτευμα, νόμους, έθιμα, ενδύματα και διασκεδάσεις, και ενός μόνου πράγματος εθεωρήσαμεν περιττεύουσαν την εισαγωγήν, των προϊόντων της διανοίας, πιστεύοντες, ως φαίνεται, κατορθωτήν την άνευ της καλλιεργείας αυτής εξίσωσιν ημών προς τα άλλα έθνη κατά τα λοιπά.

"Βιβλιοθήκη Μαρασλή". Ερμής, 1978, σελ. 233.

*

3. Ο ποιητής Βωδελαίρος (= Μποντλέρ), θέλων να εικονίση το ιδανικόν του σικχαμηρού (= σιχαμερού), παρέστησε πτώμα χοίρου σηπόμενον υπό τας ακτίνας θερινού ηλίου. [...]
Την δύναμιν της εικόνος ταύτης δεν αμφισβητούμεν΄ νομίζομεν όμως ότι, αν εγνώριζεν ο ποιητής την Ελλάδα, ήθελε προτιμήσει του νεκρού χοίρου ζώντα και υγιαίνοντα αντιπρόσωπον της τάξεώς τινος των παρ’ ημίν δημοσιογράφων.

"Δημοσιογραφικόν δελτίον" στο περιοδικό Ασμοδαίος. Ερμής, 1978, σελ. 155.

*

4. Ο σήμερον Έλλην εκληρονόμησε παρά μεν των προγόνων αυτού μέγα όνομα, παρά δε των πατέρων γωνίαν γης ελευθέραν. Αποκοιμηθείς δούλος και Ανατολίτης, εξύπνησεν ελεύθερος και Ευρωπαίος. Επόμενον άρα ήτο να καταληφθή υπό της κατεχούσης πάντας τους νεαυξήτους (= προσφάτως αυξημένους) μέθης. Η κυριωτέρα αυτού ενασχόλησις συνίσταται σήμερον ακόμη εις το να θαυμάζη τας χείρας αυτού μη φερούσας πλέον αλύσεις, την κεφαλήν του φέρουσαν πίλον υψηλόν, την εκ του Περικλέους καταγωγήν του, και τα επισκεπτήρια αυτού, αν τύχη ανήκων εις την λεγομένην υψηλήν περιωπήν.

"Δραματικός Αγών" . Ερμής, 1978, σελ. 241-242.

*

5. [...] Αν εξαιρέσωμεν την του κουρέως, ουδεμία υπάρχει παρ’ ημίν τέχνη ευκολωτέρα της του συγγραφέως.

"Η εν Ελλάδι ζωγραφική". Ερμής, 1978, σελ. 146.

*

6. Ο Έλλην, ο επί τω πνεύματι και ταις αρεταίς των προγόνων του πάντοτε καυχώμενος, τηλικαύτην (= τόσο μεγάλη) έχει περί του έθνους του ιδέαν, ώστε αδυνατεί να πιστεύση ότι εν ετέρα της υφηλίου γωνία είναι δυνατόν να γεννηθή και αναπτυχθή τι άξιον λόγου, ούτινος η μαρμαρυγή (= λάμψη) να μη εκλείπει εν ακαρεί (= στη στιγμή) εν τη προς όμοιον ελληνικόν θρέμμα συγκρίσει [...] Καθ’ ημάς η υδρόγειος σφαίρα επλάσθη χάριν του ελληνικού πνεύματος, ως κατά τους οπαδούς των τελικών αιτίων το σύμπαν διά τον άνθρωπον, η ρις (= μύτη) διά τα ομματοϋάλια και αι τρίχες της κεφαλής διά τους φθείρας (=ψείρες).

"Η κ. Μαρία Μηστροβάκη εν τω Ruy Blas". Ερμής, 1978, σελ. 130-131.