ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΜΑΣ

Νίκου Εγγονόπουλου, Αργώ.

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΜΑΣ

Ο Καβάφης δεν υπήρξε μεγάλος ποιητής επειδή έγραψε ελληνικά. Είναι μεγάλος ποιητής γιατί έγραψε την Πόλη. Ο Παπαδιαμάντης δεν υπήρξε μεγάλος συγγραφέας επειδή έψελνε και έπινε ρετσίνα. Είναι μεγάλος συγγραφέας επειδή έγραψε τη Φόνισσα. Ή μήπως θέλετε να μου πείτε πως η Φραγκογιαννού είναι η ενσάρκωση της γνήσιας ελληνικής ψυχής σε όλη της τη δολοφονική μανία;
Και ο μεν και ο δε έγραψαν ελληνικά. Συνομιλούσαν όμως με άλλους που δεν έγραφαν ελληνικά, που έγραφαν γαλλικά, αγγλικά ή ρώσικα, και συνομιλούσαν επί ίσοις όροις, γιατί μιλούσαν την ίδια γλώσσα, τη γλώσσα της δημιουργίας.
Μπορούμε να μιλάμε για «ελληνικότητα» εν έτει 2008, στο καθεστώς της παγκοσμιοποιημένης οικουμένης; Βεβαίως μπορούμε, αρκεί να μη μιλάμε με τους όρους της Γκόλφως, αλλά με τους όρους του Εγγονόπουλου, με τους όρους του δημιουργού που βρήκε τη βυζαντινή τέχνη μέσα από τα εκφραστικά προβλήματα που του έθετε ο σουρεαλισμός του. Όπως ο Πικάσο συνάντησε τις αφρικανικές μάσκες.
Η «ελληνικότητα» ως στοιχείο της ταυτότητας είναι ένα στείρο, φοβικό σύμπλεγμα. Η «ελληνικότητα» ως εσωτερική ρωγμή, ως στοιχείο της δημιουργίας, παραλλαγμένη, μεταμορφωμένη, μεταλλαγμένη από μια δύναμη που ξεπερνάει τα όριά της και αυτοσαρκαζόμενη, έφτιαξε μερικά από τα σημαντικότερα έργα τέχνης της ιστορίας μας.
Ο κόσμος μας πάσχει από πληθωρισμό ταυτοτήτων. Εκείνο που του λείπουν είναι τα έργα, αυτά που θα μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε τη χαμένη εμπιστοσύνη απέναντι στον εαυτό μας, αυτά που θα μας βοηθήσουν να σταθούμε όρθιοι απέναντι στο φάντασμα του τρόμου μας.

Απόσπασμα από το άρθρο του Τάκη Θεοδωρόπουλου
Ελληνικότητα ναι, αλλά όχι με τους όρους της Γκόλφως,
στο Βιβλιοδρόμιο των Νέων (15/3/08)