"-Παπαδιά μου, είπεν ο παπά Νάρκισσος , αφού απέφαγε και έκαμε τον σταυρόν του, παπαδιά μου, μου κατεβαίνει ο ύπνος γλυκά. Με την άδειά σου θα τον πάρω. -Να τον πάρης και να τον καλοπάρης, παπά μου. Σου αξίζει να ησυχάσης ύστερα από την τόσην κούρασιν σήμερον. Και ούτε θα έλθη κανείς να σε ταράξη με αυτό το ηλιοπύρι."
Δημητρίου Βικέλα, Ο Παπά Νάρκισσος
***
Το απόσπασμα τρόμος για τους φιλολόγους των αρρενοπαίδων, όταν λίγες δεκαετίες πριν, ήταν ήταν υποχρεωμένοι,γύρω στο Μάιο
σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα, να διδάξουν στη δευτέρα Γυμνασίου
το συμπαθητικό διήγημα του Βικέλα.
Ολόκληρα σχέδια επί χάρτου έκαναν επί μέρες σχετικά με το πώς
θα ελέγξουν την κατάσταση από την αναμενόμενη έκκρηξη γέλωτος
που θα ακολουθούσε ύστερα από τον πρώτο αιφνιδιασμό της ανάγνωσής του.
Οι περισσότεροι επέλεγαν τη μέθοδο της "λούφας και παραλλαγής" . Έμπαιναν δηλαδή μέσα στην τάξη και διέταζαν τους μαθητές να βγάλουν το βιβλίο των Νέων Ελληνικών. Tους έλεγαν ύστερα να γυρίσουν στη σελίδα τάδε και έδιναν διορία 10-15 λεπτών , για να διαβάσουν το διήγημα, ενώ αυτοί στέκονταν όρθιοι στην έδρα, επιβλέποντας ως κέρβεροι τη θάλασσα των κουρεμένων με την ψιλή κεφαλών που υποκρίνονταν τους αναγνώστες.
Μερικοί αποφάσιζαν να δώσουν την ηρωική μάχη της μετωπικής σύγκρουσης
με τον αντίπαλο. Έπαιρναν το βιβλίο στα χέρια και διάβαζαν το διήγημα οι ίδιοι.
Η τεχνική που ακολουθούσαν ήταν σχεδόν πανομοιότυπη: μιμούμενοι τον παροιμιώδη ιερωμένο ήρωα του Κοραή, Παπατρεχάλιζαν την εισαγωγή, ρίχνοντας τον τόνο της φωνής τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε ήταν αδύνατο αυτή να ακουστεί πέραν των δύο μέτρων. Όταν όμως ξεπερνούσαν το σκόπελο με τις ύπουλες εκφράσεις, ανέβαζαν αυτομάτως την ένταση της φωνής , η ροή της ανάγνωσης γινόταν κανονική και η χροιά του λόγου τους αποκτούσε την αρμόζουσα δραματικότητα που απαιτούσε το ξετύλιγμα της πλοκής του έργου.
Κάποιοι μάλιστα , προκειμένου να έχουν καλύτερη εποπτεία της τάξης, αποστήθιζαν τις οκτώ αράδες της εισαγωγής και τις απάγγελλαν μηχανικά περιστρέφοντες τους οφθαλμούς τους ως προβολείς προς όλα τα σημεία του μαθητικού ορίζοντα, έτοιμοι να γραπώσουν τον πρώτο παραβάτη,
που θα τολμούσε να διαταράξει την ησυχία της τάξης.
Ό,τι όμως και να έκαναν, το πεπρωμένον του Παπά Νάρκισσου ήτο αδύνατον
να αποφευχθεί. Τα γέλια, τα πειράγματα και η καζούρα που ακολουθούσαν μετά την ανάγνωση του αποσπάσματος έμοιαζαν με το τσουνάμι που σκάει ξαφνικά στην ακτή παρασέρνοντας ό,τι βρει στο διάβα του. Οι επίμαχες φράσεις εκτοξεύονταν υπούλως σαν φαρμακερά βέλη προς κάθε κατεύθυνση και η θάλασσα των κουρεμένων κεφαλών αγρίευε απειλητικά , έτοιμη να καταπιεί τον διδάσκοντα, που έχανε προς στιγμήν τα αβγά και τα πασχάλια φωνάζοντας επί ματαίω τη συνήθη λέξη των παλαιών εκπαιδευτικών "σκασμός!".
Μόνον όταν ο φιλόλογος κατέφευγε στα μεγάλα μέσα και τσιμπούσε τον πιο ζωηρό στέλνοντάς τον στο Διευθυντή, τότε κάπως ηρεμούσε η κατάσταση και το μάθημα συνεχιζόταν τσάτρα πάτρα έως το τέλος της διδακτικής ώρας.
Με το χτύπημα όμως του κουδουνιού, το αλαλούμ του Παπά Νάρκισσου μεταφερόταν στην αυλή του σχολείου, όπου οι ξεσαλωμένοι γυνασιόπαιδες έβγαζαν το άχτι τους πάνω σε όσους δε χώνευαν, αλλά πιο συχνά στους αδυνάτους .
"Ρε, σεις , ο Τσιτσιρίδης τον παίρνει ή δεν τον παίρνει;", φώναζε στην ομήγυρη ο πιο θηριώδης απ' αυτούς, έχοντας γραπώσει από το σβέρκο ένα πρωτάκι, που μάταια χτυπιόταν να ξεφύγει απ' τις χερούκλες του.
"Τον παίρνει και τον καλοπαίρνει!", απαντούσε εν χορώ η τσακαλοπαρέα.
"Ε, τότε του αξίζει ένα γερό κωλοδάχτυλο!" έλεγε το θηρίο και προσπαθούσε να κατεβάσει το παντελόνι του μικρού, που σπάραζε και στριφογυρνούσε σαν χταπόδι , για να αποφύγει την ατίμωση.
Συνήθως τα επεισόδια τέλειωναν με την εμφάνιση του επιστάτη, που σαν τον από μηχανής θεό της αρχαίας τραγωδίας εμφανιζόταν στην κατάλληλη στιγμή και με μερικές σφαλιάρες ή κλωτσιές έβαζε τα πράγματα στη θέση τους και απελευθέρωνε το άμοιρο πρωτάκι.
Όμως ουαί κι αλίμονο αν στη θέση του επιστάτη εμφανιζόταν κάποιος από τους εφημερεύοντες καθηγητές. Τότε το πράμα είχε τη συνέχειά του στο Γραφείο, όπου μεταφερόταν πιασμένος απ' το αυτί ο δράστης. Και τότε ποιος θα έβλεπε το Θεό και δε θα τον φοβόταν!Με το Γυμνασιάρχη να εκτοξεύει τους κεραυνούς του ως νέος Δίας και τις πενθήμερες αποβολές να είναι τα συνηθισμένα φιλοδωρήματα προς τους ταραξίες, αν και μερικές φορές η τιμωρία έπαιρνε τη μορφή καταπέλτη, που εκτόξευε τον παραβάτη εκτός σχολείου.
Παροιμιώδης είναι ποινή της "διά παντός απομακρύνσεως εκ του ημετέρου σχολικού περιβάλλοντος", που επιβλήθηκε σε ένα μαθητή κάποιου Γυμνασίου της Νέας Σμύρνης, διότι "προσέβαλε διά αήθων πράξεων και θωπειών την ιεράν μνήμην του εθνικού ημών ανδρός και συγγραφέως Δημητρίου Βικέλα".
σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα, να διδάξουν στη δευτέρα Γυμνασίου
το συμπαθητικό διήγημα του Βικέλα.
Ολόκληρα σχέδια επί χάρτου έκαναν επί μέρες σχετικά με το πώς
θα ελέγξουν την κατάσταση από την αναμενόμενη έκκρηξη γέλωτος
που θα ακολουθούσε ύστερα από τον πρώτο αιφνιδιασμό της ανάγνωσής του.
Οι περισσότεροι επέλεγαν τη μέθοδο της "λούφας και παραλλαγής" . Έμπαιναν δηλαδή μέσα στην τάξη και διέταζαν τους μαθητές να βγάλουν το βιβλίο των Νέων Ελληνικών. Tους έλεγαν ύστερα να γυρίσουν στη σελίδα τάδε και έδιναν διορία 10-15 λεπτών , για να διαβάσουν το διήγημα, ενώ αυτοί στέκονταν όρθιοι στην έδρα, επιβλέποντας ως κέρβεροι τη θάλασσα των κουρεμένων με την ψιλή κεφαλών που υποκρίνονταν τους αναγνώστες.
Μερικοί αποφάσιζαν να δώσουν την ηρωική μάχη της μετωπικής σύγκρουσης
με τον αντίπαλο. Έπαιρναν το βιβλίο στα χέρια και διάβαζαν το διήγημα οι ίδιοι.
Η τεχνική που ακολουθούσαν ήταν σχεδόν πανομοιότυπη: μιμούμενοι τον παροιμιώδη ιερωμένο ήρωα του Κοραή, Παπατρεχάλιζαν την εισαγωγή, ρίχνοντας τον τόνο της φωνής τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε ήταν αδύνατο αυτή να ακουστεί πέραν των δύο μέτρων. Όταν όμως ξεπερνούσαν το σκόπελο με τις ύπουλες εκφράσεις, ανέβαζαν αυτομάτως την ένταση της φωνής , η ροή της ανάγνωσης γινόταν κανονική και η χροιά του λόγου τους αποκτούσε την αρμόζουσα δραματικότητα που απαιτούσε το ξετύλιγμα της πλοκής του έργου.
Κάποιοι μάλιστα , προκειμένου να έχουν καλύτερη εποπτεία της τάξης, αποστήθιζαν τις οκτώ αράδες της εισαγωγής και τις απάγγελλαν μηχανικά περιστρέφοντες τους οφθαλμούς τους ως προβολείς προς όλα τα σημεία του μαθητικού ορίζοντα, έτοιμοι να γραπώσουν τον πρώτο παραβάτη,
που θα τολμούσε να διαταράξει την ησυχία της τάξης.
Ό,τι όμως και να έκαναν, το πεπρωμένον του Παπά Νάρκισσου ήτο αδύνατον
να αποφευχθεί. Τα γέλια, τα πειράγματα και η καζούρα που ακολουθούσαν μετά την ανάγνωση του αποσπάσματος έμοιαζαν με το τσουνάμι που σκάει ξαφνικά στην ακτή παρασέρνοντας ό,τι βρει στο διάβα του. Οι επίμαχες φράσεις εκτοξεύονταν υπούλως σαν φαρμακερά βέλη προς κάθε κατεύθυνση και η θάλασσα των κουρεμένων κεφαλών αγρίευε απειλητικά , έτοιμη να καταπιεί τον διδάσκοντα, που έχανε προς στιγμήν τα αβγά και τα πασχάλια φωνάζοντας επί ματαίω τη συνήθη λέξη των παλαιών εκπαιδευτικών "σκασμός!".
Μόνον όταν ο φιλόλογος κατέφευγε στα μεγάλα μέσα και τσιμπούσε τον πιο ζωηρό στέλνοντάς τον στο Διευθυντή, τότε κάπως ηρεμούσε η κατάσταση και το μάθημα συνεχιζόταν τσάτρα πάτρα έως το τέλος της διδακτικής ώρας.
Με το χτύπημα όμως του κουδουνιού, το αλαλούμ του Παπά Νάρκισσου μεταφερόταν στην αυλή του σχολείου, όπου οι ξεσαλωμένοι γυνασιόπαιδες έβγαζαν το άχτι τους πάνω σε όσους δε χώνευαν, αλλά πιο συχνά στους αδυνάτους .
"Ρε, σεις , ο Τσιτσιρίδης τον παίρνει ή δεν τον παίρνει;", φώναζε στην ομήγυρη ο πιο θηριώδης απ' αυτούς, έχοντας γραπώσει από το σβέρκο ένα πρωτάκι, που μάταια χτυπιόταν να ξεφύγει απ' τις χερούκλες του.
"Τον παίρνει και τον καλοπαίρνει!", απαντούσε εν χορώ η τσακαλοπαρέα.
"Ε, τότε του αξίζει ένα γερό κωλοδάχτυλο!" έλεγε το θηρίο και προσπαθούσε να κατεβάσει το παντελόνι του μικρού, που σπάραζε και στριφογυρνούσε σαν χταπόδι , για να αποφύγει την ατίμωση.
Συνήθως τα επεισόδια τέλειωναν με την εμφάνιση του επιστάτη, που σαν τον από μηχανής θεό της αρχαίας τραγωδίας εμφανιζόταν στην κατάλληλη στιγμή και με μερικές σφαλιάρες ή κλωτσιές έβαζε τα πράγματα στη θέση τους και απελευθέρωνε το άμοιρο πρωτάκι.
Όμως ουαί κι αλίμονο αν στη θέση του επιστάτη εμφανιζόταν κάποιος από τους εφημερεύοντες καθηγητές. Τότε το πράμα είχε τη συνέχειά του στο Γραφείο, όπου μεταφερόταν πιασμένος απ' το αυτί ο δράστης. Και τότε ποιος θα έβλεπε το Θεό και δε θα τον φοβόταν!Με το Γυμνασιάρχη να εκτοξεύει τους κεραυνούς του ως νέος Δίας και τις πενθήμερες αποβολές να είναι τα συνηθισμένα φιλοδωρήματα προς τους ταραξίες, αν και μερικές φορές η τιμωρία έπαιρνε τη μορφή καταπέλτη, που εκτόξευε τον παραβάτη εκτός σχολείου.
Παροιμιώδης είναι ποινή της "διά παντός απομακρύνσεως εκ του ημετέρου σχολικού περιβάλλοντος", που επιβλήθηκε σε ένα μαθητή κάποιου Γυμνασίου της Νέας Σμύρνης, διότι "προσέβαλε διά αήθων πράξεων και θωπειών την ιεράν μνήμην του εθνικού ημών ανδρός και συγγραφέως Δημητρίου Βικέλα".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου