Playlist / Τα ραδιόφωνα αποκλείουν καλλιτέχνες και ρεπερτόρια – Θα πάμε το θέμα στη βουλή λένε οι δημιουργοί
Το ότι στην εποχή της playlist, παίζονται λίγα τραγούδια στα ραδιόφωνα, συχνά επαναλαμβανόμενα, ήταν κοινό μυστικό. Αυτό που αποκάλυψε η έρευνα της ΕΔΕΜ (Ενωση Δικαιούχων Έργων Μουσικής) είναι πως ο αριθμός των τραγουδιών που παίζει ετησίως ένας ραδιοφωνικός σταθμός είναι εξωφρενικά μικρός, σε κάποιες περιπτώσεις δεν ξεπερνά τα 344 τραγούδια τη στιγμή που στο ετήσιο πρόγραμμα χωρούν 146.000 τίτλοι.
Η διευθύντρια της ΕΔΕΜ Λούκα Κατσέλη, μιλώντας στην ΕΦΣΥΝ τόνισε πως η συνθήκη αυτή «… στερεί εισόδημα από τους δημιουργούς, ενώ ματαιώνει, αν όχι εξαλείφει, το κίνητρο της δημιουργίας. Οταν ακούγονται τόσο λίγα τραγούδια από τα ραδιόφωνα, όταν αποκλείονται ολόκληρα είδη και ρεπερτόρια, μοιραία –χωρίς να το έχουν οι ίδιοι επιδιώξει ή επιβάλει– κάποιοι λίγοι επωφελούνται έναντι των πολλών».
Ο Διονύσης Τσακνής από τη μεριά του, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕΜ, μιλώντας στο tvxs τόνισε πως «Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί νοικιάζουν δημόσιες συχνότητες και είναι υποχρεωμένοι από το νόμο να πληρούν προδιαγραφές. Αυτό που συμβαίνει είναι καταπάτηση, γι’ αυτό η ΕΔΕΜ θα φτάσει το θέμα και στη βουλή». Η μουσικολόγος και ραδιοφωνική παραγωγός Όλγα Λασκαράτου, συνέβαλε επίσης στο ρεπορτάζ που ακολουθεί, σταχυολογώντας τα ευρήματα του ντοκιμαντέρ της «Μια φωνή μέσα στη νύχτα» που διερευνά το ραδιοφωνικό τοπίο στην εποχή της playlist. Δυστυχώς δεν είχαμε επώνυμα θέση από εκπροσώπους ραδιοφώνων, καταγράψαμε ωστόσο την άλλη άποψη από όσους μας μίλησαν off the record.
Πολλοί ακροατές δεν γνωρίζουν πως τα ραδιόφωνα επαναλαμβάνουν λίστες τραγουδιών, όπως παραδέχεται στο ντοκιμαντέρ της Λασκαράτου η ραδιοφωνική παραγωγός Μαργαρίτα Μυτιληναίου. Το μοντέλο αυτό εισάγεται από την Αμερική στα ελληνικά ποπ ραδιόφωνα το 2002. Τη μόδα καθιέρωσε ο Village ένας σταθμός που εκτοξεύεται ξαφνικά στο 13%. Ο Νίκος Νικολακόπουλος που διετέλεσε διευθυντής σε πολλά ραδιόφωνα εξηγεί στο ντοκιμαντέρ το μυστικό της επιτυχίας. Ο σταθμός κάνει έρευνα προκειμένου να απευθυνθεί σε στοχευμένο κοινό. Περιορίζεται σε γνωστά τραγούδια που επαναλαμβάνονται με συγκεκριμένο τρόπο. Ο Μελωδία αντιστέκεται αλλά τελικά ακολουθεί κι αυτός τη νέα κατάσταση το 2010 προκειμένου να ανταγωνιστεί τους σταθμούς ιδίου ρεπερτορίου. Το έργο αναλαμβάνει ο Νίκος Νικολακόπουλος, αναλαμβάνοντας τη θέση του Οδυσσέα Ιωάννου.
Κάπου εκεί τελειώνει για την πλειοψηφία των σταθμών η ανεξαρτησία του παραγωγού που είχε το δικαίωμα να συνθέσει το δικό του σύμπαν και να προσελκύσει τους δικούς του μύστες. Ο παραγωγός παίρνει μια έτοιμη και μελετημένη λίστα και παρεμβαίνει για να δώσει προσκλήσεις και να να απευθύνει χαιρετισμούς. Η εποχή του παραγωγού storyteller έσβησε με εξαίρεση δημόσια, κομματικά και δημοτικά ραδιόφωνα. «Έχω αρχίσει να φεύγω από το ραδιόφωνο πια γιατί ξέρω ότι δεν θα εκπλαγώ, δεν θα αποτελέσει ένα βίωμα για μένα» θα πει ο Φοίβος Δεληβοριάς αλλά όπως παραδέχονται και στελέχη σταθμών στο tvxs δεν είναι ο μόνος. Οι νέοι δεν έχτισαν ποτέ σχέση με το μέσο που λάτρεψαν οι προηγούμενες γενιές.
Δ. Τσακνής: Οι νέοι δημιουργοί ξεκινούν σε ένα περιβάλλον λογοκρισίας
H ΕΔΕΜ εξέτασε για όλο το 2022 το playlist σε 20 μουσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αττικής: 9 με ξενόγλωσσο ρεπερτόριο, 9 με ελληνικό και 2 με μικτό που παίζουν και ελληνικά και ξένα τραγούδια. Τα τρία έντεχνα ραδιόφωνα παράδειγμα που εξέτασε η ΕΔΕΜ («Μελωδία 99.2», «Μέντα 88», «Δίεση 101.3») έχουν πολλά κοινά σημεία στα ρεπερτόρια που αναμεταδίδουν. Ο «Δίεση 101.3» έπαιξε όλη τη χρονιά μόλις 867 τραγούδια, ο «Μέντα 88» 1.004 και ο «Μελωδία 99.2» 1.789 τραγούδια. Ο σταθμός με τον μεγαλύτερο πλουραλισμό στις επιλογές είναι το Δεύτερο Πρόγραμμα με 29.553 τραγούδια στο 2022, δηλαδή 81 νέα τραγούδια κάθε ημέρα.
Εδώ ο αντίλογος από την πλευρά των ραδιοφώνων, περιστρέφεται γύρω από το ερώτημα «Γιατί κανείς δεν μιλάει για τις ακροαματικότητες; Οι σταθμοί που κινούνται αυστηρά στη μεθοδολογία επιλογής της play list είναι στις πρώτες θέσεις, γεγονός που σημαίνει πως γνωρίζουν καλύτερα τι θέλει το κοινό και αυτό με τη σειρά του τους επιβραβεύει».
Άλλη άποψη έχει ο Διονύσης Τσακνής, ο οποίος εξηγεί στο tvxs πως ξεκίνησε η έρευνα της ΕΔΕΜ και τι συμπεράσματα έχουν εξαχθεί έως σήμερα.
«Υπήρχαν παράπονα από τους δημιουργούς χρόνια για τον αποκλεισμό μεγάλων ρεπερτορίων αλλά και νέων δημιουργών από τα ραδιόφωνα. Έτσι αποφασίσαμε να το ερευνήσουμε. Πήραμε αρχικά στοιχεία από το Media Inspector έναν μηχανισμό καταγραφής των προγραμμάτων, για το τι παίζουν όλα τα ραδιόφωνα σε όλη την Ελλάδα. Είναι ένα εργαλείο βάσει του οποίου υπολογίζονται οι αμοιβές μας από τη δημόσια εκτέλεση. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι στη διάθεση των οργανισμών που τα αγοράζουν. Δεν τα δίνει δωρεάν.
Όταν είδαμε την πραγματικότητα σε αριθμούς, δημιουργήθηκαν ερωτήματα τα οποία οδήγησαν το ΔΣ σε μια περαιτέρω έρευνα. Το αποτέλεσμα της έρευνας ήταν αυτό που δημοσιοποιήθηκε. Κι επειδή υπήρχε μια εύλογη αναμονή από το ΔΣ μήπως η κατάσταση αλλάξει, όχι μόνο δεν άλλαξε αλλά πήγε προς το χειρότερο. Έτος με έτος, συρρικνώνεται το ελληνικό ρεπερτόριο ως προς την εκπροσώπηση του. Φτάσαμε σταθμός να παίζει 400 τραγούδια το χρόνο.
Δηλαδή αν κατά μέσο όρο τα ραδιόφωνα παίζουν 120-130 τραγούδια την ημέρα και το διαιρέσουμε, κάθε 3 μέρες παίζει τα ίδια ακριβώς τραγούδια. Θαρρείς ότι ακούς μία λούπα. Με αποτέλεσμα ιδιαίτερα νεότεροι συνάδελφοι να αδικούνται κατάφορα».
Ποιες είναι οι ηχηρές απουσίες από τα ερτζιανά;
Δεν παίζεται καθόλου νέο ρεπερτόριο πλην διαφημιστικών των εταιρειών που πληρώνουν για επιπλέον μεταδόσεις. Οπότε το θέμα είναι πολύ πιο σοβαρό από αυτό μας έκανε να ξεκινήσουμε την έρευνα. Δεν παίζονται νέοι δημιουργοί, αλλά λείπει και μεγάλο μέρος κλασικού ρεπερτορίου. Προς τιμή του το δημόσιο ραδιόφωνο παίζει 28.000 τραγούδια. Δεν μπορεί ένα ιδιωτικό να μεταδίδει 480 το χρόνο! Και στο λέει ένας άνθρωπος που έχει διαχρονικό ρεπερτόριο και με περιλαμβάνουν.
Δεν είναι δυνατό να μην ακούγεται Θεοδωράκης Χατζιδάκ
ις, Ξαρχάκος, Βαμβακάρης… παρά ένα τραγούδι στις 4 το πρωί![....................................................]ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου