20 καλά αστυνομικά που δεν ξεπερνούν τις 150 σελίδες
επιλέγει ο Μάρκος Κρητικός
Μια επιλογή από είκοσι βιβλία, όλα σπουδαίων συγγραφέων, που αποδεικνύουν ότι δεν χρειάζονται πολλές σελίδες για να γραφτεί μια καλή αστυνομική ιστορία. Γιατί, όπως διερωτάται ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες στις Μυθοπλασίες ( Άπαντα τα πεζά, Εκδόσεις Πατάκη), «Ποιος ο λόγος να γράψεις ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, όταν μπορείς να γράψεις την περίληψή του ή, έστω, ένα σχόλιο;»
Elmore Leonard – Όταν οι γυναίκες βγαίνουν να χορέψουν
Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης
Άγρα (2013)
σελ. 31
O Έλμορ Λέοναρντ, με πάνω από σαράντα αστυνομικά μυθιστορήματα και πολλά κινηματογραφικά σενάρια στο ενεργητικό του, έχει λάβει τον τίτλο του του Grand master από την Ένωση Συγγραφέων Μυστήριου της Αμερικής. To Get shorty, –Πιάστε τον κοντό, ο ελληνικός τίτλος της ταινίας– το Out of sight και το Rum punch στο οποίο βασίστηκε το Jackie Brown του Κουέντιν Ταραντίνο, είναι τα βιβλία του που έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Η απολαυστική ιστορία Όταν οι γυναίκες βγαίνουν να χορέψουν επιλέχτηκε στα καλύτερα αστυνομικά διηγήματα της Αμερικής για το 2003, ενώ το 2010 συμπεριελήφθη στην ανθολογία «The best American Noir of the Century». Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια πολυτελή βίλα, στο κοσμοπολίτικο Παλμ Μπητς, όπου μια πρώην στριπτιζέζ που έχει παντρευτεί έναν επιτυχημένο Πακιστανό πλαστικό χειρουργό και η Κολομβιανή υπηρέτριά της σχεδιάζουν μια δολοφονία. «Μια διδακτική ιστορία για το πόσο πρέπει κανείς να προσέχει τι ακριβώς εύχεται να του συμβεί» θα γράψει ο Τζέιμς Ελρόι. Ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μικρής φόρμας που έχω διαβάσει, με ευφυές μαύρο χιούμορ και ανατρεπτικό τέλος.
Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος
Οι εκδόσεις των συναδέλφων (2012)
σελ. 65
O Πέδρο Αντόνιο δε Αλαρκόν ήταν ακαδημαϊκός, πολιτικός και μυθιστοριογράφος του 19ου αιώνα. Το καρφί παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον, γιατί θεωρείται το πρώτο δείγμα της ισπανικής αστυνομικής λογοτεχνίας, στο οποίο οι μελετητές εντοπίζουν κοινά στοιχεία με το διήγημα Οι φόνοι της οδού Μοργκ, του Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Ο Φελίπε, αφηγητής της ιστορίας, θα επισκεφτεί τον παλιό συμφοιτητή του, Χοακίν Θάρκο, δικαστή σε μια κωμόπολη της Κόρδοβας. Κατά την παρουσία τους σε μια κηδεία θα πέσει στην αντίληψή τους στον χώρο εκταφής, μια νεκροκεφαλή που τη διαπερνούσε ένα σιδερένιο καρφί. «Το πλατύ κεφάλι του καρφιού προεξείχε στην κορυφή της, ενώ η μύτη έβγαινε από εκεί που βρισκόταν ο ουρανίσκος». Ο δικαστής σε ρόλο ντετέκτιβ, θα διεξάγει αστυνομική έρευνα για να φέρει στο φως τις σκοτεινές πτυχές του φρικτού, ατιμώρητου εγκλήματος. Ένα ρομαντικό διήγημα μυστηρίου όπου ο συγγραφέας με δημοσιογραφική καταγραφή των γεγονότων, προσδίδει αληθοφάνεια σε μια ιστορία διαβολικών συμπτώσεων και με καίριες και διεισδυτικές παρατηρήσεις στην ανθρώπινη συμπεριφορά, αναδεικνύει διαχρονικά ηθικά διλήμματα.
Luis Sepulveda – Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Opera (1998)
σελ. 69
Ο πολυβραβευμένος Χιλιανός συγγραφέας Λούις Σεπούλδεβα, επαναστάτης –μέλος της Διεθνούς Ταξιαρχίας «Σιμόν Μπολιβάρ»- και ακτιβιστής της Greenpeace έχασε το 2020 τη μάχη με τη νόσο COVID-19. Στη χούντα του Πινοσέτ καταδικάστηκε σε πολυετή κάθειρξη, βασανίστηκε και αποφυλακίστηκε τελικά με παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας. «Ο μεγάλος συγγραφέας της μικρής φόρμας» θεωρείται από τους σπουδαιότερες προσωπικότητες της Λατινικής Αμερικής. Στο ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer παρακολουθούμε την τελευταία εβδομάδα ενός επαγγελματία δολοφόνου πριν αποσυρθεί. Όμως, η μοίρα επιφυλάσσει μια παράξενη υπόθεση που θα αποκαλύψει μια απρόσμενη πλευρά του φαινομενικά αδίστακτου πρωταγωνιστή και θα τον φέρει αντιμέτωπο με ηθικά διλήμματα και με το ερώτημα, αν μπορεί έστω και την τελευταία στιγμή, να αλλάξει το πεπρωμένο του. Ένα ψυχολογικό νουάρ, από έναν εξαιρετικό συγγραφέα που έχει τιμήσει κατ’ επανάληψη το αστυνομικό είδος έστω και ως αφορμή για να καταδείξει την κοινωνική αδικία. Ο αναγνώστης παρασύρεται στον κόσμο ενός σύνθετου και αντιφατικού χαρακτήρα και προβληματίζεται για την άρρηκτη συνύπαρξη του καλού με το κακό και την αδήριτη ανάγκη της επιβίωσης, μέσα από την αναζήτηση της προσωπικής λύτρωσης.
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Άγρα (2002)
σελ. 93
Ο μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας και εκδότης, Μαξ Άουμπ, ήταν μια ιδιαίτερη προσωπικότητα της ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Οι Παραδειγματικοί φόνοι, το πιο διαδομένο βιβλίο του στον κόσμο, έχει τιμηθεί στη Γαλλία με το Μέγα Βραβείο Μαύρου Χιούμορ. Πρόκειται για περίπου εκατό κείμενα-απολογίες δολοφόνων, που διέπραξαν τα εγκλήματά τους με διάφορους τρόπους και μεγάλη ποικιλία ευφάνταστων κινήτρων. Όπως μας ενημερώνει ο Αχιλλέας Κυριακίδης –σε ένα από τα τρία επίμετρα που περιλαμβάνει η εξαιρετική έκδοση– είναι το εξοχότερο δείγμα ενός συγκεκριμένου είδους αστυνομικής (ή παρα-αστυνομικής) λογοτεχνίας, που βασίζεται στα περίφημα «φανταστικά τεκμήρια» και χαρακτηρίζεται με τον όρο docrimentary. Ο Μαξ Άουμπ αφού στον πρόλογο του βιβλίου επιχειρεί να παραπλανήσει τον αναγνώστη, ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για αληθινές ιστορίες, με θαυμαστή αφηγηματική οικονομία «αναδεικνύει το ευφρόσυνο ύφος αυτού που σχεδιάζει ένα φόνο αλλά και την αυτάρεσκη βεβαιότητά του ότι ο φόνος τον οποίο σχεδιάζει, θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία». Ευφυές, κατάμαυρο και απολαυστικό!
Abdon Ubidia – Σιωπηλή σαν το θάνατο
Μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη
Carnivora (2020)
σελ. 101
Ο γνωστός στην Ελλάδα συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Αμπδόν Ουμπίδια, από το Εκουαδόρ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης λογοτεχνίας στη χώρα του. Στη νουβέλα του Σιωπηλή σαν το θάνατο, ένας μεσήλικας γιατρός, σε κρίση ηλικίας και σε διάσταση με την οικογένειά του απομονώνεται στο σπίτι του στην πόλη Κίτο με σκοπό να ξαναβρεί τον εαυτό του. Αλλά ένα βράδυ χάνει την ηρεμία του όταν αντιλαμβάνεται ότι ένας νέος, αινιγματικός γείτονας σκοτώνει τον επίδοξο κλέφτη που επιχειρεί να εισβάλει στο σπίτι του. Ο γιατρός, σε ρόλο ντετέκτιβ, ανακαλύπτει ότι τα αίτια του φόνου σχετίζονται με το ένοχο παρελθόν του γείτονά του κατά την περίοδο της αργεντίνικης χούντας και αποφασίζει να αποδώσει ο ίδιος δικαιοσύνη. Ένα ανθρωποκεντρικό, πολιτικό και ψυχολογικό θρίλερ με φιλοσοφικές προεκτάσεις και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα όπου ο σπουδαίος στιλίστας της γραφής Αμπδόν Ουμπίδια, μέσω μιας καθηλωτικής αφήγησης στοχάζεται για την πρισματική οπτική της ηθικής.
Didier Daeninckx – Κανίβαλος
Μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη,
Oposito
σελ. 112
Γνωστός στην Ελλάδα κυρίως για το εμβληματικό μυθιστόρημά, Έγκλημα και μνήμη(Πόλις), ο Ντιντιέ Ντενένξ, άξιος επίγονος του γαλλικού polar, θα μας μεταφέρει σε μυθιστορηματική μορφή, γεγονότα που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της Διεθνούς Αποικιακής Έκθεσης, στο Παρίσι, τον Μάιο του 1931. O Γκοσενέ, ένας ιθαγενής Κανάκ, θα δραπετεύσει από το κλουβί του με την επιγραφή «ανθρωποφάγοι» και θα περιπλανηθεί στους δρόμους του Παρισιού αναζητώντας την αγαπημένη του, που έχει πέσει θύμα μιας μυστηριώδους ανταλλαγής των διοργανωτών της Έκθεσης με ένα τσίρκο στη Γερμανία(!) Αρκετά χρόνια αργότερα -τη δεκαετία του 1980- ο πρωταγωνιστής θα αφηγηθεί την ιστορία του σε δυο αντάρτες στη Νέα Καληδονία, κατά τη διάρκεια των βίαιων ταραχών μεταξύ των αυτόχθονων αυτονομιστών και της γαλλικής κυβέρνησης. Μια αντιρατσιστική νουβέλα που η υπόθεσή της βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, θλιβερά και ντροπιαστικά για το ανθρώπινο είδος, που παρότι σήμερα φαντάζει αδιανόητο, συνέβησαν μόλις πριν ενενήντα χρόνια, στον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο.
Μετάφραση: Μαριάννα Τζιαντζή
Ερατώ (1994)
σελ. 127
Ο Αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος Ρέιμοντ Τσάντλερ είναι από τους πρωτεργάτες του αμερικάνικου hard-boiled και δημιουργός του αρχετυπικού ιδιωτικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, ενός από τους πιο επιδραστικούς ήρωες στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Στη νουβέλα Αναζητώντας το κορίτσι, ο ντετέκτιβ Κάρναντυ ερευνώντας την εξαφάνιση ενός Έλληνα κουρέα για λογαριασμό της συζύγου του, θα συναντήσει σε ένα μπαρ στο Χάρλεμ τον θηριώδη Στηβ Σκάλα, ο οποίος μετά από οκτώ χρόνια που πέρασε στη φυλακή για ένοπλη ληστεία, ψάχνει απεγνωσμένα το πρώην κορίτσι του. Εκεί θα γίνει μάρτυρας ενός άγριου φόνου που θα τον οδηγήσει στην απόφαση να ακολουθήσει τα ίχνη του αινιγματικού κοριτσιού. Η νουβέλα Αναζητώντας το κορίτσι που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Black Mask, το 1937, είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του σκληρού αμερικάνικου αστυνομικού, συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά στα οποία οφείλεται η μεγάλη επιτυχία των μυθιστορημάτων που ακολούθησαν, με πρωταγωνιστή τον Φίλιπ Μάρλοου, ενώ η πλοκή της αποτέλεσε τη βάση του εμβληματικού μυθιστορήματος, Αντίο γλυκιά μου.
Paco Ignacio Taibo II – Όταν οι νεκροί χορεύουν
Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος
Άγρα (2020)
σελ. 128
O Ισπανό-Μεξικανός συγγραφέας, ιστορικός και πολιτικός ακτιβιστής, Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο II, είναι ο θεμελιωτής του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος της Λατινικής Αμερικής και ιδρυτής του διάσημου, ετήσιου θερινού φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Semana Negra, στη γενέτειρά του Χιχόν, της Ισπανίας. Η εννέα περιπέτειες της σειράς με πρωταγωνιστή τον μονόφθαλμο ιδιωτικό ντετέκτιβ ‘Εκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, τον έκαναν δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Στο μυθιστόρημα Όταν οι νεκροί χορεύουν, δάσκαλοι απεργοί έχουν ξεκινήσει από τον Νότο της χώρας μια πορεία διαμαρτυρίας με προορισμό το κέντρο της Πόλης του Μεξικού. Η κυβέρνηση για να καταστείλει τη δράση τους συλλαμβάνει τον ηγέτη των απεργών και τον οδηγεί στη φυλακή, για έναν φόνο που ποτέ δεν έχει διαπράξει. Μια νεαρή δικηγόρος και ακτιβίστρια προσλαμβάνει τον Μπελασκοαράν για να αποδείξει ότι ο κατηγορούμενος απεργός έχει πέσει θύμα πλεκτάνης. Ένα πολιτικοκοινωνικό νουάρ με στοιχεία μαύρου χιούμορ όπου ο συγγραφέας –όπως συνηθίζει στα βιβλία του– χρησιμοποιεί την αστυνομική ίντριγκα ως αφορμή για να καταδείξει τις σκοτεινές μεθοδεύσεις του κρατικού μηχανισμού και τον αυταρχισμό της εξουσίας.[..................................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου