Η Μυρσίνη Ζορμπά των 25 κλασικών ή αναπάντεχων βιβλιοφιλικών ερωτήσεων (12 Μαρτίου 2016 )

 

Διαβάζοντας με τη Μυρσίνη Ζορμπά

bookpress.gr 

7–9 λεπτά

---

Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Η Μυρσίνη Ζορμπά απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Με έχει απορροφήσει η μελέτη βιβλίων που έχουν σχέση με την κοινωνιολογία της κουλτούρας και τις πολιτισμικές πρακτικές, του L. Fleury, του R. Hewison, του J. McGuigan, συγγραφέων που δεν έχουν δυστυχώς μεταφραστεί στα ελληνικά , αλλά που είναι σημαντικοί για να αντιληφθούμε πώς αναλύεται το σύγχρονο πολιτισμικό πεδίο, οι στάσεις και οι αναπαραστάσεις μας.

Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Ευτυχώς που υπάρχει το Amazon.

Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Άλλοτε τυχαία, άλλοτε από διαίσθηση, από περιέργεια, επειδή αποτελούν τον κρίκο σε μια διανοητική αλυσίδα στην οποία είμαι δεμένη, αλλά κι από ελαφρότητα, διαφυγή, την ποίηση και τα αστυνομικά, από βιασύνη, κατεβαίνοντας την Ασκληπιού και μπαίνοντας για μια επίσκεψη αστραπή στην Πολιτεία, ψάχνοντας σε βιβλιογραφικές βάσεις, σε υποσημειώσεις άλλων αδελφών βιβλίων, σε κριτικές, από το φόβο μην ξεμείνω από βιβλία – κάτι σαν τους καπνιστές.

Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Ναι, κουβαλάω πάντοτε ένα για την εύκαιρη ώρα.

Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Διαβάζω όπου βρω ένα παγκάκι χρόνου όπου κι αν είναι, λ.χ. στη μικρή ή μεγαλύτερη καθυστέρηση μιας συνάντησης στη γωνία του δρόμου, πλάι στην κατσαρόλα που ακόμη βράζει, περιμένοντας το λεωφορείο που καθυστερεί, στον προθάλαμο της γυναικολόγου που αργεί τα ραντεβού περισσότερο κι απ' τα λεωφορεία.

Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Η στάση εξαρτάται από τον σύντροφο, εννοώ το βιβλίο στο οποίο παραδίνεσαι. Υπάρχουν τα μεγάλα και βαριά που σου ζητάνε γραφείο και σημειώσεις, τα λεπτά της ποίησης που θέλουν κουνιστή πολυθρόνα στραμμένη στο παράθυρο με τις νεραντζιές, κι άλλα που γλιστρούν απ' τα χέρια καθώς σε παίρνει γλυκά ο ύπνος, συνήθως τα μυθιστορήματα,  αλλά έχω καιρό να διαβάσω μυθιστόρημα.

Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Επειδή μένω στο ίδιο σπίτι στα Εξάρχεια πολλά χρόνια, οι γείτονες γνωρίζουν το μυστικό μου. Κάθε τόσο αποχαιρετώ βιβλία που ξέρω πως ο χρόνος που κατανάλωσα μαζί τους ήταν μοναδικός και δεν θα επιστρέψει σαν νοσταλγία, οπότε τα συνοδεύω ως την πόρτα και κείνα ταξιδεύουν σε άλλες αγκαλιές. Είναι μια συνήθεια που με έχει κάνει φίλη με γείτονες και περαστικούς, καθώς συχνά όταν με βλέπουν μου λένε τις εντυπώσεις τους από βιβλία που βρήκαν έξω από την πόρτα της αυλής μου και διάβασαν κι εκείνοι, γνωρίζοντας από πού κρατούσε η σκούφια τους. Είναι λίγο σαν γλυκιά συμμορία, συνενοχή μάλλον.

Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Είναι τόσο ανοργάνωτη, που βρίσκω τα βιβλία που ψάχνω μόνο με κλειστά μάτια.

Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Υποφέρουν, ταλαιπωρούνται, τα ξεθεώνω. Μερικές φορές όταν βλέπω εκείνο το γκραφίτι που λέει «βασανίζομαι» σκέφτομαι πως το έχουν γράψει τα δικά μου βιβλία.

Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Ε, ναι! Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό είναι το Ημερολόγιο ενός διαφθορέα, του Κίρκεγκορ αλλά και του Μάρκες τα Εκατό χρόνια μοναξιάς κι άλλα αρκετά όπως τα κείμενα του Γκράμσι, της Μέλπως Αξιώτη το Θέλετε να χορέψομε Μαρία, τα ποιήματα της Δημουλά, όλα, τα διηγήματα του Σωτήρη Δημητρίου και του Μισέλ Φάις...

Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Πολύ συχνά, είμαι άστατη και άπιστη αλλά, κυρίως, αποενοχοποιημένη. Εσείς θα συνεχίζατε να κάνετε στενή παρέα με κάποιον που βαριέστε;

Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Όχι.

Έχετε πετάξει ποτέ βιβλίο σε άνθρωπο από τα νεύρα σας;
Ποτέ, προτιμώ τα πιάτα.

Στα σκουπίδια;
Το θεωρώ μεγάλη σκληρότητα.

Κάνετε δώρο βιβλία;
Ναι, κυρίως παιδικά βιβλία σε ενήλικες φίλους, συνδέουν τα νήματα γλυκά και εσωτερικά.

Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Ναι, όταν ήμουν στο ΕΚΕΒΙ είχαμε οργανώσει όχι μόνο τις πρώτες Ομάδες Ανάγνωσης στον Έβρο το 1996, αν θυμάμαι καλά, με τη Μάρω Δούκα και τη Σούλα Χρυσανίδου, αλλά και την πρώτη συνάντηση αυτών των ομάδων. Έχω συμμετάσχει και σε άλλες ομάδες ανάγνωσης έκτοτε, με συνομήλικους αλλά και με παιδιά κι έχει τη δική της γοητεία αυτή η διαδικασία.

Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Ναι, κι έχω θυμώσει.

Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Ο Όλιβερ Τουίστ, οι Άθλιοι, το Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν, όλα πολύ κλάμα, και το απαγορευμένο Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι που το απολάμβανα μυστικά.

Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Όχι.

Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Στην Αλίκη. Είναι τόσο αλλόκοτη, σαν την εποχή μας.

Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με τον Tony Bennett, ένας οξυδερκή αναλυτή των πολιτισμικών σπουδών που έχει γράψει πολλά βιβλία, ανάμεσα στα οποία το αγαπημένο μου «Κουλτούρα, η επιστήμη ενός μεταρρυθμιστή» αλλά και με τον φοβερό Bruno Latour, «Ανασυναρμολογώντας το κοινωνικό», τον Peter Burke, Τι είναι πολιτισμική ιστορία που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά... θα ήθελα πολλούς και όχι έναν. Φαντάζομαι ένα μεγάλο τραπέζι με συγγραφείς που θα είχαν διαβάσει τα βιβλία ο ένας του άλλου/ης και θα συζητούσαν με πάθος γι' αυτά. Ένα γλέντι διανοητικής απόλαυσης.

Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» σχεδόν μαγικά τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία;
Πολύ συχνά. Άλλωστε, για να το αντιστρέψω, πιστεύω ότι βρίσκει κανείς ό,τι ψάχνει.

Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Οι λέξεις του Σαρτρ, που έφερναν στο φως τις εσωτερικές διεργασίες, διανοητικές και συναισθηματικές, ενός κλασικού διανοούμενου.

Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Το πολιτικό πορτραίτο της Ελλάδας. Κρίση και αποδόμηση του πολιτικού. Ένα συλλογικό έργο κοινωνικών επιστημόνων του ΕΚΚΕ από το οποίο μαθαίνει κανείς πολλά για τη σύγχρονη κατάστασή μας.

Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που ξετρελαίνεσαι να συνεχίσεις να διαβάζεις, που σε απασχολεί με όσα γράφει στα ενδιάμεσα του διαβάσματος, που καθυστερείς γιατί δεν θέλεις να τελειώσει, για το οποίο μιλάς στους φίλους σου, που είναι από τα πρώτα πράγματα που σκέφτεσαι όταν ξυπνάς το πρωί.

Info
Η Μυρσίνη Ζορμπά γεννήθηκε στην Αθήνα. Την περίοδο 1973-1992 εργάστηκε ως εκδότρια (εκδοτικός οίκος "Οδυσσέας") και στο ίδιο διάστημα μετάφρασε πολυάριθμα βιβλία πολιτικής επιστήμης από τα Ιταλικά. Το 1992 διορίστηκε σύμβουλος του Υπουργού Πολιτισμού για θέματα πολιτικής βιβλίου και ανάγνωσης και το 1994 διευθύντρια του νεοσύστατου Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, όπου υπηρέτησε για πέντε έτη. Έχει επίσης γράψει άρθρα και επιφυλλίδες σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά σχετικά με την πολιτική της Κοινότητας για το βιβλίο, το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης, κ.ά.