'Ενα αποκαλυπτικό άρθρο του Ευβοιώτη Βασίλη Λύκου , Δρα. Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Πανεπιστημίου Κρήτης και Μέλους Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ, δημοσιεύτηκε την Κυριακή 14 Ιουνίου 2020 στην εφημερίδα Documento. Θέμα του οι "σπάνιες γαίες" , τα σπανιότατα και άκρως επικίνδυνα ραδιενεργά στοιχεία που έχουν οι "αθώες" , κατά τα άλλα, ανεμογεννήτριες, όπως διατείνονται οι ξαφνικοί εραστές της "πράσινης ανάπτυξης" της κυβέρνησης των α(χ)ρίστων.
ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ
Βασίλης Λύκος
Το ξέρετε ότι απαραίτητα στοιχεία για την κατασκευή και λειτουργία μιας ανεμογεννήτριας (α/γ) είναι οι σπάνιες γαίες νεοδύμιο και δυσπρόσιο; Μάλιστα μια α/γ των 2 MW περιέχει, περίπου, 800 λίβρες (pounds) νεοδύμιο και 130 λίβρες (pounds) δυσπρόσιο (οι δύο μαγνήτες που υπάρχουν στην κεφαλή της πτερωτής αποτελούνται από σπάνιες γαίες). Για παράδειγμα στην πράσινη Δανία το 2015 υπήρχαν εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 5070 MW. Αν υποθέσουμε πως είναι όλες ανεμογεννήτριες των 2MW (οι ανεμογεννήτριες των 3 MW περιέχουν ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα σπάνιων γαιών: περίπου 2 τόνους ανά ανεμογεννήτρια) τότε οι περίπου 2535 ανεμογεννήτριες, που υπάρχουν, περιέχουν συνολικά 1014 τόνους νεοδύμιου και 164 τόνους δυσπρόσιου.
Αλλά τι είναι οι σπάνιες γαίες και πού τις βρίσκουμε; Σπάνιες Γαίες καλούνται στη Χημεία τα μέταλλα (χημικά στοιχεία) τα οξείδια των οποίων είναι γαιώδους μορφής και κλήθηκαν έτσι λόγω της εξαιρετικής σπανιότητάς τους. Αυτά τα μέταλλα, λέγονται και λανθανίδες εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον Περιοδικό πίνακα και παρουσιάζουν σχεδόν τις ίδιες φυσικές και χημικές ιδιότητες. Τα δε ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες εντοπίζονται κυρίως στην Κίνα, τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία και την Ινδία. Στη δε Κίνα υπάρχει το Bayan-Obo, το μεγαλύτερο «κοίτασμα» σπάνιων γαιών του κόσμου, που βρίσκεται στην Εσωτερική Μογγολία της Κίνας και διαθέτει περισσότερα από 40 εκατ. τόνους REE ορυκτών ενώ μετά από 40 και πλέον χρόνια εξόρυξης έχει αποληφθεί μόλις το 35% !
Μάλιστα μέχρι το 2011 η Κίνα ήταν ο αποκλειστικός παραγωγός
σπάνιων γαιών – πρώτων υλών για την κατασκευή α/γ. Και εδώ δεν αντέχω να
μην θέσω το ερώτημα: αν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ οδηγήσουν την Κίνα σε
οικονομικό αποκλεισμό λόγω SARS-Cov-2, ποιος θα προμηθεύει με πρώτες
ύλες τις πράσινες τεχνολογίες, που κυρίως χρησιμοποιούνται στο δυτικό
κόσμο;
Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει από την εξόρυξη και επεξεργασία των σπάνιων γαιών είναι η ραδιενέργεια που εκλύεται, η οποία συνδέεται με την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων ουρανίου (U) και θορίου (Th) και άλλων ραδιενεργών στοιχείων, που μολύνουν το έδαφος, τον υδροφόρο ορίζοντα και τον αέρα ακόμη και με το γνωστό μας CO2! Έχει υπολογισθεί πως για κάθε 1 τόνο σπάνιων γαιών παράγεται περίπου 1 τόνος αποβλήτων (wastes) τα οποία χρήζουν ειδικής μεταχείρισης ώστε αυτά να μην βλάψουν το περιβάλλον. Γι’ αυτό και δεν έχουμε εξόρυξη στην Ε.Ε. και τη Β. Αμερική όπου οι περιβαλλοντικοί κανόνες είναι ιδιαίτερα αυστηροί, απαιτούνται ειδικές αδειοδοτήσεις ενώ η περιβαλλοντική διαχείρισή τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρή… Βέβαια τελευταία τόσο η Νορβηγία όσο και η Σουηδία φαίνεται να το ψάχνουν ενώ έχει αρχίσει και «σκάβεται» η Βραζιλία…
Επομένως, σύμφωνα με τα παραπάνω, με κάθε α/γ που κατασκευάζουμε και εγκαθιστούμε για να μειώσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου και κυρίως το CO2 κάπου στη Ν. Ευρώπη την ίδια στιγμή καταστρέφονται ολόκληρα βουνά στην Κίνα και την Ινδία, μολύνεται το υπέδαφος ενώ εκλύεται στην ατμόσφαιρα CO2. Όμως ο πλανήτης μας είναι ένας, ενιαίος και μοναδικός. Και το πρόβλημα του μακρινού μας γείτονα πολύ γρήγορα μπορεί να φτάσει στην αυλή μας όπως είδαμε άλλωστε και πρόσφατα!
Επομένως οι α/γ όπως και οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, δεν είναι και τόσο «αθώες» αν εξετάσει κανείς ολόκληρο τον κύκλο ζωής των ορυκτών πρώτων υλών τους και της παραγόμενης πράσινης ενέργειας. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται λελογισμένη χρήση τους και διαχείριση με ολοκληρωμένο περιβαλλοντικά τρόπο (integrated) καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Για οποιαδήποτε χρήση εκτός από το όφελος πρέπει να εξετάζεται και το συνολικό κόστος.
Αν αποθεώσουμε τη χρήση της λεγόμενης πράσινης τεχνολογίας (και ειδικά εντατικά & μονοθεματικά) σε βάρος του περιβάλλοντος αλλά γενικότερα των δημοσίων αγαθών τότε τα υγειονομικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που θα σωρευτούν δυστυχώς στο εγγύς μέλλον στην ανθρωπότητα, θα είναι ανυπέρβλητα…
Σπάνιες γαίες - Βικιπαίδεια
ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ
Βασίλης Λύκος
Το ξέρετε ότι απαραίτητα στοιχεία για την κατασκευή και λειτουργία μιας ανεμογεννήτριας (α/γ) είναι οι σπάνιες γαίες νεοδύμιο και δυσπρόσιο; Μάλιστα μια α/γ των 2 MW περιέχει, περίπου, 800 λίβρες (pounds) νεοδύμιο και 130 λίβρες (pounds) δυσπρόσιο (οι δύο μαγνήτες που υπάρχουν στην κεφαλή της πτερωτής αποτελούνται από σπάνιες γαίες). Για παράδειγμα στην πράσινη Δανία το 2015 υπήρχαν εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 5070 MW. Αν υποθέσουμε πως είναι όλες ανεμογεννήτριες των 2MW (οι ανεμογεννήτριες των 3 MW περιέχουν ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα σπάνιων γαιών: περίπου 2 τόνους ανά ανεμογεννήτρια) τότε οι περίπου 2535 ανεμογεννήτριες, που υπάρχουν, περιέχουν συνολικά 1014 τόνους νεοδύμιου και 164 τόνους δυσπρόσιου.
Αλλά τι είναι οι σπάνιες γαίες και πού τις βρίσκουμε; Σπάνιες Γαίες καλούνται στη Χημεία τα μέταλλα (χημικά στοιχεία) τα οξείδια των οποίων είναι γαιώδους μορφής και κλήθηκαν έτσι λόγω της εξαιρετικής σπανιότητάς τους. Αυτά τα μέταλλα, λέγονται και λανθανίδες εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον Περιοδικό πίνακα και παρουσιάζουν σχεδόν τις ίδιες φυσικές και χημικές ιδιότητες. Τα δε ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες εντοπίζονται κυρίως στην Κίνα, τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία και την Ινδία. Στη δε Κίνα υπάρχει το Bayan-Obo, το μεγαλύτερο «κοίτασμα» σπάνιων γαιών του κόσμου, που βρίσκεται στην Εσωτερική Μογγολία της Κίνας και διαθέτει περισσότερα από 40 εκατ. τόνους REE ορυκτών ενώ μετά από 40 και πλέον χρόνια εξόρυξης έχει αποληφθεί μόλις το 35% !
Μάλιστα μέχρι το 2011 η Κίνα ήταν ο αποκλειστικός παραγωγός
σπάνιων γαιών – πρώτων υλών για την κατασκευή α/γ. Και εδώ δεν αντέχω να
μην θέσω το ερώτημα: αν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ οδηγήσουν την Κίνα σε
οικονομικό αποκλεισμό λόγω SARS-Cov-2, ποιος θα προμηθεύει με πρώτες
ύλες τις πράσινες τεχνολογίες, που κυρίως χρησιμοποιούνται στο δυτικό
κόσμο;Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει από την εξόρυξη και επεξεργασία των σπάνιων γαιών είναι η ραδιενέργεια που εκλύεται, η οποία συνδέεται με την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων ουρανίου (U) και θορίου (Th) και άλλων ραδιενεργών στοιχείων, που μολύνουν το έδαφος, τον υδροφόρο ορίζοντα και τον αέρα ακόμη και με το γνωστό μας CO2! Έχει υπολογισθεί πως για κάθε 1 τόνο σπάνιων γαιών παράγεται περίπου 1 τόνος αποβλήτων (wastes) τα οποία χρήζουν ειδικής μεταχείρισης ώστε αυτά να μην βλάψουν το περιβάλλον. Γι’ αυτό και δεν έχουμε εξόρυξη στην Ε.Ε. και τη Β. Αμερική όπου οι περιβαλλοντικοί κανόνες είναι ιδιαίτερα αυστηροί, απαιτούνται ειδικές αδειοδοτήσεις ενώ η περιβαλλοντική διαχείρισή τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρή… Βέβαια τελευταία τόσο η Νορβηγία όσο και η Σουηδία φαίνεται να το ψάχνουν ενώ έχει αρχίσει και «σκάβεται» η Βραζιλία…
Επομένως, σύμφωνα με τα παραπάνω, με κάθε α/γ που κατασκευάζουμε και εγκαθιστούμε για να μειώσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου και κυρίως το CO2 κάπου στη Ν. Ευρώπη την ίδια στιγμή καταστρέφονται ολόκληρα βουνά στην Κίνα και την Ινδία, μολύνεται το υπέδαφος ενώ εκλύεται στην ατμόσφαιρα CO2. Όμως ο πλανήτης μας είναι ένας, ενιαίος και μοναδικός. Και το πρόβλημα του μακρινού μας γείτονα πολύ γρήγορα μπορεί να φτάσει στην αυλή μας όπως είδαμε άλλωστε και πρόσφατα!
Επομένως οι α/γ όπως και οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, δεν είναι και τόσο «αθώες» αν εξετάσει κανείς ολόκληρο τον κύκλο ζωής των ορυκτών πρώτων υλών τους και της παραγόμενης πράσινης ενέργειας. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται λελογισμένη χρήση τους και διαχείριση με ολοκληρωμένο περιβαλλοντικά τρόπο (integrated) καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Για οποιαδήποτε χρήση εκτός από το όφελος πρέπει να εξετάζεται και το συνολικό κόστος.
Αν αποθεώσουμε τη χρήση της λεγόμενης πράσινης τεχνολογίας (και ειδικά εντατικά & μονοθεματικά) σε βάρος του περιβάλλοντος αλλά γενικότερα των δημοσίων αγαθών τότε τα υγειονομικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που θα σωρευτούν δυστυχώς στο εγγύς μέλλον στην ανθρωπότητα, θα είναι ανυπέρβλητα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου