ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

 

Στέφανος Κακλαμάνης

Η κρητική ποίηση στα χρόνια της Αναγέννησης (14ος – 17ος αι.)

Τόμος Β΄. Ανθολογία (14ος – περ. 1580)

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2020, (Ιανουάριος)

Σελίδες: 648, με 21 έγχρωμες και 2 α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-250-760-5

Τιμή: 34,00 €

 

Καρπός πολύχρονης έρευνας των ιστορικών και γραμματειακών πηγών, η μελέτη αυτή παρουσιάζει την ελληνόγλωσση ποιητική παραγωγή της Κρήτης από τον 14ο ως τα τέλη του 17ου αιώνα μέσα στα ιστορικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και αισθητικά της συμφραζόμενα. Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή κατέχουν τόσο οι δημιουργοί και τα έργα τους, όσο και η κοινωνία που τα προκάλεσε, τα προσέλαβε και τα απόλαυσε.

Το όλο εγχείρημα αναπτύσσεται σε τρεις τόμους: ο πρώτος περιλαμβάνει εισαγωγή στην εποχή και στη λογοτεχνία της κρητικής Αναγέννησης· ο δεύτερος και ο τρίτος παρακολουθούν τους αναβαθμούς της λογοτεχνικής παραγωγής από τις πρώτες εκδηλώσεις της ως τις ύστατες μέρες της μέσα από μια ανθολογία κειμένων με βιοεργογραφικές εισαγωγές, πραγματολογικά, ερμηνευτικά και κριτικά σχόλια, βιβλιογραφικά σημειώματα, γλωσσάρι και ευρετήρια.

Στη χαρτογράφηση αυτή, η ιστορία και ο πολιτισμός της Κρήτης αντιμετωπίζονται ως θεμελιώδη πεδία μελέτης για την κατανόηση της πνευματικής πορείας ενός κόσμου που συνδύασε τις διαφορετικές καταβολές και παραδόσεις του για να διαμορφώσει μια καινούργια, διακριτή, ταυτότητα. Οι λογοτεχνικές –και όχι μόνο– επιδόσεις του κόσμου αυτού αντανακλούν αυτήν την όχι εύκολη και διόλου ευθύγραμμη πορεία στα 450 χρόνια της παρουσίας των Βενετών στο νησί.


Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ είναι καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Σπούδασε βυζαντινή και νεοελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπήρξε υπότροφος ερευνητής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας και διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου δίδαξε επί τριάντα χρόνια θέματα της πρωίμης νεοελληνικής λογοτεχνίας.

●● / ●●  / ●●

 

Οβίδιος

Ηρωίδες 18 – 19 (Λέανδρος και Ηρώ)

Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Βάιος Βαϊόπουλος

Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2019 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 444

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-05-1753-8

Τιμή: 19,00 €

 

Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, κάθε βράδυ διασχίζει κολυμπώντας τον Ελλήσποντο, για να συναντήσει την αγαπημένη του Ηρώ, που ζει στη Σηστό, στην απέναντι θρακική ακτή. Ένα λυχνάρι, που κρατά αναμμένο η αγαπημένη του, τον βοηθάει στον προσανατολισμό του μέσα στο σκοτάδι. Οι δύο νέοι περνούν τη νύχτα μέσα στο ερωτικό πάθος και, μόλις ξημερώνει, ο Λέανδρος επιστρέφει στην πατρίδα του. Μια μοιραία νύχτα με σφοδρή κακοκαιρία ο λύχνος σβήνει και ο Λέανδρος πνίγεται στη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Το κύμα οδηγεί το άψυχο σώμα του στην ακτή της Σηστού, η Ηρώ το βρίσκει το επόμενο πρωί και αυτοκτονεί πέφτοντας από τον πύργο στον οποίο είναι απομονωμένη.

Ο Οβίδιος παρουσιάζει το Λέανδρο να γράφει μια επιστολή (Her. 18) προς την Ηρώ κατά τις ώρες της αναμονής του, πριν αποφασίσει να αψηφήσει την κακοκαιρία και να αποτολμήσει το θανάσιμο ταξίδι του. Η Her. 19 αποτελεί την επιστολική απάντηση της Ηρώς: η νέα εκφράζει την ανησυχία της για την καθυστέρηση του Λέανδρου, το παράπονό της για την αναβολή της συνάντησής τους αλλά και στοργικές συμβουλές προς τον αγαπημένο της να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός.

Το βιβλίο είναι η πρώτη στη ΝΕ σχολιασμένη έκδοση/μετάφραση των δύο αυτών επιστολών που υποτίθεται ότι ανταλλάσσουν Λέανδρος και Ηρώ (Her. 18-19).

Σε σύγκριση με παλαιότερες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, στην παρούσα επισημαίνονται εντονότερα τολμηροί υπαινιγμοί, καθώς και άφθονες ποιητολογικές νύξεις, που αποτελούν μια διαρκή συζήτηση για τα λογοτεχνικά είδη· επίσης, η πανταχού παρούσα ειρωνεία και το λεπτό χιούμορ που δεν εγκαταλείπει τον ποιητή ούτε σε αυτό το έργο με το θλιβερό θέμα.

Η κατά Οβίδιο ερωτική αλληλογραφία μεταξύ των δύο νέων προξενεί έκπληξη σε όποιον αναγνώστη γνωρίζει ήδη, από άλλες λογοτεχνικές πηγές, τη θλιβερή αυτή ιστορία έρωτα και θανάτου: ο εμβληματικός για τη θυσία του εραστής Λέανδρος ασχολείται πιο πολύ με τον εαυτό του παρά με το αντικείμενο του πόθου του, την Ηρώ, ενώ η τελευταία παρουσιάζεται ως μια συνηθισμένη ανασφαλής γυναίκα που φοβάται μήπως πέσει θύμα απιστίας. Λέανδρος και Ηρώ καταφεύγουν σε άφθονα κλισέ, για να πείσουν για το βάθος των συναισθημάτων τους, επιτυγχάνοντας μάλλον το αντίθετο. Οι υπερβολές τους οδηγούν σε παρωδία, η επίδειξη προκλητικής αφέλειας γεννά χαμόγελο και αποκαλύπτει σταδιακά ότι η εκδοχή του Οβίδιου ήλθε για να αποδομήσει έναν από τους πιο εμβληματικούς "ίσους" έρωτες της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

 

●● / ●●  / ●●

 

Αλεξάνδρα Σφοίνη

Ξένοι συγγραφείς μεταφρασμένοι ελληνικά, 1700-1832. Ιστορική προσέγγιση του ελληνικού μεταφραστικού φαινομένου

Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, 2019 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 654

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-9539-92-3

Τιμή: 28,00 € // στο βιβλιοπωλείο μας 

 

Από τα μέσα του 20ού αιώνα σημειώνεται, στην Ευρώπη και διεθνώς, εντονότερο ενδιαφέρον για την ιστορία των μεταφράσεων, ενώ από το 1990 η θεωρία των πολιτισμικών μεταφορών εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στις διαπολιτισμικές σχέσεις μέσω των μεταφράσεων. Οι σύγχρονες ιστορίες των μεταφράσεων αντιμετωπίζουν το μεταφραστικό φαινόμενο στο σύνολό του κατά περιόδους. Ο παρών τόμος εξετάζει τις μεταφράσεις της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της Ελληνικής Επανάστασης (1700-1832), κατά την οποία οι επαφές με την Ευρώπη εντείνονται, ιδίως με τη γαλλική γλώσσα και παιδεία, χωρίς να παραγνωρίζεται η ιταλική, γερμανική και αγγλική συνιστώσα, καθώς και άλλες «ελάσσονες» γλώσσες. Το μεταφραστικό φαινόμενο χαρακτηρίζεται σε γενικές γραμμές από σημαντική αύξηση των σχετικών εκδόσεων και ποικιλομορφία που ανταποκρίνονται στα νεωτερικά αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας. Ο τόμος χωρίζεται σε δύο μέρη: Στο Α΄ μέρος επιχειρείται ιστορική προσέγγιση του μεταφραστικού φαινομένου με στατιστικά στοιχεία και κατά θεματικές κατηγορίες με γνώμονα τα ερωτήματα ποιοι μεταφράζουν, γιατί μεταφράζουν, τι μεταφράζουν, πώς μεταφράζουν. Στο Β΄ μέρος περιλαμβάνονται κατάλογος των μεταφράσεων, που δημοσιεύθηκαν αυτοτελώς διαρθρωμένων αλφαβητικά κατά συγγραφείς, χρονολόγιο των έργων και ευρετήριο των μεταφραστών.

●● / ●●  / ●●

 

Αντώνης Πάρδος

Το ημερολόγιο του κονσιλιέρι Gabriel Bembo, Ζάκυνθος 1681-1683

Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών / Τομέας Βυζαντινών Ερευνών, 2019 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 390

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-9539-93-0

Τιμή: 25,00 €

 

Ένα τεκμήριο μοναδικό για την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας βρίσκεται κατατεθειμένο στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας, που όμοιό του άλλο δεν έχει εντοπισθεί μέχρι σήμερα. Μια συστηματική καθημερινή τήρηση ημερολογίου, χωρίς παράλειψη, επί δύο έτη και τέσσερις μήνες ακριβώς (850 μέρες συναπτές), από την επιβίβαση στο πλοίο μέχρι και την επιστροφή στη Βενετία. Ένα ημερολόγιο προσωπικό, όχι υπηρεσιακό ούτε εμπορικό. Φυσικά όμως, το περιεχόμενό του εκτείνεται συχνά-πυκνά και στους δυο αυτούς χώρους κατά περίσταση, το ίδιο και στους χώρους του βραχύλογου «βραχέος» χρονικού και της περιηγητικής παρατήρησης.

Αφορά στη Ζάκυνθο, στο έδαφος της οποίας έζησε ο σ., ο Γαβριήλ Bembo, ως ο νεότερος από τους δυο Συμβούλους του Προνοητή Παύλου Minio επί 823 ημερες (κι άλλες 10 στην Κέρκυρα). Η οριστική απώλεια του Ιστορικού Αρχείου Ζακύνθου στους σεισμούς του 1953 αυτόματα καθιστά το σπάνιο αυτό τεκμήριο ακόμη πολυτιμότερο. Οι ατελείς, αλλά ακριβείς πληροφορίες του για τις γιορτές, τις πανηγύρεις, τα έθιμα, τις τελετές, τις παρελάσεις, τις διασκεδάσεις, τους σεισμούς ή και για πρωτοφανείς χιονοπτώσεις, για πρόσωπα και περιστατικά, μέχρι και κάπου-κάπου για την καθημερινότητα της πόλης και του νησιού και για την ιδιαιτερότητα της κοινωνίας του, ρίχνουν ένα φως πιο ζωντανό, εικαστικό, πολλαπλασιάζοντας τις γνώσεις μας.

 

●● / ●●  / ●●

 

Από τον Νότο στον Βορρά. Αποικίες των Κυκλάδων στο βόρειο Αιγαίο

Κατάλογος έκθεσης Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης

Επιμέλεια: Ευαγγελία Στεφανή, Ευαγγελία Τσαγκαράκη, Άννα Αρβανιτάκη

Κείμενα: συλλογικό

Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, 2019 (Ιούλιος)

Σελίδες: 309, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 24 x 30 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-9621-97-3

Τιμή: 31,80 €

 

«Η περιοδική έκθεση «Από τον Νότο στον Βορρά: αποικίες των Κυκλάδων στο βόρειο Αιγαίο» αποπειράται να αφηγηθεί μία από τις πολλές σελίδες που συνθέτουν τη συναρπαστική ιστορία του Ελληνικού Αποικισμού. Μία ιστορία που διαπερνά πολυάριθμες πτυχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού: το εμπόριο, την οικονομία, τις πολιτικές μεταβολές και τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς, τις λατρείες και τα ταφικά έθιμα, αλλά και τους μύθους που πλάστηκαν γύρω από την ιδέα της θαλασσινής περιπέτειας και της αναζήτησης του ιδανικού τόπου από ήρωες και ανθρώπους, οι οποίοι δεν φοβήθηκαν να αναμετρηθούν με το αδύνατο και να το νικήσουν.

[...] Φαίνεται ότι καράβια με ταξιδευτές, εμπόρους, τεχνίτες, ανήσυχους επαναστάτες, τυχοδιώκτες και εραστές της περιπέτειας έπλεαν στη Μεσόγειο για πολλούς αιώνες και ορισμένες φορές στα ακρωτήρια ή στα απάγκια αραξοβόλια που έφθαναν, αποφάσιζαν να μείνουν ιδρύοντας εμπορικούς σταθμούς, ιερά ή οικισμούς. Ωστόσο, ο 8ος και ο 7ος αιώνας είναι αυτοί στη διάρκεια των οποίων τα διαδοχικά ταξίδια και η ενδελεχής κατόπτευση των ακτών γίνονται ένα οργανωμένο κύμα αποίκων που κατακλύζει τις ακτές της Μεσογείου και ιδρύει μεγάλο αριθμό νέων πόλεων. Ο χάρτης της Μεσογείου σταδιακά αλλάζει και ελληνικές πόλεις γεμίζουν πλέον όλο το Βόρειο Αιγαίο, τη Μαύρη Θάλασσα, την Κάτω Ιταλία, τη Σικελία, τη Βόρεια Αφρική και την Ιβηρική Χερσόνησο.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, καθώς διαθέτει στις συλλογές του σημαντικό ανασκαφικό υλικό από πόλεις που ιδρύθηκαν ως αποικίες στη Χαλκιδική, όπως η Άκανθος, τα Στάγειρα και η Σάνη, ανέλαβε την πρωτοβουλία να προωθήσει ένα βήμα ακόμα τη μελέτη του φαινομένου του αποικισμού μέσω της έκθεσης και δημοσίευσης υλικού από αυτές τις πόλεις. Στην παρούσα έκθεση, λοιπόν, παρουσιάζονται σύνολα και αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου, τα περισσότερα αδημοσίευτα μέχρι σήμερα, αλλά και αντικείμενα από άλλες αποικίες των Κυκλαδιτών στο Βόρειο Αιγαίο, την Άργιλο, τη Θάσο και την περαία της. Και βέβαια, εκτίθενται αντικείμενα από κυκλαδίτικες μητροπόλεις της Άνδρου, την Υψηλή και τη Ζαγορά, και της Πάρου˙ εκεί όπου οι θαρραλέοι θαλασσοπόροι ξεκίνησαν τα ταξίδια τους για το βόρειο Αιγαίο...».

 

●● / ●●  / ●●

 

Μιλτιάδης Δ. Πολυβίου

Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική στο Πήλιο κατά τον 18ο και 19ο  αιώνα (1700-1881)

Βόλος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, 2019

Σελίδες: 258, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 21 x 30 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-9439-64-0

Τιμή: 25,00 €

 

Οι εικοσιτέσσερις αυτοδιοικούμενες κοινότητες του Πηλίου, λόγω κυρίως των ιδιαίτερων αυτοδιοικητικών προνομίων που απολάμβαναν, βρέθηκαν στην πρωτοπορία της μεγάλης και πολυεπίπεδης ακμής της ελληνικής κοινωνίας, που αρχίζει να εκδηλώνεται βαθμιαία λίγο μετά τις αρχές του 18ου αιώνα και κορυφώνεται κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν την Επανάσταση του ’21. Χαρακτηριστικό δείγμα της ακμής αυτής αποτελεί η ναοδομία της περιοχής, τόσο ως προς το πλήθος όσο και ως προς την ποιότητα των κτισμάτων. Η παρούσα έρευνα επιχειρεί μια συνθετική θεώρηση της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του Πηλίου κατά την όψιμη Τουρκοκρατία, στα πλαίσια της συγκεκριμένης κοινωνίας μέσα στην οποία αναπτύχθηκε και σε σύγκριση με την παλαιότερη παράδοση και τα ισχύοντα στις άλλες ηπειρωτικές περιοχές του ελλαδικού χώρου.


(πηγή: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας)

 

●● / ●●  / ●●

 

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς

Ο αόρατος Λεβιάθαν. Δημοκρατία, δικαιοσύνη και ηθική στα χρόνια της κρίσης

Αθήνα, Εκδόσεις Πόλις, 2020 (Φεβρουάριος)

Σελίδες: 477

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-435-637-9

Τιμή: 22,00 €

 

Το βιβλίο αυτό αποπειράται να συνθέσει τις πολλαπλές και εν πολλοίς αντιφατικές συνιστώσες του τρέχοντος ιστορικού γίγνεσθαι. Είναι προϊόν της συγκυρίας, δίχως όμως να επικεντρώνεται στη συγκυρία. Είναι ένα κείμενο για την πολιτική, δεν είναι όμως ένα ευθέως πολιτικό κείμενο. Εμπνέεται από συγκεκριμένες καταστάσεις, παραμένει όμως αφηρημένο και εκ πρώτης όψεως αποστασιοποιημένο. Επιχειρώντας να εκφράσει μιαν έτσι κι αλλιώς δυσεντόπιστη πραγματικότητα που μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλλογο κοινωνικό, πολιτικό ή αξιακό έλεγχο, αρκείται στο να αναζητήσει τις μεγάλες γραμμές και συναρτήσεις που φαίνεται να επηρεάζουν την πορεία του κόσμου που μας περιβάλλει. Είναι ένα κείμενο που πραγματεύεται το αδιέξοδο.

Η ύψιστη ίσως ειρωνεία του νεωτερικού πολιτισμού και ακόμα περισσότερο του Διαφωτισμού συνίσταται στο ότι επέτρεψε την έντεχνη απόκρυψη των πραγματικών εξουσιών πίσω από αδιαπέραστα πέπλα αδιαφάνειας. Στα πλαίσια αυτά ακριβώς δομήθηκε ένα υπό συνεχή εξέλιξη εξουσιαστικό σύστημα που, για πρώτη φορά στην Ιστορία, δεν «χρειάζεται» πια ούτε να παράγει χρησμούς ούτε να ομιλεί ούτε να αξιολογεί ούτε να εξηγεί ούτε καν να εκλογικεύει. Από τη στιγμή που μπορεί να αναγνωρίζεται ως η μόνη δυνατή ή ίσως και η μόνη νοητή πηγή ορατών, κατά τεκμήριον αξιόπιστων και πρακτικά υλοποιήσιμων «κανόνων», το «σύστημα» αυτό δεν φαίνεται ούτε να απειλείται από τους τυχόν αντιφρονούντες ούτε να πτοείται από τις οποιεσδήποτε εσωτερικές αντιφάσεις του.

Σε αυτό ακριβώς αναφέρεται ο τίτλος του βιβλίου. Ο απρόσωπος και αόρατος Λεβιάθαν βρίσκεται παντού και πουθενά. Είναι απλώς ένα πανίσχυρο «σύστημα» που λειτουργεί σαν αυτόματο καλοκουρδισμένο «μηχάνημα» που θυμίζει εκείνο που περιγράφεται από τον Κάφκα στο διήγημα Στη σωφρονιστική αποικία. Σε έναν κόσμο όπου κανείς πια δεν γνωρίζει και δεν εντέλλεται να γνωρίζει ούτε το «δέον» ούτε τα καθήκοντά του ούτε τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αβλεψίες ή τα εγκλήματά του, το «μηχάνημα» –που ακούει στο όνομα «Σβάρνα»– δεν χρειάζεται να έχει δικές του επιθυμίες, επιδιώξεις ή υστεροβουλίες. Υπάρχει με μόνο στόχο να είναι σε θέση να εγχαράσσει στα σώματα των (αθώων ή ένοχων) «υπόδικων» την εντολή «τίμα τους ανωτέρους σου», που δεν είναι άλλοι από τους αόρατους, ανώνυμους, ίσως όμως και ανύπαρκτους χειριστές της ίδιας της εφιαλτικής μηχανής. Παρόλο που τα σώματα εξακολουθούν να ανήκουν σε ανθρώπους με σάρκα και οστά, όλοι είναι ριγμένοι στο έλεος μιας μετα-ανθρώπινης εξουσίας που ούτε αξίες επικαλείται, ούτε πηγή έχει, ούτε νομιμοποίηση χρειάζεται. Μιας αδέκαστα τυφλής εξουσίας που αρκείται απλώς στο να ασκείται, δηλαδή στο να «υπάρχει».

 

●● / ●●  / ●●

 

Ντανιέλ Ζουανά

Οι Έλληνες στον κάτω κόσμο. Από τον Όμηρο στον Επίκουρο

Μετάφραση: Χαράλαμπος Μαγουλάς

Επιστημονική-Φιλολογική επιμέλεια: Σωτήρης Μετεβελής

Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2019 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 329

Διαστάσεις: 15 x 23 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-05-1763-7

Τιμή: 21,00 €

Το βιβλίο της Ζουανά καταδύεται στις αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων περί θανάτου, περί μετά θάνατον ζωής και ψυχής, σ' ένα εύρος αρκετών αιώνων ιστορίας και γραμματείας. Η εξέλιξη των ιδεών σχετικά με τον θάνατο, όπως αποτυπώνονται σε έργα λογοτεχνίας, ιστορίας, φιλοσοφίας και ρητορικής, δεν αποκαλύπτει μόνο το ανάγλυφο των τελετουργιών και των συνηθειών στο πέρασμα των εποχών, αλλά επίσης το πλέγμα αξιών και νοημάτων που γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν γύρω από αυτό το κορυφαίο γεγονός: ζητήματα κοινωνικής τάξης και καταγωγής, κοινωνικού φαντασιακού, σχέσεων εξουσίας, αντιλήψεων περί δικαιοσύνης, φιλοσοφικών και μεταφυσικών παραδοχών ανακύπτουν καθώς περιδιαβαίνουμε στα κείμενα από τον Όμηρο μέχρι τον Πλούταρχο και τους Λατίνους στοχαστές.

Στην περιήγηση αυτή παρατίθενται πλείστα αποσπάσματα της αρχαϊκής, κλασικής, ελληνιστικής και λατινικής γραμματείας, τα οποία -πέρα από τον σχολιασμό της συγγραφέως που τα συνοδεύει πιστά- αποκαλύπτουν αυτούσιες τις ιδέες που πλαισιώνουν τις αφηγήσεις και τις αναπαραστάσεις για τον κάτω κόσμο σε κάθε χρονική περίοδο.

●● / ●●  / ●●

 

Enzo Traverso

Το τέλος της εβραϊκής νεοτερικότητας. Ιστορία μιας συντηρητικής στροφής

Μετάφραση: Νίκος Κούρκουλος

Αθήνα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2020 (Φεβρουάριος)

Σελίδες: 248

Διαστάσεις: 14 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5118-51-8

Τιμή: 15,90 €

Η εβραϊκή νεοτερικότητα ξετυλίχτηκε μεταξύ Διαφωτισμού και Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ανάμεσα στις ζυμώσεις που προετοίμασαν τη Χειραφέτηση και στο τραύμα που επέφερε η ναζιστική γενοκτονία. Άνθισε μέσα στους δυο αυτούς αιώνες με επίκεντρο την Ευρώπη, δημιουργώντας ένα ασυνήθιστο κύμα πνευματικού, λογοτεχνικού, επιστημονικού και καλλιτεχνικού πλούτου. Όμως η διαδρομή της εβραϊκής νεοτερικότητας εξαντλήθηκε. Αφού είχαν σταθεί βασική εστία της κριτικής σκέψης του δυτικού κόσμου, οι εβραίοι βρέθηκαν, με μια παράδοξη αντιστροφή, στην πλευρά της κυριαρχίας. Οι διανοούμενοι ανακλήθηκαν στην τάξη και οι ανατρεπτικοί εξημερώθηκαν, μερικές φορές μεταλλάχθηκαν σε συντηρητικούς. Ο αντισημιτισμός έχει πάψει να διαμορφώνει τις εθνικές κουλτούρες, παραχωρώντας τη θέση του στην ισλαμοφοβία, την κυριότερη μορφή ρατσισμού στις απαρχές του 21ου αιώνα. Η μνήμη του Ολοκαυτώματος αναδείχτηκε σε «πολιτειακή θρησκεία» των φιλελεύθερων δημοκρατιών μας, μετατρέποντας τον πρώην «παρία λαό» σε αξιοσέβαστη και διακεκριμένη μειονότητα, ενσάρκωση μιας ιστορίας που προσφέρει το κριτήριο με το οποίο η δημοκρατική Δύση μετράει τις ηθικές της αρετές.

Σ' ένα τολμηρό και πανοραμικό δοκίμιο, ο Enzo Traverso αναλύει αυτή την ιστορική μεταμόρφωση. Στόχος του δεν είναι να καταδικάσει ή να αθωώσει, αλλά να κάνει τον απολογισμό μιας ολοκληρωμένης πια εμπειρίας για να διασώσει τον πυρήνα της κληρονομιάς της, που απειλείται τόσο από τη στείρα αγιοποίηση όσο και από τον συντηρητικό σφετερισμό της.

 

●● / ●●  / ●●

 

Νίκος Ποταμιάνος

«της αναιδείας θεάματα» Κοινωνική ιστορία της Αποκριάς στην Αθήνα, 1800-1940

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020 (Φεβρουάριος)

Σελίδες: 310, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-569-6

Τιμή: 20,00 €

 

Το βιβλίο αυτό αφηγείται την ιστορία της δημιουργίας μιας σφύζουσας καρναβαλικής κουλτούρας στη νεότερη Αθήνα, και συγχρόνως της εξημέρωσης του καρναβαλιού στον σύγχρονο κόσμο. Κατά την υπό εξέταση περίοδο οι Απόκριες άλλαξαν ριζικά, τόσο υπό την ηγεμονία της εκσυγχρονιστικής μερίδας της αστικής τάξης όσο και μέσα από πιο αφηρημένες διεργασίες όπως η εμπορευματοποίηση, η απομάγευση του κόσμου, η «διαδικασία του πολιτισμού». Η «κορυβαντιώσα ευθυμία» καταλάγιασε, τα «της αναιδείας θεάματα» περιορίστηκαν, τα νοήματα πέραν της διασκέδασης που υπήρχαν στις αποκριάτικες πρακτικές εξέλιπαν, και αυτές μετατράπηκαν σε αστικά θεάματα. Κι ωστόσο οι Απόκριες διατήρησαν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, ως μια περίοδος ξεφαντώματος και απελευθέρωσης.

Η ιστορία της αθηναϊκής Αποκριάς από την οθωμανική περίοδο μέχρι τον Μεσοπόλεμο περιλαμβάνει την εισαγωγή της ευρωπαϊκής αποκριάτικης κουλτούρας, τη διάδοση της μεταμφίεσης, την έξοδο των γυναικών στον δημόσιο χώρο, την ακμή και την παρακμή της καρναβαλικής σάτιρας, τη στροφή στα κέντρα διασκέδασης.

Πρόκειται για μια ιστορία γεμάτη αντιθέσεις: λαϊκή και αστική κουλτούρα, ευρωπαϊκά πρότυπα και πατροπαράδοτα έθιμα, ορμές και πολιτισμός, νοσταλγία και πρόοδος, το καρναβάλι του δρόμου και οι διασκεδάσεις των αιθουσών· μια ιστορία στην οποία πρωταγωνιστούν πλανόδιοι μανάβηδες και τραπεζίτες, αποτυχημένοι ηθοποιοί και κυρίες του καλού κόσμου, βασιλιάδες και δημοσιογράφοι.

●● / ●●  / ●●

 

Μωσέ Αελιών

Ωδίνες Θανάτου. Το χρονικό ενός Σαλονικιού Εβραίου στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης Άουσβιτς, Μαουτχάουζεν, Μελκ, Έμπενζεε και τα μετά την απελευθέρωση

Μετάφραση: Σπύρος Κακουριώτης

Αθήνα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2020 (Φεβρουάριος)

Σελίδες: 367, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 14 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-221-842-6

Τιμή: 16,96€

 

Περιγραφή

 

●● / ●●  / ●●

 

Εντευκτήριο

Λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό, Τ. 119

Κείμενα: συλλογικό

Ζωγραφική: Φωτεινή Χαμιδιελή

Φωτογραφίες: Κυριάκος Συφιλτζόγλου

Θεσσαλονίκη, Μακεδονική Εταιρεία Τεχνών και Πολιτισμού, 2020 (Φεβρουάριος)

Σελίδες: 168, με έγχρωμες και α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISSN χαρτόδετου: 1105-4190

Τιμή: 10,00 €

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Γιώργος Κορδομενίδης Προδρομική-προφητική κριτική του Ντίνου Χριστιανόπουλου για το βιβλίο της "Σωτηρούλας" (2019) που χρησιμοποιεί στον τίτλο το ονοματεπώνυμό του

ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΓΚΑ ΤΟΚΑΡΤΣΟΥΚ

Όλγκα Τοκάρτσουκ Πλανήτες. Αποσπάσματα. Μετάφραση: Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου
Όλγκα Τοκάρτσουκ Η τρυφερή αφηγήτρια. Μετάφραση: Γιώργος Θεοχάρης
Γιαν Χένρικ Σβαν Η Όλγκα Τουκάρτσουκ κι εγώ. Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΔΟΚΙΜΙΟ - ΜΕΛΕΤΗ

Γιώργος Βέλτσος Η Ανάληψις της Θεοτόκου. Δύο ποιήματα από ανέκδοτη, ομότιτλη συλλογή
Βάκης Λοϊζίδης Δύο ποιήματα
Θεόδωρος Γρηγοριάδης Ο μικρός κομμωτής
Οκτάβιο Πας Να ζω / Να γράφω / Ν' αντιμετωπίζω. Συνέντευξη στον Άλφρεντ Μακ Άνταμ. Μετάφραση: Άκης Παραφέλας
Διαμαντής Αξιώτης Πείραμα Milgram
Δημήτρης Μίγγας Η αρχή της αδράνειας
Γιάννης Δούκας Υμέναιος φακός
Θανάσης Μαρκόπουλος Πρόσωπα στη βροχή
Μαρία Στασινοπούλου Ασκήσεις αντοχής στον χρόνο
Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη Ο ποιητής δεν πρέπει να διστάζει
Γιάννης Σαρηγιαννίδης Μόνο όσα θυμόμαστε υπάρχουν
Βάνα Χαραλαμπίδου Asmahan: Μία πριγκίπισσα σε αρδευτικό κανάλι
Χασάν Καϊλή Καρέ του βαλς, φουλ του Ζυγού
Αλέξιος Σαββάκης Σημειώσεις ποιήματος. Μνήμη Χριστόφορου Λιοντάκη
Γιάννης Πάσχος Η Ελπινίκη
Σταμάτης Ντώνιας Αμελέτητα
Γιώργος Παπαδημητρίου Το φραγκοστάφυλο
Δημήτριος Κρούκης Τρία ποιήματα
Χρήστος Καββαδάς Δ.Ν. Μαρωνίτης: Ανάγνωση τριών ραψωδιών - Στοιχεία για δύο από αυτές
Τάκης Σπετσιώτης Κρυμμένα ονόματα στα πεζά του Ταχτσή

CAMERA OBSCURA

Κυριάκος Συφιλτζόγλου Αλωνιστικός φακός

ΑΠΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ

Δημήτρης Αθηνάκης Η Κατερίνα νίκησε. Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (1939-20.1.2020)
Της Σύνταξης Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ στο Εντευκτήριο
Γιώργος Κορδομενίδης Ο τυπογράφος του πολιτισμού. Γιάννης Μουγκός (1946-28.1.2020)

ΒΙΒΛΙΟκριτικές και παρουσιάσεις

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου Οικογενειακές και άλλες ιστορίες από την Ήπειρο (Δήμητρας Λουκά: Κόμπο τον κόμπο)
Μαρία Στασινοπούλου Απλά, καθημερινά συμβάντα, με τρόπο σοφό (Γιώργου Συμπάρδη: Αδέλφια)
Λίνα Πανταλέων Γυναίκα σε προφίλ (Μάρως Δούκα: Πύλη εισόδου) / Από το χώμα μέχρι τ' άστρα (Ηλία Μαγκλίνη: Είμαι όσα έχω ξεχάσει)
Αθηνά Αθανασίου Όταν οι ιερές γραφές ξεγράφονται στην εξορία (Μάριου Χατζηπροκοπίου: Τοπικοί τροπικοί)
Μάριος-Κυπαρίσσης Μώρος Στο περιθώριο του ανασφαλούς λόγου (Κώστα Πλαστήρα: Ο παράλληλος χρόνος των άλλων)
Κλεοπάτρα Λυμπέρη Η έννοια του σταθμού ως υπαρκτική διάσταση (Γιώργου Βέη: Ινδικοπλεύστης)
Βαρβάρα Ρούσσου Όταν μιλάει το ποτάμι (Γιώργου Γωνιανάκη: Τι είπε το ποτάμι)
Χρύσα Βλάχου Μνημονική μετεγγραφή ίχνους και εικαστική αλληλουχία (Γιάννη Στεφανάκη: Ο κόσμος των πραγμάτων)
Χρύσα Φάντη Η δική της Θεσσαλονίκη (Αρχοντούλας Διαβάτη: Κινητή γιορτή)
Βασίλης Γ. Χατζηβασιλείου «... σε ένα κλαδάκι ρίγανη» (Κυριαζή Πιτιλάκη: Inventio)

ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΥΠΟΝ ΤΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ

Βασίλης Αμανατίδης 1x3x201 (λέξεις), αριθ. 13. "Τι ξημερώνει από δω και πέρα: Αναπλαισιώνοντας την ποίηση
Αθηνά Καλαϊτζόγλου Βίος και πεπρωμένο τριών αυτοκρατόρων
Γιώργος Κορδομενίδης Βιβλία στο κομοδίνο