«Όλη
η λογοτεχνία» [και σίγουρα το σινεμά, προσθέτω εγώ] χωρίζεται σε
μυθιστορήματα με ερωτικές ιστορίες και μυθιστορήματα με αστυνομικές
ιστορίες. Σκεφτείτε όποιον τίτλο θέλετε και θα διαπιστώσετε ότι
πρόκειται είτε για μια έρευνα πάνω στην παραβίαση ενός ταμπού, άρα για
ένα έγκλημα, είτε για μια ερωτική ιστορία» (Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν).
Κι αν ένα είδος περιέχει και το έγκλημα και τον έρωτα;
Αυτό
είναι το περιβόητο φιλμ νουάρ, που συνδυάζει την αστυνομική ιστορία με
το ερωτικό μελόδραμα. Αγαπώ πολύ αυτό το τόσο ιδιαίτερο (και στην εποχή
μας τόσο συχνά χρησιμοποιημένο ως έκφραση, κατάσταση, στιλ) είδος, γιατί
όλα εδώ είναι πιθανά, ανοιχτά. Δεν υπάρχει απ’ την αρχή ούτε έρωτας
ούτε έγκλημα. Οι ήρωες στο φιλμ νουάρ είναι άνθρωποι συνηθισμένοι,
καθημερινοί. Ο τυπικός μέσος άνθρωπος, θα λέγαμε, απογοητευμένος,
ανικανοποίητος απ’ τη ζωή του. Και γι’ αυτό τόσο επιρρεπής, τόσο έτοιμος
να υποκύψει στην τρέλα του ερωτικού πάθους αλλά και τη δίψα του
χρήματος.
Τα στερεότυπα, βέβαια, μιλούν για
«σκληρούς άντρες και μοιραίες γυναίκες». Είναι καλά μόνο για τη
διαφήμιση. Εχω δει δεκάδες φιλμ νουάρ και ετοιμάζω και σχετικό βιβλίο.
Στην πλειονότητά τους, οι ήρωές τους είναι συγχρόνως θύτες και θύματα
μιας κοινωνίας όπου το χρήμα εξουσιάζει τα πάντα. Ακριβώς όπως ο Φρανκ
και η Κόρα στο εμβληματικό βιβλίο του Τζέιμς Κέιν «Ο ταχυδρόμος χτυπάει
πάντα δύο φορές» (η καλύτερη κινηματογραφική διασκευή του είναι αυτή του
Τάι Γκαρνέτ, το 1946).
Από το αμερικανικό
όνειρο της δεκαετίας του ’20, οι τραγικοί ήρωες θα ξυπνήσουν στον
ζωντανό εφιάλτη της δεκαετίας του ’30. Για να ζήσουν ελεύθεροι το δυνατό
ερωτικό πάθος τους, θα σκοτώσουν τον άντρα της Κόρα, παρουσιάζοντας τη
δολοφονία σαν αυτοκινητικό δυστύχημα. Η σχέση τους, όμως, θα δοκιμαστεί
σκληρά μέσα από οικονομικές διεκδικήσεις και συναλλαγές.
Εν
τέλει, αυτό είναι το βασικό ερώτημα στο αρχετυπικό φιλμ νουάρ: μπορεί ο
έρωτας να επιβιώσει μέσα στην κοινωνία της εξουσίας του χρήματος;
Μπορείς να μην προδώσεις, να μην προδοθείς; Κατά κανόνα, όχι. Όμως, στο
βιβλίο του Κέιν, ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα… δύο φορές. Ναι, υπάρχει
πάντα μια δεύτερη ευκαιρία, έστω και στο κατώφλι του θανάτου.
«Προσπαθώ
να μη σκέφτομαι. Όποτε τα καταφέρνω, βρίσκομαι με την Κόρα, ο ουρανός
από πάνω μας, και το νερό τριγύρω μας, και μιλάμε για το πόσο
ευτυχισμένοι θα είμαστε, και πως η ευτυχία μας θα κρατήσει για πάντα.
Τότε είναι που πιστεύω ότι υπάρχει στ’ αλήθεια μια άλλη ζωή. Οταν
βρίσκομαι μαζί της, το πιστεύω. Όταν αρχίσω να σκέφτομαι, χάνονται όλα».
Αναπολώντας
τη νεκρή Κόρα, ο Φρανκ συνειδητοποιεί την αλήθεια της αγάπης που του
χαρίζει δύναμη και γαλήνη, καθώς οδηγείται στην ηλεκτρική καρέκλα.
«Να,
έρχονται. Ο πατήρ Μακ Κόνελ λέει ότι οι προσευχές βοηθούν. Οταν έχεις
φτάσει σ’ αυτό το σημείο, προσευχήσου για μένα και την Κόρα –να είμαστε
μαζί, οπουδήποτε».
* σκηνοθέτης, συγγραφέας και καθηγητής κινηματογράφου
*****************************************
"Η σκύλα : το "αγέραστο" νουάρ
Φριτς Λανγκ: - Η σκύλα/ Πρωτότυπος τίτλος: Scarlet Street (1945). Υποδειγματικό ερωτικό αμερικανικό νουάρ από ένα Γερμανό σκηνοθέτη, με σπουδαίες ερμηνείες και αβυσσαλέους χαρακτήρες
Με τους: Έντουαρντ Ρόμπινσον , Τζόαν Μπένετ, Νταν Ντούρια
υπόθεση
Ο Κρίστοφερ Κρος είναι ένας ευσυνείδητος ταμίας που εργάζεται επί 25 χρόνια στην ίδια τράπεζα. Είναι όμως ένας μοναχικός άνθρωπος: Με την γυναίκα του Αντέλ δεν υπάρχει καμμία ψυχική επαφή, μοιάζουν σαν δύο ξένοι. Μοναδική του παρηγοριά είναι η ζωγραφική. Μια βροχερή νύχτα, βλέπει κάποιον να επιτίθεται σε μια γυναίκα στην οδό Σκάρλετ. Αφού την σώσει, γνωρίζονται καλύτερα και αναπτύσσεται μια συμπάθεια ανάμεσά τους. Την ερωτεύεται και της προσφέρει στέγη στο διαμέρισμα που διατηρεί για τους πίνακές του. Η Κίτι, που αρχικά τον νομίζει για μεγάλο ζωγράφο, του παριστάνει την ερωτευμένη με σκοπό να τον εκμεταλλευθεί. Σταδιακά, η εκμετάλλευση γίνεται εντονότερη, αφού ο Κρις μεταβάλλεται σε απόλυτο θύμα της Κίτι και του εραστή της. Όταν θα έρθει η ώρα της πικρής αλήθειας, τα πράγματα θα έχουν πολύ τραγική κατάληξη για όλους....clickatlife.gr
Η Σκύλλα (Scarlet Street) του Φρίτζ Λάνγκ (1945) | αναλυτικήπαρουσίαση και κριτικές για την ταινία...
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου