Μιχαήλ Ζόσενκο: Ο λογοτέχνης

Διήγημα

Πηγή :ο αναγνώστης , στις 27 Αυγούστου, 2015

(Μετάφραση από τα ρωσικά

Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης ©).

Για πρώτη φορά στη ζωή μου είδα τέτοιο συγγραφέα.
Ήταν μετά βίας εγγράμματος. Είναι αλήθεια ότι ήξερε ανάγνωση, έτσι κι έτσι, μετά δυσκολίας. Αν και σε ορισμένες μεγάλες λέξεις δυσκολεύονταν. Και με ορισμένα γράμματα, προφανώς, δεν ήταν εξοικειωμένος.
Είχε όμως τόσο άσχημο γραφικό χαρακτήρα, που από την πρώτη κιόλας στιγμή, τα έχασα, κοιτάζοντας το χειρόγραφό του. Ένας διάβολος μόνο ήξερε τι ήταν αυτό. Ήταν κάτι που έμοιαζε σα να ήταν χαραγμένο στο χαρτί, αλλά ήταν πολύ δύσκολο να καταλάβεις τι έλεγε.

Έμεινα με το στόμα ανοιχτό, τρόμαξα μάλιστα, όταν δήλωσε πως το χειρόγραφο αυτό είναι ένα χιουμοριστικό διήγημα. Στο χειρόγραφο υπήρχαν δύο δεκάδες σχεδόν ακατανόητων φράσεων και εκφράσεων.
Για όνομα του Θεού, δεν έχει τύχει ποτέ ξανά να συναντήσω τέτοιο συγγραφέα!
Και το κυριότερο, για κάποιο λόγο μύριζε πολύ έντομα τερεβινθέλαιο. Η μυρωδιά ήταν τόσο έντονη που απλά μπορούσε να σε κάνει να λιποθυμήσεις, αν καθόσουν λίγο παραπάνω απ’ όσο έπρεπε κοντά του.
Προφανώς και ο ίδιος συνειδητοποιούσε την οξύτητα της μυρωδιάς του. Και, εισερχόμενος στο γραφείο, ζήτησε την άδεια να ανοίξει λίγο το παραθυράκι.
-Ακούστε, σύντροφε, – του είπα, επιστρέφοντας το χειρόγραφο, – μήπως τα έχετε μπερδέψει λίγο; Μήπως, θα έλεγα, δεν είστε συγγραφέας;
-Τι να μπερδέψω, – είπε εκείνος σκυθρωπά. – Είναι γνωστό ότι είμαι συγγραφέας. Λογοτέχνης.

Ήρθε να με δει αρκετές φορές. Και κάθε φορά έφερνε δυο τρεις σελίδες, ένα θεός ξέρει ποιας ανοησίας.
Είχα σχεδόν συνηθίσει τα ορνιθοσκαλίσματά του και άρχισα να τον διαβάζω πιο προσεκτικά. Όχι, ήταν η απόλυτη μωρολογία. Ήταν μια πρωτοφανής ανοησίας. Ήταν κάποιο ψέλλισμα ενός καθυστερημένου παιδιού!
Μ’ ένα κάποιο φόβο του επέστρεφα τα χειρόγραφα. Φοβόμουν μην τυχόν και με σκοτώσει λόγω της απόρριψης. Ήταν πλέον πολύ σκυθρωπός. Και το μουστάκι του ήταν μακρύ, σαν του κακούργου.
Ωστόσο, με πολύ μεγάλη υπομονή αντιμετώπιζε την επιστροφή των χειρογράφων.
-Πάει να πει, δεν κάνουν για το περιοδικό; – ρωτούσε. – Δεν κάνουν για δημοσίευση;
-Χμ, ναι, – έλεγα, – δε νομίζω πως κάνουν.
Εκείνος αρκετά αδιάφορα ανασήκωνε τους ώμους κι έλεγε ακατάληπτα:
-Πρέπει, φυσικά, να προσπαθήσω περισσότερο.
Κι έφευγε.

Συνολικά με επισκέφτηκε τέσσερις φορές.
Την τελευταία φορά μου έφερε ένα αρκετά μεγάλο χειρόγραφο, αποτελούμενο από είκοσι σελίδες.
Αμέσως, με την παρουσία του, το διάβασα και απλά χλόμιασα από την κακία μου.
-Αυτό, θα σας έλεγα σύντροφε, ευθέως, ότι δεν κάνει για τίποτα. Θα πρέπει, επιτέλους, να καταλάβετε. Όχι μόνο δεν κάνει για δημοσίευση, αλλά ντρέπομαι που το διάβασα κιόλας. Πάρτε το πίσω. Μην έλθετε ξανά.
Εκείνος με κοίταξε αυστηρά και είπε:
-Δώστε μου τότε μία βεβαίωση.
-Τι βεβαίωση;
-Ότι δεν το δεχτήκατε;
-Για ποιο λόγο, είπα, σου χρειάζεται άνθρωπε μου, η βεβαίωση;
-Έτσι απλά, είπε, για παν ενδεχόμενο.

Χαμογέλασα μα βεβαίωση του έδωσα. Έγραψα πως τα έργα του τάδε συγγραφέα δεν ταιριάζουν για δημοσίευση εξαιτίας της αμορφωσιάς του.
Εκείνος με ευχαρίστησε και έφυγε με την βεβαίωση του.
Μετά από τρεις ημέρες με επισκέφτηκε ξανά. Δεν ήταν καλά.
Μου έδωσε πίσω τη βεβαίωση και είπε:
Θα πρέπει να τη γράψετε σε επίσημο επιστολόχαρτο και να βάλετε σφραγίδα. Δεν μπορώ να δείχνω τέτοια βεβαίωση.
Τότε τον στρίμωξα στον τοίχο. Του ζήτησα να μου εξηγήσει τι στο διάβολο ήθελε αυτή τη βεβαίωση. Του είπα ότι είμαι ένας απλός άνθρωπος και ότι δεν έχω στη διάθεσή μου καμιά σφραγίδα.
Εκείνος όμως, πότε ήταν μπερδεμένος, πότε φυσούσε τη μύτη του στο αλά Τολστόι πουκάμισό του, μου εξήγησε.
-Λοιπόν, είπε, – είμαι άνθρωπος, φυσικά, όχι πλούσιος. Φτιάχνω κρέμα γυαλιστική για δερμάτινα είδη. Η παραγωγή, φυσικά, είναι μικρή, ίσα – ίσα φτάνει για τα χρειώδη. Κι αν,- συνέχισε, - με φορολογήσουν, τότε άνετα θα χωράω στο σωλήνα. Δεν μπορώ να πληρώνω ενοίκιο για διαμέρισμα, όπως ένας έμπορος. Στο σπίτι όμως μου λένε: «Τι επάγγελμα κάνεις; Τι τιμή να σου κάνουμε;» Εγώ τους λέω: «Το επάγγελμα μου είναι λογοτέχνης». «Φέρε μας, λένε, σκύλας γιε, βεβαίωση. Ο εφοριακός τη ζητάει από εμάς». – «Τι γραφειοκρατία, – τους λέω. Εντάξει, θα σας φέρω». Τι θα κάνω τώρα;
-Μα, – του είπα, – δε ξέρω.
Εκείνος έκανε για λίγο σημειωτόν μη ξέροντας τι άλλο να κάνει και έφυγε.
Με παρακάλεσε να μην πω σε κανέναν το επίθετό του. Δεν θα το πω, να πάρει ο διάβολος.

Μιχαήλ Ζόσενκο: Ο λογοτέχνης

Mikhail Zoshchenko - Russiapedia

Mikhail Mikhaylovich Zoshchenko | biography

*****************************

Το όνομα «Ζντάνοφ» ίσως να μη λέει πολλά στους νεότερους. Για τους παλαιότερους όμως που έζησαν την ιστορία της Αριστεράς, ήταν ο εισηγητής της τάσης του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και ο κακός δαίμονας της ελεύθερης επανασταστικής τέχνης που άνθισε μετά την Επανάσταση του Οκτώβρη.

Το σημαντικότερο για το καθεστώς ήταν η εγκαθίδρυση μιας ποδηγετούμενης τέχνης, της οποίας τα καλλιτεχνικά έργα θα συμβάδιζαν με τα πιστεύω και τις ενέργειες του καθεστώτος. Ο βίος και η πολιτεία του Ζντάνοφ ταυτίστηκαν με την καταστολή και την τρομοκρατία ενάντια σε κάθε ελεύθερη, δημιουργική σκέψη.

Η τοποθέτησή του ως υπευθύνου για την εφαρμογή των ιδεωδών του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού», ο οποίος ήταν πλέον η μοναδική επίσημη πολιτική ιδεολογία του Σοβιετικού κράτους στις τέχνες, σήμαινε την απόλυτη επικράτηση της ασφαλίτικης λογικής στην πολιτιστική ζωή. Ο Ζντάνοφ ξεκίνησε μία διαδικασία χειραγώγησης (την ονόμαζε «αναδιοργάνωση») των τεχνών.

Η βασική ιδεολογία της περιόδου αυτής εκφράστηκε με το σύνθημα «ή μαζί μας ή εναντίον μας». Μέση λύση για τους καλλιτέχνες δεν υπήρχε.

Πηγή:pontosandaristera.wordpress.com

*
Το να σε καταδικάζει ο μέγας Ιεροεξεταστής του σταλινισμού Α.Α. Ζντάνοφ αυτό πρακτικά σήμαινε ότι ήσουνσημαντικός διανοούμενος και λογοτέχνης.Παράλληλα, έδειχνε ότι τα ψωμιά σου ήταν τελειωμένα και ότι η φυσική και καλλιτεχνική σου εξόντωση ήταν ζήτημα ημερών.

Διαβάστε την κατάπτυστη εισήγηση του Α. Ζντάνοφ για κάποια σοβιετικά λογοτεχνικά περιοδικά, που δημοσίευσαν κείμενα συγγραφέων που οι σταλινικοί τους είχαν χαρακτηρίσει ως εχθρούς του λαού , με χαρακτηριστικά παραδείγματα τον Μιχαήλ Ζόσενκο και την Άννα Αχμάτοβα...

Αυτό το καθεστώς έχει ως πρότυπο το δικό μας "επαναστατικό" ΚΚΕ, όταν μιλάει για την εξουσία στο λαό και τον σοσιαλιστικό Παράδεισο που θα εγκαθιδρύσει, με τα άπειρα γκουλάγκ για όσους "αλήτες" διανοούμενους τολμούν να παρεκκλίνουν από την ορθή πορεία που έχει χαράξει το αλάθητο κόμμα και οι σοφοί ηγέτες του.
Gerontakos