Κυριακή, Αυγούστου 30, 2015

Μπορεί η Αριστερά να κυβερνήσει εντός Μνημονίου;




Σημειώσεις για μια αριστερή κυβερνητική πολιτική



Στον καιρό των Μνημονίων: Η Αριστερά, η κυβέρνηση και το κίνημα-4
του Πολυμέρη Βόγλη
Sandro Chia, "Αμφιβάλλοντας για τα χρώματα και  τη μορφή"
Sandro Chia, «Αμφιβάλλοντας για τα χρώματα και τη μορφή»

1. Τα τελευταία χρόνια, τα Μνημόνια αποτέλεσαν «δομές καταστροφής» των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Μετά το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, ήλθε η σειρά της Αριστεράς να υποστεί τις συνέπειες της βίαιης προσαρμογής στην «προκρούστεια κλίνη» των μνημονιακών μέτρων και των απαιτήσεων των δανειστών: απογοήτευση στην κοινωνική βάση, αντιδράσεις στελεχών, διάσπαση του κόμματος. Η διαδικασία αποδόμησης του πολιτικού συστήματος συνεχίζεται, καθώς νέα κόμματα δημιουργούνται, ετερόκλητες συμμαχίες συνάπτονται, νέες διαιρετικές τομές κατασκευάζονται. Το ένστικτο της πολιτικής επιβίωσης για την παραμονή στην εξουσία επιτάσσει κινήσεις τακτικής που δημιουργούν δυνατότητες πολιτικής κυριαρχίας σε ένα περιβάλλον μόνιμης και διαρκούς πολιτικής αστάθειας. Η προσήλωση στις κινήσεις τακτικής υποβαθμίζει και συσκοτίζει τη στρατηγική: ποιο είναι το όραμα, πώς θέλουμε να είναι η ελληνική κοινωνία σε λίγα χρόνια. Όσο ο στρατηγικός στόχος παραμένει ασαφής και νεφελώδης, τόσο πιο δυσδιάκριτες γίνονται οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων.
2. Ακόμα και την εποχή που η διαχωριστική γραμμή «Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο» κυριαρχούσε στην πολιτική ζωή, η παραμονή στην Ευρώπη και τους θεσμούς της ήταν βασική παράμετρος της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ. Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να καταργήσει τη μνημονιακή λιτότητα με ταυτόχρονη παραμονή της χώρας στο ευρώ έχει καταστήσει αυτή τη διαχωριστική γραμμή παρωχημένη. Οι αγωνιώδεις μήνες της διαπραγμάτευσης κατέδειξαν τα όρια της πολιτικής «Όχι στη λιτότητα — Ναι στο ευρώ» και, από αυτή την άποψη, η συμφωνία που επιτεύχθηκε ήταν η καλύτερη δυνατή εντός του ευρώ. Σήμερα πλέον το νέο δίλημμα που απερίφραστα τίθεται είναι «ευρώ ή αποχώρηση από την Ε.Ε. και επιστροφή στη δραχμή». Όμως, σε έναν διεθνοποιημένο κόσμο που τα σύνορα καθίστανται όλο και πιο διαπερατά σε όλα τα επίπεδα και οι προκλήσεις απαιτούν συνέργειες και συμμαχίες, η επιστροφή στον «εθνικό» δρόμο είναι ανέφικτη και η απομόνωση ανεπιθύμητη. Η Ευρώπη παραμένει το πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να οικοδομηθούν συμμαχίες, να επιτευχθούν λύσεις, να διαμορφωθεί η μελλοντική πορεία της ελληνικής κοινωνίας.
3. Η νέα συμφωνία επιβάλλει ασφυκτικούς περιορισμούς και, με αυτή την έννοια, το ερώτημα που ουσιαστικά τίθεται είναι: Τι μπορεί να συνιστά αριστερή πολιτική σε συνθήκες Μνημονίου; Ο στόχος της πολιτικής μιας κυβέρνησης της Αριστεράς σήμερα πρέπει να είναι η κοινωνική δικαιοσύνη και η καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων που έχουν δημιουργήσει οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Είναι περιττό να πει κανείς ότι το Μνημόνιο δεν κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να επιδιώξει να διευρυνθούν τα όρια της συμφωνίας ώστε να συμπεριλάβουν την προστασία των εργασιακών σχέσεων ή την προστασία των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας, όπως συνέβη με τα μέτρα για την ανθρωπιστική κρίση. Όμως μπορούν να αξιοποιηθούν πλευρές και της νέας συμφωνίας όπως π.χ. για τη φορολογική πολιτική. Ποιος άλλος εάν όχι μια κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να πατάξει τη φοροδιαφυγή ή να συγκρουστεί με τη διαπλοκή και τα συμφέροντα των ολιγαρχών;
4. Το μεγαλύτερο έλλειμμα της κυβέρνησης όλους αυτούς τους επτά μήνες αφορούσε την ίδια τη διακυβέρνηση. Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές αδρανοποίησε την κυβέρνηση ακόμη και σε τομείς που δεν σχετίζονταν άμεσα με την οικονομία. Οι ιδέες και οι προεκλογικές διακηρύξεις δεν μεταφράστηκαν σε εφαρμοσμένη πολιτική, οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στους θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση δεν πραγματοποιήθηκαν, δεν «φύσηξε αέρας αλλαγής» στους χώρους εργασίας και σπουδών. Για να αναστραφεί αυτό το κλίμα στασιμότητας και αδράνειας θα πρέπει η μετεκλογική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (στον βαθμό, βέβαια, που υπάρξει) να αναλάβει γενναίες πρωτοβουλίες διακυβέρνησης οι οποίες θα δώσουν ώθηση στις αλλαγές που έχει ανάγκη η κοινωνία. Από την άλλη πλευρά, εναπόκειται και στην ίδια την κοινωνία να υποστηρίξει τις αλλαγές που είναι αναγκαίες και να αντιπαρατεθεί με όσες επιβλήθηκαν από τους δανειστές και υπονομεύουν το μέλλον της. Κοντολογίς, πέρα από τις όποιες επιτυχίες και λάθη της κυβέρνησης της Αριστεράς, θα πρέπει να πρωταγωνιστήσουν πρόσωπα και συλλογικά υποκείμενα που να είναι διατεθειμένα όχι να καταγγείλουν την κυβέρνηση από μια θέση ιδεολογικής καθαρότητας αλλά να εμπλακούν στην προώθηση και εφαρμογή πολιτικών που βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολλών και αλλάζουν την κοινωνία.
Αποτέλεσμα εικόνας για Πολυμέρης ΒόγληΟ Πολυμέρης Βόγλης διδάσκει σύγχρονη Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ο Πολυμέρης Βόγλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο. Είναι αναπληρωτής καθηγητής κοινωνικής ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2014) Η αδύνατη επανάσταση, Αλεξάνδρεια
(2010) Η ελληνική κοινωνία στην Κατοχή 1941-1944, Αλεξάνδρεια
(2004) Η εμπειρία της φυλακής και της εξορίας, Αλεξάνδρεια
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2013) Ελληνικά παράδοξα, Αλεξάνδρεια
(2011) Δικτατορία 1967-1974, Μορφωτικό Ίδρυμα Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας - Θράκης
(2010) Ο Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη
(2009) Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα
(2009) Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα
(2009) Τόποι εξορίας, Αλεξάνδρεια
(2008) Μνήμες και λήθη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, Επίκεντρο
(2007) Ιστορία και πολιτική στο έργο του Παντελή Βούλγαρη, Εκδόσεις Παπαζήση
(2006) Ο πειρασμός της αυτοκρατορίας, Μεταίχμιο [κείμενα, επιμέλεια]
(2003) Μετά τον πόλεμο, Αλεξάνδρεια
(2000) Ιστορικό τοπίο και ιστορική μνήμη: το παράδειγμα της Μακρονήσου, Φιλίστωρ
Λοιποί τίτλοι
(2012) Συλλογικό έργο, Η εποχή των ρήξεων, Επίκεντρο [επιμέλεια]

Κριτικογραφία
σελ. 1 2    
Δίκτυα αλληλεγγύης στην κατοχική Αθήνα [Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 10.11.2012

Πολιτικές εξελίξεις και εκλογικά αποτελέσματα [Ελληνική πολιτική ιστορία 1950-2004], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Ο Σούμπερτ και τα εγκλήματα πολέμου [Θανάσης Σ. Φωτίου, Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Η γερμανική κοινωνία αντιμέτωπη με τη γενοκτονία [Ian Kershaw, Ο Χίτλερ, οι Γερμανοί και η τελική λύση], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Το ζενίθ και το ναδίρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας [Halil Inalcik, Οικονομική και κοινωνική ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Η κρίσιμη δεκαετία του 1950 στην Κύπρο [Χάιντς Α. Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου: 1950-1959], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Ο διορατικός Καρλ Μαρξ [Eric Hobsbawm, Πώς να αλλάξουμε τον κόσμο], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Η ιστορικότητα της ιστορικής συνείδησης [Αντώνης Λιάκος, Αποκάλυψη, ουτοπία και ιστορία], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Οι πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στον ναζισμό [Χάινριχ Βίνκλερ, Βαϊμάρη: Η ανάπηρη δημοκρατία 1918-1933], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Ριζοσπάστες στοχαστές και ο κόσμος τους [Βίκυ Καραφουλίδου, Η γλώσσα του σοσιαλισμού], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Κατάσκοποι και αντιστασιακοί [Πέτρος Στ. Μακρής - Στάικος, "Ο Άγγλος πρόξενος"], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Διλήμματα για το κομμουνιστικό κίνημα [Λεωνίδας Κύρκος, Λεωνίδας Κύρκος: Η δυναμική της ανανέωσης], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Από τα Δεκεμβριανά μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο [Σωτήρης Ριζάς, Απ' την απελευθέρωση στον Εμφύλιο], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.12.2011

Το παρελθόν του παρόντος, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 25.6.2011

Προσφυγικό ζήτηµα: η αποκατάσταση της πραγματικότητας [Το 1922 και οι πρόσφυγες], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 4.6.2011

«Ναζί δολοφόνοι!» φώναζαν οι Γερμανίδες [Nathan Stoltzfus, Η αντίσταση της καρδιάς], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 21.5.2011

Το 1968 δεν ήταν μόνο ο Μάης [Ανάμεσα στον Μαρξ και στην Coca-Cola], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 5.3.2011

Πέρα από τις «επίσημες» καταγραφές, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 11.12.2010

Αναδομώντας τους αρχαίους, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 11.12.2010

Ελληνική ταυτότητα και Οθωμανική Αυτοκρατορία, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 11.12.2010

Αναμνήσεις από το «σοσιαλιστικό μέλλον» [Κατερίνα Τσέκου, Προσωρινώς διαμένοντες...], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 2.10.2010

Από τα προνόμια στην εξόντωση [K. E. Fleming, Ιστορία των Ελλήνων Εβραίων], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 7.8.2010

Μάγισσες, πρόσφυγες και εμφύλιος, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 26.6.2010

Η γέννηση της Αντίστασης [Γιώργος Μαργαρίτης, Προαγγελία θυελλωδών ανέμων...], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 12.6.2010

Ο Εμφύλιος από τη σκοπιά των αμάχων [Τασούλα Βερβενιώτη, Αναπαραστάσεις της ιστορίας], "Τα Νέα", 8.5.2010

«Η δουλειά κάνει τους άντρες» [Δήμητρα Λαμπροπούλου, Οικοδόμοι], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 20.3.2010

Η βίαιη «μεταμόρφωση» της Ευρώπης [Mark Mazower, Η αυτοκρατορία του Χίτλερ: Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 16.1.2010

Όταν ο ρατσισμός έγινε «λογικός» [Επισφαλής εργασία, "γυναικεία εργασία"], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 19.12.2009

Το παρελθόν μιλάει για το μέλλον, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 12.12.2009

Οι πιο κρίσιμες στιγμές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 12.12.2009

Εκείνοι που έχτισαν τη σύγχρονη Ελλάδα, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 12.12.2009

Ένας πόλεμος χωρίς νόημα; [Παντελής Βούλγαρης, Ψυχή βαθιά], "Η Αυγή", 1.11.2009

Ήταν πράγματι αναπόφευκτος ο Β΄ Παγκόσμιος; [Richard Overy, 1939: Η αντίστροφη μέτρηση για τον πόλεμο], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 24.10.2009

Εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ μνήμης και ιστορίας [Μνήμες και λήθη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 29.8.2009

Έτσι απέκτησαν φωνή τα κινήματα των νέων [Οντέτ Βαρών - Βασάρ, Η ενηλικίωση μιας γενιάς], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 30.5.2009

Ένας φρικτός νομοταγής πολίτης [Χάννα Άρεντ, Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 16.5.2009

Όταν σύφιλη σήμαινε αμαρτία [Ελένη Καλογιάννη, Η σύφιλη], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 7.3.2009

Ξανά στο προσκήνιο ο πόλεμος των ιστορικών για τα γεγονότα του ΄40 [Η εποχή της σύγχυσης], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 10.1.2009

Ο πόλεμος παραμένει εργαλείο πολιτικής [Marilyn B. Young, Οι πόλεμοι του Βιετνάμ], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 20.12.2008

Όταν οι θύτες έγιναν θύματα [Χαράλαμπος Κ. Αλεξάνδρου, Μεραρχία Πινερόλο], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 25.10.2008

Η διαστρέβλωση της Ιστορίας σε όλο της το μεγαλείο [Χάγκεν Φλάισερ, Οι πόλεμοι της μνήμης], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 27.9.2008

Η χρονιά που άλλαξε τις ζωές των ανθρώπων, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 3.5.2008

Η σεξουαλική επανάσταση, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 3.5.2008

Η μαύρη δύναμη, "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 3.5.2008

Ο κύκλος της βίας δεν γονάτισε τον ΕΛΑΣ [Στράτος Ν. Δορδανάς, Το αίμα των αθώων], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 22.3.2008

Όταν η Ιστορία έγινε επιστήμη [Βαγγέλης Δ. Καραμανωλάκης, Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης και η διδασκαλία της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών 1837-1932], "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο", 9.2.2008
******************************

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Καναδή ακτιβίστρια προς Μητσοτάκη: «Θα έπρεπε να ντρέπεστε, έχετε το αίμα 14.000 παιδιών από την Παλαιστίνη στα χέρια σας. Πώς μπορείτε να κοιτάζετε τον εαυτό σας στον καθρέπτη; Το Ισραήλ είναι τρομοκρατικό κράτος»

  Με μια ακτιβίστρια υπέρ της Παλαιστίνης βρέθηκε αντιμέτωπος ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Καναδά, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη χώρα...