Τρίτη, Ιανουαρίου 11, 2011

Η ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

ΚΟΝΤΕΪΝΕΡ: Αναφερθήκατε στο ΔΝΤ και θα ήθελα να σας ρωτήσω για τις πολιτικές του προς την Ελλάδα. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από την πολιορκία του ΔΝΤ. Στο παρελθόν έχετε περιγράψει τις πολιτικές που προωθούσε το ΔΝΤ προς χώρες του τρίτου κόσμου ως καταστρεπτικές περιγράφοντας τις απαιτήσεις τους εν συντομία ως εξής: πρώτα το ΔΝΤ τους ζητά να αποπληρώσουν τα χρέη τους, στη συνέχεια να περάσουν σε ιδιωτικοποιήσεις ώστε οι πλουτοπαραγωγικές πηγές τους να μπορέσουν να εξαγοραστούν φτηνά και τέλος να ανεβάσουν τα επιτόκια ώστε να επιβραδυνθεί η οικονομία και να εξαναγκαστεί ο κόσμος να πληρώσει. Αντίθετα, βλέπουμε πως οι πολιτικές που προτείνει το ΔΝΤ για την κρίση στις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες, κινούνται προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Παράβλεψη του χρέους, μείωση των επιτοκίων στο ελάχιστο ώστε να διατηρηθεί η οικονομία συσσωρεύοντας μεγαλύτερα χρέη,όχι ιδιωτικοποιήσεις αλλά αντίθετα κρατικοποιήσεις. Εν συντομία, από τη μία πλευρά οδηγίες και διαταγές για τους φτωχούς και από την άλλη πλευρά προσεκτικά σχεδιασμένες πολιτικές για τους πλούσιους. Πιστεύετε ότι το ΔΝΤ εφαρμόζει τις πρώτες τακτικές στην Ελλάδα αυτή την περίοδο; Με άλλα λόγια, η Ελλάδα –έξι χρόνια μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων- θεωρείται από το ΔΝΤ σαν μια χώρα του τρίτου κόσμου;

ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ: Πιστεύω πως η διατύπωσή σας είναι κατά βάση ακριβής – φυσικά, αν κοιτάξει κανείς λεπτομερώς, υπάρχουν λεπτές αποχρώσεις και περιπλοκότητα- ωστόσο πιστεύω αυτές οι αρχές αποτελούν μια πολύ καλή πρώτη προσέγγιση. Και δεν εκπλήσσομαι ιδιαίτερα, στο κάτω κάτω ποιοι είναι το ΔΝΤ; Είναι οι πλούσιες χώρες και φυσικά ακολουθούν πολιτικές σχεδιασμένες για το κέρδος των πλουσίων. Κοιτάξτε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου: δεν αναπτύσσει πολιτική ελεύθερης αγοράς, αλλά έναν συνδυασμό φιλελευθεροποίησης, προστατευτισμού και επενδυτικού δικαίου, ο οποίος ταιριάζει με τους σχεδιασμούς των πολυεθνικών και εκείνων των λίγων χωρών που τους στηρίζουν. Κι αν τα πράγματα δεν είχαν έτσι, θα ήταν κάτι εκπληκτικό. Οπότε, βρισκόμαστε κοντά στον πραγματισμό.

Το ίδιο ισχύει και για το ΔΝΤ. Ένα από τα Αμερικανικά διοικητικά στελέχη του ΔΝΤ θα ήθελε να περιγράψει το ΔΝΤ σαν ενισχυτή των πιστωτικών κοινοτήτων. Συμπτωματικά, όλο αυτό είναι πολύ αντικαπιταλιστικό, ριζικά αντικαπιταλιστικό. Έτσι, για παράδειγμα, αν εγώ σου δανείσω χρήματα γνωρίζοντας ότι το δάνειο είναι υψηλού ρίσκου, βάζω υψηλά επιτόκια. Στον αμιγή καπιταλισμό, όταν εγώ σου δανείζω χρήματα, κι΄ εσύ είσαι αναξιόπιστος δανειολήπτης, σου χρεώνω πολύ υψηλό τόκο, κι εσύ μου πληρώνεις αυτόν τον τόκο, γίνομαι πλούσιος, μέχρι που κάποια στιγμή δεν μπορείς πλέον να αποπληρώσεις το χρέος. Σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα τι συμβαίνει τότε; Λοιπόν, μένω με τις συνέπειες που επιφέρει ένα κακό δάνειο, τελεία. Στην πραγματικότητά που ζούμε όμως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι γείτονές σου πρέπει να υποφέρουν, ο κόσμος μέσα στη χώρα πρέπει να υποφέρει ώστε να αποπληρωθεί το δάνειο και οι γείτονές μου-στην πλούσια χώρα-πρέπει να με πληρώσουν επίσης, δηλαδή οι φορολογούμενοι, επειδή εγώ δε θέλω να χάσω καθόλου χρήματα.

Και αυτό είναι το ΔΝΤ! Όταν επιβάλλονται δομικές αναδιαρθρώσεις αυτό στην ουσία συνιστά μια τιμωρία για τους φτωχούς – οι οποίοι δεν δανείστηκαν τα χρήματα. Το δάνειο πάρθηκε από στρατιωτικούς δικτάτορες, γκάνκστερς, οποιονδήποτε, μα τώρα αυτοί-οι φτωχοί-πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτό. Κι εγώ, ο πλούσιος δανειστής καλώ τους φορολογούμενους να πληρώσουν για την εγγύησή μου. Αυτό είναι ριζικά αντικαπιταλιστικό! Έτσι όταν μιλάμε για το υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα πρέπει να γελάμε, μα ουσιαστικά αυτό είναι το ΔΝΤ. Είναι ένα απόλυτα απονομιμοποιημένο σύστημα στην πραγματικότητα. Αν πιστεύουμε στον καπιταλισμό, τα χρέη θα πρέπει να πληρωθούν από αυτούς που τα δημιούργησαν και όχι εκείνους που έτυχε να ζουν σε μια χώρα όπου κάποιος άλλος τα επέβαλε. Κι εκείνοι που δάνεισαν και πλούτισαν από τους υψηλούς τόκους, αυτοί ατύχησαν εφόσον έτυχε να ακυρωθούν τα χρέη. Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς θα συνέβαινε σε ένα απλό καπιταλιστικό σύστημα με δίκαιους ανθρώπους, και όχι με επεμβάσεις από τεράστια ιδρύματα. Το ίδιο συμβαίνει με τις τράπεζες στις Ηνωμένες Πολιτείες: όταν χρεοκοπούν εξαιτίας των ριψοκίνδυνων δανείων τους περιμένουν τους φορολογούμενους να πληρώσουν τις εγγυήσεις τους. Δεν υπάρχει τίποτα καπιταλιστικό σ’ αυτό! Σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα αυτά θα ήταν απλά άτυχες επενδύσεις και θα έχαναν τα χρήματά τους. Έτσι, αυτό αποτελεί τον θεμελιώδη ρόλο του ΔΝΤ, ένας ρόλος ενισχυτικός για τις πιστωτικές κοινότητες.

Τι θα έπρεπε να κάνει η Ελλάδα; Αυτή είναι μια ερώτηση παγίδα καθώς επανερχόμαστε στο θέμα του ότι ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο παρά σ’ έναν δίκαιο κόσμο, ή πόσο μάλλον σ’ έναν καπιταλιστικό κόσμο. Σ’αυτή την τελευταία περίπτωση είναι προφανές τι θα έκανε η Ελλάδα. Θα έλεγε “να πάτε να χαθείτε”. Αυτό θα γινόταν σ’ έναν καπιταλιστικό κόσμο. Συμβαίνει όμως να ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, όχι σε έναν καπιταλιστικό, όχι σ’ έναν ελεύθερο κόσμο. Τι κάνουν λοιπόν οι Έλληνες σ’ αυτόν τον κόσμο; Τώρα βρισκόμαστε ξανά μέσα στο κλουβί κι έξω απ’ αυτό είναι η άγρια τίγρη. Δε μπορείς να πεις ότι δεν είναι εκεί έξω. Είναι εκεί. Πρέπει λοιπόν να πάρετε σκληρές αποφάσεις στον υπαρκτό κόσμο της αδικίας και της καταπίεσης. Και ποιες ακριβώς είναι αυτές οι αποφάσεις που καλούνται να πάρουν οι Έλληνες είναι ένα δύσκολο θέμα που οι ίδιοι πρέπει να επιλύσουν. Ίσως πρέπει να καταφύγουν σε στάση πληρωμών, ή να βγουν από την Ευρωζώνη. Αυτή είναι μια από τις επιλογές που έχουν προταθεί. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα μπορούσαν να ελέγξουν τη νομισματική ισοτιμία και να ακυρώσουν τα χρέη που αποκαλούνται “προφανή χρέη”.

Πρόκειται για ένα σημαντικό οικονομικό κόνσεπτ που επινοήθηκε στις ΗΠΑ περίπου έναν αιώνα πριν. Όταν οι ΗΠΑ κατέκτησαν την Κούβα το 1898 –αποκαλείται απελευθέρωση της Κούβας, μα στην πραγματικότητα ήταν κατάκτηση- η Κούβα είχε πολλά χρέη προς την Ισπανία τα οποία φυσικά οι ΗΠΑ δεν επιθυμούσαν να αναλάβουν. Έτσι εφηύραν την έννοια του “προφανούς χρέους” κατά την οποία τα χρέη αυτά δεν τύγχαναν νομιμοποίησης επειδή είχαν επιβληθεί στην Κούβα, κάτι το οποίο ήταν απολύτως αληθές. Αυτά αποκαλούνται προφανή χρέη κι έτσι δεν είναι υποχρεωτική η αποπληρωμή τους. Κάτι παρόμοιο συνέβη στις Φιλιππίνες και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις. Πρακτικά βέβαια, όλα τα χρέη προς τρίτες χώρες είναι προφανή χρέη που επιβάλλονται στον λαό. Μπορεί να γίνονται δεκτά από τις κυβερνήσεις, αλλά οι κυβερνήσεις δεν εκπροσωπούν τον λαό. Επομένως, μπορεί να έγιναν αποδεκτά από κάποιους αλλά ο λαός δεν ήταν ο αποδέκτης τους κι έτσι δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα πληρώσει αυτός. Σ’ έναν κόσμο δικαίου τα χρέη απλά θα ακυρώνονταν. Ζούμε όμως σε έναν κόσμο συσχετισμών ισχύος, μπορούν να καταλυθούν τα συστήματα ισχύος;




Απόσπασμα συνέντευξης του διάσημου διανοητή Νόαμ Τσόμσκυ στους Σπύρο Ζουμπούλη και Ηλία Μαρμαρά, που περιλαμβάνει τα αποσπάσματα που δημοσιεύτηκαν στα τεύχη 12 και 13 του Κοντέινερ, αλλά και κάποια ακόμα. Η συνέντευξη έγινε στις 19 Νοεμβρίου 2010,στο γραφείο του στο ΜΙΤ. Αν θέλετε να διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη του Νόαμ Τσόμσκυ, κάντε κλικ ΕΔΩ=> http://konteinermag.blogspot.com/2011/01/12-13.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον Τάσο Αποστολίδη για το νέο του graphic novel «Αριστοτέλης» με εικονογράφηση Αλέκου Παπαδάτου

Tάσος Αποστολίδης:«Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη έχει να κάνει με την πραγματική ζωή, με το τώρα» Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον Τάσο Απ...