Ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904) κορυφαίος Έλληνας συγγραφέας είναι πασίγνωστος από το εμβληματικό του μυθιστόρημα Η Πάπισσα Ιωάννα (1866).
Αρκετοί γνωρίζουν ότι από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 1873 έχασε
τα 3/5 της περιουσίας του δηλαδή 300 χιλ. χρυσές δραχμές από τις
περίφημες μετοχές του Λαυρίου στο σκάνδαλο του πρώτου Χρηματιστηρίου
Αθηνών που συγκλόνισε τότε την Ελλάδα. Όμως λίγοι είναι αυτοί που
γνωρίζουν ότι ο Ροΐδης στην ηλικία 49 ετών στο κέντρο των Αθηνών στις 29
Ιουλίου 1885, υπήρξε θύμα τροχαίου όχι φυσικά από αυτοκίνητο αλλά από
άμαξα με άλογο.
Ας δούμε πως το περιγράφει ο Κ.Γ. Κασίνης στο Τραγικό σημειωματάριο του Ροΐδη (εκδ. Φιλιππότη Αθήνα 1995)
«Αυτή τη νύχτα στη 1 μετά τα μεσάνυχτα ξεκίνησε από το καφενείο Γιαννόπουλου της πλατείας Συντάγματος όπου σύχναζε τακτικότατα για να πάει σπίτι του στην οδό Φιλελλήνων ακριβώς απέναντι από την Ρωσική εκκλησία. Ένα αμάξι ερχόταν από τη Φιλελλήνων κι ένα άλλο από την οδό Σταδίου. Ο Ροΐδης βρέθηκε ανάμεσα τους, τον ανέτρεψαν , τον κλώτσησε το άλογο πέρασε ο τροχός πάνω από το κεφάλι του με αποτέλεσμα να του σπάσει το σαγόνι . Τον ανέσυραν και τον οδήγησαν σε ένα κοντινό φαρμακείο, όπου ο γιατρός Δ. Κοντόπουλος του περιποιήθηκε πρόχειρα το τραύμα. Οι εφημερίδες που αναφέρουν το περιστατικό, αποδίδουν το ατύχημα στην εγκληματική ταχύτητα των αμαξών και την ασυδοσία των αμαξάδων παρά την βαρηκοΐα του Ροΐδη.»
Στις ‘‘Ειδήσεις’’ της εφ. Εφημερίς 29 Ιουλίου 1885 αναφέρεται ότι «ο αμαξηλάτης συνελήφθη ευχόμεθα δε να μην έχη πολλών εκλογικήν ισχύν και να μη χαίρει ώς εκ τούτου την ένθερμον προστασία των ισχυρών πολιτευομένων, όπως τιμωρηθή ώς δει δια την πράξιν του. »
Οι επιπτώσεις του τροχαίου εγκλήματος στον συγγραφέα είναι απίστευτες.
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος στο Φανταστικό μουσείο (εκδ. Καστανιώτη 2005) γράφει: «Εγκλωβισμένος σε ένα σώμα τραυματισμένο και άλαλο δεν μπορεί καν να λάβει στερεά τροφή. Αδυνατούσε να καπνίσει, ή να πιει ένα ποτήρι νερό χωρίς βοήθεια. Η επικοινωνία με τον κόσμο ήταν εξευτελιστικά δύσκολη. Αργή. Έγραφε τις επιθυμίες του σε σημειωματάριο… Λόγω ιατρικού σφάλματος η σιαγόνα τοποθετήκε λανθασμένα και κατέστη ανάγκη να αποκολληθεί βιαίως εκ νέου (από άλλο χειρουργό) και να μπει στην ορθή του θέση. Η καθημερινή του διαβίωση είχε μεταβληθεί σε μαρτύριο. Τις νύχτες της αυπνίας έβγαινε αργά στη σκοτεινή και έρημο οδό Φιλελλήνων. 37 νύχτες όλο περπατώ γράφει στο σημειωματάριό του.»
Είχε φθάσει στο ναδίρ αφού την προηγούμενη χρονιά το 1884 είχε αυτοκτονήσει ο αδελφός του Νικόλας στο Παρίσι γεγονός που είχε αποκρύψει στη γριά μητέρα του. Η διαβίωσή του επίσης ήταν εξαιρετικά δύσκολη λόγω τη χρεοκοπίας από τις Λαυρεωτικές μετοχές.
Το 1895 ο Ροΐδης δημοσιεύει το διήγημά του Το παράπονον του νεκροθάπτου (έγινε και φιλμ από τον Τάκη Σπέτσιώτη με τίτλο ‘Τα Κοράκια’ το 1991). Εκεί παρουσιάζει έναν Συριανό οικογενειάρχη που έρχεται στην Αθήνα με την υπόδειξη ενός βουλευτή πουλάει αμπέλια, βάρκες αγοράζει μετοχές στο χρηματιστήριο, χάνει την περιουσία του και επίσης χάνει και το γιο του Γιάννη που « Τον είχε στείλει η μάνα του να ψουνίσει και τον επλάκωσε ένας αμαξάς που έτρεχε σαν κυνηγημένος λαγός σε στενό δρόμο γεμάτο κόσμο… ο Γιάννης πέθανε μετά δύο ώρες όλοι τον έκλαιαν και αναθεμάτιζα και την αστυνομία. Ο νεκροσκόπος μας έλεγε ότι έκανε λογαριασμό και πως ανάλογα του πληθυσμού περισσότερους ανθρώπους σκοτώνουν οι αμαξάδες της Αθήνας παρά τρωγουν οι τίγρεις εις τας Ινδίας»
Αξίζει να αναφερθεί σε επιστολή του Εμμ. Ροίδη με το ψευδώνυμο Πέτρος Κοτόπητας 10 χρόνια πριν το τροχαίο στις 18/11/75 γράφει για την οδό Σταδίου της πρωτεύουσας ότι χρησιμεύει «ως στάδιον αρματοδρομίας, καθ’ ην οι κ.κ. καραγωγείς, φοβούμενοι μη βλάβη το στόμα του ζώου των, εφευρον τον νεωτερισμόν της αφαιρέσεως του χαλινού» και καταλήγει «Αν το έθιμον της αχαλινώτου αρματοδρομίας εις τας κεντρικάς οδούς των Αθηνων προκειται να διαιωνισθη φρονουμεν ότι πρεπει να δημοσιευθη και παρ ημιιν το μαρτυρολόγιον των καταπατηθεντων , ίνα γνωριζωμεν τουλάχιστον ποιον φορον αίματος πληρωνομεν κατ’ έτος εις τον νεοελληνισμον τούτον»
Πέρασαν 138 χρόνια από εκείνο το βράδυ στην οδό Φιλελλήνων. Τι να πει κανείς σήμερα; Ίσως ότι ο Εμμανουήλ Ροΐδης, το μεγάλο αυτό πνεύμα υπήρξε πρόδρομος όσον καταγγέλλουν διαχρονικά, την νεοελληνική αναλγησία για ότι γίνεται στους δρόμους, σε μια εποχή μάλιστα που δεν υπήρχαν αυτοκίνητα και υπηρεσία Τροχαίας να μας «προστατεύει».
Κι αν θέλετε την ταπεινή μου γνώμη ο Εμμανουήλ Ροΐδης υπήρξε το πρώτο μέλος και εσαεί επίτιμο του Πανελλαδικού συλλόγου μας SOS ΤΡΟΧΑΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ.
Γιώργος Π. Ιατρού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου