Νικόλαος Ζαχαριάς
Με την ευκαιρία της παρουσίασης των δυο νέων συλλογικών τόμων, Αρχαιομετρία. Απόλυτες χρονολογήσεις και αναλύσεις και Πολιτιστική κληρονομιά και νέες τεχνολογίες των Εκδόσεων Παπαζήση, επιτρέψτε μου να κάνω δύο παρατηρήσεις και να αναφέρω και μια προσωπική μαρτυρία.
Ο τόμος της Αρχαιομετρίας έρχεται να συμπληρώσει τον τόμο των Αρχαιοϋλικών που επιμεληθήκαμε με τον Γιάννη Λυριτζή πριν από 12 χρόνια, επίσης από τις Εκδόσεις Παπαζήση (1η έκδοση 2010, επανέκδοση 2022). Βλέπω τον χρόνο που πέρασε στην εικόνα της κόρης μου, που τότε ήταν μαθήτρια του δημοτικού σχολείου και τώρα φοιτήτρια. Το νέο βιβλίο ευελπιστούμε να λειτουργήσει ως εγχειρίδιο για μια ευσύνοπτη περιήγηση στις βασικές θεματικές της αρχαιομετρίας, που είναι οι απόλυτες χρονολογήσεις και οι αναλύσεις με σκοπό να απαντούμε ερωτήματα που σχετίζονται με την ηλικία των αντικειμένων, την τεχνολογία κατασκευής τους, τη χρήση και την προέλευσή τους. Στο έργο αυτό των 620 σελίδων και 15 κεφαλαίων στη θεματική της αρχαιομετρίας, δηλαδή των εφαρμογών των θετικών επιστημών στη μελέτη των υλικών καταλοίπων της ανθρώπινης παρουσίας και δημιουργίας, παρουσιάζονται οι τεχνικές απόλυτης χρονολόγησης και οι τεχνικές για τη μελέτη της τεχνολογίας, σύστασης και προέλευσης όλου του φάσματος των υλικών και τέχνεργων, όπως κεραμικά, ιζήματα, γυαλιά, μέταλλα, λιθοτεχνίες, λίθοι, κονιάματα, οργανικά υλικά και χρωστικές. Τον συντονισμό και την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε ο γράφων, συγγράφοντας και μέρος των κεφαλαίων, με τη συμμετοχή των καθ. Γ. Φακορέλλη, επίκ. καθ. Ν. Λάσκαρη, Α. Οικονόμου, Ν. Νεράντζη, Κ. Θεοδωρακοπούλου, Μ. Παπαγεωργίου, Ε. Παλαμάρα και Γ. Μαστροθεόδωρου. Βεβαίως η αρχαιομετρία δεν είναι κάτι καινούργιο και καινοτόμο, αφού έχει διεθνώς ήδη μια ιστορία 70 ετών, αλλά αποτελεί ανάγκη και απαραίτητο συστατικό της νέας αρχαιολογίας στην κατεύθυνση να μάθουμε περισσότερα, να ενσωματώσουμε περισσότερη πληροφορία, να κατανοήσουμε καλύτερα τις πρακτικές και τα υλικά των περασμένων κοινωνιών.
Έτσι θα κερδίσουμε και το στοίχημα ο πολιτισμός να γίνεται ολοένα και πιο προσιτός σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, χωρίς περιορισμούς γλώσσας, ηλικίας, γεωγραφίας και οικονομίας.
Το δεύτερο βιβλίο των Νέων τεχνολογιών, αν και μικρότερο, με μόλις 300 σελίδες και 5 κεφάλαια, σηματοδοτεί το καινούργιο και το μέλλον στην πολιτιστική κληρονομιά. Αποτυπώνει ευσύνοπτα τον θαυμαστό νέο κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη και τους ανοικτούς ορίζοντες, χρησιμοποιώντας το ανεξάντλητο πολιτιστικό απόθεμα και ενσωματώνοντας τις νέες τεχνολογίες, δημιουργεί καινούργιες εφαρμογές και ανοίγει νέες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην πληρέστερη διαχείριση και προβολή του πολιτισμού. Κεφάλαια του βιβλίου αποτελούν τα συστήματα G.I.S., η τηλεπισκόπηση, οι αποτυπώσεις αντικειμένων και χώρων, η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα και οι εφαρμογές διαδικτύου, με τη συνδρομή της μουσειολογίας και εντός του θεωρητικού και εφαρμοσμένου πλαισίου της πολιτιστικής διαχείρισης. Τον συντονισμό και την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε ο γράφων, συνδράμοντας και εδώ στη συγγραφή των περιεχομένων, μαζί με την επίκ. καθ. Μ. Κουρή, τον Γ. Μαλαπέρδα και τη Β. Παναγιωτίδη. Το σύνολο αυτής της συγγραφικής ομάδας προέρχεται από το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, όπου η Πολιτισμική Διαχείριση και οι Νέες Τεχνολογίες, μέσω του θεσμοθετημένου Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας, αποτελούν καίρια συστατικά στοιχεία των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών κατευθύνσεων και της έρευνας του Τμήματος. Όταν τα λάβαμε ανά χείρας σχολίασα ότι σε δέκα χρόνια η εικόνα θα έχει αντιστραφεί. Οι ψηφιακές εφαρμογές θα αυξάνονται εκθετικά και θα αποτελούν το μεγάλο ποσοστό της έρευνας και των διαθέσιμων πολιτιστικών «προϊόντων». Έτσι θα κερδίσουμε και το στοίχημα ο πολιτισμός να γίνεται ολοένα και πιο προσιτός σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, χωρίς περιορισμούς γλώσσας, ηλικίας, γεωγραφίας και οικονομίας. Νομίζω όμως πως το πιο σημαντικό που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι η συγγραφική ομάδα αποτελείται από έμπειρους, αν και νέους, ερευνητές του χώρου.
Με βάση την προηγούμενη παρατήρηση, θα ήθελα να καταθέσω την ακόλουθη μαρτυρία μου. Σαν παιδί, στην πόλη όπου μεγάλωσα, το όμορφο Αιτωλικό, θυμάμαι τη συνεχή παραίνεση της μάνας μου «να προσέχω τις παρέες μου και να είμαι με παιδιά καλύτερα από εμένα». Μάλλον έπιασε τόπο η συμβουλή της, γιατί θυμάμαι να κάνω παρέα συνήθως με τους καλούς και φιλοπερίεργους μαθητές, και συχνά μεγαλύτερούς μου ηλικιακά.
[.....................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου