Τέσσερα «ψαγμένα» γαλλικά νουάρ από τις εκδόσεις Oposito (του Μάρκου Κρητικού)
του Μάρκου Κρητικού
Το 2018, οι ανεξάρτητες εκδόσεις Oposito, έκαναν δυναμική είσοδο στο χώρο της νουάρ λογοτεχνίας, με το αιρετικό μυθιστόρημα, Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ του πολυβραβευμένου Γάλλου συγγραφέα Ζαν-Μπερνάρ Πουί, και έθεσαν εξ αρχής ψηλά τον πήχη των απαιτήσεων του αναγνωστικού κοινού. Σήμερα η σειρά oposito/noir αριθμεί τέσσερα «ψαγμένα» μυθιστορήματα σπουδαίων Γάλλων συγγραφέων, με κοινό χαρακτηριστικό ότι δανείζονται νόρμες, κώδικες και χαρακτηριστικά από άλλα λογοτεχνικά είδη, αναδεικνύοντας το μεγάλο θεματικό εύρος της νουάρ λογοτεχνίας.
Jean Amila (Jean Meckert) – O χασάπης του Υρλύ (1982)
Μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη
Oposito (2023)
σελ. 256
Jean Amilα είναι ένα από τα πολλά λογοτεχνικά ψευδώνυμα του άγνωστου στη χώρα μας συγγραφέα Jean Meckert, πρωτεργάτη του neo-polar, του νέου γαλλικού αστυνομικού που δίνει έμφαση στην κοινωνικοπολιτική κριτική με συγκεκριμένο ιδεολογικό προσανατολισμό και εκφραστή μιας ιδιότυπης αστυνομικής λογοτεχνίας που δεν δεσμεύεται από τις βασικές συμβάσεις του είδους. Η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται στο Παρίσι, λίγο μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου όπου ο οκτάχρονος Μισού, γιος στασιαστή που είχε τουφεκιστεί για απείθεια, βιώνει την κοινωνική κατακραυγή. Η μητέρα του, ύστερα από συνεχείς προστριβές με τους γείτονες, θα συλληφθεί για διασάλευση της δημόσιας τάξης και ο Μισού θα καταλήξει στο ορφανοτροφείο. Εκεί, με τρία ακόμα ορφανά του πολέμου θα αποφασίσουν να δραπετεύσουν, προκειμένου να αποδώσουν δικαιοσύνη στη μνήμη των γονιών τους. Ένα πρωτίστως αντιπολεμικό μυθιστόρημα, με έντονα βιωματικά στοιχεία –όπως διαβάζουμε στον κατατοπιστικό πρόλογο της μεταφράστριας– που έχει στον πυρήνα της πλοκής του, τις εκτελέσεις στρατιωτών «προς παραδειγματισμό» στη Γαλλία, μετά τις μαζικές ανταρσίες του 1917. Ο συγγραφέας αποδίδει ρεαλιστικά τις ιδιάζουσες κοινωνικές συνθήκες μιας ταραγμένης εποχής και με προφορική γλώσσα και νουάρ αισθητική αποτυπώνει εξαιρετικά τον ακατέργαστο ψυχισμό και την άγνοια κινδύνου των νεαρών πρωταγωνιστών, και στηλιτεύει τον κοινωνικό στιγματισμό που παγιδεύει τα θύματά του σε έναν αναπόδραστο κύκλο μίσους και βίας.
Didier Daeninckx – Κανίβαλος (1998)
Μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη,
Oposito
σελ. 112
Γνωστός στην Ελλάδα κυρίως για το εμβληματικό μυθιστόρημά, Έγκλημα και μνήμη(Πόλις), ο Ντιντιέ Ντενένξ, άξιος επίγονος του γαλλικού polar, θα μας μεταφέρει σε μυθιστορηματική μορφή, γεγονότα που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της Διεθνούς Αποικιακής Έκθεσης, στο Παρίσι, τον Μάιο του 1931. O Γκοσενέ, ένας ιθαγενής Κανάκ, θα δραπετεύσει από το κλουβί του με την επιγραφή «ανθρωποφάγοι» και θα περιπλανηθεί στους δρόμους του Παρισιού αναζητώντας την αγαπημένη του, που έχει πέσει θύμα μιας μυστηριώδους ανταλλαγής των διοργανωτών της Έκθεσης με ένα τσίρκο στη Γερμανία(!) Αρκετά χρόνια αργότερα -τη δεκαετία του 1980- ο πρωταγωνιστής θα αφηγηθεί την ιστορία του σε δυο αντάρτες στη Νέα Καληδονία, κατά τη διάρκεια των βίαιων ταραχών μεταξύ των αυτόχθονων αυτονομιστών και της γαλλικής κυβέρνησης. Μια αντιρατσιστική νουβέλα που η υπόθεσή της βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, θλιβερά και ντροπιαστικά για το ανθρώπινο είδος, που παρότι σήμερα φαντάζει αδιανόητο, συνέβησαν μόλις πριν ενενήντα χρόνια, στον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο.
Jean–Bernard Pouy – Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ (1983)
Μετάφραση: Z. Δ. Αϊναλής
Oposito (2018)
σελ. 136
Ο Ζαν-Μπερνάρ Πουί, από τους πιο δημοφιλείς συγχρόνους εκπροσώπους του neo-polar, με πάνω από πενήντα μυθιστορήματα στο ενεργητικό του, σοκάρει με το πρώτο του τολμηρό δυστοπικό μυθιστόρημα, που από τον τίτλο και μόνο αποτρέπει τους λάτρεις των main stream αναγνωσμάτων. Ο Ζούλιους Πουέκ –θυμίζει το όνομα του συγγραφέα– αρχηγός της αναρχικής ομάδας «Ένοπλη Σπινοζική Φράξια», γνωστός με το όνομα Σπινόζα και θεματοφύλακας της ηθικής και του έρωτα (!), κυνηγάει μετά μανίας –μεταξύ άλλων αριστερών αναρχικών ομάδων– τη συμμορία των «χεγκελιανών» για μια αναμέτρηση μέχρι τελικής πτώσης, την ίδια ώρα που οι «νεόμπατσοι» οργανώνονται αθόρυβα για να αποκαταστήσουν την τάξη με βία και τρομοκρατία, στην ερειπωμένη Γαλλία. Ένα οργισμένο μετα-αποκαλυπτικό νουάρ, πανκ αισθητικής, με βιτριολικό χιούμορ και ιλιγγιώδη ρυθμό αλλά πρωτίστως βαθιά αλληγορικό για τους ανθρώπους που έζησαν την ουτοπία της κοινωνικής επανάστασης και δεν τους έμεινε παρά μόνο η αμφισβήτηση-αποδόμηση κάθε έννοιας κουλτούρας και εξουσίας και ένα τρελό όνειρο: Να στήσουν μια ξέφρενη μάχη ακραίων ιδεών πάνω από τον τάφο του συστήματος.
Jean Bernard Pouy– Στεγνά! Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ ξανά (1998)
Μετάφραση: Ζ. Δ. Αϊναλής
Oposito (2020)
σελ. 143
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα (1998), μια εποχή που η γαλλική κοινωνία παραληρεί για την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλου, ο Ζαν-Μπερνάρ Πουί βιώνει την επίδραση του ποδοσφαίρου στη λαϊκή κουλτούρα και στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και γράφει το σίκουελ της σειράς του Ζούλιους Πουέκ. Ο Χέγκελ έχει συμμαχήσει με «το χείριστο ανθρωποκατασκεύασμα της διαλεκτικής, το ποδόσφαιρο» και η Γαλλία έχει μετατραπεί σ’ ένα απέραντο ποδοσφαιρικό γήπεδο, όπου κάνουν κουμάντο οι «νεόμπατσοι» και οι «νεοχούλιγκανς» σε ένα περιβάλλον γενικευμένης διαφθοράς, πλήρους ανομίας και κοινωνικής κατάρρευσης. Ο Σπινόζα θα αναγεννηθεί απ’ τις στάχτες του με άγριες διαθέσεις. Ένα προκλητικό και βλάσφημο νουάρ, στο ίδιο αφηγηματικό ύφος με το προηγούμενο, με μαύρο χιούμορ, μοναδικές ατάκες και διάσπαρτους στίχους από το Sympathy for the Devil των Rolling Stones.
Απολαυστικός Ζαν-Μπερνάρ Πουί!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου