«Μας καταβροχθίζει η φωτιά», του Ζάουμε Καμπρέ
Τι μένει όταν διαλύεις ένα μύθο; Σίγουρα ένας θάνατος. Σίγουρα μια ελπίδα. Σίγουρα ένα παραμύθι δίχως τέλος. Το και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα κρύβει αυτούς που χάθηκαν, πόνεσαν, σκοτώθηκαν, εξαπατήθηκαν. Και τώρα το δεύτερο ερώτημα. Γιατί να διαλύσεις τον μύθο; Μα, για να ξαναφτιάξεις την αλήθεια! Και όταν τραβάς εκ νέου τη γραμμή, τότε όλα είναι πιθανά. Αυτό που πλάθεις χωρά το νουάρ, το αλληγορικό, το μαγικό, το παραισθητικό, το μυστήριο, την περιπέτεια… Μα, καλά, υπάρχει δημιουργός που μπορεί να δώσει τέτοια πολύμορφη αλήθεια; Φυσικά και δεν χρειάζεται τόμους για να την «απλώσει». Σε μόλις 166 σελίδες το κερί του θανάτου μένει άσβεστο, η ελπίδα κάπου δικαιώνεται και το παραμύθι ακούει το επίμονο «τέλος». Σε αυτό το βιβλίο μιλάει το ζώο, μιλάει ο άνθρωπος και τα αγέραστα λογοτεχνικά πρόσωπα. Η συνύπαρξη τους φτιάχνει το πολύχρωμο αφηγηματικό γυαλί και την εμπνευσμένη φωτιά. Και ο αναγνώστης; Ο αναγνώστης δεν έχει καμία τύχη. Πλησιάζει, γυροφέρνει, τη φλόγα και στο τέλος βάζει το είναι του στην πυρά. Αυτό κάνουν και οι νυχτοπεταλούδες. Έλκονται από το φως, στριφογυρίζουν, στροβιλίζονται και στην κορύφωση της δίνης ρίχνονται στο καυτό κρύσταλλο. Έτσι λειτουργεί το «Μας καταβροχθίζει η φωτιά» (Εκδ. Πόλις) του Ζάουμε Καμπρέ.
Ο Καμπρέ δεν χάνει στιγμή τον ρυθμό του και προσαρμόζει το ύφος στις απαιτήσεις της πολυεστιακής ματιάς του. Τι σημαίνει αυτό; Πως η αφήγηση ξεδιπλώνεται και «τσακίζει» με τον πιο ευγενικό τρόπο. Το πέρασμα από τη «διαλογική εξιστόρηση» στην αμεσότητα της πρόζας γίνεται αθόρυβα, τρυφερά… Στη σελίδα 43, για παράδειγμα, διαβάζουμε: Η γυναίκα δίχως να σταματήσει να χαμογελάει, τον ρώτησε πώς αισθάνεσαι. Ακολουθεί ξεκίνημα διαλόγου: Τι ειν’ αυτό; Πού είμαι; Με τον τρόπο αυτό ο Καμπρέ δίνει βάθος στους χαρακτήρες και κατευθύνει τις σκέψεις (του) στα μονοπάτια που θέλει. Πότε έχουμε κομμάτια νουαρ ιστορίες και πότε μυστηρίου θρίλερ, πότε αλληγορία και πότε εκτός πραγματικότητας σκηνές. Πότε οι παραισθήσεις μπλέκονται στον απτό κόσμο και πότε αυτές οδηγούν στο λυτρωτικό σουρεάλ. Η λογοτεχνία δοκιμάζεται και επιβάλλεται στον δημιουργό, μετά ακολουθεί ο αναγνώστης. Εδώ, όμως, δεν έχουμε έναν οδοιπόρο. Εδώ συγγραφέας και αναγνώστης είναι ένα! Αυτή η συνοδοιπορία είναι και η γοητεία του «Μας καταβροχθίζει η φωτιά».
Η ιστορία είναι απλή και αφορά τον Ισμαήλ και τον Καπρέτ, το αγριογούρουνο. Ο Ισμαήλ είναι καθηγητής Φιλολογίας. Η ζωή του, πλέον, είναι ήρεμη, ανιαρή. Το μόνο που τον ενεργοποιεί είναι η λογοτεχνία. Αυτή, τα πρόσωπα της, οι δημιουργοί της, θα τον συντροφεύσει μέχρι τέλους. Όλα αλλάζουν όταν ξαναβρίσκει την παιδική του φίλη, τη Λέο. Γοητεύεται και θέλει να είναι μαζί της. Δεν εντοπίζει, όμως, μόνο αυτή. Συναντά και τον πρώην επιστάτη του σχολείου στο οποίο διδάσκει. Αυτός του ζητά μια εξυπηρέτηση και τότε όλα ανατρέπονται! Στην ανατροπή έρχεται και το αγριογούρουνο, ο Καπρέτ. Η ιστορία του ζώου γίνεται ιστορία του Ισμαήλ και αντίστροφα. Η φωνή του ενός συμπληρώνει του άλλου και οι δυο μαζί μας εξηγούν γιατί μας καταβροχθίζει η φωτιά, γιατί είμαστε καταδικασμένες νυχτοπεταλούδες.
Αυτό το λεπτοδουλεμένο δημιούργημα διαθέτει πολύ καλή μετάφραση (διαλύει κάθε αντίσταση) από τον Ευρυβιάδη Σοφό. Αυτό το βιβλίο διαβάζεται μαζί με τον Καμπρέ, η φωνή του είναι δίπλα μας, και σίγουρα θα σας εντυπωσιάσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου