Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία
Μεζεδάκια Βρυξελλών
Μεζεδάκια, όχι λαχανάκια. Τα λαχανάκια Βρυξελλών είναι το γνωστότερο έδεσμα που έχει πάρει το όνομά του από τη βελγική πρωτεύουσα, όμως τα μεζεδάκια μας, δηλαδή το εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο, έχει πάρει τον τίτλο του από την πολύκροτη υπόθεση που συγκλονίζει την ΕΕ και που πρόλαβε να ονομαστεί Κατάρ-γκέιτ, και που βέβαια προκάλεσε, και δικαιολογημένα, μεγάλο θόρυβο στη χώρα μας αφού εμπλέκεται σε αυτήν η Ελληνίδα ευρωβουλεύτρια και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή. Πριν όμως προχωρήσω να θυμίσω πως από προχτές άρχισε η ψηφοφορία για τη Λέξη της Χρονιάς. Στο ψηφοδέλτιο δεν περιλαμβάνεται βέβαια ο όρος Καταργκέιτ, που ίσως μας απασχολήσει του χρόνου μια και η διαλεύκανση της υπόθεσης φαίνεται πως θα πάρει χρόνο. Αν δεν έχετε ψηφίσει, η ωραιότατη ειδική σελίδα σάς περιμένει εδώ. Επανέρχομαι στα μεζεδάκια Βρυξελλών, που δεν είναι λαχανάκια, για να σας εκμυστηρευτώ πως, αν υπάρχει ένα φαγητό που με δυσφορία το τρώω, είναι ακριβώς τα λαχανάκια Βρυξελλών. Oπότε, η σημερινή μας πιατέλα περιέχει βέβαια κάμποσα μεζεδάκια σχετικά με την υπόθεση Καϊλή-Βρυξελλών, χωρίς βέβαια να μπαίνουμε στην ουσία της, αλλά λαχανάκια δεν περιέχει. Και ξεκινάμε με μια δήλωση της αδελφής της βουλεύτριας, ή μάλλον με ένα σουπεράκι που μεταφέρει τη δήλωση. Την οθονιά την πήρα από την ομάδα Υπογλώσσια τού Φέισμπουκ και όπως βλέπετε το μέλος που την ανάρτησε υπογράμμισε τη φράση "όλους όσοι συμπαραστέκονται", που σημαίνει ότι τον ξένισε η διατύπωση αυτή. Η διατύπωση "ευχαριστώ όλους όσοι συμπαραστέκονται" είναι η τυπικά σωστή. Η συχνότερη διατύπωση, "ευχαριστώ όλους όσους συμπαραστέκονται", με έλξη του αναφορικού, θεωρείται τυπικά λάθος. Φυσικά, για το θέμα έχουμε άρθρο, αν και κάπως παλιό και ίσως σηκώνει συμπλήρωση (π.χ. πρέπει να προστεθούν αρχαία παραδείγματα έλξης του αναφορικού). Το αξιοσημείωτο είναι ότι λίγο πριν διαβάσω τη συζήτηση στα Υπογλώσσια, όπου ο τύπος "όλους όσοι" είχε ξενίσει, είχα πάρει μέιλ από φίλο του ιστολογίου, μεγαλύτερον από εμένα στην ηλικία, ο οποίος επισήμαινε την εξής φράση από δελτίο ειδήσεων: "ανανεώνονται οι συμβάσεις όλων όσων προσλήφθηκαν για να καλύψουν τα κενά....", επισημαίνοντας ότι η έλξη του αναφορικού (είναι φιλόλογος ο φίλος κι έτσι ξέρει την ορολογία) "έχει πια γενικευτεί". Και έτσι φαίνεται να είναι. * Συνεχίζοντας βρυξελλιώτικα, δεν θα σας σερβίρω μύδια ή καρμπονάντ αλλά μιαν ακόμα είδηση για τα καϊλίδικα. Σε άρθρο της Ναυτεμπορικής με τίτλο Εύα Καϊλή: Από το φρούριο του Σεν Ζιλ στο υπερσύγχρονο «χωριό» του Χάρεν διαβάζουμε, για τη φυλακή όπου βρίσκεται η ευρωβουλεύτρια: Με σχέδιο παρόμοιο με τις «ανοιχτές φυλακές» της Σκανδιναβίας, το Χάρεν μοιάζει περισσότερο με ένα μικρό κολέγιο φιλελεύθερων τεχνών παρά με ένα σωφρονιστικό ίδρυμα Στα αγγλικά οι σπουδές Λογοτεχνίας, Γλώσσας, Ιστορίας, Φιλοσοφίας και παρόμοιες λέγονται Liberal Arts, αλλά στα ελληνικά δεν το μεταφράζουμε κατά λέξη. Υπάρχει βέβαια η απόδοση Ελευθέριες τέχνες, που πηγαίνει στη γέννηση του όρου, με το trivium και το quadrivium (αξίζει χωριστό άρθρο, ασφαλώς) αλλά τις σημερινές Liberal arts θα τις πούμε θεωρητικές επιστήμες μάλλον (ή και ανθρωπιστικές, παρόλο που οι αρχικές επτά "ελευθέριες τέχνες" περιλάμβαναν αριθμητική και γεωμετρία). Πάντως όχι φιλελεύθερες! * Διακόπτουμε τη σύνδεση με Βρυξέλλες για μια παρέμβαση της ΟΠΠΕ, της Ομάδας Παρακολούθησης Πρωτοσέλιδων Εστίας, με ένα απόσπασμα (απόκομμα μάλιστα) από άρθρο του Β. Πολύδωρα. Σχολίασε ο φίλος μας ο π2 στο Τουίτερ: Κατάφερε ο μεγάλος Βύρων να κάνει τέσσερα λάθη (ή αστοχίες) στην ίδια φράση: 1. Η δομή που θα έβγαζε νόημα θα ήταν «ασκήσεις αισθητικής κάποιων εστέτ». 2. Η επανάληψη αισθητικής - εστέτ είναι άκομψη. 3. Η γαλλική λέξη θέλει πληθυντικό. 4. Accent grave κι όχι aigu. Πράγματι, esthète είναι η γαλλική λέξη, αλλά έχει περάσει ως "εστέτ" στα ελληνικά (και όχι, δεν το έχει γράψει αιστέτ ο Μπαμπινιώτης όπως κάνει με άλλα αντιδάνεια πχ τζύρος).
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου