Καθηγητής Θ. Αγοραστός: Σε τροχιά εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου μήτρας – Η σημασία του εμβολιασμού

 

Καθηγητής Θ. Αγοραστός: Σε τροχιά εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου μήτρας – Η σημασία του εμβολιασμού

Ο καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, Θεόδωρος Αγοραστός, εξηγεί στο news247 την τεράστια σημασία του προληπτικού εμβολιασμού και αναλύει με απλά λόγια τι πρέπει να κάνει η Πολιτεία, ώστε να μειωθούν τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Όπως μας λέει, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά και μεγάλα βήματα προόδου στην προσπάθεια εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο οποίος, σύμφωνα με τα στοιχεία, προκαλείται σε πάνω από το 95% των περιπτώσεων από τον Ιό των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV).

Έχουν περάσει δυο χρόνια και μερικές ημέρες από την 17η Νοεμβρίου του 2020, την ημέρα που ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την παγκόσμια στρατηγική του για την επιτάχυνση της εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έως το 2030.

1. Κύριε Αγοραστέ, ποιο είναι το φορτίο του HPV στην Ελλάδα και ποια είναι η συμβολή του εμβολιασμού στη μείωσή του;

Στην Ελλάδα ο επιπολασμός της λοίμωξης των γυναικών με υψηλού κινδύνου (καρκινογόνους) τύπους του HPV (δηλ. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 και 68) ανέρχεται σε ποσοστό ~8,3%, με διαφοροποίηση ανάλογα με την ηλικία (20,7% σε γυναίκες 25-29 ετών και 5,1% σε γυναίκες 50-60 ετών). Συνηθέστερα ανιχνευόμενος HPV τύπος είναι ο 16 (13,8%), ο οποίος είναι και ο πιο επικίνδυνος να προκαλέσει κακοήθεις αλλοιώσεις. Πρέπει, βέβαια, να τονιστεί ότι η συχνότητα διάγνωσης τέτοιων προκαρκινικών ή και αρχόμενων καρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας δεν υπερβαίνει το 0,6% [η επίπτωση του καρκίνου τραχήλου μήτρας ανέρχεται στο 7,9/100.000 γυν. και η θνησιμότητα στο 2,0/100.000 γυν., δηλ. 697 γυν. διαγνώστηκαν και 282 απεβίωσαν από την νόσο αυτή το 2020).
Τα ποσοστά αυτά δυστυχώς δεν παρουσίασαν πτωτική τάση κατά τις τελευταίες 3-4 δεκαετίες, παρά την (ευκαιριακή) διενέργεια του τεστ Παπανικολάου, σε αντίθεση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ύπαρξη και διάθεση από 15ετίας περίπου και στην χώρα μας του εμβολίου κατά του HPV αποτελεί την πλέον σημαντική ελπίδα για την σημαντική μείωση του επιπολασμού της HPV λοίμωξης και κατά συνέπεια των καλοήθων, αλλά κυρίως κακοήθων νοσημάτων που αυτή προκαλεί. Δυστυχώς η κάλυψη του πληθυσμού (δηλ. των κοριτσιών – πρόσφατα προσετέθησαν και τα αγόρια -) στην Ελλάδα είναι ακόμη σχετικά χαμηλή (~50%).

2. Τελευταία ακούμε για το HPV DNA test ότι είναι σημαντικό και απαραίτητο για να προλάβουμε τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Αρκεί, όμως, αυτό το τεστ;

Ο HPV εμβολιασμός είναι ο μόνος ασφαλής, αποτελεσματικός και ενδεδειγμένος τρόπος για την «πρωτογενή πρόληψη» της HPV λοίμωξης, παρέχοντας προστασία από τους πλέον ογκογόνους τύπους του ιού, υπεύθυνους για το ~90% των καρκίνων τραχήλου μήτρας παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα και υπολογισμούς, ένα κορίτσι 12 ετών, χωρίς προηγούμενη HPV μόλυνση, εμβολιαζόμενο με το 9δύναμο HPV εμβόλιο, θα έχει προστασία από τον καρκίνο τραχήλου μήτρας κατά 85-90%,μάλλον καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του. Υπάρχει λοιπόν ένα υπόλοιπο ~10-15% κινδύνου π.χ. να νοσήσει μια γυναίκα στον τράχηλο της μήτρας εάν μολυνθεί με τους υπόλοιπους ογκογόνους τύπους του ιού. Αυτόν τον κίνδυνο καλύπτει η λεγόμενη «δευτερογενής πρόληψη», δηλ. ο τακτικός προληπτικός έλεγχος των γυναικών. Αυτός γινόταν μέχρι τώρα με το γνωστό τεστ Παπανικολάου, το οποίο πλέον αντικαθίσταται από το νέο HPVDNAtest, που είναι πιο αποτελεσματικό, προσφέροντας διπλάσια προστασία και για διπλάσιο χρονικό διάστημα απ’ ότι το τεστ Παπανικολάου. Ο συνδυασμός HPV εμβολιασμού και HPVDNAtesting είναι σε θέση να προφυλάξει πλήρως μια γυναίκα, τουλάχιστον από καρκίνο τραχήλου μήτρας.
Εάν, βέβαια, δεν έχει εμβολιαστεί μια ενήλικη γυναίκα, τότε μένει ο τακτικός έλεγχός της (ανά 5ετία) με HPVDNAtest για να προφυλαχθεί από την νόσο. Έχει αποδειχθεί, παράλληλα, ότι αν εμβολιαστεί μια ενήλικη γυναίκα, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 45 ετών, αποκτά επίσης προστασία έναντι της HPV λοίμωξης κατά ένα σεβαστό ποσοστό.

3. Ως Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, μέλος του “HPV Action Network” έχετε έναν πάρα πολύ ενεργό ρόλο στα θέματα του HPV εμβολιασμού, καθώς και στην εφαρμογής της Παγκόσμιας Στρατηγικής για την Εξάλειψη του Καρκίνου του τραχήλου της Μήτρας. Ποιά είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν τα επόμενα 7 χρόνια, για να μπορέσουμε να φτάσουμε τους στόχους της Παγκόσμιας Στρατηγικής του ΠΟΥ;

Το πρώτο και κύριο μέλημα πρέπει να είναι η αύξηση του ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης των κοριτσιών (μέχρι 90%) αλλά και των αγοριών (σε σχετικά υψηλό ποσοστό). Δεύτερο βήμα πρέπει να είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος τουλάχιστον του 70% των γυναικών 30-65 ετών με HPV DNA testing ανά 5-10 έτη. Τρίτο βήμα είναι η παροχή σωστής θεραπευτικής αντιμετώπισης σε όλες τις γυναίκες με προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, όπως και επαρκούς παρηγορητικής φροντίδας.

4. Ποια είναι τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν για την οργάνωση Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου στην Ελλάδα;

Τον Ιούλιο του 2022 ψηφίστηκε στην Βουλή η Υλοποίηση μιας Δράσης Δημόσιας Υγείας για την πρόληψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας, εν είδει περιγράμματος ενός Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου. Αναμένεται εντός των ημερών η κοινοποίηση των λεπτομερών διαδικασιών για την υλοποίηση αυτή, όπως: α) η πλήρης σχετική ενημέρωση των Επαγγελματιών Υγείας και του ευρέος κοινού, β) η ψηφιακή διασύνδεση μεταξύ του Συντονιστικού Κέντρου, των γυναικών, των συμβεβλημένων Επαγγελματιών Υγείας και των Νοσοκομείων-Κλινικών που θα συμμετέχουν, γ) η επιλογή μοριακής μεθόδου ελέγχου (HPV testing) των δειγμάτων, δ) η κάλυψη των προδιαγραφών των συμβεβλημένων Εργαστηρίων, ε) η παρακολούθηση τήρησης του προδιαγεγραμμένου προγράμματος από πλευράς των γυναικών και των Επαγγελματιών Υγείας, στ) η συλλογή και αξιοποίηση στατιστικών δεδομένων και στοιχείων από την εφαρμογή του Προγράμματος και ζ) ο έλεγχος ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και των παραγόμενων αποτελεσμάτων από πλευράς Δημόσιας Υγείας.

5. Η Ελλάδα ανήκει πλέον στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας του Π.Ο.Υ που αποζημιώνουν τον εμβολιασμό των αγοριών για τον HPV.

HPV - Βικιπαίδεια

Πιστεύετε πως υπάρχει αρκετή ενημέρωση σχετικά με τον εμβολιασμό κατά του HPV και στα αγόρια;

 [..............................................]

Καθηγητής Θ. Αγοραστός: Σε τροχιά εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου μήτρας – Η σημασία του εμβολιασμού